Peşaver geceleri

Seyyid Emir Muhammed Abid

Davetçi: Atalarımızdan İran’a hicret eden ilk şahıs, yedinci İmam Hz. Musa Kazım (a.s)’ın oğlu Hz. ”Seyyid Emir Muhammed Abid” imiş, çok faziletli, takvalı ve çok ibadet ettiğinden dolayı “Abid” lakabıyla meşhur olmuş; bütün ömrünü geceleri namaz kılmak ve gündüzleri oruç tutmakla geçirmiş, Kelamullahı (Allah’ın kelamı olan Kur’ân-ı Kerim’i) yazmayı çok severmiş ve onu yazmaktan aldığı ücretle çok köleler alıp serbest bırakmış.

Mübarek mezarı şimdiye kadar “Şiraz”da bütün halkın ziyaretgahı durumundadır. Kubbesi ve eşiği çok güzel bir şekilde yapılmıştır. Mübarek kabrinin çevresinde, kabrin ziyaretçilerinin izdihamı karşısında korunması ve ayak altında kalmaması için “Nasreddin Şah-ı Kacar”ın amcası olan merhum hacı “Ferhad Mirza Mutemeduddevle”nin oğlu “Şah zade Üveys Mirza Mutemeduddevlet’is- Sani” gümüşten, çok güzel bir Zerih²⁴ yapmış ve ziyaretçilerin ibadet yapma ve cemaat namazı kılma yeri olan mutahhar haremini de (küçük-küçük) aynalarla süslemiştir. Özellikle Fars halkı o mübarek buk’a’ya (mekana) çok ilgi gösteriyorlar, Resulullah’ın pâk Ehl-i Beyt’inden ve tavsiye ettiği kimselerden olan o buk’a sahibinin azametli ruhu vesilesiyle Mebde-i Feyyaz’ın feyzine (Allah’ın lütuf ve ihsanına) erişiyorlar.

Hafız: “Onun Hicaz’dan Şiraz’a hicret etmesine ne sebep olmuş?”

Haşimi Seyyidlerin Medine’den Hareketi ve Katlağ Han’la Savaşı

Davetçi: Hicaz’dan Şiraz’ı kastederek hareket etmediler. Hicri ikinci asrın sonunda Abbasi halifesi olan Memun’ur- Raşid, İmam Ali bin Musa er- Rıza (a.s)’ı zorla kendi veliahdı etti, hilafet merkezi olan Tus’a götürdü. Böylece bir müddet O Hazretle kardeşi birbirlerinden uzak kaldılar, O Hazreti ziyaret etmek şevki değerli kardeşlerini harekete geçirdi, mektup vesilesiyle İmam Rıza (a.s) ve halife Memun’ur- Raşid’den Tus’a hareket etmek için izin istediler; (hilekar) halife hüsn-ü istikballe onların hepsinin gelmesini kabul etti.

Muhterem seyyid “Emir Ahmed” (Şah çırağ), bizim büyük ceddimiz olan saygı değer “Seyyid Emir Muhammed Abid” ve değerli kardeşi “Seyyid Alauddin Hüseyin” birçok kardeş ve amca oğulları, akraba ve dostlarıyla birlikte İmam Rıza (a.s)’ı ziyaret etmek kastıyla Hicaz’dan Tus’a doğru hareket ettiler.²⁵ Yol boyunca şialardan ve risalet hanedanına sevgileri olan kimselerden birçok grup muazzam seyyidlerin kervanına katılıp hep birlikte hareket etmişler.

Kayıtlarda; “Şiraz’ın yakınlarına vardıklarında takriben erkek ve kadınla oluşan on beş binlik bir kafile teşkil olmuştu, şehirlerin memur ve hakimleri, böyle büyük bir kafilenin hareket haberini Memun’ur- Raşid’e iletiyorlar. Memun’ur- Raşid Beni Haşim ve dostlarından oluşan böyle bir toplumun (Tusa ulaşırlarsa) hilafet makamının sarsılmasına sebep olacağından korkuyor. İşte bundan dolayı bütün şehirlerin valilerine şöyle bir emir sadır ediyor: “Beni Haşim kafilesi nereye ulaşmışsa artık oradan hareketlerine mani olun ve onları Medine’ye geri çevirin” diye yazılıdır.

Bu hüküm nereye ulaştıysa kafile daha önceden oradan hareket etmişti, ama Şiraz şehrine ulaşmadan önce mezkur hüküm o şehrin valisine ulaşmıştı.

Şiraz şehrinin çok ciddi ve muktedir hakimi olan “Katlağ Han” kırk bin kişilik bir orduyla Şiraz’ın sekiz fersahlığın (Hanzeniyan)’da yer aldılar. Beni Haşim kafilesi oraya ulaşır ulaşmaz Katlağ han İmam evlatlarına şöyle bir mesaj gönderdi: “Beyler, halifenin emri gereğince artık buradan geri dönmelisiniz.”

Hz. Seyyid Emir Ahmed cevaben şöyle buyurdu:

“Evvela; bizim bu yolculuktan hedefimiz değerli kardeşimiz İmam Rıza (a.s)’ı görmektir.

İkincisi; biz izinsiz gelmedik, halifenin kendisinden izin aldık ve onun kendi emriyle hareket ettik.”

Katlağ Han bu cevaba karşılık şöyle dedi: “Biz hareketinize mani olmakla görevliyiz. Halife bazı sebeplerden dolayı ikinci bir emir sadır etmiş olabilir, bunun icra olunması gerekir. Beyler buradan geri dönmek zorundasınız.”

Alicenap “Seyyid Emir Ahmed” kardeşleri, Beni Haşim ve dostlarıyla istişare etti. Ama onlardan hiçbiri geri dönmeye hazır olmadı.

Sabahleyin kafile hareket etmek istediğinde kadınları, ihtiyaten kafilenin arkasına aldılar, göç davulu çalınır çalınmaz “Katlağ Han” ordusuyla onların yolunun önünü kesti. Artık mesele sözden çıkıp amel merhalesine girdi, çok şiddetli kanlı bir savaş başladı, Katlağ Han’ın ordusu Beni Haşim’in baskısı ve şecaati karşısında dağılıp hezimete uğradılar.

Bu aşamada mağlup olan ordunun reisleri, kendileri için bir çare düşünerek (doğru veya yalan) bir grup kimseleri yüksek yerlere çıkarıp şöyle demelerini istediler: “ Beyler! Eğer halifenin veliahdı olan Ali bin Musa’ya (İmam Rıza’ya) güveniyorsanız.; şimdi veliahdın vefat haberi ulaştı.”

Bu haber bir şişmek gibi, İmam evlatlarının çevresinde toplanan zayıf iradeli insanların erkanını sarstı ve böylece onların etrafından dağıldılar.

İşte bundan dolayı Cenab-ı Seyyid Emir Ahmed geceleyin kardeş ve akrabalarıyla birlikte düz yoldan çıkıp çöllerden Şiraz’a doğru hareket ettiler. Cenab-ı Ahmed; “Düşman bizi takip ettiğinden dolayı yakalanmamanız için değişik elbiselerle sağa-sola dağılmanız daha iyi olur” dedi.

İmamın evlatları bu tavsiye gereği, aynı gece o şehrin etrafına dağıldılar.²⁶ Ama Cenab-ı “Emir Ahmed”, “Seyyid Emir Muhammed Abid” ve “Seyyid Abdullah Hüseyin” Şiraz’a varıp tanınmayacak elbiselerle birbirlerinden ayrıldılar; her biri bir köşeye çekilip ibadetle meşgul oldu.

Seyyid Emir Ahmed (Şah Çırağ)

Cenabı Seyyid Emir Ahmed²⁷ İmam Rıza (a.s)’ın vefatından sonra ilim, züht, vera ve takvada İmam Musa Kazım (a.s)’ın otuz sekiz tane erkek ve kızdan oluşan evlâdının en seçkini ve ileri geleni idi. İmam Musa Kazım (a.s) kendi hayatında bin dinara satın aldığı “Serriye” ismindeki bir bahçeyi o cenaba hediye etti. İhtiramı farz olan bu İmam zade hayatında bin köle alıp Allah yolunda özgürlüklerine kavuşturdu.

Şiraz’a vardıklarında “Serezdek” mahallesinde²⁸ Ehl-i Beyt’i seven dostlarından birisinin evine saklanıp geceyle gündüzü ibadetle geçiriyordu. Fars valisi “Katlağ han” tarafından İmam zadelerin bulanması için her tarafa casuslar dikiliyor velhasıl bir yıldan sonra cenabı Seyyid Emir Ahmed’in yerini buluyorlar, derken hükümete haber veriyorlar, hükmet de o hazreti yakalamak için çok sayıda asker gönderiyor.