Societatis iesv, segoviensis
Yüklə 14,73 Mb.
|
|
Politicâ pag. 778. & Dom. Villaroel Parte 2. quæst. 15. Artic. 2. num. 12. & seqq. Circa quas & inferiùs inquirendum Titulo sequenti Cap. 2.) contra eamdem legem recipiunt, tenentur resti- tuere. Sic quamplurimi, quos adducit, & sequi- tur P. Sancius suprà num. 26. Qui id fundant in verbis ipsius legis, ait enim: No puedan recebir porsi, nipor interposita persona, &c. Tollit ergo acci- piendi potestatem, & ita dominii translationem. Sed fundamentum hoc non est adeò solidum: quia quod licitè fieri non potest, rectè dicitur non posse fieri ob solam rationem prohibitionis. Sic Genes. 39. v. 9. Quomodo ergo possum hoc malum facere? Verba sunt Ioseph adulterium detestan- tis. Lucæ 11. v. 7. Non possum surgere, & dare tibi. Iob 9. v. 12. Quis dicere (Deo) potest: Cur ita facis? & alibi frequenter in Scripturâ. Quod et- iam est juris loquendi modo conforme. Cap. Exposuistis, de corpore vitiatis, sic dicitur de haben- te manum vnam, & alterâ mutilato: Cùm pro tam enormi defectu ad sacros non poßit Ordines pro- moueri. Cap. Ex tenore, de temporibus Ordinatio- num, sic etiam habetur: Clericus adeò deliquit, quòd si peccatum eius esset publicum, ampliùs non posset ad superiores Ordines promoueri. Cap. Si quis, de eo, qui cognouit consanguineam vxoris suæ: Nec vllo vnquàm tempore alijs se poterunt matrimo- nijs copulare. Cap. Oues. 2. Quæst. 5. Sic ex Di- uo Anacleto Epist. 2. Oues, quæ suo Pastori commissæ<-P> @@0@ @@1@ nec vllatenus accusare possunt. Quòd autem valida accusatio sit, constat ex Cap. Si quis eadem Quęst. Sic etiam alibi. Videatur Diana Parte 10. Tract. 12. Resolut. 7. à me post hæc scripta visus, apud quem & alij. dicentium, cùm in lege dicitur Non potest, non semper actum esse nullum, benè autem cùm di- citur Non poßit: quod ex Bartholo ponit P. San- cius num. 26. citato, & ex aliis P. Henriquez Lib. 13. Cap. 28. num. 8. Quis enim non videat hoc esse futile, & contra leges Grammaticæ, à quâ petendæ vocum significationes: & ex qua etiam constat non esse aliam significationem verbi in subiunctiuo ab eâ, quæ Indicatiuo competit. Et quidem si aliqua esset differentia in casu nostro, maior videtur ratio, vt cùm de præsenti est ser- mo in modo Indicatiuo, actus annulletur, & non ita cùm per subiunctiuum; quia illius perfe- ctior significatio est, vimq́ue suam verbum pe- nitus exprimit; non sit cùm per alium. Quod prætereà ex adductis Textibus falsum deprehen- ditur, in quibus per subiunctiuum prohibitio sta- tuitur, & tamen non annullantur actus, vbi ta- lis est loquendi modus, in nonnullis scilicet eo- rum.
in alio ibidem citato. Nam si lex ista non annul- laret actum, non esset sufficienter consultum bono publico in re momenti summi: sublatâ e- nim obligatione restitutionis sola conscientiæ o- bligatio facilè deuorabitur, cùm illius violatio remedium obuium pœnitentiæ habeat. Vermis autem conscientiæ, quando obligatio restituen- di vrget, est durum valde tormentum: cuius hor- rore scimus multos ab iniquâ acquisitione diuel- li, qui eo sublato non dubitarent peccatum lethi- ferum deuorare. non habent titulum validæ acquisitionis: si e- nim aliquis, ille esset gratuitæ donationis: At- qui ille talis non est, eò quòd sit inuoluntaria: nemo enim nisi inuitus dat, vel vt vexationem redimat; vel quia, quod obtinere nititur, putat se aliter non assecuturum: quod si sciret, neutiquam daret, vt experientiâ constat: nullus enim erga prædictos ita piè afficitur, vt ad donandum be- neuolentiâ moueatur; cùm potiùs odiosos habeantillos, à quibus sola iustitia, aut pietas, non valent profuturum quidquam deriuare. Quod potest vsurarum exemplo fulciri, vbi gra- tuita donatio non est, & ideò obligatio restitu- tionis interuenit. Videatur P. Sancius suprà
uoluntarietatem largitionum huiusmodi conte- status.
probabilitate. Probatur Primò, quia sic tenent plures, quos adducit P. Sancius suprà
riquez, & alios viros doctos à se consultos: pro<-P>@@ <-P>quo & alios adducit Cardinalis Lugo Disput. 37. de Iustitia num. 134. dicens esse satis probabile. Prætereà est ratio pro eodem, quia dicta lex non exprimit obligationem restitutionis, & ita non debet ad illam extendi, iuxta communem do- ctrinam de legibus, quam benè expendit præ- ter alios Bonacina Tomo 2. Tractatu de legibus Di- sput. 1. Quæst. 1. Puncto 7. §. 5. num. 8. Versa- mur enim in materiâ odiosa, in qua legislato- ris intentio iuxta verba est regulanda, qui po- tuit irritantem addidisse formulam, & cùm non addiderit, non videtur eam voluisse. Nam si
infringi: si enim prædicti probabiliter possunt accepta retinere, id certè illis satis, vt quidquid de peccato in acceptione sit non multùm hæ- reant circa illam. Fateor instātiam esse robustam, & proptereà expediens fore, vt in præfatâ lege & aliis, restitutionis obligatio, sublatâ transla- tione dominij, exprimeretur. Nihilominus sententia seuerior, quæ & verior, si non omnes, plures tamen poterit in officio continere magis de conscientiæ securitate solicitos. Et quidem de omnibus loquendo, valde dissonum rationi esset, viros sapientes, & sapientium præcipuos, qui in iudicando aliorum caussas, probabiliores debent & receptiores amplecti sententias (quid- quid de gradu obligationis sit) in negotio salu- tis æternæ, & propriæ suæ damnationis periculo, minùs securas, & plenas inconuenientibus con- sectari.
potest, licet non ita certò, de aliis in lege propo- sitis) munera possunt ab Episcopis accipere: quod & verosimiliter potest de aliis affirmari Clericis, de iis, quæ ad liberam penitus eorum dispositionem spectant. Id probo. Nam Epi- scopi non sunt ex subditorum numero, nec lites habituri, quæ ad eos spectent. Si quæ autem pro Ecclesiâ, id nocere Ecclesiæ nequit, sed po- tiùs seruire profectui. Nec dici potest eorum cognatos lites habere posse: id enim non obstat, cùm lex de cognatis eorum nihil disponat, qui non sunt lites habituri. Et quidem expressio il- la circa litigantes, aut verosimiliter litigaturos, videretur impertinens: qui cùm vir aliquis sit, qui cognatum aliquem non habeat, omnes re- manent comprehensi, & ita est inutilis prorsus expressio. Ex quo non venit prorsus probanda quorumdam doctrina, qui dicunt legem ad om- nes subditos extendi, quia omnes possunt liti- gare, quos adducit & sequitur P. Sancius n. 18. Propter quod & idem num. 30. existimat dictâ lege comprehensos peccare quidem munera à quibuslibet accipientes; sed quæ acceperint ab iis, qui neque habuêre litem, neque habent, nec sunt imposterùm habituri, non teneri restituere. Quod quidem, si de graui peccato loquatur, non videtur admittendum; quia ideò ad restitutionem non obligat lex, quòd talis acceptio non videa- tur grauibus inconuenientibus violandæ iustitiæ obnoxia: Atqui iis cessantibus non est funda- mentum, ex quo inferri possit obligatio sub mor- tali, quia illud ipsum solum esse potest, violan- dæ inquam iustitiæ: ergo non est obligatio talis<-P> @@0@ @@1@ dicendum Regios Auditores, & Togatos alios, ac minores Officiales non prohiberi quò minus munera possint Proregibus exhibere; quia ij a- pud illos rarò litigant. Et licèt debeant circa eo- rum agendi rationem valde esse foliciti, & si ne- glexerint admonere, immo & mulctare id non est propè litigare. neis, vel ab aliis, ex respectu amicitiæ, quæ sta- ret etiamsi ij, quibus conserantur, non essent in tali dignitate constituti, mortalis peccati labe non inficiuntur. Vtrumque tenent graues Scrip- tores, quos adducit & sequitur P. Sancius suprà num. 20. & 21. Quod etiam tenet Cardinalis Lugo supra num 132. §. quinta limitatio. Pro Religiosis Resolutio postrema. conscientiâ à Religiosis munera acci- pere pretiosa, ex auro scilicet, argento, lapidi- bus pretiosis, & sic alia. Hoc videtur certissi- mum, nisi vsus aliquando reddere illud incertum conaretur. Sed ille potiùs dicendus abusus, eli- minandus penitus, vti qui Religioso statui ni- mis quantùm aduersetur. Vbi non iam ex Bulla Clementis Octaui de largitione munerum ar- guendum iuxta præscriptam in eâ formam, quam in Hispaniâ non receptam boni testantur Aucto- res, ex quibus P. Suarez Tomo 4. de Religione Tract. 8. Lib. 2. Cap. 26. n. 15. qui generalius etiam vide- tur loqui P. Thomas Sancius Lib. 7. Operis mora- lis Cap. 19. n. 42. & 100. & Bonacina Tract. de largitione munerum Puncto 5. n. 3. & ab Vrbano Octauo moderatam aduertit Cardinalis Lugo Disput. 3. de Iustitia num. 169. Circa quod in Pro- uinciis aliis multi loquuntur Auctores videndi apud Dianam Parte 1. Tract. 6. Resolut. 1. apud quem aliqui affirmant non esse vsu receptam, quibuseum ipse videtur sentire; sicut & Thomas Hurtadus Tract. 8. num. 880. quod tamen non esse ita ostendit P. Filliucius Tract. 34. num. 80. & Diana ipse Parte 8. Tract. 6. Resol. 12. retra- ctat quod dixerat, eò quòd sit ab Vrbano O- ctauo renouata. Quamuis & de ista renouatio- ne, an sit generaliter admissa, possit etiam dubi- tari. Et certè in his Prouinciis non videtur esse in vsu. quit huiusmodi facere donationes. Et quidem sine Prælati licentiâ indubitatum est, non solùm ob paupertatis votum, per quod omnis actus proprietatis excluditur, qualis est dictus; non e- nim aliter de re datâ disponeret, si esset illius ab- solutus dominus: sed etiam quia furtum com- mittitur, dum res aliena tribuitur; est enim illa non sua, sed Monasterij, Conuentus, aut Col- legij. Quæ est communissima omnium de hac materiâ scribentium sententia, & inconcussa do- ctrina. Cum licentiâ autem pariter repugnat, quia nullus illam dare Prælatus potest cùm talis donatio sit statui paupertatis contraria: vnde Doctores omnes de hoc agentes dicunt donationes debere esse moderatas, & Religioso<-P>@@
bus videntur propriæ, vt sunt istæ, de quibus a- gimus. Videantur P. Suarez suprà Card. Lugo
rus in 2. 2. pag. 315. §. An autem, & seq. P. Tur- rianus in Selectis Par. 2. Disp. 31. Dub. 66. impro- babile censet oppositum, & alij. Qui prætereà addunt licentiam futuram pro caussa pia. Pro quo videndi alij apud Dianam, valoris quanti- tatem limitantes Resolut. 4. etiam cùm caussa pia est, & alij id arbitrio Prælati prudentis relinquen- tes. Ex quibus aptissimè discurrit P. Lessius V.
nationes autem, de quibus loquimur, à priuatis factæ, non sunt in prædicamento pietatis. Ex quo habetur neque Prælatum ipsum sic donare posse, vt citati & alij aduertunt; quia non est bonorum dominus; sed administrator; ad hunc autem non spectat exorbitantes facere donatio- nes.
premus Religionum est Summus Pontifex; ergo non licet Religiosis, quod illi constat manifestè displicere, renuẽte voluntate & licentiam penitus denegante. Tunc sic. Donationes tales sunt con- tra voluntatem Pontificis, & qui eas sciret, abo- minandas reputaret: id quod in Motu proprio Clementis Octaui constat, etiam cum Vrbani Octaui moderatione. Licèt enim dicamus non fuisse receptum; benè tamen ex eo colligimus quantitatem munerum non posse talem esse, vt taxatam ab ipso incomparabili excessu præcedat. Quod aliunde robustissimè comprobatur. Nam Pontifex in præfato Motu proprio non condi- dit nouum ius circa largitiones munerum in Re- ligiosis, sed nouam tantùm formam, circa caussæ approbationem tradidit, & pœnarum adiectione firmauit. Vnde etiam admisso illo, & in viridi obseruantiâ stante, quidquid ante illum licebat, etiam posteà licet; & quidquid non licebat, est illicitum. Sic tenent Sosa, Ortiz, Valerus, Ioan- nes de la Cruz, Paulinus Berti, quos adducit & sequitur Diana suprà Resolut. 2. Iuxta quam do- ctrinam euidenter sequitur dictam largitionem non esse licitam, & accipientem ad restitutionem teneri. Nam ex eâ constat munera debere esse valoris exigui, cùm eam Pontifex non de nouo statuat, sed supponat, & ampliùs explicet. Cum- q́ue ad munera valoris non exigui largienda non sit in Religiosis facultas, planè dispicitur per eam non tranferri dominium, & ita obligationem re- stitutionis superesse. De qua obligatione in sa- tis moderatâ quantitate videndus Villalobos To-
Prælatum Religiosum habere potestatem ad re- muneranda obsequia, & prætereà ad præuenien- dum aliquid gratis erogando, vt se vrbanum & beneuolum ostendat, respiciendo ad Monaste- rij vtilitatem. Addunt aliqui obligationem gra- titudinis eam esse, vt plus debeat retribui, quàm sit acceptum: vnde ad quartam partem excessûs illud nonnulli extendunt: vt si merita valeant duodecim, & à Religioso retribuantur sexde- cim, non debeat indignum iudicari, etiam stante rigore Bullæ Clementis Octaui, si illa nouum<-P> @@0@ @@1@ bere Proreges, & alios viros principes, quia id potest in magnam Religionis vtilitatem cedere; iuxta id poterunt munera tribuenda disponi, vt scilicet pretiosa sint: vilia enim nec digna eo- rum personis sunt, nec ad effectum dictum pos- sunt conferre. Quòd si merita in illis iam præ- cesserint, & vtilitatis fructus sit reipsa perceptus, maior apparet ratio vberioris largitionis. Et qui P. Suarium adduxerit, obseruare debet quòd apud eumdem citato loco dignum consi- deratione succurrat, dum illa verba subiungit:
ergo cum proximorum ædificatione stare ne- quit, non est gratitudinis respectu conferendum, etiamsi ad vtilitatem Monasterij conferre possit. Atqui munera, de quibus loquimur, cum ædifi- catione stare non possunt, quæ scandalo potiùs sunt, eorum etiam, qui accipiunt, si velint vera nuntiare: ergo ex respectu gratitudinis, aut quo- cumque alio nequit illorum iusta largitio con- stare.
tributione, in Religiosis non debet ita accipi, vt esse debeat in rebus eiusdem generis; aliàs be- neficia illis collata, valde ipsis onerosa redderen- tur. Nam si tribuenti duodecim aureos debeat reddere sexdecim, & sic proportionaliter, quæ- nam esse domus Religiosa poterit, cui benefi- cia non obsint, ampliora, quàm acceperit, red- dituræ? Ex quo apparet non esse admittendum modum dicendi Thomæ à Iesv in Cap. Non dica- tis Parte 3. Cap. 2. Dub. 1. §. Dixi fas esse. vbi ait Beneficiarium Regularem posse compensare 14. aut 15. aureis id, quod ad æqualitatem arbi- trio boni viri compensaretur 12. Dubio autem 4. in principio, de Prælatis generaliter loquens ad doctrinam præfatam se remittit. Debent ergo esse retributiones pauperum, quos gra- titudo non obligat ad superabundantem lar- gitionem, sed ad officia illorum statui pro- pria, quæ ad orationes, & sacrificia frequen- tiùs reduci solent, & alia spiritualis ordinis, quæ temporalibus beneficiis acceptis sunt incompa- rabiliter pretiosiora. Et de temporalibus acce- dere aliquid poterit, quod possit cum ædificatio- ne componi. His addo, cùm Proreges, aut viri principes gubernationi præfecti, aliquid in vtili- tatem Religiosorum præstant, non donare de suis metipsorum bonis, sed gratiam aliquam eo- rum facere, quæ administrant, & cum bona Re- gis venia possunt illis, exclusis aliis, applicari. Vel fauore aliquo eos prosequendo, ex quo emo- lumentum sequi possit. Cùm ergo de suis non tribuant, non resultat ex tali beneficio obliga- tio, vt Religiosi de suis debeant pretiosas largi- tiones cumulare. Præterquam quod qui illas communiter faciunt, non Religionis vtilitatem, aut honestum aliquem, ac Religioso statu dignũ respectum præseferunt, sed quem ipsi sciunt, & Deus, qui non irridetur, iuxta Apostoli moni- tionem.
Beneficiarium, habentem scilicet animarum cu- ram, seu Doctrinam, quam vocant, & ita ha-<-P>@@
ministrationem; tales autem posse cumulatiùs donare, nec posse illis vllam fieri restrictionem, vt loquitur P. Molina Disput. citata §. Religiosus, in fine iuxta doctrinam Nauarri in Cap. Non dica-
in Commentario 2. de Regularibus num. 10. & 11. Tractatu de Redditibus Ecclesiasticis Quæst. 3. Monito 25. & in Consilio 70. de Regularibus. Fauetq́ue Cle- ment. 2. de Regularibus. §. Sed & valet, de vita & honest. Clericor. vbi statuitur differentia inter Yüklə 14,73 Mb. Dostları ilə paylaş:
|