Regional geologiyanin öYRƏNİLMƏ MƏSƏLƏLƏRİ



Yüklə 0,75 Mb.
səhifə70/95
tarix31.12.2021
ölçüsü0,75 Mb.
#112959
növüDərs
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   95
REGİONAL GEOLOGİYA VƏ GEOTEKTONİKADAN ƏSAS DƏRS VƏSAİTİ. 90s. 2021

Okean riftlərinin kəşfi və okeanların əmələ gəlməsində on­la­rın rolu müəyyən edildikdən sonra bu əmələgəlmələrə maraq artdı. Riftogen struktur-ların əsas əlamətləri aşağı­da­kılardır: qitə riftləri yüz-lərlə və minlərlə km- ə qə­dər məsafəyə uzanır; kəskin xəttiliklə ifadə olu­nub; eni ilkin km- dən onlarca km- ə bəzən yüzlərlə km- ə çata bilir. İnkişafı ərzində riftin eni böyüyür, bu da onun əmələgəlmə dövrünü əks etdirə bilər.

Riftogen strukturlar yer qabığının gərilməsi


nəticəsində peyda olur. Bu zaman yer qabığı­nın və litosferin nazilməsi baş verir.

Riftlərdən ən böyüyü bənd qalxıntılarının uzun müddət inkişaf edən ox hissələrinə düş­ür. Buna buna görə də müasir relyefdə kayno­zoy riftləri səlis sərhədlərə malik rift dərələri şəklində özünü büruzə verib. Onun kənarları sil­silələrlə əhatəyə alınır.

Rift əmələgəlmələri və riftlərin inkişafı prak­tiki olaraq, demək olar ki, həmişə maq­matik fəaliyyətlə müşahidə olunur. Riftəqədrki mərhələlər üçün riftin gələcək çiyin hissə­lərinə çevrəvari ultraəsasi- qələvi intruziyaların daxil olmasıdır. Riftlərin formalaş-masına əsa­sən əvvəlcə qələvi- bazalt və sonda toleit- bazalt vulkanizmi səbəb olur.

Ən qədim, özünü kifayət qədər biruzə verən rift strukturları Bal­tik qalxanının proterozoy porfiritlə-ridir. Şərqi Avropa platformasının bü­növ­rəsində isə mezoproterozoy avlakogenidir. Paleozoy riftləri da-ha geniş yayılmışdır. Mezozoyda və Kaynozoyda qi­tə qabığında rift əmələgəlmə daha intensiv getmişdir.


Yüklə 0,75 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   66   67   68   69   70   71   72   73   ...   95




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©muhaz.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin