R. I. Isroilov t f. d., professor, tta normal va patologik fiziologiya, patologik

H om ila va ch aqaloqlarda uchraydigangem olitik kasallik tug'm a kasallik bo'lib, 
eritrotsitlarning kuchli parchalanish i (gemoliz) va gem oliz m ahsulotlarining orga- 
nizm ga toksik tasiri bilan bog'liq boshqa bir q ator sim ptom lar (shishlar, kam qon- 
lik) orqali nam oyon bo'ladi. K asallik aso sid a on a va h om ila qon lari o'rtasidagi 
rezus faktor yoki AVO-sistema bo'yicha konflikti tufayli yuzaga keladigan im m u- 
n ologik qaram a-qarshilik yotadi. K asallikning uchta k lin ik-m orfologik shakllari 
farqlanadi: shishli, sariqlik va kam qon lik (anem ik). K asallikn in g shishli shakli 
eng o g ir i bo'lib, an asarka va bo'shliqlar istisqosi, terin in g o q arg an lig i v atin iq li- 
gi, shun in gdek gepatosplenom egaliyaning rivojlanishi bilan b o sh q a shakllardan 
ajralib turadi. 0 ‘lim o d atd a antenatal yoki ch aqaloq hayotining birinch i soat- 
larida so d ir bo'ladi. H om ila qorin ichida nobud bo'lsa, h om ila atrofidagi suvlar 
to'qim alarning m aseratsiyasi yoki yum sh ashiga olib keladi. Jigar v a talo q kat- 
talashgan. Y urak m iokard n in g shishishi hisobiga kattalashib, o'pkalar transsudat 
tufayli qisilib qolgan. G istologik tekshiruv n atijasida jigar, talo q, lim fa tugunlar, 
buyrak va tim usda ekstram edullyar qon yaratish och oq lari (eritroblastoz) mav- 
ju dligi kuzatiladi. Jigar, bu yrak usti bezlari, b osh m iy ad a distrofik v a m ikrobiotik 
n ekrobiotik o'zgarishlarni ko'rish m um kin. B uyraklarda - em brional koptokcha-

---

larnin g keng zon alari ko'rinishidagi to'liq yetilm aganlik belgilari gem osideroz 
sezilarli darajad a em as.
G em olitik k asalliknin g sariq lik shakli teri, skleralar v a ko'rinib turuvchi sh il­
liq pardalarn in g ikterikligi (sariqligi) bilan xarakterlanadi. K asalliknin g ikki turi 
m avjud: tu g'm a va tu g'ru q d an keyingi.
M orfologik o'zgarishlar b iliru bin n in g ekspozitsiya v aq tiga bog'liqdir. Bili- 
ru bin n in g yuqori ko'rsatkichlarida bilirubinli ensefalopatiya rivojlanadi. Kalla 
yorib ko'rilganda m iyan in g shishish i aniqlanadi. Po'stloq osti yadrolari sariq 
ran gga bo'yaladi. G epatosplen om egaliya kasallikning shishli shaldiga qaragan da 
kuch sizroq ifodalangan .
M ikroskopik teksh iruvlar n atijasid a po'stloq osti yadrolari neyrositlarining 
distrofiyasi va nekrozi, n eyron lar distrofiyasi aniqlanadi. Jigarda - eritroblas- 
toz, gem osideroz, xolestaz, talo q d a esa to'laqonlik, gem osideroz, eritroblastoz 
ko'rinadi.
M ik rosirku lator o q im tom irlarid a endoteliy proliferatsiyasi va och oqli desk- 
vam atsiyasi aniqlan adi. O 'p kad a - sariqlik, distelektazlar, o ch oq li qon quyi- 
lishlar. K asallikn in g k am q o n lik (an em ik) shaklida terin in g rangparligi, visseral 
a’zolarda to'laqonlik, sezilarli bo'lm agan gepatosplenom egaliya va sariqlikning 
yo’qligiga e tib o r qaratiladi.
C H A Q A L O Q L A R D A U C H R A Y D IG A N G E M O R R A G IK K A S A L L IK
C h aqaloqlard a uchraydigan ge m orragik kasallik tug'ilgan dan keyingi d ast­
labki kun larda ichki v a tash q i qon ketishlar bilan xarakterlanadi. Patologo- 
an atom ik teksh iruvlar n atijasida barch a to'qima va a’zolar, hususan, o'pkada to‘q 
qizil ran gli gem atom alarn i top ish m um kin. O p k a d ag i q o n quyilishlar butun 
bosh li b ir bo'lakni yoki b ir qan ch a segm entni egallaydi, jigard a esa subkapsul- 
y ar gem atom alar ko'rin ishida bo'ladi. G em atom a zon asidagi jig ar kapsulasi yo- 
rilgan d a qon qorin bo'shlig'iga tarqaladi. Qon quyilishlar, sh uningdek buyrak 
usti bezlari, bu yrakn in g h am po'stloq, h am m ag'iz qatlam lari, oshqozon-ichak 
yo'lining shilliq p ard alarid a ham paydo bo'lishi m um kin.
M iy an in g y o n q o rin c h a la r ig a q o n q u y ilish lari m u staqil n ozologik birlik 
sifatid a ajratilgan. O d atd a ular asfiksiya yoki kalla ichi tug'ruq davri travm asi 
bilan birga uchraydi. P atologoanatom ik tekshiruvlar vaq tida qorinchalarga 
ikki tom o n lam a qon quyilishlarini aniqlash m um kin, bu n d a ikkinchisi b ir oz 
kengaygan. O qq an qon ivigan q o n n in g quyqalari bilan su y u q qon aralashm asi 
ko'rinishida bo'ladi. Q orin ch alar ep en dim asi qon bilan im bibilangan, tom irlar 
ch igali toraygan. Sinuslar h am ichki a’zolarda asfiksiyaga h o s o'zgarishlar - o'tkir 
to'laqonlik, seroz p ard alarga diapedez q o n quyilishlar, yurak va yirik tom irlarda- 
gi q o n n in g su yuq holati kuzatiladi.
D iabetik fetopatiya qan dli diabet bilan kasallangan yoki h om ilad orlik vaq ti­
d a giperglikem iya holatida bo'lgan ayollardan tug'ilgan ch aqaloqlar yoki hom i- 
lalard a rivojlanadi. M ak ro sk op ik jih atdan b ola ho m ilad orlik m u d d atiga to'g'ri

---

kelm aydigan darajadagi katta vaznga ega. P atologonatom ik tekshiruvlar vaq tida 
gepato-, kardio- vasplenom egaliya kuzatiladi. M ik rosk opik jih atdan jigard a ge- 
patotsitlarning yog‘li distrofiyasi, eritroblastoz o'choqlari, m e d a osti bezida esa 
Lan gergans orolchalari giperplaziyasin i ko'rish m u m kin. 0 ‘p kad a distelektazlar 
gialinli m em bran alar aniqlan adi va b u lipidlar alm anish uvin in g bu zilishi nati- 
jasidir.
G O 'D A K N IN G T O ‘SA T D A N O 'L IB Q O L IS H I S IN D R O M I
G o'dakning to‘satdan o'lib qolish sin drom i b ir yosh gach a bo'lgan bolalarda 
kuzatiladi va ko‘p so n li tekshiruvlarga q aram asd an haligach a oxirigach a aniq- 
lanm agan , chunki o'lim uyqu paytida yuz beradi (krovatkadagi o'lim ).
Ko‘p m am lakatlarda bu sin drom en g m u h im aham iyatga ega. C h un ki u 
go'daklarning p ostn atal davrdagi o'lim ining eng ko‘p uchraydigan sababidir. Bu- 
tun du n yo da uning letalligi (o'lim bilan tugash darajasi) 1000 ta yangi tug'ilgan 
ch aqaloqq a 1-5 ta o'lim ho disasin i tashkil etadi. K rovatkadagi o'lim holatlari- 
ning taxm in an 50% i birinchi 6 oyda, ayniqsa 2 va 4 oylar o rasid a so d ir bo'ladi. 
G o'daklarning ko'pchiligi uyda uyqu vaqtida n o b u d bo'ladi. B unda letallik hola- 
tid an oldin hech qan day o'pka kasalliklari yoki b o sh q a patologik jaray on lar yuz 
berm aydi. Sog'lom b ola ko'karib, nafas olishi to'xtaydi.
E tio lo g iy asi v a p ato g en ezi. G o'daklarning to'satdan o'lib qolish sin dro m i 
turli om illar bilan bog'liqdir. O n a tarafidan: on an in g yoshi (20 yoshgach a), q isq a 
intergestatsion interval, chekish, toksik preparatlarn i qabul qilish, ko'ngildagidek 
bo'lm agan sotsial-ekon om ik ahvol. B o la tom o n idan kuzatiladigan xavfli om illar: 
etilm aganlik, yengil vazn va ch aqaloqn in g jin si (o'g'il bolalarda ko'proq u chray­
di).
P a to lo g ik an ato m iy asi. Patologoanatom ik o'zgarishlar sezilarli em as v a k at­
ta aham iyat kasb etm aydi. H am m a holatlarda ham kuzatilaverm aydi. G istologik
jih atdan bosh dan o'tkazilgan infeksiya belgilari kuzatiladi, am m o bu n in g letal­
lik holatiga aloqasi yo‘q. M arkaziy asab tizim ida cho'zinchoq m iya astrogliozini 
ko'rish m um kin. Jigarda gem op oezn in g ekstram edullar o'choqlarining m avjudli- 
gi, jigarran g rangli y o g n in g paydo bo'lishi va xrom affin hujayralarning ko'payishi 
nospetsifikdir. Bir qator m ualliflar bu o'zgarishlarga gipoksem iya, rivojlanishning 
susdigi va surunkali stress oqibati sifatida qarashadi. Shuningdek, o'pkaning m ay­
d a arteriyalari, yurakning o'ng qorinchasi devori qalinligining oshishi, yurakning 
o'tkazuvchi sistem asi tuzUishining buzilishi ham kuzatiladi.
Shunday qilib, autopsiya go'dakning to'satdan o'lib qolishi sin dro m in in g 
sabablari haq id agi savolga javob bera olm adi. Ehtim ol, y u q orid a qayd etilgan 
p atologik o'zgarishlar b osh q a genezga egadir? G o'dakning to'satdan o'lib qolishi 
sindrom ining sababi sirligicha qolishiga qaramay, bu sin drom nin g spetsifik buzi­
lishi ar tom onidan keltirilib chiqariladigan geterogenligi haqida fikrlar m avjud. 
M asalan, atsetil-koenzim -A-degidrogenazaning o'rta zanjiridagi n uqson ushbu 
sindrom ga ega ba’zi go'daklarda aniqlangan. Va go'dakning to'satdan o'lib qolishi

---

sin d ro m i rivojlan gan holatlarning 10% i hom ilan in g qorin ichidagi davrid a me- 
tabolizm buzilishlari bilan b o g ‘liqligi isbotlangan.
G o'dakning to'satdan o'lib qolishi sin drom in in g klin ik sim ptom laridan biri 
sifatid a apn oe va tan a harorati regulyatsiyasining buzilishini ko'rsatish m um kin 
va bu etilm aganlik, tu g'ilgan dagi vazn v a bach adon ning holati kabi va boshqa 
xavfli om illar bilan bog'liqdir. B u n d an tashqari, go'daklarda ju d a ham sezilarsiz 
d arajad agi organ izm tuzilishidagi o'zgarishlar rivojlanishi va bu birinchi 6 oyda 
go'dakning to'satdan o'lib qolishi sin dro m in in g yuzaga kelishiga sabab bo'lishi 
m um kin.
G o'dakning to'satdan o'lib qolishi sin d ro m id a cho'zinchoq m iyada astroglioz 
kuzatiladi va, taxm in larga ko'ra, bu yurak-o'pka funktsiyasining dezintegratsiya- 
siga olib keladi.
O lin gan m a’lum otlarni analiz qilib, shuni taxm in qilish m um kin-ki, go'­
dakn in g to'satdan o'lib qolishi sin dro m i geterogen va m ultiom illi kasallikdir. 
Shuni aytish m um kinki, kelajakda ch uq ur tekshiruvlarning o'tkazilishi bu sin- 
d ro m n in g n om a’lum kasalliklar kategoriyasidan yaxshi tanish bo'lgan kasalliklar 
kategoriyasiga o'tishiga im kon yaratadi.
G O ‘D A K L A R VA B O L A L A R D A U C H R A Y D IG A N O 'S M A L A R VA 
0 ‘S M A S I M 0 N JA R A Y O N L A R
B o lalard a o'sm a kasalliklari o'lim sabablari sifatida ko'rsatiladigan letallik 
h olatlarin in g u m um iy son idan 9% ni tashkil etadi. B olalarda rakka (saratonga) 
n isbatan x avfsiz o'sm alar ko'proq uchraydi. Faqat 2% go'daklar va bolalardagina 
xavfli o'sm alar uchraydi.
Ba’zida m o rfo lo gik k artin asiga qarab o'sm ani o'sm asim on jarayon dan
ajratish m ushkul. G eterotopiya atam asi m ikroskop ostid a kuzatilganda o'z joyi- 
d a jo ylash m agan to'qim a hujayralariga nisbatan qo'llanilishi m um kin. M asalan, 
geterotopiya osh qozon devori yoki ingich ka ichakda osh qozon osti beziga xo s 
bo'lgan h ujayralarnin g paydo bo'lishini bildiradi. Yoki buyrak usti bezlari h u ­
jayralarin in g kichik guruhi buyrak, o'pka, tuxum don yoki bosh qa a’zolarda to- 
piladi. G eterotopik hujayralar klin ik jixatdan katta aham iyatga ega em as, am m o 
u larn i o'sm a deb o'ylash m um kin. K am hollarda ular chin o'sm a bo'lishi m u m ­
kin, am m o bu yrak usti bezlarinin g C r p arad oksi ko'rinishida tuxum don larda 
p ayd o bo'ladi. G am arto m a atam asi m azk u r azo uchun nativ bo'lgan to'qim a va 
h u jyralarn in g ortiqch a o'sib ketishini bildiradi. G am arto m a tug'm a nuqson va 
g am arto m a bilan xavfsiz o'sm a o rasid agi dem arkasion liniyali o'sm a o'rtasidagi 
o raliq m ah sulotdir. G em an gio m a, lim fan giom a, yurak rabd om iom asi, jig ar ade- 
n om asi, buyrak, o'pka, osh qozon osti bezida kistalarn ing hosil bo'lishi b azilar 
tom o n idan gam arto m a sifatida, b az ilar tom on idan esa chin o'sm a sifatida tarif- 
lanadi. Bu holatlarnin g bolalar va go'daklar o'rtasida keng tarqalganligi ularni 
aberrasiya n atijasi deb o'ylashga aso s yaratm aydi.

---

X A V F S IZ 0 ‘S M A L A R VA O 'S M A S IM O N T U Z IL M A L A R
Yuqorida qayd etilganidek, bolalarda xavfli o sm alarg a q aragan d a gam arto- 
m alar ko'proq uchraydi. U larga gem angiom a, lim foid to'qim a o‘sm alari, fibroz 
o'smalar, teratom alar kiradi.
G em an giom a go d ak lard a en g ko'p uchraydigan o sm ad ir. Tuzilishiga k o ra
kattalar gem an giom asidan farq qilm aydi.
B olalarda o sm a k o p ro q terida, ayniqsa yuz, k allad a joylash adi. O rgan ning 
yuzasidan ko'tarilib turuvchi m assa ko'rinishiga ega: noto'gVi shaklli, qizil rangli. 
B ola o'sgani sayin gem an giom an in g o'lcham lari kattalash ishi m um kin, am m o 
ko'p hollarda regrezga yu z tutishi m um kin. Ba’zi m ualliflar gem an giom aga 
tug'm a kasallik - G ippel Lan dau kasalligi sifatida qarashadi.
K am hollarda tom ird agi o'sm alar, ayniqsa jig ar va y u m sh o q toqim alard agi 
o'sm alar xavfli o sm a la rg a aylanib ketishi m um kin.
L im fa tik tizim o‘sm a la r i. U larga oldin m avjud bo'lgan lim fatik tom irlar di- 
lyatatsiyasi bo'lm ish lim fangioektaziyalar, lim fan giom alar kiradi va ular k o p ro q
terida paydo bo'ladi, am m o ch uqurroq joylashgan to'qim alarda ham rivojlani- 
shi m um kin. Lim fan gio m a kistalar v a kavernos tuzilm alarn in g m avjud ligi b i­
lan ajralib turadi. 0 ‘sm a xavfsiz xisoblan sada, su yuqlikn in g to'planishi h isobiga 
ham , bo'shliqlar hajm i va son in in g ko‘payishi h iso b iga h am tug‘ilgan dan so'ng 
kattalashish tendensiyasi kuzatiladi. O 'sm a ko'ks oralig'i (sredostenie), qo'ltiq 
osti zon asidagi n erv u stun i (stvoli) kabi hayot uchun m u h im tuzilm alarga o'sib 
kirishi (invaziyalanishi) m um kin.
Lim fangioektaziyalar esa, aksincha, qo'l-oyoqlarning b ir qism i yoki butun 
qism in ing diffuz bo'rtishi ko'rinishida aniqlanadi va b u bilan qo'l-oyoqni defor- 
m asiyalab, spon giozni keltirib ch iqaradi va atrofidagi to'qim alarga tarqalm aydi. 
M urakkab kosm etik operatsiyani talab qilm aydi.
F ib ro z o‘sm a la r go'daklar va bolalarda uchraydi v a u larn ing a so sid a d u k ­
sim on sh akldagi hujayralarning faol proliferatsiyasi (ko'payishi) - fibrom atoz 
yotadi. O 'sm a kattalar fibrosarkom asidan farq qilm aydigan h ujayralarga boy va 
tosatd an regressga u chrashi m um kin.
Ba’zi hollarda y u m sh oq to'qim alarning fibrozli zararlanish ida o'rtacha pushti 
ran gdagi sitop lazm asid a Idstalari m avjud bo'lgan, h ujayralarnin g turli nisbati 
kuzatiladi.
L ip o fib ro m ato z. G o'daklar va bolalarda o d atd a solitar, am m o turli xil 
to'qim alarda rivojlanib, m ultisen trik korin ish ga kirishi ham m um kin.
T erato m a o sm an in g m ikroskopik tuzilishi v a biologik fe’l-atvori o'rtasidagi 
m utanosiblikni nam oyish etadi. U xavfsiz, yuqori darajad a difFerensiyalan- 
gan, kistoz ko'rinishli yoki yirik xavfli teratom a ko'rinishida b o lish i m um kin. 
O 'sm aning ikki turi farqlanadi.
Birinchi tur tug'ilgan dan keyin ikki yil ichida kuzatiladi. Ikkinchisi esa 
kechroq - yoshlik davrid a paydo bo'ladi. O 'sm aning uchraydigan joylari: bel- 
dum g'aza zonasi, shun in gdek urug'donlar, tuxum donlar, kok s oralig'i, qo rin par- 
d asi orti bo'shlig'i, bosh va bo'yin.

---

B el-d um g'aza terotom asi har 20 m in gta tug'ilgan ch aqaloqd an bittasida 
uchraydi. Q iz bolalarda o‘g ‘il b olalarga qaragan da 4 m arta k o p ro q uchraydi. 
Ba’zida perin atal dav rda ham uchrab turadi. O 'sm a progressiyaga uchram aydi 
(taraq q iy etm aydi), tarqalm aydi va sekin o'sadi.
Taxm in an 10% holatlarda b el-d u m gaza terotom asi tug'm a anom aliyalar b i­
lan birgalikda keladi. Shularning 75% ida o'sm alar gistologik jih atdan yetilgan va 
xavfsiz kechadi, va faqat 12 % igina xavfli bo'lib, o'lim ga olib keladi. Q olganlariga 
yetilm agan gam artom alar sifatida qaraladi va ularning xavflilik potensiali to'qima 
elem entlarining hajm iga bog'liqdir. X avfsiz terotom alarning en g ko‘p m iqdori 
go'daklarda, xavfli terotom alar esa kattaroq yoshdagi bolalarda ko'proq uchraydi.
M etastazlar erta paydo bo'ladi va ko'plab a’zolar, shu ju m lad an jigar, o'pka, 
su yak lar bo'ylab tarqaladi. Shunin gdek atrofdagi to'qim alar infiltratsiyasi va re­
g io n ar lim fatik tugun lar invaziyasi h am kuzatiladi.
U larn in g rivojlan ishida 5 ta bosqich farqlanadi:
1. O 'sm aaz o ch e g arasid an ta sh q arig ach iq m ag an h o ld a,x u d d io n alik o 'ch o g 'i 
atrofida o'sganday o'sadi.
2. O 'sm a o'zi paydo bo'lgan jo y d a o'sadi va ba’zida region ar lim fa tugunlar 
h am jaray o n ga tortiladi.
3. O 'sm a o‘zi paydo bo'lgan jo y chegarasidan tash qariga ch iqm agan holda va 
ch egarasid an tash q arida ham tarqalish d a davom etadi.
4. O 'sm a visseral a’zolar, distal lim fatik tugunlar, y u m sh oq to qim alar va 
su yaklarga invaziyalanadi.
5. M ayda hujayrali o'sm a jigar, teri va suyak ko'm igida infiltratsiyalanadi.
X A V F L I O 'SM A L A R
G o'daklar va ch aqaloqlard a rak xavfsiz o'sm alarga q aragan d a kattaroq yosh- 
d a p ayd o bo'ladi.
O 'sm a la r n in g q ay ta lan ish i v a tu rla ri. O 'sm alar bolalarda aso san gem opo- 
etik tizim , asab tizim i, buyrak usti bezinin g m ag'iz qatlam i, retina, yum shoq 
toqim alar, suyak tizim i va bu yraklard a uchraydi. K attalarda esa teri, o'pkalar, sut 
bezlari, p rostata, yo'gon ichakda joylash adi.
10 yosh dan kichik bolalarda qu yidagi o'sm alar en g ko'p uchraydi:
1. Leykem iyalar (ayn iqsa o'tkir iim foblastik leykem iya);
2. N eyroblastom a;
3. V ilm s o'sm asi;
4. G epatoblastom a;
5. R etin oblastom a;
6. R abd om iosark om a;
7. Teratom a;
8. Yuing sarkom asi;
9. Yuvenil astrositom a;
10. M edulloblastom a.

---

B u o sm alar turli xil yosh gu ru h larid a rivojlanadi. D em ak, 0-4 yoshli gu- 
ruhlarda leykem iya, retin oblastom a, n eyroblastom a, V ilm s o sm a si, gepatoblas- 
tom a, rabd om iosarkom a, teratom a, shuningdek, asab tizim i o sm alari paydo 
bo'ladi. 5-9 yoshlarda esa leykem iya, retinoblastom a, neyroblastom a, gepato- 
karsinom a, y u m sh oq to q im alar sarkom asi, lim fom a, Yuing sarkom asi, m arka- 
ziy n erv tizim i o sm alari uchraydi. 10-14 yoshli b o lalard a esa gepatokarsino- 
m a, y u m sh oq to qim alar sarko m asi, osteogen sarko m a, q alqo n sim on bez raki, 
X o djk in kasaUigi kuzatiladi.
Aytib o‘tilgan o'sm alarda «b lasto m a» (gepatoblastom a, n efroblastom a) atam a- 
siga ko'proq duch kelam iz. U larn in g gistologik tuzilishi soddadir. U lar yum aloq 
sh akldagi m ayda hujayralardan v a xu d d i shunday yadrolardan iborat. Tashxis 
gistologik tuzilish, shu ju m lad an elektron m ikroskopiya aso sid a qo'yiladi.
M o rfo lo giy asi. B olalard a 25-35% hollarda n eyroblastom a p ayd o bo'ladi. 
B o sh q a o'sm alar turli xil to'qim a v a a’zolarda, ko'pincha paravertebral zona, orqa 
ko'ks oralig'i, bosh m iyada paydo bo'ladi. 0 ‘sm a kichik to sd a, bo'yinda, m iyada 
joylashadi. Juda kam hollarda neyroblastom alar bosh da. Bo'yinda va oyoqlarda 
p aydo bo‘lishi m um kin.
M akroskopik jih atdan n eyroblastom a kichkina tugun chadan 1 k g li yirik 
m assa h ajm igacha o‘zgarishi m um kin. To'satdan regressga uchrashi. O 'zidan 
so'ng fibroz to'qim a qoldirishi v a u n d a kalsiy to'planishi m u m kin. N eyroblasto- 
m an in g oligod en drogliom aga aylanish holatlari kuzatilgan. O 'sm a inkapsulyasi- 
yalangan bo'lishi m u m kin, am m o kop in ch a atrofdagi organ larga invaziyalanadi. 
M asalan , buyrakka, buyrak venasiga, g o v ak venaga, b a z id a esa aortaga. K esim da 
o'sm a yum sh oq konsistensiyasi, ran gnin g kulrangligi, n ekroz o‘ch oqlari va qon 
quyilishlarning m avjudligi bilan ajralib turadi.
M ikroskop ostid a o'sm a m ayda du m aloq shaklli hujayralardan iborat bo'lib, 
u larn ing sitoplazm asi kam , yadrolari to'q rangli.
V IL M S O 'SM A SI
B olalarda eng ko'p uchraydigan buyrakning birlam chi o'sm asi. O datd a 2-5 
yoshlarda tashxis qo'yish m um kin. Biologik xu su siyatlari va gistologik tuzilishi 
o'sm a v a tug'm a p atologiya o'rtasidagi uzviy bog'liqlik h aq id a gapirish ga im kon 
beradi.