Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
Regularem simplicem, & Beneficiarum, quòd hic absque facultate Superioris possit immediatè in opera pia impendere, non tamen ille. tinâ dicitur, facilè intelligi potest non esse exa- ctam responsionem. Nam talis Beneficiarius in opera pia debet impendere: Atqui ea, de quibus agimus, talia non sunt, neque quoad substan- tiam, neque quoad modum, cùm in eis ædifica- tionis vmbra non appareat, neque in bonum a- liquod Beneficialis Ecclesiæ, aut Religionis di- rigatur. Et opera debere esse pia omnes Docto- res tradunt, ex quibus plures adducit P. Sancius
go Disput. 4. de Iustitia num. 9. alios accumulans & P. Molina superiùs adductus idem affirmat. Pro quo & videndus P. Lessius Lib. 2. Cap. 4. num. 47. & quia Religiosus non habet dominium eorum, quæ largitur, cùm non acquirat sibi, sed Ecclesiæ aut monasterio, iuxta receptissimam sententiam: inde habetur obligari eum, qui reci- pit, ad restitutionem: quòd si ille non restituat, tenetur ipse restituere de iis, quæ ad congruam potest sustentationem assumere. Quæ omnia sunt explorata iuxta communes regulas de resti- tutionis obligatione. Quamuis P. Wadingus
affirmet probabile esse donationes esse validas, non obstante defectu dominij: quia eiecti à Re- ligione dominio carent; & tamen validè, licet illicitè, donant, iuxta satis probabilem sententiam. Quod fundamentum est satis debile, quia Reli- gio de eiectis non curat, sed velut extraneos re- putat: vnde omne ius circa eorum frequentes donationes videtur abdicasse. Pro quo videndus P. Molina suprà §. Quoad ceteros & P. Lessius Lib. 2. Cap. 41. num. 113. Non ita in Beneficia- riis, quos oportet esse lectissimos: vnde senten- tia P. Wadingi non videtur admittenda, stante in contrarium agmine Theologorum ac Iuris- peritorum: & quod de eiectis dicitur, negant plu- res, vt videri potest apud P. Palaum sic tenentem Disput. 2. de Iust. commutat. P. 22. §. 3. & Tho- mam à Iesv in Cap. Non dicatis Parte 2. Cap. 7. Dub. 7. & Parte 3. Cap. 2. gat bono Ecclesiæ aut Religionis, donum ali- quod pretiosum dilargiri, quod diuino cultui aptè deseruire nequeat, & saluâ ædificatione do- netur, non erit in eo lethale peccatum, neque restitutionis obligatio. Quod probatur ex com- muni doctrina, de qua diximus num. 33. quan- titatem scilicet donationis arbitrio prudentis Prælati relinqui. Cùm ergo in casu, de quo lo- quimur, possit, qui dispositionem habet bono- rum, de conuenientiâ talis muneris prudenter iu-<-P> @@0@ @@1@ crimen admisceri. pientem donum Religiosi, non esse obligatum ad restitutionem, peccat tamen mortaliter, illud re- cipiendo. Sic Corduba, Siluester, & Nauarrus, quos adducit & sequitur P. Sancius dub. 38. citato
mortali alterius, quod juxta irrefragabilem fidei doctrinam peccatum etiam mortale est. Lugo Disput. 4. de Iustitia, num. 49. & 50. dum probat ex eo quòd actio sit mala in donante, non sequi acceptationem etiam talem esse in ac- cipiente, cùm non sit cooperatio ad illam, sed effectus ex eâ secutus, dum quis vtitur jure suo; neque enim charitas vel iustitia postulat, vt quis negligat suum commodum, etiamsi inde sequa- tur tantumdem damni respectu alterius, ad quem res, quæ datur, debebat peruenire. Pro quo in- geniosè discurrit. Non videtur autem assertiuè procedere, quia tantùm ait non videri facilè dam- nandos, qui oblata accipiunt: pro quorum defen- fione subdit rationes, quæ tamen non videntur vrgere: eò enim tendunt, vt ostendant ibi non esse cooperationem: quia quidquid ad donatio- nem spectat, & voluntatem, à quâ procedit, ex parte donantis se habet, & omnino præcedit. Non esse autem hoc, vt ille existimat, ex eo pro- bo: Nam quando aliquis donat, non perficitur donatio, donec alius voluntatem accipiendi ma- nifestet; vnde si renuat, nulla est: positâ autem tali manifestatione, tunc in donante est actus, quo velit donationem perficere, qui est malus, sicut præcedens: Atqui ad hunc actum cooperatur accipiens, quia illum præcedit voluntas accipien- di, & ad ipsum mouet: ergo est cooperatio ma- nifesta in ordine ad illum. Licèt ergo sententia dicta videatur speculatiuè probabilis, seu pro raro aliquo casu, quam & absolutè probabilem affir- mat Diana Tract. 6. citato Resolut. 134. re tamen verâ quoad communem praxim talis non est, cùm modus donandi vsitatus is sit, quem assi- gnauimus. Videantur dicta Titulo 1. n. 146.
lethali culpâ possint. mine venditio fiat; de hoc enim jam dictum Titulo 1. Cap. 16. Sed de eâ, cuius emolumentum ad Proregem ipsum spe- ctat, qui sine speciali adhoc licentiâ procedit. Circa quod Dico primò. Proreges nequeunt officia ven- dere. Sic P. Thomas Sancius lib. 2. Consiliorum, cap. 1. dub. 38. num. 18. & dub. 56. apud quem Paulus de Castro, Segura, Sotus, Molina Iuris- consultus, Corduba, Padilla, qui generaliter lo- quuntur quando alicui committitur facultas eli- gendi aliquem ex multis ad officium, seu benefi- cium. In speciali autem de officiis publicis lo- quens idem tradit Capite illo 38. num. 3. quatenùs id negat Dominis Titularibus, seu Vasallorum, si<-P>@@ <-P>officia habeant jurisdictionem, seu justitiæ admi- nistrationem, vt Prætorum, Tabellionum, Alguacellorum, Decurionum, seu Senatorum Vrbanorum qui vulgò dicuntur Rectores, quo- rum munus Decurionatui veteri correspondet. Admittit autem de iis, quæ administrationem ju- stitiæ non concernunt, vt officia præconis, jani- toris, custodis carcerum, Præfecti cursorum, &c. quia illorum domini non sunt, benè tamen isto- rum: vnde quia Prætores non sunt eorum do- mini, nequeunt illa vendere. Pro quo quam- plures alios accumulat. Et ex eo manifestè sequi- tur Proreges nulla vendere officia posse, quia illorum domini non sunt. Magis in specie id tenet Salon 2. 2. quæst. 62. art. 2. Controu. 8. in
dus de Mendoza in particulari Tractatu de hac quæstione ad Comitem de Lemos Neapolita- num Proregem, cuius erat Confessarius, & postea Cuscensis Episcopus in Peruuio, Dub. 1. Diana
tem Illustrissimus Mendoza doctrinam hanc adeò esse certam & exploratam, vt nullus illam Do- ctorum neget, vel de ipsa addubitet. Idem ex- pressè tenet Cardinalis Lugo Disput. 34. de Iustitia,
quitur tamen de Ministro publico, qui dispensa- tor est officiorum loco Principis constitutus, quales constat esse Proreges. Vnde immeritò pro contraria sententia allegabitur ex doctrina quadam, quam habet, num. 37. & de quâ inferiùs. Probatur rum præ se fert, & vsus ipse confirmat ac titulus assignationis, loco Regis ad gubernandum assu- muntur, vt scilicet id faciant, & eo modo, quo ipse faceret, si per seipsum gubernaret; iis exce- ptis, quæ Regi apertè, aut verosimiliter reseruan- tur, vt est manifestum: Atqui Rex ipse officia non vendit, de quibus agimus, neque venderet, si per se gubernaret, vt constat ex eo quòd illa in Hispaniâ non vendat, neque de eorum venditio- ne in Indiis vnquam cogitauit, ob propriæ vtili- tatis respectum: sed liberalem esse voluerit de- signationem: ergo euidens est non esse suæ in- tentionis vt ea Proreges vendant intuitu suæ pro- priæ commoditatis. Et quidem si Proreges ita venderent vt lucrum Regi vellent applicari, ven- ditio esset illicita ob defectum potestatis; ergo multò magis quando in illa solus auaritiæ respe- ctus intercedit. bet Prorex, quod sit suum: ergo licita nequit esse venditio. Consequentia est clara; quia cùm vendat nomine suo, & non Regis, vt vidimus, a- liquid debet esse quod sit suum, cùm vendere nequeat alienum, nisi ex beneplacito domini, quod non extare jam constat: præter beneplaci- tum enim Regis, nullius alterius fingi potest: ad beneplacitum enim Reipublicæ nequit, nisi in- sanè, recurri: cùm præsertim liqueat Reipublicæ valdè hoc perniciosum accidere, nec sit credibile illam in sui perniciem consentire. Antecedens autem est etiam manifestum: nam officium non est de Proregis dominio, quia nullius rei domi- nus constituitur ex iis, quæ ad eius munus spe- ctant, nisi salarii pro labore circa illud, & solas<-P> @@0@ @@1@ est, quod vendi possit titulo Suitatis. Vnde qui emit, pro officio & non pro re alia pretium soluit. Quemadmodùm cùm à Rege officium emitur, illud, & non aliud, emi dicitur, neque alia est ementis intentio. non sit de dominio, & ita illud vendi nequeat, posse tamen vendi actionem eligendi, cuius sunt domini ii, ad quos electio spectat, & est vtilis e- menti, vnde & pretio æstimabilis. Sed in primis doctrina ista non proponitur à citato Scriptore, vt ex eâ debeat licita venditio censeri. Sed vt non inducas obligationem resti- tutionis: esse enim illicitam jam vidimus illum affirmare. Deinde, illa non est penitus admitten- da: nam actio eligendi non est pretio æstimabi- lis in genere justitiæ, licèt ad illam non teneatur eligens in particulari respectu huius, & sic dici dominus illius possit: quod sic ostendo; quia si esset pretio æstimabilis, cùm res venditur, debe- ret valor illius cum valore rei ipsius computari, & ita pluris vendi, vt est manifestum: nam valor valori additus valorem auget: Atqui non com- putatur, vt constat ex communi vsu: nam res determinatum habent pretium independenter penitus ab hoc respectu: vnde etiam qui ea, quæ sua sunt, vendit, nequit pluris vendere ex eo quòd vni potiùs, quàm alteri vendat; sola enim attenditur rei vtilitas, juxta communem æstima- tionem. Pone quempiam habere rem aliquam venditioni expositam valoris vt decem; si duo accedant empturi, ex eo quòd vni potiùs quàm alteri eam vendat, non potest pretium augere; aliàs si offerente vno ex iis plusquàm decem, ac- cedat alius, & plus eo offerat, poterit eam sic ven- dere, etsi ante perfectum contractum alius adue- niat plus item offerens, poterit similiter pluris vendi, & sic de aliis; ex quo fiet determinatum pretium à lege vel consuetudine non habere, attentâ illius vtilitate. Actio ergo electionis etsi liberalis sit, & respectu illius sit dominus is, qui eligit, in materiâ est amicitiæ aut liberalitatis, vnde debitum alterius generis illi respondet. Sicut modico propter pretium curanti, sed cum specia- li beneuolentiâ erga infirmum, & merces debe- tur & gratitudo, & sic aliis. Quæ ratio, sicut & præcedens, videtur euidens, vt nequeat quis sanè sentiens in hac luce cespitare. distribuenda ab alio, cui electionem eorum, qui- bus sunt distribuenda, committit, propter actio- nem electionis nequit pretium aliquod accipere: ergo similiter in officiis. Dices ex Cardinali Lugo num. 35. volunta- tem testatoris esse vt det gratis, quia bona illa in eorum gratiam & non distribuentis, relinquun- tur; vnde si non dat, non satisfacit debito justi- tiæ, cùm non det assignatam valoris quantitatem, id enim, quod pro electione accipit, minus ha- bet electus, & ita non impletur voluntas testato- ris vel aliter disponentis. gister admittit venditionem esse illicitam. Præ- tereà, non fit satis argumento; nam etiamsi testator dicat vt detur talis valoris quantitas, non tollitur quin actio eligendi sit pretio æstimabilis,<-P>@@
dem, de quâ nuper: ergo designatio non obstat quo minùs aliquid pro electione accipi possit; vnde & si minùs aliquid sit habiturus, id erit con- sequens ad talem modum dispositionis, in quâ si voluerit eligens suo jure vti, nihil faciet contra- rium disponentis voluntati: si autem liberalitate vti, vt communiter sperant testatores, integra quantitas tribuetur. Aliunde ergo deduci debet talis iniustitia distributionis, ex eo scilicet quòd pro electione nihil accipi potest, quod est statu- tum in L. vnum ex familia D. de legatis 2. §. Si de Falcidia, & §. Sed etsi fundum, & ita omnes ibidem Repetentes affirmant. Item, Rex etiam vult vt officia gratis ad eos deueniant, pro quorum ele- ctione constituit dispensatorem: ergo est eadem ratio. Antecedens ostendo tum ex dictis, num. 44. & 45. tum etiam quia si constiterit Prore- gem aliquem tale quidpiam perpetrasse, grauissi- mum crimen habetur, vnde & pœna competens irrogatur: voluntas autem legislatoris ex pœnæ irrogatione cognoscitur, & inde est nundinatio- nes istas occultè fieri: licèt nihil occultum, quod non reueletur: pro quo id certissimum, quod scribit illustrissimus Mendoza suprà dub. 3. & vi- deri potest apud Dianam Resolut. 1. tum circa Re- gis voluntatem, tum circa secretum, quod rebus in istis accuratur. Quæ ratio etiam est euidens, sicut præcedentes. tione dictâ debet in foro conscientiæ resti- tui. Sic citati. Quod & rationes adductæ con- uincunt. Dico tertiò. In officiis Indicis specialissima est ratio, vt nequeant vendi quæ ad gubernatio- nem Indorum spectant, propter dicta Titulo 1. num. 169. Vt autem appareat non esse alicuius ponderis id, quod dicitur de actione eligendi, quæ sola vendatur, & non ipsum officium, expen- dendum est: quòd si illa sola venderetur, officium ipsum daretur gratis, & ita pro actione eligendi moderatum tantùm aliquid, quod cum eâ gratui- tâ donatione posset consistere, tribueretur: Atqui non ita se res habet: nam pro adeptione officii dantur ingentes quantitates, vt loco citato di- ctum; nec minores quàm si officium publicæ ex- poneretur venditioni: ergo ridiculum est assere- re officium gratis dari, & solam vendi actionem electionis. etiamsi officia non dentur titulo venditionis, sed quasi liberalis cuiusdam oblationis, aut respectu gratitudinis, ab iis factæ, qui ea consequi deside- rant: nam id tantùm est velle iniustitiam, & nundinationem turpem, quæ reipsa extat, hone- stis vmbraculis palliare. Datur pretium pro re aliter non tradendâ, quod is, qui dat, neutiquam aliàs largiretur, & plus præ aliis danti, quod ef- ficaciter extorquetur. Et quid aliud vendere est, quid emere? Venditio quidem est pactio mercis pro pretio, & emptio est pactio pretii pro merce, juxta L. 1. π. de contrahendâ emptione. Vbi mercis nomine quidquid est pecuniâ æstimabile desi- gnatur, vt omnes explicant. Quod totum in casu nostro cernitur: nam & pactio præcedit, & officium est pecuniâ æstimabile, & pretium pro eo datur: ergo venditur, & emitur; quidquid<-P> @@0@ @@1@ nestis nominibus moliatur. Demus autem non esse venditionem: at officia non dantur gratis, sed pretio accepto, & id pro re, quæ non est de dominio dantis, cuius nec actio eligendi est pre- tio æstimabilis, contra officii proprii rationem, juxta quod Regis personam sine pretio tradentis officia, repræsentat, pro quo & est illius voluntas penitus explorata: ergo non licet huiusmodi contrahendi ratio, & onus restitutionis impor- tat, quocumque nomine vestiatur. Hinc sequi- tur nec posse officia suis familiaribus vel aulicis dare, vt ea ipsi vendant: in quo & dantes & acci- pientes grauissimè peccant, & supra se onus resti- tutionis assumunt, & est hoc malum vsu frequen- tissimum. mutantes. ue peccatum admitti, dum ex æmu- latione durâ antecessorum, dura inquam sicut infernus, juxta illud Cant. 8. vers. 6. Durasicut infernus æmulatio, multa euertunt benè ab illis constituta pro publicâ vtilitate. In hoc enim sicut graue esse detrimentum potest, ita & graue delictum. Pro quo videnda, quæ adducit Dom. Solorzanus Tomo 2. lib. 1. cap. 4. num. 69.
& locis correspondentibus in Politicâ, præser- tim Pag. 866. Col. 1. in quibus eruditionis mul- tùm, si velint, qui terram iudicant, erudiri, juxta Regii vatis monitum, Psalm. 2. v. 10. Vbi allegari nequit parem in illis esse potestatem, nec ante- cessores eorum manus ligare potuisse. Contra hoc enim stat, etiam cùm par est potestas, in eorum mutatione, quæ sunt pro communi vtili- tate statuta, peccari. Vnde Pontifices summi, qui omnium supremâ auctoritate præcellunt, & nullis prædecessorum statutis ligantur, ea mutare nequeunt, quando Christianæ Reipublicæ com- moda comprobantur, sine graui conscientiæ rea- tu, quidquid de validitate mutationis fuerit. Pro quo ita loquitur S. Hilarus Pontifex (al. Hila- rius) in Cap. Nulli, 25. Quæst. 1. Nulli fas sit sine
12. Registri Epistol. 31. & habetur in Cap. Si ea, Quæst. 2. Causâ citatâ, ita scribit: Si ea destruerem, quæ Antecessores nostri statuerunt, non constructor, sed euersor esse, justè comprobarer, testante Veritatis voce (Lucæ 11.) quæ ait: Omne regnum in se ipso di- uisum, non stabit; & omnis scientia & lex aduersum Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|