Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
Pij Quarti: Ac pro potiori cautelâ vniuersam Socie- tatem prædictam, omniaque, & singula illius, Do- mos etiam Probationis, & Collegia vbilibet consisten- tia, præsentia, & futura, eorumque personas, fru-<-P>@@ <-P>ctus, redditus, & prouentus etiam bonorum Ecclesia- sticorum, sæcularium, & Regularium quorumcumque illis pro tempore vnitorum, aliasque res, & bona quæ- cumque, à quibusuis decimis, etiam Papalibus, prædia- libus, personalibus, quartis, medietatibus, & aliis fru- ctuum partibus, subsidiis etiam caritatiuis, & aliis or- dinariis oneribus, etiam pro expeditione contra infide- les, defensione patriæ, ac aliàs quomodolibet, etiam ad Imperatorum, Regum, Ducum, & aliorum Principum instantiam pro tempore impositis, etiam si in illorum impositione caueretur, quòd nulla prorsus exemptio cui- quam aduersus illa suffragaretur. Ita quod Socetatis, eiusque Domus, etiam Probationis, Collegia, fructus, res, & bona præfata, semper ab illis absque declara- tione desuper faciendâ, excepta essent, & esse censeren- tur, perpetuò liberauerit, & exemerit, &c. Quæ omnia statim confirmat, ita subdens: Nos igitur, qui votiuum ipsius Societatis profectum sincero pater- næ charitatis affectu libenter amplectimur. Eâdem au- ctoritate conedimus, quòd singulæ Litteræ prædictæ, cum exemptionibus, ceterisque omnibus, & singulis, in eis contentis clausulis, & decretis. &c. Quæ omnia ita intelligenda sunt, vt non procedant in ne- cessitatibus illis, de quibus dictum n. 102. tunc e- nim perinde est ac si Religiosi opifices conduce- rent, quorum opera damnis illis aut periculis re- medium præstaretur. dictis fauorabile est, & in fauorabilibus Cleri nomine veniunt Religiosi: dubitari meritò potest an debeant etiam vocari. Et quidem cùm necessitates sunt, de quibus nuper, dubitari ne- quit, ex adductis num. 136. Nam quod omnes tangit, ab omnibus debet approbari. Quando autem tales non sunt, non videtur esse talis obli- gatio: fauores enim tunc exhibendi, quando vtilitatem aliquam secum afferunt, quæ ab iis, quibus fauor fit, debeat aliquantulùm æstimari. Quod tamen in præsenti non accidit: quia voca- tio hæc valde periculosa esse Religiosis potest: qui si pro Rege, aut Republica statuerint, Cleri- corum offensionem incurrent: si autem pro Cle- ricis, alterius partis indignationi obnoxij rema- nebunt. Quod tamen non ita euenit quando quis ius defendit suum; & grauamen proprium conatur amoliri. Vocati ergo, se vrbanè excusent: si autem instantia perseueret, nec eam possint de- clinare, accurrant, & Deo iudice coram oculis mentis habito, quod conuenientius duxerint modestè, & sine contentionis turbine prolo- quantur. Deus autem veritatis vindex, & zeli Christiani promotor, quidquid eis auctoribus actum fuerit, bono exitu coronabit. Et de his sa- tis.
possint facere donationes. nequeunt Proreges ex illius bonis facere donationes. Sic Ioannes Lo- pez in Repetitione Rubricæ de donationibus inter vi- rum & vxorem §. 66. n. 30. Ioannes Matienzus in Lib. 5. Recopilat. l. 3. Tit. 3. Glossa 2. num. 3. Dom. Solorzanus Tomo 2. Lib. 4. Cap. 10. num. 31. &<-P> @@0@ @@1@ batur ex generali Doctorum consensu, qui af- firmant ei, cui libera administratio commissa est, non posse facere donationes: quod de Pro- curatore Cæsaris specialiter statutum l. 1. §. 1.
Martienzus plures Textus iuris ciuilis adducit. Videatur P. Lessius Lib. 2. Cap. 18. num. 77. & etiam Dom. Solorzanus Lib. 4. Cap. 4. num. 27. & ratione videtur manifestâ conuinci. Quia nul- lus vult patrimonium suum minui, sed augeri: neque illius administrationem alteri præbet, nisi vt tueatur & augeat: quod iuxta naturalem est hominum institutionem, iuxta quam etiam iu- dicandum. Quâ ratione furtum non licet, quia inuito domino res aufertur: ergo neque donatio, in quâ militat eadem ratio. Proreges debita Regi, remittere. Id constat: quia debitum remittere est donare. l. Si quis dele-
Dico tertiò. Non possunt item Regia emo- lumenta negligere, liberalitatis intuitu, nisi quan- do eo pacto negotium Regis vtiliùs peragitur. E. g. Vectigal, quod ex argento in Hispaniam transmittendo soluendum lege præcipitur, & est valde moderatum, remittere nequeunt, simu- lantes se illius quantitatem ignorare. Et sic in a- liis. Vnde sicut & in casibus prædictis ad resti- tutionem tenentur, iuxta generalem doctrinam de Officialibus Regiis pro rebus huiusmodi sala- rium accipientibus. Cùm enim ex iustitia ad cu- ram & custodiam teneantur, ex illius violatione obligatio resultat damni integrè reparandi. Vi- dendi P. Lessius Lib. 2. Cap. 32. num. 26. Pater Gaspar Hurtadus de Iustitia & Iure Disput. 5. Dif- ficultate 10. & alij apud ipsos. De quo & nos a- libi. Tunc autem vtiliter negotium Regis agere- tur, si nolentibus mercatoribus aliquando ar- gentum transmittere ob timorem non leui suspi- cione conceptum, vel registro exponere; eisdem significetur de rigore aliquid remittendum. Tũc namque plus habebit Rex, quàm si iuxta rigo- rem legis ista versarentur. Donationes autem esse licitas quando ab administratore fiunt, & in domini commodum cadunt, communis senten- tia est, pro qua videri potest P. Lessius citato n. 77. & ea, quæ Dom. Solorzanus congerit Libr. 2. Cap. 4. num. 59. & nos etiam aliquid Titulo 1. num. 8. Cauendum tamen ne Proreges commo- do potiùs suo quàm Regio prospiciant, indul- genitæ suæ pretium non leue recepturi. Quo e- uentu fraudata Regi emolumenta restitui debent. Indulgentia enim talis non suo, sed Regis no- mine exhibetur, qui non vult semper vassallos suos nimiùm grauari. Et ita Proreges ad id ratio- ne officij tenentur, pro quo & salarium satis co- piosum accipiunt, vnde non possunt vlteriùs ali- quid extorquere. satis est præsumpta Regis voluntas. Colligitur ex iis, quæ adducit Matienzus suprà bonis Texti- bus & Auctoribus contestata. In aliis certè præ- sumpta, seu tacita voluntas Superioris est suffi- ciens, etiam in iis, qui voto ad non donandum adiguntur: quales sunt Religiosi. Pro quo vi-<-P>@@
& P. Fragosus Tomo 2. Disput. 24. §. 12. num. 7. vbi alios adducit. In quo si bonâ procedatur fide, & adhibito Auditorum consilio, timendum ni- hil. Quòd si Rex fortè non annuat, donationis factæ conscius, & restitutionem iniungat; resti- tuat Prorex, & Auditores pariter, qui consilio suo donandi auctores extiterunt: immò illi soli. At in foro conscientiæ neutri, cùm bonâ fide processerint, neque ex eo sint locupletiores red- diti, vt suppono: nam si tales facti, aliter iudi- candum. Donatarius autem retinere rem dona- tam potest, cùm Rex eam redhibendam nolit: sin autem velit, obsequendum ipsi, & restitutio ex obligatione graui conscientiæ facienda. Res enim illius erat, & possessio alteri contra eius est tradita voluntatem. auro, argento, & aliis in pœnam commissi, ne- quit prioribus dominis reddi, neque in eo Pro- reges gratiam facere possunt, cùm nequeant rem ad Regium iam fiscum pertinentem ab eo tolle- re, & alteri condonare. Hoc videtur certum: & qui damnum passi, id sibi imputent, qui ob immoderatam cupiditatem, quod multis con- gessêre sudoribus, certo periculo non sunt veriti deuouere. Si naufragio amisissent, sibi certè im- putarint, qui maris non sunt periculis à lucri cu- pidine reuocati. Si latronum incursu: dolendum equidem, sed remedio nullo; cùm tamen sibi consulere auaritiæ moderamine potuissent. Non ergo iam mirum si registrum detrectantes, quo salua esse omnia possent, irremediabili amissione multentur, & amantes periculum, pereant in illo. ita esse aperta transgressio solet, vt locus penitus reo ad recuperationem nullus relinquatur, vnde & lis solet super talibus excitari. Tunc licebit Proregi rem ita peragere, vt neque Rex suis iu- ribus, nec miser inter angustias deprehensus om- nino spolietur. Cùm enim in delictis probatio- nes esse debeant luce solis clariores, & in dubio sit reo potiùs fauendum quàm actori, etiamsi actor Fiscus sit, iuxta hæc poterit benigna sen- tentia pronuntiari. Cauendum tamen ne mani- bus adhæreat macula, de quo Sanctus Job san- ctissimè gloriabatur. Iob. 31. v. 1. Si enim adhæ- reat, adhærebit etiam restituendi obligatio, & vsque ad æternæ damnationis pœnam, si eidem satis non fuerit factum, adhærebit. tutâ conscientiâ stipendia pro libitu augere: in augmento enim illo donatio interuenit, cùm id, quod non est debitum, tribuatur. Nequeunt et- iam militiæ stipendia famulis assignare, qui mi- nimè in militiâ seruiunt, & dicuntur Plazas muer-
tur, & ita donationes tantùm sunt ex Regio pa- trimonio infideliter & iniustè in rebus talibus dissipato. Quis autem hîc de obligatione resti- tutionis dubiter, vbi adeò est iniustitia manife- sta? Sic circa similia poterit discursus efformari. Pro sumptibus extraordinariis videatur Dom. Solorzanus Lib. 4. Cap. 3. num. 45. & in Politicâ pag. 769. §. Lo duodecimo. @@0@ @@1@ sunt, sicut & alij, ab Ordinariis ex- communicari. Pro hoc videndus Dom. Solorzanus Lib. 4. Cap. 10. n. 66. & seqq. & in Politicâ pag. 883. §. Lo que mas. Vbi ex pluri- bus Auctoribus ostendit solis Regibus priuile- gium istud competere, vt à solo Pontifice ex- communicari possint. Et ab eo adductis adden- di P. Gaspar Hurtadus Tractatu de Excommunica-
4. Tract. 6. Cap. 1. num. 4. quamuis non desint, qui hoc etiam Regibus negent: sic enim tenent Marius Alterius Tom. 1. de Censuris pag. 37. Col. 2. & P. Fagundez Præcepto 2. Lib. 1. Cap. 3. num. 21. Proreges autem non gaudent priuilegus ab Apo- stolicâ Sede concessis dubitari nequit: Tum quia
legij rationem habeat, quòd scilicet Regum pri- uilegio gaudere possint, illud debent ostendere: quod statutum in Cap. Cùm personæ, de Priuile- giis, in Sexto: Atqui tale priuilegium non osten- ditur: ergo nihil est, quod Ordinariorum pos- sit sententiam prohibere. Item. Ex repræsenta- tione Regiæ personæ argui nequit, quia hoc ip- sum est, quod contendimus; priuilegium scilicet Apostolicum non posse ad repræsentantem per- sonam eius, cui est concessum, extendi, & qui- dem repræsentatio hæc non tollit inæqualitatem Regiæ, & Proregiæ personæ, & ita est in illis diuersa ratio: & Rex quidem poterit Proregi suo repræsentationem sui conferre, non tamen in eum priuilegium Apostolicum transferre, quia neque ex generali concessione, neque ex particu- lari aliquâ, hoc habetur. Habet Rex priuilegium comedendi carnes in diebus vetitis: poteritne il- lud suo conferre Proregi? Quis hoc nisi per sum- mam inscitiam affirmarit? vbi suprà. Cùm enim ibi Clemens Quartus de priuilegiis eorum agat, qui excommunicari, aut interdici nequeunt; addit tamen priuilegia talia non extendenda, cuiuscumque præeminentiæ, dignitatis, & conditionis sint, Regibus, Reginis, & eorum filiis, ac Religiosis cœtibus exceptis, sic decernens: Ad Ordinariorum sententias & proces-
uilegium ergo Regium in materia censurarum, non est ad Proreges, etiamsi præeminentiam singularem habeant, extendendum. Et multò minùs ad Regios alios Ministros, vt nonnulli contendunt, contra quos benè disputat Diana. Parte 2. Tract. 1. Resolut. 9. Probat autem idem Textus ineptè fieri extensionem de personâ ad personam; cùm neque in persona eâdem exten- sio locum habeat in ordine ad id, quod licet ver- ba videantur exprimere, ratio tamen non patitur<-P>@@
loquitur Pontifex: quod tamen de Regiis perso- nis, & Religiosis non est cœtibus præsumendum: cùm de Proregibus aliter existimandum multi- plici experimento doceamur. Et ex præfati Ca- pitis determinatione fit satis obiectioni, quæ ex Inquisitorum iurisdictione instrui potest: illi e- nim, vt ex Concordatis constat, nequeunt Pro- reges Indicos excommunicare. Ex hoc enim priuilegio ad Ordinarios fieri Consequentia ne- quit, propter rationem & decisionem Pontifi- cis. Neque ex eo fiet vt Inquisitorum iurisdi- ctionem contemnant aut eludant; id enim est Regiis cautionibus abundè prouisum: & dum- modò illi intra suos se contineant terminos, sem- per illos Proreges veneratione eximiâ prose- quuntur. ti est dictum, de excommunicatione intelligen- dum est quantùm ad valorem: quæ tamen nisi in casu specialissimo licita non erit. Probatur ratione, quam pro Regibus adducit P. Bauny suprà ita scribens: E re tamen est communi eos hoc tempore quoad hanc pœnam non subesse Ordinariis ob turbarum motum certum, si publicè, deque loco supe- riore excommunicati renuntientur ab Episcopis. Sic il- le. Atqui turbarum motus ob excommunica- tionem Proregum etiam vrget, & præsertim in Indiis, in quibus à supremis Principibus non potest statim commodum remedium adhiberi: ergo illorum excommunicatio generaliter lo- quendo libita non est. Id quod de publicâ de- nuntiatione dicendum pariter ob simile funda- mentum. Casus autem specialis non potest as- signari, cùm ex circumstantiis pendeat, quas quidem Prælati, adhibito sapientium, pruden- tium, expertorumq́ue virorum consilio & pri- uatis semotis affectibus, ponderabunt: illud præ oculis habentes, quod Innocentius Quar- tus in Concilio Lugdunensi obseruandum præ- scribit verbis illis: Cùm medicinalis sit excommuni- catio, non mortalis; disciplinans, non eradicans: dum tamen is, in quem lata fuerit, non contemnat; cautè prouideat Iudex Ecclesiasticus, vt in ea ferenda osten- dat se prosequi, quòd corrigentis fuerit & medentis. Sic ille. Et habetur in Cap. Cum medicinalis, de sententia excommunicationis in sexto. interpretari posset, quando quis contemneret, seuerè cum illo per excommunicationem agen- dum, etiamsi medicina in tormentum animæ & corporis suo vitio conuertatur: sed excommuni- cationem esse medicinalem ex naturâ suâ, nisi quis contempserit medicinam, & ita illi non pro- sit, sicut Ecclesia prodesse desiderat. Sed talis esse contemptus potest, vt de medicinâ sperari nequeat, & ita satiùs fuerit ab illa penitus absti- nere. Sic enim & in medicinis corporalibus ac- cidit, vt quando non iudicantur profuræ ob pes- simam ægri dispositionem, ab iis debeat adhiben- dis temperari. Pro quo videri potest P. Suarez
præfatum Caput doctè explicat, ostendens quo- modo excommunicatio medicina sit, & id spe- cialiùs ei conueniat comparatione aliarum pœ-<-P> @@0@ @@1@ se intendit (verba illius sunt) non solùm præcauere fu- tura peccata, sed potiùs per se primò curare peccatum à peccato commisso, & liberare illum abstatu, in quo per- manet ratione talis peccati. &c. Quando ergo de tali bono effectu spes nulla est, aut satis infirma, con- tra charitatem est, & videtur etiam contra iusti- tiam, quæ rectam iurisdictionis administratio- nem præscribit, illam applicare.
spectantia postremæ, & breues reso- lutiones.
quæsitum priuatis, pro suo libitu. Et certè pro libitu erit, etiamsi Assesso- ris consilium accedat, si illud manifestata volun- tas, cui tutò contradici non possit, extorserit. Et quod ad ius attinet, benè obseruat Dom. Solor- zanus Lib. 4. cap. 10. num. 72. & in Politicâ pag. 883. §. En quanto. Et ratio est clara; quia hoc nec illis concessum est, nec concedi licitè potuit. De consilio autem etiam constat: quia coactum iudicium non potest vocari consilium, quod om- nino liberam exigit voluntatem. Et ad hoc iniu- stitiæ genus pertinet, quando factâ alicuius offi- cii prouisione, & titulo tradito, dispositio reuo- cato titulo reuocatur. Iam enim ius quæsitum fuerat, & nisi noua aliqua superueniat causa, quæ indignitatem prouisi constituat, manifesta illi ir- rogatur iniuria. Si enim talis esset in donatione gratuitâ; multò id certius habetur in prouisione secundùm justitiæ leges consummatâ. Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|