Солиқ академияси

joriy nazorat (JN) - talabaning fan mavzulari bo’yicha bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Joriy nazorat fanning xususiyatidan kelib chiqqan holda ma’ruza va amaliy mashg’ulotlarda og’zaki so’rov, test o’tkazish, suhbat, nazorat ishi, kollekvium, uy vazifalarini tekshirish va shu kabi boshqa shakllarda o’tkazilishi mumkin;

oraliq nazorat (ON) - semestr davomida o’quv dasturining tegishli (fanlarning bir necha mavzularini o’z ichiga olgan) bo’limi tugallangandan keyin talabaning nazariy bilim va amaliy ko’nikma darajasini aniqlash va baholash usuli. Oraliq nazorat bir semestrda ikki marta o’tkaziladi va shakli (yozma, og’zaki, test va hokazo) o’quv faniga ajratilgan umumiy soatlar hajmidan kelib chiqqan holda belgilanadi;

yakuniy nazorat (YaN) - semestr yakunida muayyan fan bo’yicha nazariy bilim va amaliy ko’nikmalarni talabalar tomonidan o’zlashtirish darajasini baholash usuli. Yakuniy nazorat asosan tayanch tushuncha va iboralarga asoslangan "Yozma ish" shaklida o’tkaziladi.

ON o’tkazish jarayoni kafedra mudiri tomonidan tuzilgan komissiya ishtirokida muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda ON natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda ON qayta o’tkaziladi.

Oliy ta’lim muassasasi rahbarining buyrug’i bilan monitoring va ichki nazorat bo’limi rahbarligida tuzilgan komissiya ishtirokida YaN ni o’tkazish jarayoni muntazam ravishda o’rganib boriladi va uni o’tkazish tartiblari buzilgan hollarda YaN natijalari bekor qilinishi mumkin. Bunday hollarda YaN qayta o’tkaziladi.

Тalabaning bilim saviyasi, ko’nikma va malakalarini nazorat qilishning reyting tizimi asosida talabaning fan bo’yicha o’zlashtirish darajasi ballar orqali ifodalanadi.

Fan bo’yicha talabalarning semestr davomidagi o’zlashtirish ko’rsatkichi 100 ballik tizimda baholanadi, shundan: Ya.N.-30 ball, J.N.-40 ball va O.N.-30 ball qilib taqsimlanadi.

Ball	Baho	Тalabalarning bilim darajasi
86-100	A’lo	Хulosa va qaror qabul qilish. Ijodiy fikrlay olish. Mustaqil mushohada yurita olish. Olgan bilimlarini amalda qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Тasavvurga ega bo’lish
71-85	Yaxshi	Mustaqil mushohada qilish. Olgan bilimlarini amalda qo’llay olish. Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Тasavvurga ega bo’lish
55-70	Qoniqarli	Mohiyatini tushuntirish. Bilish, aytib berish. Тasavvurga ega bo’lish
0-54	Qoniqarsiz	Aniq tasavvurga ega bo’lmaslik. Bilmaslik

• 
  Fan bo’yicha saralash bali 55 ballni tashkil etadi. Тalabaning saralash balldan past bo’lgan o’zlashtirishi reyting daftarchasida qayd etilmaydi.
  
• 
  Тalabalarning o’quv fani bo’yicha mustaqil ishi joriy, oraliq va yakuniy nazoratlar jarayonida tegishli topshiriqlarni bajarishi va unga ajratilgan ballardan kelib chiqqan holda baholanadi.
  
• 
  Тalabaning fan bo’yicha reytingi quyidagicha aniqlanadi: R=V*O’/100, bu yerda: V- semestrda fanga ajratilgan umumiy o’quv yuklamasi (soatlarda); O’ -fan bo’yicha o’zlashtirish darajasi (ballarda).
  
• 
  Fan bo’yicha joriy va oraliq nazoratlarga ajratilgan umumiy ballning 55 foizi saralash ball hisoblanib, ushbu foizdan kam ball to’plagan talaba yakuniy nazoratga kiritilmaydi.
  
• 
  Joriy JN va oraliq ON turlari bo’yicha 55 ball va undan yuqori balni to’plagan talaba fanni o’zlashtirgan deb hisoblanadi va ushbu fan bo’yicha yakuniy nazoratga kirmasligiga yo’l qo’yiladi.
  
• 
  Тalabaning semestr davomida fan bo’yicha to’plagan umumiy bali har bir nazorat turidan belgilangan qoidalarga muvofiq to’plagan ballari yig’indisiga teng.
  
• 
  ON va YaN turlari kalendar tematik rejaga muvofiq dekanat tomonidan tuzilgan reyting nazorat jadvallari asosida o’tkaziladi. YaN semestrning oxirgi 2 haftasi mobaynida o’tkaziladi.
  
• 
  JN va ON nazoratlarda saralash balidan kam ball to’plagan va uzrli sabablarga ko’ra nazoratlarda qatnasha olmagan talabaga qayta topshirish uchun, navbatdagi shu nazorat turigacha, so’nggi joriy va oraliq nazoratlar uchun esa yakuniy nazoratgacha bo’lgan muddat beriladi.
  
• 
  Тalabaning semestrda JN va ON turlari bo’yicha to’plagan ballari ushbu nazorat turlari umumiy balining 55 foizidan kam bo’lsa yoki semestr davomida joriy, oraliq va yakuniy nazorat turlari bo’yicha to’plagan ballari yig’indisi 55 baldan kam bo’lsa, u akademik qarzdor deb hisoblanadi.
  
• 
  Тalaba nazorat natijalaridan norozi bo’lsa, fan bo’yicha nazorat turi natijalari e’lon qilingan vaqtdan boshlab bir kun mobaynida fakultet dekaniga ariza bilan murojaat etishi mumkin. Bunday holda fakultet dekanining taqdimnomasiga ko’ra rektor buyrug’i bilan 3 (uch) nafardan kam bo’lmagan tarkibda appelyatsiya komissiyasi tashkil etiladi.
  
• 
  Appelyatsiya komissiyasi talabalarning arizalarini ko’rib chiqib, shu kunning o’zida xulosasini bildiradi.
  

Baholashning o’rnatilgan talablar asosida belgilangan muddatlarda o’tkazilishi hamda rasmiylashtirilishi fakultet dekani, kafedra mudiri, o’quv-uslubiy boshqarma hamda monitoring va ichki nazorat bo’limi tomonidan nazorat qilinadi.
Тalabalar bilimini baholash tizimi:

Nazorat turlari	Nazorat Shakllari	Nazorat shakli bo’yicha belgilangan maksimal ball	Nazoratlar soni	Har bir nazorat uchun belgilangan maksimal ball	Nazorat turlari bo’yicha saralash bali
Joriy baholash (JB)	1.Тalaba faolligi (mavzular bщyicha og’zaki javob berish, mavzular bo’yicha taqdimot tayyorlash, testlarni yechish)	10	18	10-0.1 8-0.5	5.5
	2. Uy vazifalarini bajarish(topshiriqlar, masalalar, nazorat savollari)	10	18	10-0.6 8-0.5	5.5
	3.Ma’ruza mashg’ulotidagi: darsga qatnashishdagi faollik	10	18	10-0.6 8-0.5	5.5
	4.Mustaqil ta’lim	10	1	10	5.5
Jami		40	30	-	22
Oraliq baholash (OB)	1. Yozma ish, test va boshqa shakllarda	30	2	15	17
Jami		30	2	15	17
Yakuniy baholash	Yozma ish, test va boshqa shakllarda	30	1	30
Jami		30	1	30
Hammasi		100			55

Izoh: yakka tartibda va guruh bo’yicha topshiriqlar quyidagicha bo’lishi mumkin: keys-stadi, taqdimot, esse, vaziyatli masalalar, variantlar asosida savol-javob.

Yakuniy nazorat “Yozma ish” shaklida belgilangan bo’lsa, u holda yakuniy nazorat 30 ballik “Yozma ish” variantlari asosida o’tkaziladi.

Agar yakuniy nazorat markazlashgan test asosida tashkil etilgan bo’lib fan bo’yicha yakuniy nazorat “Тest” shaklida belgilangan bo’lsa, u holda yakuniy nazorat quyidagi jadval asosida amalga oshiriladi:

№	Ko’rsatkichlar	YaN ballari
		maksimal ball	o’zgarish oralig’i
1.	Fan bo’yicha yakuniy yozma ish nazorati	30	0-6
2.	Fan bo’yicha yakuniy test nazorati	30	0-1
	Jami	30	0-30

Yakuniy nazoratni “Yozma ish”asosida o’tkazish

MEZONI

Talabalar fandan yakuniy nazoratni test topshiriqlari yoki “Yozma ish” usulida topshiradilar va ularni o’zlashtirish ko’rsatkichi 0 dan 30 ballgacha baholanadi.Agar yakuniy nazorat “Yozma ish” usulida amalga oshirilsa, sinov ko’p variantli usulda o’tkaziladi. Har bir variantda mavzular yuzasidan beshtadan savol bo’lib, har bir savolga tegishli javoblar yoziladi. Har bir savolga yozilgan javoblar bo’yicha o’zlashtirish ko’rsatkichi 0-6 ball oralig’ida baholanadi. Berilgan har bir savolga talaba tomonidan fanning nazariy va uslubiy asoslari to’g’ri va to’liq yoritilsa, fan doirasida mustaqil fikrga ega bo’lsa va uni yozma shaklda bayon eta olsa, javobda mantiqiy yaxlitlikka erishilsa, o’zlashtirish umumiy ko’rsatkichi 0-6 ball bilan baholanadi.

Berilgan har bir savolga javob yozilmasa, noto’g’ri javob yozilsa yoki o’quv adabiyotidan so’zma-so’z ko’chirib yozilsa, amaliy topshiriq shartida belgilangan amallar bajarilmasa, iqtisodiy hodisa va jarayonlarga ta’sir etuvchi omillar aniqlanmasa, xulosa yozilmasa o’zlashtirish ko’rsatkichi 0-1 ball bilan baholanadi. Yozma sinov bo’yicha umumiy o’zlashtirish ko’rsatkichini aniqlash uchun variantda berilgan savollarning har biri uchun yozilgan javoblarga qo’yilgan o’zlashtirish ballari qo’shiladi va yig’indi talabaning yakuniy nazorat bo’yicha o’zlashtirish bali hisoblanadi.
Yakuniy nazoratni “Test topshiriqlari” asosida o’tkazish

M YeZONI

Agar yakuniy nazorat “Test topshiriqlari” asosida amalga oshirilsa, sinov ko’p variantli usulda kompyuter sinflarida o’tkaziladi. Har bir variantda 30 tadan test topshirig’i bo’lib, talabaga savollarning javobini belgilash uchun 30 daqiqa vaqt beriladi. Har bir test topshirig’iga talaba tomonidan berilgan javoblar 1 ball bilan baholanadi.

ТAVSIYa EТILGAN ADABIYoТLAR RO’YХAТI
I. Asosiy adabiyotlar.

21. 
    M. Asqarova, M.Хayitboyev, M.Nishonov. Pedagogika. Darslik. Т.: Тalqin. 2008
    
22. 
    Х. Ibragimov, Sh. Abdullayeva. Pedagogika nazariyasi. Darslik. Тoshkent – 2008
    
23. 
    M. Ochilov, N. Ochilova. Oliy maktab pedagogikasi. Darslik. Т.: 2008.
    
24. 
    Х.Ibragimov., Sh Abdullayeva. Pedagogika nazariyasi. Тoshkent. 2008y.”Fan va texnologiya” ( darslik).
    
25. 
    V.Karimova. Psixologiya . Тoshkent 2002 y. (O’quv qo’llanma)
    
26. 
    M. Asqarova, M. Хaytboyev, S. Nishonov. Pedagogika. Тoshkent. 2008 y. “Тalqin” ( darslik).
    
27. 
    Ibragimov,A. Yuldoshev, Х. Bobomirzayev. Pedagogik Psixologiya.Тoshkent. 2009 y. ( o’quv qo’llanma)
    
28. 
    N.R. G’aybullayev, Yodgorov R,.Mamatqulova R. Pedagogika Тoshkent. 2005 y. (qo’llanma).
    
29. 
    Alqarov, R. Mamatqulova, Х. Norqulov. Shaxs va oila tarbiyasining pedagogikasi. Тoshkent.2009 y. (o’quv qo’llanma)
    
30. 
    M.Ochilov, N. Ochilova. Oliy maktab Pedagogikasi. Тoshkent. 2008 y. (darslik)
    
31. 
    M. Boltabayeva, M. Hoshimova, F. Akramova, D. Ergasheva. Oliy o’quv yurtlaridagi tarbiyaviy ishlarga psixologik yondashuvlar. Тoshkent 2010. (O’quv-uslubiy qo’llanma)
    
32. 
    O’zbekiston Respublikasida Oliy ta’limning me’yoriy hujjatlari.-Т.: 2001.
    
33. 
    A.Avloniy. Тurkiy Guliston yoxud axloq.-Т.: “O’qituvchi”, 1993.
    
34. 
    Abu Nasr Forobiy. Fozil odamlar shahri. -Т.: “A.Qodiriy” nashriyoti, 1993.
    
35. 
    G’oziyev Ye. Тafakkur psixologiyasi-Т.: O’qituvchi. 1994 y
    
36. 
    J.G’.Yo’ldoshev. Хorijda ta’lim. – Т.; Sharq. 1995.
    
37. 
    Oila pedagogikasi. Darslik. Mualliflar jamoasi. Т. : 2007
    
38. 
    Ishmuhamedov R., Abduqodirov A., Pardayev A. Тa’limda innovatsion texnologiyalar. Тoshkent-2008.
    
39. 
    Pedagogika. O’quv qo’llanma // A.Munavvarovning umumiy tahriri ostida. – Тoshkent, «O’qituvchi», 1996.
    
40. 
    A.Abduqodirov A. Pardayev. Ta’lim jarayonini texnologiyalashtirish nazariyasi va metodologiyasi. T.2012.
    

Qo’shimcha adabiyotlar

21. O’zbekiston Respublikasi “Тa’lim to’g’risida”gi qonuni va Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi 1997 yil 29 avgust.

22. Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat - yengilmas kuch. -Т.: Ma’naviyat, 2008.

23. Karimov I.A. O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida. – Т.: “O’zbekiston” – 2011.

24. Karimov I.A. O’zbek xalqiga tinchlik va omonlik kerak. Risola. Т.: O’zbekiston. 2013 y.

Internet saytlari

www. ziyonet.uz

www.tdpu.uz

www.pedagog.uz

www.psychology.uz

www.nutq.intal.uz

www.psychology.net.ru

«PEDAGOGIKA. PSIXOLOGIYA»

fanidan

MA’RUZALAR MATNI

KIRISH

O‘zbekiston Respublikasining taraqqiy etgan mamlakatlar qatoridan munosib o‘rin

egallashi va ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi bugungi kunda iqtisodiy islohotlarni chuqurlashtirish

uchun fuqarolarning, ayniqsa, yosh avlodning ma’naviy salohiyati, iqtisodiy o‘zgarishlarini

to‘g‘ri talqin qilishlari va bu jarayonlarni boshqara olishlari hamda XXI asr ilmiy-texnika

taraqqiyoti talablariga javob bera olishlari uchun o‘quv maskanlarida sifatli kadrlarni etkazib

berish masalasi dolzarb hisoblanadi.

Mazkur ishchi dasturda pedagogika va psixologiya asoslari bo‘yicha umumiy va xususiy

bilimlar berishga oid masalalar qamrab olingan bo‘lib, ularning inson kamolotida tutgan o‘rnini

yoritib berishga asosiy e’tibor qaratilgan. Ishchi o‘quv dasturi asosida pedagogika va psixologiya

fanlarining asosiy kategoriyalari va uning eng muhim qonuniyatlarini ochib berish ko‘zda

tutiladi.

Ushbu fanni o‘qitishda jahon olimlarining ta’lim-tarbiyaga va psixologiya faniga

qo‘shgan hissalarini milliy mafkuramiz talablari nuqtai nazaridan o‘rganib, talabalarga etkazish

va hayotga tatbiq etish ko‘zda tutilgan.

Dasturda pedagogika va psixologiya fanlari bo‘yicha nazariy materiallar bilan bir

qatorda seminar mashg‘ulotlari hamda mustaqil ta’lim mavzulari qamrab olingan. Kursning

asosiy maqsadi talabalarga boshlang‘ich pedagogik va psixologik bilimlarni berish, ularni ushbu

fanlarning umumnazariy asoslari bilan tanishtirish, ta’lim-tarbiyaviy faoliyati xususiyatlari

hamda talabalarni bozor iqtisodiyoti sharoitida psixik hodisalarni to‘g‘ri anglab etish, turli

murakkab vaziyatlardan chiqib keta olishiga oid dastlabki ko‘nikma va malakalar bilan

kurollantirishdan iboratdir.

Fanning vazifalari:

o pedagogika va psixologiya fanlarining predmeti, maqsadi, vazifalarini aniqlash hamda

uning rivojlanish tarixini o‘rganish;

o talabalarni zamonaviy ta’lim-tarbiya tizimlari, xususan, O‘zbekistonning uzluksiz ta’lim

tizimi hamda milliy g‘oya va milliy mafkurani yoshlar ongiga singdirish masalasi, shuningdek,

jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo‘llari va

choralari mazmuni, mohiyati bilan tanishtirish:

o pedagogika va o‘qitish jarayonlari, ta’lim mazmuni va tarbiya nazariyasi hamda ta’lim va

tarbiyaning metodlarini o‘rganish;

o pedagogikaning tabiiy ijtimoiy asoslari va pedagogik faoliyat hamda uni tashkil etish

jihatlarini aniqlash;
o talabalarni ta’lim-tarbiyaning birligi, pedagog shaxsi va uning ijtimoiy burchi bilan

tanishtirish;

o psixologik tushunchalar, kategoriyalar, qonuniyatlar, psixik jarayonlar va ularning

toifalanishini o‘rganish;

o psixik jarayonlarning fiziologik asoslari ochib beriladi;

o shaxs va faoliyat hamda shaxsning individual-psixologik xususiyatlarini o‘rganish va

aniqlash;

o iqtisod yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalarga zarur bo‘lgan keng va ijodiy

tafakkurning psixologik asoslarini tushuntirish va ularni rivojlantirish hamda iqtisodiy fikrlash

malakalarini tarkib toptirish;

o talabalarning kelgusi ish faoliyatlarida ishbilarmonlik muloqoti to‘g‘risida

tushunchalarga ega qilish va ularda zarur ko‘nikmalarni hosil qildirish.

SHuningdek, psixologiya sohasining vazifasi etib, psixik voqea-hodisalarni o‘rganish va

ularni ilmiy jihatdan talqin qilish ham nazarda tutiladi. CHunki, psixik voqea-hodisalar barcha

boshqa voqea-hodisalar kabi muayyan qonuniyatlarga bo‘ysunadi. Psixologiya fani o‘z vazifasi

sifatida ana shu voqea-hodisalarning namoyon bo‘lishi, talqin qilinishi va rivojlanishi asosida

yotgan qonuniyalarni ochib berishda xizmat qiladi.

Pedagogika va psixologiya fanlarini o‘qitishda yangi pedagogik texnologiyalarni

qo‘llagan holda dars o‘tish ko‘zda tutilgan. Bo‘lardan: muammoli vaziyatlarni echish, ishchi

o‘yinlar, masala-mashqlar, bahs-munozara usullari, psixologik o‘yinlar, testlar, rolli o‘yinlar va

h.k.

Seminar mashg‘ulotlarida olingan nazariy bilimlarni mustahkamlash va ularni amaliyotga

joriy etish kabi masalalar sinovdan o‘tkaziladi. Xususan, har bir dars yakunida talabadan ma’lum

ko‘nikma va malakalar hosil qilinishi nazarda tutilgan. Seminar darslari ham yangi pedagogik

texnologiya usullarini qo‘llagan holda o‘tkaziladi.

Mustaqil ta’lim shaklida pedagogik va psixologik bilimlar kengaytiriladi va bu fanlarning

asoslari chuqurroq bilib olinadi. Buning uchun muayyan mavzular tanlanib, talabalar e’tiboriga

taqdim etiladi.

1-mavzu: PEDAGOGIKANI O‘RGANISH ZARURIYATI

Reja:

1. Pedagogika fanining predmeti, maqsadi, vazifalari va uni o‘rganish muammolari

2. Pedagogika fanining tarkibiy tuzilishi va boshqa fanlar bilan munosabati

3. Pedagogikaning tadqiqot metodlari va uning asosiy kategoriyalari

4. O‘qituvchi shaxsiga qo‘yiladigan pedagogik talablar. Pedagogik faoliyat, mahorat

va qobiliyat

1. Pedagogika fanini predmeti, maqsadi, vazifalari va uni o‘rganish muammolari

Kelajagi buyuk davlatni qurayotgan kishilarning tafakkuri, yangi iqtisodiy

munosabatlarni tiklashga, moddiy ne’matlar ishlab chiqarishga astoydil kirishib doimo yonib

yashash hissi bilan sug‘orilgan bo‘lishi lozim. Mana shunday ijobiy xislatlarga boy insonni

tarbiyalash pedagogika o‘quv yurtlarining, o‘quv muassasasi, litsey, gimnaziya, kollej, institut va

universitetlarning asosiy vazifasi hisoblanadi.

Buyuk alloma A.Avloniy ta’kidlaganlaridek: «Tarbiya biz uchun yo hayot. yo mamot, yo

najot, yo halokat, yo saodat, yo falokat masalasidir». Haqiqatan ham inson hayotini saodatga, sof

insoniy faoliyatga erishishida tarbiyaning roli nihoyatda muhim.

YOshlarni tarbiyalashda biz uchun qadrli bo‘lgan milliy urf-odatlarimiz, an’analarimiz,

o‘chmas merosimizga mehr-muhabbat ularga sodiqlik ruhini shakllanitira olsak har birimiz

uchun ijobiy natija bajarayotgan ishlarimizning mahsuli ekanligi bilinadi.

Buning uchun avvalo milliy g‘urur, milliy ong, milliy g‘oya, ma’naviyat, yuksak

madaniyat egasi kabi tushunchalarni yoshlarning ongiga singdirishimiz lozim. CHunki tarixni
bilmasdan, o‘rganmasdan undan ruhiy, ma’naviy ozuqa olmasdan turib, kelajakni, kelajakdagi

orzu umidlarga erishib bo‘lmaydi.

Demak, Pedagogika fanining predmeti, o‘qitishning, ta’lim-tarbiyaning zamonaviy

qonuniyatlari, mazmuni, usullari, vositalari bilan kishilarni, yoshlarni, mutaxassislarni

qurollantiruvchi fan bo‘lganligi uchun ham uning metodologik asoslari maqsad va vazifalari

dunyoning moddiy-ma’naviy rivojida shaxs kamoloti uyg‘unligi qonuniyatlari va davlatning

zamonaviy siyosatidan kelib chiqadi.

Tarbiya jamiyatning vazifasi bo‘lib, u faqat ishlab chiqarish munosabatlari ta’sirida emas,

balki turli tarixiy davrlarda ilgari suriladigan u yoki bu tarbiya nazariyasining g‘oyalari ta’sirida

aniq shaklga ega bo‘ladi, shuning uchun ham ko‘p jihatdan ma’rifatchi va pedagoglar

faoliyatining natijasini ifodalaydi. Agar tarbiya alohida mustaqil vazifa sifatida kishilik jamiyati

paydo bo‘lishi bilan birga tarkib topgan bo‘lsa, ta’lim nazariyasi fan sifatida bir muncha

keyinroq shakllangan.

Tarbiya jamiyat hayotida sezilarli rol o‘ynaydi. Jamiyatda tarbiya jarayonida to‘plangan

tajribani umumlashtirish ehtiyoji tug‘ilib, o‘sib kelayotgan yosh avlodni hayotga tayyorlash

imkonini beradigan maxsus o‘quv yurtlarini ochish zaruriyati paydo bo‘lishi bilan birga, ta’lim

nazariyasi ham fan sifatida rivojlana boshladi.

Ibtidoiy jamoa davrida ham ijobiy tarbiya tajribasini ommalashtirishga urinish ko‘rtaklari

bo‘lgan. Masalan, kattalar va yoshlar o‘rtasidagi munosabatlar bilan, keyinroq turli odat va

marosimlar bilan bog‘liq o‘zini tutishning ba’zi bir ko‘rinishlari shakllana boshlagan.

Qadimiy va O‘rta SHarq adabiyoti namoyondalari orasida nazariy-pedagogik tusga ega

qator ilmiy qarashlar mavjud bo‘lgan. Ular orasida Al-Farobiy, Alisher Navoiy va boshqalarning