malar riskli bo‘lsa, pulni saqlash uchun qo‘shimcha stimul paydo bo‘-
ladi, garchi bu pullar foyda keltirmasada,
biroq ularni saqlash ayniqsa,
narx beqarorligi sharoitlarida yo‘qotishlarga duch kelish riski bilan
bog'liq bo'lmaydi. Naqd pullar — boylikning yuqori likvidli qismi bo‘lib,
uni istalgan paytda boylikning boshqa shakllariga (tovarlar,
xizmatlar,
qimmatli qog‘ozlar va b.) aylantirish imkonini beradi. Ehtiyotkorlik
motivi foiz stavkasi darajasiga bog‘liq bo‘ladi.
Foiz
stavkasi juda past hisobla-
nadigan darajagacha tushib ketishi
mumkin,
shunday ekan, o‘sgan pul
zaxiralarini individlar foiz stavkasining
o ‘sishini kutgan holda naqd pul shak-
lida saqlaydi.
Bu esa likvidli tuzoqni
vujudga keltirishi mumkin. Bunday
xulq-atvor
ehtiyotkorlik bilan izoh-
lanadi, chunki foiz stavkasining pastligi
daromadlarni yo‘qotish riski bilan bog‘-
liq. Likvidlikni afzal ko ‘rish egri
chizig'i gorizontal holatda bo'ladi
(6-chizma).
Foiz m e’yori
rQ
bo‘lganda mohya
bozori daromad darajasi keng doiradagi muvozanat holatida bo‘ladi.
Pulga talab foiz bo‘yicha cheksiz elastiklik bilan tavsiflanadi. Pul massasi
qanchalik o ‘smasin, u foizning o‘zgarishiga olib kelmaydi,
investitsion
xarajatlarni rag‘batlantirmaydi. Shu tariqa likvidli tuzoq to ‘liq bandlikda
muvozanatga erishish va real daromadning o ‘sishiga to‘sqinlik qiladi.
Likvidlikni afzal ko‘rish egri chizig‘i
M D
ning o‘zgarishi
LM
egri
IS
egri chizig‘ining
LM
egri chi-
zig'i gorizontal qismini kesib o'tishi-
iqtisodiy vaziyatning keynscha varianti
bo‘lib, bu yerda pul omillari harakati
likvidli tuzoq bilan to ‘liq to ‘xtatib
qo‘yilgan
hamda pul-kredit siyosati
depressiya va inqiroz oldida kuchsiz
boMadi (7-chizma).
Tizim ning holatiga ta ’sir
etish
uchun davlatning budjet vositalari yor
damida aralashuvi talab qilinadi, bu
chizig‘i shakliga ta’sir etadi:
Dostları ilə paylaş: