O’zbekiston Respublikasi Sog’liqni saqlash vazirligi

Rentgenga tayyorlash. 
Siydik hosil qiluvchi va siydik chiqaruv a'zolarini tekshiruvchi asosiy 
rentgenologik tekshiruvlardan eksretor( ajratuvchi) urografiya va sistografiya 
hisoblanadi.Tekshiruv o’tkazishdan avval bolani unga tayyorlashga etibor berish 
muhim o’rin tutadi. Birinchi o’rinda ichakni axlatdan tozalash va gazdan 
bo’shatish kerak. Shu maqsadda tekshiruvga 2 kun qolganda non, kartoshka, sut, 
karam iste'mol qilish taqiqlanadi. Tekshiruvdan bir kun oldin yoki 2 soat avval 

---

106 
bemorga tozalovchi klizma qilinadi. Tekshiruvdan avval bemor albatta siyib olishi 
kerak. Tekshiruvga bir kun qolganda uning organizmini kontrast( yod tutuvchi) 
moddalarga ta'sirini tekshirish lozim. 
Kichik yoshdagi bolalarni tayyorlash qiyinroq. Parhez, tozalovchi huqna va 
x.k lar bolada yig’i , baqiriq keltirib chiqaradi, oqibatda u ko’p havo yutadi. Shuni 
xisobga olish kerakki meteorizm holsizlangan va bezovta bolalarda uchraydi.
Juda ham bezovtalangan bolalarni tekshirish uchun narkoz bilan qilinadi, ertalab 
bola ovqatlanmaydi, tekshiruvga 45 daqiqa qolganida «antigistaminli tayyorlov» 
o’tkaziladi, ( vena ichiga suprastin yoki pipolfen yuboriladi.). Bu vena ichiga 
kontrast moddalar yuborganda paydo bo’ladigan asoratlarni oldini oladi. 
 
Bilimlaringizni tekshiring va mustahkamlang 
Testlar 
1. Polliuriya bu? 
A. kunlik siydik miqdorini 1,5-2 marta kamayishi 
B. ma'lum vaqtda ajralgan siydik miqdori 
V. 3 soat davomida ajralgan siydik miqdori 
G. kechasi ajralgan siydik miqdori 
D. kunlik siydik miqdorini 1,5-2 marta ko’payishi. 
2. Oligouriya bu? 
A. kunlik siydik miqdorini 1,5-2 marta kamayishi 
B. ma'lum vaqtda ajralgan siydik miqdori 
C. 3 soat davomida ajralgan siydik miqdori 
D. kechasi ajralgan siydik miqdori 
E. kunlik siydik miqdorini 1,5-2 marta ko’payishi. 
3. Bola 10 soat davomida peshob ajratmadi.Bolada qanday o’zgarish bo’ldi. 
A. polliuriya 
B. anuriya 
C. oligouriya 
D. dizuriya 
E. pollakiuriya 
4. Buyrak va siydik kasalliklarning asosiy belgilari? 
A. Shishlar, og’riq bel sohasida, dizuriya, arterial bosimni ko’tarilishi. 
B. Hushdan ketish, terini oqarishi, oyoq-qo’llarni muzlashi 
C. Diareya, yo’tal, hansirash, ichi ketishi 
D. Ko’ngil aynish, qusish, yo’tal, ichi ketishi 
E. Qornida og’riq, siydik rangini o’zgarishi
5. Buyrak shishlarini xususiyatlari? 
A. Tepadan pastga tarqaladi 
B. Pastdan tepaga tarqaladi 
C. Qo’llarda 
D. Oyoqlarda 
E. Belda