Qutblanish koeffitsienti (dielektrik
kirituvchanlik deb ham
ataladi)
ae hamma jismlar uchun noldan k atta bo‘lganligi uchun dielektrik sing,
diruvchanlik e >
1
bo‘ladi.
Magnit kirituvchanlik
x
musbat yoki manfiy
bo‘lishi mumkin.
x >
0
bo'lgan moddalar param agnit,
x
<
0
bo‘lgan
m oddalar esa diamagnit deyiladi. Agar
x
k atta va
magnit maydonning
nochiziqli funksiyasi bo'lsa, modda ferromagnit bo'ladi. Moddalarning
bunday turlarga ajratish nazariyasi
ushbu darslik doirasiga
kirmaydi.
Termodinamika va statistik fizika kursida bu masala termodinamik nu
tai nazardan qisqacha o'rganiladi.
(9.41), (9.44) va (9.23) bog‘lanish tenglamalari deb ataladi. Bu
tenglamalar bilan birgalikda Maksvell tenglamalari to ‘liq
tenglamalar
sistemasini tashkil qiladi. Ushbu bobning boshida muhitga qo'yilgan
shartlarga asosan bog'lanish tenglamalarining amal qilish sohasi chek-
langandir. Shu sababli Maksvell tenglamalarining
tatbiq qilish sohasi
ham cheklangan. Bu tenglamalarning tatbiq qilish chegarasini ken-
gay tirish mumkin.
M uhit anizotrop bo'lganda m uhitning xossalarini aniqlovchi skalyar
kattaliklar
7
,
e, p, ...
biz ko‘rayotgan chiziqli
elektrodinamika doirasida
ikkichi rangli tenzor kattaliklar
7
a/3,
ea/3, ца0
.. .ga o:tadi.
Bu holda
bog‘lanish tenglamalari quyidagicha yoziladi:
M uhit bir jinsli bo‘lmagan holda maydon kattaliklari orasidagi al-
gebraik bog;lanishlar integral bog‘lanishlarga o'tadi. Bu holni 13-bobda
ko‘rib chiqamiz.
Maksvell tenglamalarining differensial ko'rinishi (9.8), (9.9), (9.38)
va (9.39) dan ularning integral ko'rinishiga mikroskopik elektrodinamif
kadagi kabi o'tamiz:
jo
УаЗE ‘3
:
Dn
eapE 0:
Ba
—
НадHij
, . . .
(9.46)
(9.47)
(9.48)
(9.49)
2 0 0
Maksvell tenglam alarning fizik m a’nosi M aksvell-Lorentz tengla-
alarining m a’nosi bilan birday. Faqat
induksiya qonunida magnit
,,iaydon kuchlanganligining o‘rnida magnit induksiya vektori va siljish
roki zichligida
Dostları ilə paylaş: