www.ziyouz.com kutubxonasi
174
«Ey amaki, «La ilaha illallohu», deb ayting», dedilar...» Roviy bu hadisni uzunligi ila zikr
qildilar. Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.
634/12. Imom Buxoriy va Muslimning rivoyatlarida keltirilishicha, Ka’b ibn Molik (r.a.)
va ikki hamrohlari Tabuk g‘azotiga bormay qolishganida, Rasululloh sollallohu alayhi
vasallam sahobalarni ular bilan gaplashishdan man qildilar. Ka’b ibn Molik aytadilar:
«Men Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning oldilariga kelib, u zotga salom berardim-
da va ikki lablarini qimirlatdilarmi yoki yo‘qmi, deb alik olayotganlariga nazar solardim».
Abu Bakr ibn Arabiy zikr qilishlaricha, ulamolar: «Gunohkorga salom beraveradi, chunki
salom Alloh ismlaridan biri bo‘lib, ma’nosi Alloh sizlarni kuzatuvchi, deganidir. Ammo
yosh bolalarga salom berish sunnat amaldir», deyishdi.
635/13. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Bu zot bolalar yonidan o‘tib ketayotib, ularga
salom berdilar-da, «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam shunday qilardilar», dedilar.
Imom Buxoriy rivoyatlari.
Muslimning rivoyatlarida: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yosh bolalar oldidan
o‘tdilar-da, ularga salom berdilar», deb kelgan.
636/14. Anasdan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam
o‘ynayotgan yosh bolalar oldidan o‘tdilar-da va ularga salom berdilar. Abu Dovud
rivoyatlari.
Ibn Sunniy rivoyatlarida keltirilishicha, «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Assalomu alaykum, ey bolalar», dedilar».
218-bob Salomdagi odob va masalalar 637/1. Abu Hurayradan (r.a.) rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam:
«Suvoriy piyodaga, piyoda o‘tirganga va ozchilik ko‘pchilikka salom beradi», dedilar.
Imom Buxoriy va Muslim rivoyatlari.
Imom Buxoriyning boshqa bir rivoyatlarida: «Kichik kattaga, piyoda o‘tirganga, ozchilik
ko‘pchilikka salom beradi», deyilgan.
Ulamolar: «Bu zikr qilinganlar sunnatdir, bularning aksini qilib, piyoda suvoriyga yoki
o‘tirgan suvoriyga va piyodaga salom bersa, makruh emas, shu singari ko‘pchilik
ozchilikka, katta kichikka salom bersa ham, makruh emas», deyishadi. Faqat salomga
haqdor narsani tark qilgan bo‘ladi. Va yana ana shu odoblardan - ikki kishi yo‘lda
yo‘liqishsa, ularning biri o‘tirgan bo‘lsa, xoh kichik yoki katta, oz yoki ko‘p bo‘lsin,
hamma holatda keluvchi salom beradi. Qozi Morudiy bularning ikkinchisini sunnat,
avvalgisini sunnatdan tashqaridagi fazilatli odoblar, deb ismladilar.
Fasl: Mutavalliy aytadilar: «Agar bir kishi jamoatga yo‘liqib, ulardan ba’zilariga xoslab
salom bersa, makruhdir. Chunki salomdan maqsad do‘stlik va ulfatlikni kasb etishdir.
Endi ba’zilarni xoslash esa qolganlar uchun qo‘pollikdir. Balki o‘rtada adovatga ham
sabab bo‘lib qoladi».