RET TALEBİ ÜZERİNE VERİLECEK KARARLAR VE MÜRACAAT EDİLECEK KANUN YOLLARI
MADDE 27 - Reddin kabulüne dair olan kararlar katidir. Reddin kabul edilmemesine dair olan karar aleyhine acele itiraz yoluna müracaat olunabilir.
(Değişik fıkra: 1696 - 5.3.1973) Hâkimi ret talebinin esassız olduğuna dair son tahkikatta verilecek karar aleyhine ancak hüküm ile birlikte kanun yoluna müracaat olunabilir.
Ret istemi üzerine verilecek kararlar ve başvurulacak kanun yolları
MADDE 28. - (1) Ret isteminin kabulüne ilişkin kararlar kesindir; kabul edilmemesine ilişkin kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilir. İtiraz üzerine verilen ret kararı hükümle birlikte incelenir.
Ret istemi üzerine verilecek kararlar ve başvurulacak kanun yolları
Madde 29- Reddin kabulüne ilişkin kararlar kesindir. Reddin kabul edilmemesine ilişkin kararlara karşı acele itiraz yoluna gidilebilir.
Hâkimi ret isteminin esassız olduğuna dair kovuşturma sırasında ilk derece mahkemelerince verilecek karara karşı ancak hükümle birlikte istinaf yoluna, bölge adliye mahkemesi ceza dairelerinin başkan veya üyelerine yönelik ret isteminin esassız olduğuna dair verilen karara karşı da ancak hükümle birlikte temyiz yoluna başvurulabilir.
AÇIKLAMA:
REDDİ İSTENİLEN HAKİMİN YAPABİLECEĞİ MUAMELELER
MADDE 28 - Reddi istenilen hâkim ret hakkında bir karar verilinceye kadar yalnız tehiri caiz olmayan muameleleri yapar.
(Ek fıkra: 2369 - 7.1.1981) Ancak, hâkimin duruşma sırasında reddedilmesi halinde bu ret konusunda bir karar verilebilmesi için duruşmanın tehiri veya taliki gerekse bile o celse duruşmaya devam olunur. Şu kadar ki 251 inci madde uyarınca tarafların iddia ve sözlerinin dinlenilmesine geçilemez ve ret konusunda bir karar verilmeden reddedilen hâkim tarafından veya onun huzuruyla bir sonraki celseye başlanamaz.
(Ek fıkra: 2369 - 7.1.1981) Ret isteğinin haklı olduğuna karar verildiği takdirde geciktirilmesi caiz olmadığından ötürü yapılmış işlemler ayrık olmak üzere duruşmanın ret dilekçesinin verilmesinden sonraki kısmı tekrarlanır.
MADDE 29. - (1) Reddi istenen hâkim, ret hakkında bir karar verilinceye kadar yalnız gecikmesinde sakınca olan işlemleri yapar.
(2) Ancak, hâkimin oturum sırasında reddedilmesi hâlinde, bu konuda bir karar verilebilmesi için oturuma ara vermek gerekse bile ara vermeksizin devam olunur. Şu kadar ki, 216 ncı madde uyarınca tarafların iddia ve sözlerinin dinlenilmesine geçilemez ve ret konusunda bir karar verilmeden reddedilen hâkim tarafından veya onun katılımıyla bir sonraki oturuma başlanamaz.
(3) Ret isteminin kabulüne karar verildiğinde, gecikmesinde sakınca bulunan hâl nedeniyle yapılmış işlemler dışında, duruşma tekrarlanır.
Reddi istenilen hâkimin yapabileceği işlemler
Madde 30- Reddi istenilen hâkim, ret hakkında bir karar verilinceye kadar yalnız gecikmesinde sakınca olan işlemleri yapar.
Ancak, hâkimin duruşma sırasında reddedilmesi hâlinde, bu konuda bir karar verilebilmesi için duruşmaya ara vermek gerekse bile ara vermeksizin devam olunur. Şu kadar ki, 225 inci madde uyarınca tarafların iddia ve sözlerinin dinlenilmesine geçilemez ve ret konusunda bir karar verilmeden reddedilen hâkim tarafından veya onun katılımıyla bir sonraki duruşmaya başlanamaz.
Ret isteminin kabulüne karar verildiğinde, gecikmesinde sakınca bulunan hâl nedeniyle yapılmış işlemler dışında duruşmanın, ret dilekçesinin verilmesinden sonraki kısmı tekrarlanır.
AÇIKLAMA
HAKİMİN RE'SEN RET KARARI VE TETKİK MERCİİ
MADDE 29 - (Değişik: 1696 - 5.3.1973) Bir hâkim reddini mucip sebepleri bildirerek davaya bakmaktan çekinirse ret talebini incelemeye yetkili olan merci, bu çekinmenin yerinde olup olmadığına karar verir.
Bu karar hâkimin işten çekilmesini gerektirdiği ve bu sebeple davanın aynı mercide görülmesi imkânsız olduğu takdirde, karar veren merci davayı başka hâkime tevdi veya başka mahkemeye nakleder.
Bazı haller, bir hâkimin hâkimlik görevini yapmaktan memnu olduğu zannını uyandırırsa, aynı merci bu hususu kendiğinden inceleyerek gereken kararı verir.
Bu maddede yazılı hallerde de gecikmesi caiz olmayan işler hakkında 28 inci madde hükmü uygulanır.
MADDE 30. - (1) Hâkim, yasaklılığını gerektiren sebeplere dayanarak çekindiğinde; merci, bir başka hâkimi veya mahkemeyi davaya bakmakla görevlendirir.
(2) Hâkim, tarafsızlığını şüpheye düşürecek sebepler ileri sürerek çekindiğinde, merci çekinmenin uygun olup olmadığına karar verir. Çekinmenin uygun bulunması halinde, davaya bakmakla bir başka hâkim veya mahkeme görevlendirilir.
(3) Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde yapılan işler hakkında 29 uncu madde hükmü uygulanır.
Hâkimin çekinmesi ve inceleme mercii
Madde 31- Hâkim, reddini gerektiren nedenleri bildirerek davaya bakmaktan çekinirse, ret istemini incelemeye yetkili olan merci, bunun yerinde olup olmadığına karar verir.
Karar, hâkimin işten çekilmesini gerektirdiği ve bu nedenle davanın aynı mercide görülmesi olanağı bulunmadığında, karar veren merci davayı başka hâkime tevdi veya başka mahkemeye nakleder.
Hâkimin, davaya bakamayacağı şüphesini uyandıran hâllerde, aynı merci bu hususu re’sen inceleyerek gereken kararı verir.
Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde yapılan işler hakkında 30 uncu madde hükmü uygulanır.
AÇIKLAMA
RED İSTEMİNİN GERİ ÇEVRİLMESİ
MADDE 29/A - (Ek: 2369 - 7.1.1981) Mahkeme, son tahkikat safhasında ileri sürülen hâkimin reddi istemini aşağıdaki hallerde kabul etmeyerek geri çevirir:
1. Ret isteği zamanında yapılmamışsa;
2. Ret sebebi veya inandırıcı delil gönderilmemişse:
3. Ret isteminin duruşmayı uzatmak amacı ile yapıldığı açıkça anlaşılıyor ise.
Bu hallerde ret isteği, toplu mahkemelerde reddedilen hâkimin müzakereye katılmasıyla, tek hâkimli mahkemelerde de reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.
Bu kararlar aleyhine ancak hükümle birlikte kanun yoluna başvurulabilir.
MADDE 31. - (1) Mahkeme, kovuşturma evresinde ileri sürülen hâkimin reddi istemini aşağıdaki durumlarda geri çevirir:
a) Ret istemi süresinde yapılmamışsa.
b) Ret sebebi ve delili gösterilmemişse.
c) Ret isteminin duruşmayı uzatmak amacı ile yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa.
(2) Bu hâllerde ret istemi, toplu mahkemelerde reddedilen hâkimin müzakereye katılmasıyla, tek hâkimli mahkemelerde de reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.
(3) Bu konudaki kararlara karşı itiraz yoluna başvurulabilir.
Ret isteminin geri çevrilmesi
Madde 32- Mahkeme, kovuşturma evresinde ileri sürülen hâkimin reddi istemini aşağıdaki durumlarda geri çevirir:
1. Ret istemi süresinde yapılmamışsa,
2. Ret nedeni veya inandırıcı delil gösterilmemişse,
3. Ret isteminin duruşmayı uzatmak amacı ile yapıldığı açıkça anlaşılıyorsa.
Bu hâllerde ret istemi, toplu mahkemelerde reddedilen hâkimin müzakereye katılmasıyla, tek hâkimli mahkemelerde de reddedilen hâkimin kendisi tarafından geri çevrilir.
Bu konuda ilk derece mahkemelerinin kararlarına karşı, ancak hükümle birlikte istinaf yoluna, bölge adliye mahkemelerinin kararlarına karşı da yine hükümle birlikte temyiz yoluna başvurulabilir.
AÇIKLAMA
ZABIT KATİPLERİNİ RET
MADDE 30 - (Değişik: 1696 - 5.3.1973) Bu fasılda yazılı hükümler zabıt kâtipleri hakkında da uygulanır.
Zabıt kâtibinin reddi veya kendisinin reddini mucip sebepleri bildirerek görevden çekinmesi halinde gereken karar, zabıt kâtibinin yanında çalıştığı hâkim veya mahkeme başkanı tarafından verilir.
Aynı işte zabıt kâtibinin hâkim ile birlikte reddine karar verecek merci, hâkime göre tayin olunur.
Zabıt kâtibinin reddi veya çekinmesi
MADDE 32. - (1) Bu Bölümde yazılı hükümler zabıt kâtipleri hakkında da uygulanır.
(2) Zabıt kâtibinin reddi veya kendisinin reddini gerektiren sebepleri bildirerek görevden çekinmesi hâlinde gereken karar, yanında çalıştığı mahkeme başkanı veya hâkim tarafından verilir.
(3) Aynı işte zabıt kâtibinin hâkim ile birlikte reddi istemi hakkında veya çekinmelerine karar verecek merci, hâkime göre belirlenir.
Zabıt kâtibinin reddi veya çekinmesi
Madde 33- Bu Bölümde yazılı hükümler zabıt kâtipleri hakkında da uygulanır.
Zabıt kâtibinin reddi veya kendisinin reddini gerektiren nedenleri bildirerek görevden çekinmesi hâlinde gereken karar, yanında çalıştığı mahkeme başkanı veya hâkim tarafından verilir.
Aynı işte zabıt kâtibinin hâkim ile birlikte reddi istemi hakkında veya çekinmelerine karar verecek merci, hâkime göre belirlenir.
