Pedagogika va psixologiya
aloqadorlikni anglash darajalari
Yüklə 0,9 Mb. Pdf görüntüsü
|
| aloqadorlikni anglash darajalari
67
№ Savollar Yuqori daraja O‘rta daraja Quyi daraja Ta jriba sinfi
3 -A sinf
Na zor at si
nfi
3 -B sinf
Ta jriba sinfi
3 -A sinf
Na zor at si nfi
3 -B sinf
Ta jriba sinfi
3 -A sinf Na zor at si nfi
3 -B sinf
1.
Matematika fani nimani o’rgatadi? 7/12 6/8
13/15 13/15
11/4 11/7
% foiz hisobida 22.5/38.7 20.0/26.6 41.9/48.4 43.3/50.0 35.4/12.9 36.6/23.3 2.
Matematika darslarida yana qaysi fanlarni o’rganishimiz mumkin? 4/8
4/5 11/16
12/16 16/7
14/9 % foiz hisobida 12.9/29.0 13.3/16.6 35.4/51.6 40.0/53.3 51.6/22.5 46.6/30.0 3. Iqtisodiy bilimlar deganda nimani tushunasiz? 5/10 4/7
12/16 13/15
14/5 13/8
% foiz hisobida 16.1/32.2 13.3/23.3 38.7/51.6 43.3/50.0 45.1/16.1 43.3/26.6 4.
Insonda qanday moddiy ehtiyojlar mavjud? 3/6
3/4 10/14
9/11 17/11
18/15 % foiz hisobida 9.7/19.3 10.0/13.3 32.2/45.1 30.0/36.6 54.8/35.4 60.0/50.0 Izoh: 4/8 kasr ko’rinishidagi qiymatda suratdagi 4 – tajriba avvalidagi ko’rsatkich bo’lsa, kasrning maxrajidagi 8 – tajribadan keying ko’rsatkich.
Keyingi bosqichda ilgari surilgan farazning hayotiyligi, yangiligi, ishlab chiqilgan tavsiyalarning samaradorligini aniqlash maqsadida o‘tkazilgan tajriba- sinov natijalari umumlashtirildi.
Tadqiqot natijasida aniqlangan nazariy yondashuvlar, qoidalar, qarashlar, g‘oyalar ushbu bosqichda amaliy jihatdan o‘z tasdig‘ini oldi. O‘quvchilarning bilim, tushuncha, ko‘nikma, malakalarining sifati va samaradorligini nazorat qilish maqsadida tajriba-sinov jarayoniga o‘qitishning muayyan shakllari joriy etildi. Boshlang‘ich ta’lim jarayonida o‘quvchilar tomonidan o‘zlashtirilayotgan bilimlarning puxtalik va mustahkamlik darajasi ularning boshlang‘ich sinflardagi o‘quv fanlari bo‘yicha darslarda egallagan bilimlari va o‘zlashtirishga bo‘lgan qiziqishlari asosida ko‘nikma hamda malakalarini rivojlantirish, nafaqat bitta o‘quv predmeti, balki turli o‘quv fanlari bo‘yicha o‘zlashtirilayotgan bilimlarni mujassamlashtirish imkonini beradi. Mazkur bosqichda o‘quv fanlariaro
68
aloqadorlikni ta’minlash va ta’lim jarayonida uni keng qo‘llashning usul va vositalarini takomillashtirish yo‘llarini ko‘rsatishga erishildi. Qayta nazorat etishga qaratilgan tajriba-sinov ishlari ham keng ko‘lamda tashkil etildi.
Tajriba guruhlarida ta’lim-tarbiya jarayonining yangi pedagogik texnolgiyalar asosida tashkil etilishi va bu jarayonning o‘quvchilar bilimini rivojlantirishga ko‘rsatadigan ta’sirini aniqlash maqsadida o‘xshashlik metodidan foydalanildi. Mazkur metod o‘quv fanlariaro aloqadorlikni ta’minlash asosida bir necha guruhlarda tajriba-sinov ishlarini tashkil etishga imkon berdi. Nazorat guruhida ta’lim jarayoni amaldagi an’anaviy metodlar yordamida tashkil etildi. Demak, mukammal, barqaror tajribaga tayanib tashkil etilgan ta’lim jarayonida o‘quvchilarning soni, dastlabki tajribalarda aniqlangan bilim darajasi, o‘rganilayotgan mavzu uchun ajratilgan soatning umumiy miqdoriga e’tibor berildi. Ilmiy tushunchalarni shakllantirishda o‘quv fanlariga nisbatan integral yondoshuv, ta’lim jarayonida maxsus tanlangan fanlararo aloqadorlikni ta’minlashga xizmat qiladigan metod va vositalardan foydalanilgan holda tashkil etildi.
Shunday qilib, o‘quv fanlariaro aloqadorlik - bu ilmiy integratsiya zamonaviy sharoitlarida alohida ahamiyatga ega bo‘lgan, o‘quv fani mazmuni va tuzilishini shakllantiruvchi omildir Tajriba-sinov davomida o‘quvchilarning ko‘rgazmali-obrazli idrok etish imkoniyatlarini rivojlantirish va abstrakt fikrlashlarini ta’minlash maqsadida foydalaniladigan turli o‘quv vositalarining samaradorliligi tekshirildi: asboblar, turli o‘quv fanlari bo‘yicha ko‘rgazmali qo‘llanmalar, aralash o‘quv fanlari darsliklaridan tanlab olingan maxsus matnlar, maketlar va modellar, o‘quv fanlari to‘g‘risida ko‘rsatma va eslatmalar, turli darsliklarda uchraydigan bir xil tushunchani ifodalovchi variantlardagi matnlar, biror belgisi bilan o‘xshash bo‘lgan tushunchalarni turlarga ajratish uchun zarur bo‘lgan jadvallar, o‘quv fanlariaro aloqadorlikni ta’minlashga xizmat qiladigan ijodiy topshiriqlar.
Tajriba-sinov jarayonining dastlabki bosqichida o‘quvchilar turli o‘quv fanlari bo‘yicha egallagan bilimlarini o‘zaro bog‘liq holda o‘rganish 69
imkoniyatlarini o‘zlashtirmagan, tushunchalarni o‘zlashtirish bo‘yicha mantiqiy operatsiyalarni bajarish umumiy qoidalari bilan hali tanish bo‘lmagan, har xil o‘quv darsliklari bilan ishlash ko‘nikmasi tarkib topmagan davrda tajriba guruhlarida o‘tiladigan darslarda fanlararo aloqadorlikka oid tushunchalarning tanlab olingan bir qismini taqdim etish lozimligi haqida ko‘rsatmalar berildi.
Turli o‘quv fanlari bo‘yicha taqdim etilgan o‘quv materiallari qo‘shimcha topshiriq sifatida qabul qilindi. O‘quvchilar birmuncha vaqt davomida o‘ziga xos moslashish davridan o‘tdilar. Darslarda o‘quv fanlariaro aloqadorlikni ta’minlashda turli xil usul va vositalardan foydalanish natijasida o‘quvchilarning o‘quv fanlari bo‘yicha o‘z bilim va ko‘nikmalarini oshirib borganlari sari ilmiy bilish tajribalari qizg‘in faoliyat tusini oldi.
Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|