Qirqquloqsimonlilar


Qarag`aysimonlar-Pinopsida



Yüklə 0,53 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə11/16
tarix13.02.2023
ölçüsü0,53 Mb.
#123336
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16
Qirqquloqsimonlilar

Qarag`aysimonlar-Pinopsida sinfi (ajdod). 
Sinf vakillari asosan Shimoliy yarim sharda keng tarqalgan. Ularning Er sharida 8 
ta oila, 55 ta turkum va 600 ga yaqin turlari uchraydi. Sinf ikki sinfchaga: kordaitkabilar
va qarag`aykabilarga bo‟linadi. Kordaitkabilar sinfchasining vakillari karbon davridan 
permning oxirigacha o‟sib, keyinchalik qirilib ketgan. 
Ular bitta qabila (Kordaitnamolar - Cordaitales) va bittadan oiladan 
(Kordaitdoshlar-Cordaitaceae) ga bo‟linadi. Kordaitlar yirik daraxtlar bo‟lib, ularning 
balandligi 20 m dan to 30 m gacha etgan. Poyasida ikkilamchi ksilema ham yaxshi 
taraqqiy etgan. Poyasida ikkilamchi ksilema ham yaxshi taraqqiy etgan bo‟lgan. 
Barglari bir necha sm dan to 1 m gacha uzunlikda va 1-2 sm kenglikda bo‟lib, ular 
qalami, nashtarsimon, ellipssimon, teskari tuxumsimon shakllarga ega bo‟lgan. 
Barglarning oralig`ida joylashgan qubbalarining uzunligi 30 sm gacha etgan. Keyingi 
ma‟lumotlar urug`larida murtak izlari borligi aniqlangan. Strobillari bir jinsli bo‟lgan. 
Kordaitlarga urug`li qirqquloqlardan kelib chiqqan deb qaraladi. 
Qarag`aykabilar (Pinidae) 
Sinfcha 7 ta qabila, 7 ta oila va 55 ta turkumga mansub 560 dan ziyod turni 
birlashtiradi. Ilmiy manbalarda keltirilgan 7 qabiladan 2 tasi bizgacha etib kelmagan, 
qolgan 5 tasi quyidagilardan iborat: 
1. Araukariyanamolar (Araucariales) - qabilasi 2 ta turkum, 35 ta turdan iborat. 
Ularga Janubiy yarim shardagi tropik hududlarda tarqalgan daraxtlar kiradi.
2.Qarag`aynamolar (Pinales) qabilasi. 
3.Sarvnamolar (Cupressales) qabilasi 


28 
4.Tissanamolar (Taxales)-qabilasi doim yashil va butalardan tashkil topgan. 
Qabila 2 ta oilaga mansub 20 ta turni o‟z ichiga oladi. Ular asosan Shimoliy yarim 
shardagi issiq hududlarda tarqalgan. 

Yüklə 0,53 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin