Siffeyn müharibəsinin səBƏBLƏri imam (ə)-in müaviyəYƏ QƏti söZÜ

İYİRMİ ÜÇÜNCÜ FƏSİL

XƏVARICIN MÜXALIFƏT SƏBƏBLƏRININ TƏHLILI

Xəvaricin Imam (ə)-la müxalifətçilik səbəbləri Müaviyənin o həzrətlə müxalifətçilik səbəblərindən tamamilə fərqli idi. Müaviyə Ömərin xilafəti dövründən etibarən Şamın muxtariyyətinin müqəddiməsini hazırlamışdı və özünü Şamın mütləq hakimi hesab edirdi. Osmanın qətlindən sonra Imam (ə)-ın onu Şamın hakimiyyətindən kənarlaşdırmaq istədiyini bildikdə, onunla müxalifətə başladı, əvvəlcə Təlhə və Zübeyri təhrik etməklə, sonra isə Siffeyn müharibəsini başlamaqla Imam (ə)-ın qabağında dayandı, son anlarda Quranları nizəyə vuraraq fitnə ilə Imam (ə)-ın ordusunda dərin ixtilaf və ikitirəlik yaratdı.

Amma xəvaric zahirpərəst, başqa sözlə "quru müqəddəslər" idilər. Onlar islamın əsaslarından xəbərsiz olduqlarına, ona səthi baxdıqlarına görə Imam (ə)-la müxalifətə qalxdılar, puç bəhanələrə istinad edərək ilahi hidayət çırağı qarşısında cəbhələşmə yaratdılar, o hidayət çırağını söndürmək üçün, hətta özlərinin məhv olmaları qiymətinə belə, irəlilədilər.

Xəvariclə Müaviyə arasında olan məhz bu bariz fərqə görə Imam (ə) onlara qələbə çaldıqdan sonra buyurdu: "Məndən sonra xəvariclə vuruşmayın, çünki haqqı axtararaq müəyyən səbəblərə görə xəta yolu gedənlərlə batili axtaran və onu əldə edənlər bərabər deyildirlər."²⁷³

Xəvaricin müxalifət səbəblərinin təhlil olunması göstərir ki, onlar şamlıların əksinə olaraq cah-cəlal, məqam istəmirdilər. Onlara düzgün olmayan təfəkkür və xas bir gerilik hökm sürürdü. Indi isə onların etirazlarının ən mühümlərini qeyd edirik;