ishlanib chiqadigan sitokininlar sh un ga yo‘l ochadi.
B u n d an tashqari, m atriks
tarkibiy qism lari (kollagen, lam in in ) p archalanish idan hosil bo'ladigan m ah su -
lotlar va ba’zi o sish om iUari o'sm a hujayralari x em otak sisin i yengillashtiradi.
Tom ir devori invaziyasi y u q orid a aytilgan m exan izm bilan yuzaga ch iqadi
(106-rasm ). 0 ‘sm a hujayralari tom ir yo'lida em bol h osil qiladi yoki ayrim hujay-
ralar holida qo n d a aylanib yuradi.
0 ‘sm a hujayralarining o‘sish i v a organ izm da tarqalib borish i u larn in g birik-
tiruvchi to'qima va kapillarlar hujayralari ko'payib, atrofdagi n orm al to'qim aga
o‘tib borish in i boshlab
beruvchi layoqati, yan i o s m a hujayralarining strom ato-
gen va angiogen tasiri m uhim aham iyatga ega. A n a sh un day proliferatsiya bosh-
lanish i o'sm a hujayralarining, aftidan, tabiatan o q sil b o lg a n an giogen om illar
ishlab chiqarishiga b o g ‘ Uq.
O rgan izm ning b a z i to'qim alari, m asalan, togay va arteriyalar devori o'sm a
invaziyasiga nihoyat darajad a ch idam li bo'ladi, u larn in g proteazalar ta’siriga chi-
dam li bo'lishi proteazalarga qarshi m o d d alar ishlab ch iqarish iga bog'liq.
O 'sm alarning invazivligi to'g'risida hozirgina aytib o'tilgan
fikrlarni quyidagi
kuzatuvlar qo'llab-quw atlaydi: 1) o'sm a hujayralari yaqin idagi bazal m em bran a
yem irilib ketadi, 2) o'sm a hujayralari bir joydan ikkinchi jo y g a o’tish v a m igratsi-
yalanishga ko'p darajad a qo dir bo'lishi bilan xarakterlanadi, 3) ular bir-biri bilan
tutashishga uncha q o d ir em as, shu m u nosabat bilan o'zi paydo bo'lgan joydan
oson lik bilan ajralib chiqadi.
О ’ sm a hujayrasi
(IV tipdagi kollagenaza va plazminogen aktivatori) sekretsiyasi
retseptorlari yordamida bazal membranaga birikishi.
P ls m n n v o g e n
JV opda^ k . B * , . * »
aktivstori
II. Bazal membrana yemirilishi.
III. Usma hujayrasining tomirga kirishi.
106-rasm . O 'sm a hujayrasin in g tom irga o'tish m exanizm i
(invaziya m exan izm i) (Liotta L.X ., 1991).
M E T A ST A Z L A N ISH I
X avfli o'sm alar uch yo‘l bilan m etastaz beradi:
1) tana boshliqlariga payvand-
Dostları ilə paylaş: