Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
dus est noster Gregorius Lopez quatenus explicans illum Textum &c. loquitur enim contra apertam tot & tan- torum virorum doctrinam: vel est strictè circa termi- nos, in quibus loquitur, intelligendus: nempè quando de mero iure percipiẽdi decimas agitur: quod vbi absolu- tè in quæstionem deducitur, non negamus esse spirituale vel spirituali annexum, vt dixi suprà n. 42. & resoluit Azeuedo in dicta l. cit. 5. libri Recopilat. Hæc ille, qui cautionem meritò debuisset apponere cum magnis illis Theologis, de quibus nuper, si op- positum docuisset. Doctrina præclarissimi Iuris- consulti, & Consiliarij Regii, ac Iurisconsulto- rum Hispanorum Principis, tanto viro est pro- fectò dignissima; qui ad veritatis præscriptum, non ad gratiam, est locutus. Vnde re meliùs expensâ nihil tale in Politicâ duxit apponendum. Videatur pag. 503. Col. 2. @@ ab illo defenditur, vt non habeat locum expli- catio adhibita: nam proptereà non solùm posuit quæstionem super iure decimandi, sed etiam super
terea citatus Doctor affirmat doctrinam suam esse limitationem ad citatam legem, in quâ Regi tribuitur cognitio priuilegiorum & donationum, quas facit: at si cognoscere posset non sub res- pectu illo spiritualitatis, sed sub alio, de tali priui- legio decimarum à se concesso, non esset abso- luta limitatio, cùm remaneat absoluta cognitio quantùm ad id, de quo lis communiter esse po- test. Tum etiam quando tractantur huiusmodi quæstiones, non solent tales respectus attendi, sed quod ad interesse partium pertinet: ergo cùm absolutam limitationem esse dicat, ideò planè est, quia etiam sub alio respectu cognitio talis haberi nequit: licet enim qualitas illa non attendatur, inest tamen Quemadmodùm licet quis, cùm Matrimonium contrahit, non attendat ad ratio- nem Sacramenti; nihilominus caussa hæc gene- raliter spiritualis est, quia qualitas Sacramenti necessariò inest. aduersantes, & distinctione illâ se tuẽtes) cognitio caussæ decimalis vt à iudicibus laicisvsurpatur, & de cuius agitur iustificatione, aut ius tangit, aut non est eorum intento proficua. Hoc constat. Nam Doctores distinguentes in hoc casu ius à facto, sic explicant distinctionem, vt tunc de iure agatur, quando quæstio est an quis debeat sol- uere, & non tantùm an soluerit. Stante enim vt certâ obligatione soluendi, potest contingere vt solutionem detrectet, vel quia fructus non esse caussetur, vel quia se iam soluisse conten- dat, aut aliquam velit compensationem efficere ob æqualem sibi debitam quantitatem: vt videri potest apud citatos, & eos, quos adducunt P. Tā- credi suprà num. 7. & Bassæus. Dicunt etiam aliqui quæstionem esse facti, quando ad non sol- uendum decimas allegat quis priuilegium, aut etiam præscriptionem. Tunc enim id, quod con- trouertitur, est, an sit tale priuilegium, vel præ- scriptio, nec ne: & tunc esse probabile posse caussam à laica potestate tractari, affirmat P. Pa- laus suprà numer. 7. cum Couarruuiâ, & Ioanne Geruia, & tenet P. Tancredi Dïcto 4. & P. Fa- gundez Lib. 3. in Præceptum 5. Ecclesiæ Cap. 5. num. 10. ait se non audere eam sententiam condem- nare. Addunt tamen quòd si quæstio sit circa obligationem soluendi, eò quòd Ecclesia præ- tendat priuilegium non esse legitimum, aut etiam præscriptionem, nequaquàm posse caussam nisi ab Ecclesiastico iudice tractari, quia iam est quæ- stio iuris. Verùm doctrina hæc ex illis est, quarum Auctores P. Suarez cautè legendos esse iam ad- monuisse perspeximus. Et sanè iuxta eam omni- no elidi & eludi potest quidquid de iudicio caus- sarum decimalium ab Ecclesiâ est constitutum. Quidquid enim de illis tractari potest, ad quæ- stionem potest facti reuocari: An scilicet quis habeat vel non habeat titulum: habere enim, & non habere, res facti est: & vt deprehendatur, an sit, vel non sit, debet examinari qui allegatur: nam inualidus titulus reuerà titulus non est; & ita an priuilegium, vel præscriptio sit legitima.
@@0@ @@1@ in caussis decimalibus ad se pertinere conten- dunt, rem non solùm facti, sed iuris assumunt, quia sine iuris examine stare eorum prætensio nequit & intentio fundari. Agitur enim contra priuilegiatos, vnde priuilegia quoad valorem suum examinantur: quod si non fiat, procedi in caussâ nequit: priuilegij autem Pontificii valor res spiritualis est, sicut & titulus ab eo proue- niens & ius resultans: ergo si de hoc agi nequit, neque etiam iudicium laicale in caussâ decimali procedere. Nisi dicant posse quidem examinari quoad valorem, quia est res facti. An scilicet reipsa sit aliquod validum priuilegium. Iuxta quam responsionem, vt dicebam nuper, omnino elidi potest quidquid est circa hoc ab Ecclesiâ constitutum: immò & circa caussas alias spi- rituales, quæ omnino inueniuntur prohibitæ, vt Beneficiales quoad proprietatem, Matrimonia- les, Clericales, Regulares &c. circa quod quiuis potest facilè discursum efformare.
tionem validissimum pro Assertione ar- gumentum instauratur. Nam si adeò certum est iudices laicos non posse decimalium caussarum tractationem vsurpare, etiam cùm beneficiarius est laicus: quantò id erit certius, quando deci- mæ beneficio Apostolicæ Sedis acceptæ Eccle- siis redonantur? Tunc enim pristinam omnino conditionem assumunt. Quod benè vidit Dom. Solorzanus, contrarius aliàs, dicens hanc esse communiorem & securiorem opinionem, vt vi- deri potest Cap. 12. num. 63. & in Politicâ pag. 600. §. Pero sin embargo, & seqq. quam & secuti grauissimi Consiliarij in Regio Indiarum Senatu, aliique, & Rex noster Philippus Quartus ample- xus, cùm ageretur de decimis vacantium Eccle- siarum, an scilicet de illis posset integrè dispone- re: quod quidem renuit, reseruatâ tantùm ter- tiâ parte in vsus piissimos expendendâ: pro quo idem num. 81. Quòd si de iustificatione illius tertiæ partis subdubites, ad beneplacitum potest Apostolicæ Sedis referri, cum quâ de erectio- nibus Ecclesiarum actum, ad quas suo modo etiam spectant distributiones fructuum vacan- tiarum: cùm præsertim in eos expendantur vsus, ad quos Præsules obligantur. Et antiquam cir- ca dispositionem vacantiarum consuetudinem à Regibus Catholicis, primis ab erectis Ecclesiis obseruatam, testatur Rex noster in Rescripto quodam Ann. 1631. de quo Dom. Solorzanus supra num. 31. iudices laici caussarum decimalium cognitionem assumere, & quidem non solùm verosimilis, sed omnino euidens & manifesta ea est, Nam Pōtifex concedens decimas, non ideò concedit caussa- rum ad easdem spectantium decisionem: ergo cùm concessa non sit, temerè contra eius volun- tatem vsurpatur, Antecedens constat: nam con- cessio decimarum, & facultas circa illas iudicandi,<-P>@@ <-P>sunt duæ distinctæ & non necessariò connexæ facultates: ergo vnam concedens, non ideò a- liam concedere comprobatur. Antecedens ne- gari nequit: nam facultas recipiendi decimas optimè stare potest sine facultate circa illas iudi- candi: vnde Pontifex concedens illam, potest ab- solutè aliam denegare. Consequentia autem est legitima: Nam à separatis non fit illatio; & non concessa in materià iurisdictionis Ecclesiasticæ, negata censentur, cùm absolutè sit prohibita, & in caussâ præsenti magis in speciali. Vt visum
decisio in Cap. Tua, de decimis, in quo sic Inno- centius Tertius: Cùm laicis nulla sit de spiritualibus
(licet in feudum decimæ sint concessæ) sunt decimæ noualium vsurpandæ; cum in talibus non sit extendenda licentia, sed potiùs restringenda. Hæc ibi. Ex qui- bus habemus in concessione decimarum non es- se faciendam extensionem vt noualia compre- hendat, quia standum est concessionis tenori, & restringenda potiùs, quàm extendenda conces- sio: cùm vnum stare sine alio possit. Ergo in ca- su nostro concessio extendenda non est ad fa- cultatem iudicandi de caussâ spirituali; cùm stare concessio decimarum possit sine tali magis odio- sâ concessione: faciliùs enim Ecclesia decimas concedet, quàm huiusmodi facultatem. Vnde cùm in Bullâ Cœnæ non sit excommunicatio contra raptores decimarum fulminata: contra eos tamen, qui caussam illarum ad laica tribuna- lia trahunt, extat ordine 14. licèt; vt num. 44. aduertimus, non videatur procedere vniuersali- ter contra omnes tale iudicium vsurpantes. Est tamen specialiter contra laicos, licèt etiam Ec- clesiasticos comprehendat, qui talem caussam ab Apostolicis iudicibus ad se auocant, Apostolica- rum aut aliàs prætextu litterarum: quatenus scilicet ij munere aliquo sæculari funguntur in Curiis Principum, vt aduertit P. Suarez Tomo 5.
quibus dictum Regibus nostris com- petere, quos & illi sibi assignandos decernunt variis rescriptis, vt videri potest apud Dom. So- lorzanum Cap. 4. num. 15. & in Politicâ, pag. 522. Col. 1. in principio. Si de iure sit quæstio, idem videtur dicendum: quia eos tribuens Pon- tifex, nullibi quæstionem circa ius exigendi il- los iudicibus laicos inuenitur tribuisse, vnde ne- gata debet reputari, iuxta dicta num. præcedenti. Quia verò quæstio ordinariè videtur esse non posse circa ius, sed circa factum; cùm ius exigen- di sine controuersiâ sit ex parte eorum, qui sunt eos soluturi, fundatum; ideò probabile est, posse eorum caussam apud Regia tribunalia tractari. Videantur citati. tem scriptorum, qui licitam asserunt tribunalium<-P> @@0@ @@1@ babilis; quia tamen solidis est fundamentis desti- tuta, & contraria jure & ratione consistit, nego- tium valdè scrupulosum est eam in praxim dedu- ci; & ita Regii Consiliarii aliiq́ue, si conscientiæ quieti volunt consulere, communiorem & secu- riorem amplectantur. Cùm etiam Bulla Cœnæ eos meritò reddere debeat de sui transgressione suspectos; casum enim hunc in eâ contentum probat prætextus priuilegii Apostolici. Et quia non solùm auocatio à judicibus Apostolicis, sed etiam ab aliis sub censurâ præfatâ prohibetur, ju- xta satis congruam & maximè accommodatam litteræ intelligentiam, verbis illis: Ab Auditoribus, & Commissariis nostris, alijsq́ue judicibus Ecclesiasti- cis, auocant. Quod tenent P. Filliucius, & Mag. Sousa, quos adducit, & sequitur Diana Parte 2. tract. 1. Resol. 55. & ita videtur intellexisse Dom. Solorzanus Lib. 3. cap. 1. num. 61. & in Politicâ, pag. 503. §. vltimo; vbi ait non esse cur vereantur, qui dictam jurisdictionem exercent, censuram talem, quia per illam non prohibentur casus in jure permissi, vt aduertunt Nauarrus, Barbosa, & Martha; & talem esse præsentem. Additq́ue
securè posse in praxim deduci sine censuræ for- midine, juxta communem doctrinam Theolo- gorum, ex quibus nonnullos adducit cum Iuris- consultis quibusdam. Quod quidem sapienter dictum. Sed nihilominùs, cùm idem cap. 12. num. 62. & 63. & in Politicâ, pag. 600. §. Pero sin
sed juxta propriam locutus sententiam & con- scientiam, opinionem contrariam communio- rem, & securiorem asserat, & iuxta eam à Rege nostro, vt num. 64. diximus, judicatum; res, vt præmissum à nobis, valdè scrupulosa relinquitur, & altâ reponendum mente, quod iam ex Inno- centio proposuimus. num. 65. dum ait: Cùm in talibus non sit extendenda licentia, sed potiùs restrin- genda. De quo hæc satis. sine graui conscientiæ grauamine causas Ecclesiastici fori, & præsertim ad personas Ecclesiasticas pertinen- tes per viam violentiæ ad se delatas, adhibitâ cognitione tractare. Diuersæ sententiæ, & quædam specialia pro affirmatiuâ. dem Consilii ordinationibus cap. 4. & ex Regio Rescripto An. 1561. & praxi, de qua Dom. Solorzanus lib. 4. c. 12. n. 89. & in Politicâ pag. 767. Neque in illo videtur esse specialis difficultas, si Consilio Castellæ su- premo, & Regiis Cancellariis licet: & vt liceat, eadem fundamenta succurrunt: sic enim & leges Hispanicæ ac Indicæ disponunt, & praxi est fre-<-P>@@
tificio inniti affirmat Illustrissimus Zapata Parte 1. cap. 6. num. 9. ex Bañes 2. 2. quæst. 67. articul. 1.
occurrunt consideratione dignissima, non potuit difficultas præsens conuenienter omitti. prædictis, omnino esse illicitum talem recursum, nec posse sic recurrentes audiri, & multò minùs Ecclesiasticos judices ad desistendum compelli, Notariis Ecclesiasticis ad informandum aduoca- tis, tenent quamplures, quos adducunt Diana
55. & Parte 5. tract. 1. Resol. 13. & P. Fragosus Tomo 2. disp. 3. §. 13. n. 258. vers. Porrò, & sequenti, vbi id videtur sentire, licèt posteà oppositum tueatur. Apud eosdem etiam plures occurrent oppositum sentientes: pro quo & doctam alle- gationem vulgauit Doctor D. Petrus de Me- nesses occasione cuiusdam controuersiæ inter Vicarium generalem Limanæ huius Metropolis, & Prouincialem sanctæ Fraternitatis, qui homi- cidam quemdam per sententiam suspendio addi- xit, Ecclesiam, ex quâ extractus fuerat, compel- lantem. Erat enim tunc ille Fiscalis Regius, qui & posteà in eâdem Cancellariâ Auditor; vir sanè doctus & timoratæ conscientiæ, pro quo possum plenissimum testimonium exhibere. Quod & admittit Thomas Hurtadus Tomo 1. tractat. 3. n. 129. & sequent. ex voluntate præsumptâ Ponti- ficis, quia non est alia via recurrendi ad ipsum; aliàs negat. Alii hærent, vt Nauarrus in Manuali Cap. 27. vbi ait se hoc Pontificis determinationi remittere; quod & facit P. Suarez Tomo 5. in 3. p. disputat. 21. num. 76. Pro quo ego nonnulla subiiciam, quæ non video ab aliis obseruata. sustineri possit, vti probabili sententiæ innixa, id imprimis occurrit, Pontificem non videri damna- re velle recursum per viam violentiæ generali prohibitione: nam in Bullâ Cœnæ Excommuni-
auocatione causarum, sed tantùm cùm à Com- missariis Pontificiis auocantur: quod tenent Al- terius, Vgolinus, & Bonacina apud Dianam Parte 2. tractat. 1. Resolut. 55. & P. Fragosus cum Menochio Tomo 2. pag. 208. §. Secundo excusatur. In Excommunicatione autem 15. vbi directè agitur contra eos, qui Ecclesiasticas personas ad laica tribunalia trahunt, talia verba non habentur; vbi tamen illa magis necessaria videbantur, si juxta mentem Pontificis, etiam recursus prætextu vio- lentiæ, Ecclesiasticæ est libertati contrarius: quia hic frequentiùs occurrit, & ita illi debuit mani- festum remedium adhiberi. Videtur ergo Pon- tifex noluisse practicatum adeò stylum apud Christianas penitus condemnare Respublicas, sed illum vt probabilem juxta earum mentem to- lerare.
Pontificis non esse approbationem: Cùm multa per patientiam tolerentur, quæ si deducta fuerint in ju- dicium, exigente justitiâ non debeant approbari. Cap. Cùm jam dudum, de Præbendis. Pro quo & in Cap. Denique 4. dist. sic ex Diuo Gregorio habe- tur: Ideò cum venia suo ingenio relinquendi sunt, ne<-P> @@0@ @@1@ tur. Vt enim ait Salomon Prouerb. 30. vers. 33. Qui multùm emungit, elicit sanguinem. Sic ille. Quod benè cum Theologis aliis obseruat P. Suarez lib. 7. de Legibus cap. 13. num. 12. Potest tamen esse tolerantia bonæ fidei fauens, quæ valdè diuersa est ab eâ, quâ malum tolerat, ab iis, qui illud per- petrant, minimè bonum judicatum: dum Pon- tifex sciens consuetudinem aliquam esse contra ipsius mentem, sed verosimilibus rationibus com- munitam eam tolerat, nolens suæ mentis apertio- ne maioribus incommodis occasionem ministra- re; aut eos, qui consuetudinem talem amplectun- tur, in apertum damnationis discrimen adducere. Et quamuis de Hispanorum fide ac obedientiâ multùm sibi possit, & meritò polliceri, & de aliis fortè: non tamen de omnibus; nec videtur ex- pediens vrgere quosdam, aliis suo arbitrio guber- nandis. praxim tolerare prædictam, sed eisdem suffraga- ri. Nuntius enim in Curia existens, si vim ali- quam suâ sententiâ videatur inferre, & pro eâ ad Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|