Raqamli axborotlarni qayta ishlash va yaratish texnalogiyalari

Grafik protsessor 
Videoadapter tuzilmasida uch tipdagi protsessorlardan bittasi yoki 
maxsuslashgan mikrosxemalar to‘plami qo‘llanilishi mumkin. Aniq bir platada 
o‘rnatiladigan qurilma turi, amalda VGA, SVGA yoki XGA videoadapterlari 
qo‘llaydigan tasvirlash standartiga bo‘g‘liq emas. Eng eski videoadapterlar 
arxitekturasini tasvir kadrini saqlash imkoniyatli tuzilma deyiladi (
frame-buffer 
technomany
). Bu usul bo‘yicha videoadapter statistik kadrni saqlash va 
regeneratsiyalashni ta’minlaydi.Kadrning o‘zi dastur va kompyuterning 

---

51 
markaziy protsessori orqali tuziladi.Tabiyki, bu usulda markaziy protsessorga 
katta ma’suliyat yuklanadi, chunki tasvirning barcha detallarini boshqarishi 
zarur bo‘ladi. Zamonaviy kompyuter grafikasida maxsuslashgan grafik 
soprotsessor ham qo‘llaniladi. Bunday arxitektura videoadapter tarkibiga, 
maxsus protsessorini kiritishni talab qiladi. Bunda markaziy protsessor boshqa 
masalarni bajarishdan to‘la ozod etiladi. Shunday qilib, markaziy protsessordan 
barcha grafik funksiyalarini olib tashlash va ularni moslashtirilgan videoadapter 
protsessoriga yuklash orqali, bu arxitektura tizimining reaksiyasining minimal 
vaqtinita’minlaydi. 
Chegaralangan 
funksiyali 
videoakselerator
(
accelerator 
chip
) 
arxitekturaning oraliq variantidir. Zamonaviy kompyuterlar bozoridagi 
ko‘pchilik videoadapterlarda qo‘llaniluvchi bunday arxitekturaning elektron 
sxemalari, algoritmi oddiy bo‘lgan, biroq ko‘p vaqtni oladigan masalalarni 
yechadi. Hususan, videoadapterning elektron sxemalari to‘g‘ri chiziq, aylana va 
boshqalarni bajaradi, kompyuterning markaziy protsessori tasvirni tuzish, uni 
tashkil etuvchilarga ajratish va videoadapterga ko‘rsatmalarni jo‘natish ishlarini 
bajaradi, masalan, biror o‘lchamdagi va rangdagi to‘g‘ri to‘rtburchakni chizish.