| 7-Nəfis müdafiə:
İnsan bəzən etmdiyi halda özünə isnad edilən qüsurlardan xzilas olmaq və özünü müdafiə etmək üçün: «Bu işi mən etmədim, bu şəxs etdi!» deyərək qeybət edər. Nəfsi müdafiə hər nə qədər təbii bir hadisə olsa da bu, haram bir yolla olmamalıdır. Başqa sözlə müdafiə etmə məqsədli olsa belə qeybət etmək caiz deyil.
8-Hər hansı bir qüsur üçün dəlil göstərmək:
Insan bəzən etmiş olduğub çirkin və səhv işlərini təmizə çıxartmaq və buna dəlil göstərmək üçün başqasının qeybətini edər. Məsələn «Bunu niyə edirsən, haram deyilmi?» Deyə deyə soruşan birinə «Filan şəxsdə eyni edir!O edərkən bir şey olmur, mənə niyə etiraz edirsiniz?» kimi sözlər dəlil olmadığı kimi, qeybət sayılır.
Bu kimi kəslərin üzrü qəbahətindən daha böyükdür. Başqalarının etdikləri Allah yanında bir bəhanə olmadığı kimi, onların da eyni qüsurları işlədiyi açıqlamaq, günah üzərinə başqa bir günah əlavə etmək mənasını verər. Başqa sözlə bu, daha ağır bir günahdır.
Bu kimi insanlar Allaha qarşı işlədikləri qəbahətlər üçün üzr istəyib tövbə etmələri lazım olan yerdə, Allaha qarşı günah işləyən başqa günahkarları özlərinə dəlil və bəhanə göstərməkdədirlər. Halbuki qiyamət günündə hər qoyun öz qıçından asılacaq. Bir başqasının etdiyi günah kimsə üçün bəhanə ola bilməz. İnsan ən əvvəl olaraq özünü, daha sonra da ətrafdakıları qurtarmalıdır. Əsl üstünlük buradadır.
Dostları ilə paylaş: | 
