Sorulariniz ve cevaplari

ÖTV MÜKELLEFLERİNİN E- DEFTER VE E- FATURAYA GEÇİŞLERİ

Soru 26- 2014 yılı itibari ile ÖTV mükellefi olan ve yıllık cirosu 300 bin TL olan bir limited şirketin, e- defter ve e- fatura ya geçmesi zorunlu mu?

Cevap 26- a)2014 veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren,
10 milyon ciroyu 2015 veya müteakip hesap dönemlerinde sağlayan mükellefler ise ilgili hesap dönemine ilişkin gelir/kurumlar vergisi beyannamesinin verileceği tarihi takip eden hesap döneminin başından itibaren,

b) 6/6/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I ) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)'ndan lisans almış olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren,

c) Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malları imal, inşa ve ithal eden ve 20.6.2015 tarihine kadar mükellefiyet tesis ettirmiş olan mükellefler, 1.1.2016 tarihinden itibaren, bu tarihten sonra mükellefiyet tesis ettirenler izleyen hesap döneminin başından itibaren,
Elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçmek zorundadır.

Yukarıdaki a, b ve c fıkralarına göre kendinizi ayrı ayrı değerlendiriniz, bunlardan birini taşıyorsanız, belirtilen tarihlerde e-defter ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

TAKVİM YILI İÇİNDE E-DEFTERE GEÇİŞ

Soru 27- Hesap dönemi olarak normal takvim yılını kullanmaktayız. 01.12.2015 itibariyle e-defter mükellefiyeti için başvurduk ve onayımızı aldık.

Defterler aylık oluşturuluyor. Ancak e-defter ile ilgili 1 Sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinde ;"…Ancak, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir." İfadesi yer almaktadır. Buna göre ilk oluşturulan aylık e-defterde yılın başından itibaren tüm kayıtlara yer verilmesi gerekir mi?

Cevap 27- 1 Sıra numaralı Elektronik Defter Genel Tebliğinin “3.3.4.” bölümünde,

“Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Ancak, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vereceklerdir. Ayrıca elektronik defter tutmaya başladıkları tarih itibarıyla eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır.” denilmiştir.

Daha sonra bu bölüm, (2) Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel tebliği ile şu şekilde değiştirilmiştir.

"Aylık dönem, sadece onaya sunulan ayın defter kayıtlarını ifade etmekte olup, önceki aylara ait kayıtları içermez. Hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde de elektronik defter tutmaya başlanabilir. Ancak hesap dönemi veya takvim yılı içerisinde elektronik defter tutmaya başlayanlar, başladıkları tarihi izleyen bir aylık süre içerisinde eski defterlerine kapanış tasdiki yaptıracaklardır."

Bu değişiklik sonucunda, hesap dönemi veya takvim yılı içinde, defterlerini elektronik ortamda oluşturmaya başlayanlar, izleyen ilk ayda oluşturacakları elektronik defterlerde, ilgili hesap döneminin başından içinde bulundukları döneme kadar gerçekleştirilen tüm kayıtlara yer vermeleri uygulamasından vazgeçilmiştir. Bunun yerine elektronik defter tutmaya başlama tarihinden itibaren bir aylık süre içinde eski deftere kapanış tasdiki yapma zorunluluğu getirilmiştir.

Dolayısıyla ilk ayda oluşturulan e-defterde, kapanış tarihinden önceki kayıtlara yer verilmeyecektir.

E-DEFTER BAŞLANGICINI 1.1.2016 TARİHİNDEN ÖNCE YAPTIRANLAR

Soru 28-E-fatura başvurumuzu özel entegratör ile anlaşıp yaptık fakat özel entegratör başlama tarihimizi 01.01.2016 yerine 21.11.2015 olarak yaptı. Oysa e-defter başvurumuzu 01.01.2016 itibariyle yapmıştık. Bu nedenle biz e-defter ve e-faturaya 1.1.2016 tarihinde geçtik. E-defter başvuru tarihi otomatik olarak sistemden güncellenmekte midir? Burada bir sorun çıkar mı?

Cevap 28- Otomatik güncelleme işlemi yapılmamaktadır. İdareye başvurup 1.1.2016 tarihi itibariyle açılış yaptırmanız gerekirdi. Ancak idare ilk geçişte yaşanan bu sorunu kabul ederek 1.1.2016 tarihini kabul etti. Ceza uygulamadı.
MÜŞTERİ UNVAN DEĞİŞİKLİĞİNDE KAYIT

Soru 29- (Y) LTD. Ş. Mavi Deniz Otel olarak ilgili yılın 1 - 2 ve 3. dönemlerde e-defter kayıtlarımızda işlemlerde yer aldı. 4. ay itibariyle (Y) LTD. Şirketi unvanında değişiklik yapmıştır. Bu durumda 4. aydan sonraki kayıtlarımızda otel adını değiştirmeli miyiz? Yoksa hesap planında yeni bir unvan tanımlaması mı yapmalıyız?

Cevap 29- Yasal kayıt sürelerini göz önünde bulundurarak kayıtlarınızı yaparken elinizde kayda esas oluşturacak belgede yer alan bilgiler ne ise o şekilde kayıt yapınız. Dolayısıyla unvan değişikliğinden sonra düzenlediğiniz belgelerde kullandığınız unvan ile e-defter kayıtlarını yapınız.
BANKA HAVALELERİNİN E-DEFTERE İŞLENMESİ

Soru 30- Gelen banka havalelerini tek bir muhasebe fişine işliyoruz. Şimdi e- defter’e geçtik. Bundan sonra her bir havale ve banka işlemi için ayrı yevmiye kaydı mı yapmamız gerekiyor?

Aynı şekilde gelen masraf ve mal alış faturaları için de aynı şekilde, her evrak ayrı olarak mı muhasebeleştirilecek? Birleştirme yapabilecek miyiz?

Cevap 30- Her bir belgenin ayrı bir yevmiye maddesinde kaydedilmesi esastır. E-Defter uygulamasında kullanılan standartların gereği olarak belge bilgisine ilişkin detaylar elektronik defterlerde de gösterilmelidir.

1 sıra No’lu tebliğ ile yevmiye defteri ve defter-i kebirin e-Defter olarak tutulmasına imkan tanınmıştır.

e-Defter uygulamasında yedi belge tipi sayılmıştır. bunlar;

Çek: check

Fatura: invoice

Müşteri Sipariş Belgesi: order-customer

Satıcı Sipariş Belgesi: order-vendor

Senet: voucher

Navlun: shipment

Makbuz: receipt

Diğer: other

E-Defter uygulamasında yukarıda sayılan her bir belge için ayrı bir yevmiye maddesi açılır.

Eğer bankaya ait işlemler dekont bazında tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişine işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.
Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu giderlere ilişkin alınmış belgeler yukarıda sayılan belgelerden biriyse örneğin, personelin yapmış olduğu gider faturalı ise, bu fatura ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.

Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse, bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir form üzerine , müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır. Masraf formunda yapılan giderlere ait belgelerin detayları yer almak zorundadır. Ayrıca masraf formu firma kaşe ve imzası ile matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.

MÜSTAHSİL MAKBUZLARININ E-DEFTERE KAYIT USULÜ

Soru 31- Şirketimiz fabrikasında işlenmek üzere 5000 müstahsilden alınan zirai ürün için düzenlenen müstahsil makbuzlarının her birini faturada olduğu gibi ayrı ayrı kayıtlarımızda işlememiz mi gerekiyor? Toplu olarak tek kayıtta veya grup yaparak bir kaç kayıtta gösterebilir miyiz?

Cevap 31- Elektronik defter uygulamasında 7 belge türünden her bir belgeyi farklı yevmiye maddesinde kayıt etmeniz gerekmektedir.

Ancak belge tipi other yazılmış ise, bu belgenin açıklama alanına yapılan işlemin adı değil, doğrudan kayda esas belgenin adı yazılmalıdır. Örneğin, ücret bordrosu, teminat mektubu, sigorta poliçesi, dekont vb. belgeler “other(diğer)” olarak tanımlanabilecek belgeler bu açıklama alanına yazılabilir ifadelerdir. Ancak havale, eft, ödeme vb. işlem adları kayda esas belge olarak bu açıklama alanına yazılmamalıdır. Eğer yapılan işlemle ilgili açıklama girilmek isteniyorsa “entrycomment” alanı, XBRL’de kayıt açıklamasına tekabül etmektedir.

Örneğin müstahsil makbuzunda; belge türüne (documenttype) other, belge tipi tanımlamasına (documentTypeDescription) “müstahsil makbuzu” yazarak, belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz. Bu şekilde 5000 müstahsilden alınan ürün için düzenlenen her bir müstahsil makbuzunu farklı yevmiye maddesinde ardışık yevmiye numarasıyla muhasebeleştirmelisiniz. Toplu kayıt söz konusu olamaz.
"NOTER MAKBUZU" NUN E-DEFTERDE KAYNAK EVRAK TİPİ

Soru 32- "Noter makbuzu"nun, e-defterde kaynak evrak tipi ne olmalıdır?

Cevap 32- Belge türü (documenttype) sadece “makbuz” ise; belge türüne makbuz yazabilirsiniz. Tabiki belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da (documentnumber) girmelisiniz.

Belge türü “noter makbuzu” ise, belge türüne (documenttype) other, belge tipi tanımlamasına (documentTypeDescription) “noter makbuzu” yazabilirsiniz. Belge tarihi (documentdate) ve belge numarasını da(documentnumber) girmelisiniz.

KOLLEKTİF ŞİRKETİN MALİ MÜHÜRÜ ŞAHIS ADINA MI ÇIKMALI

Soru 33- (X) San. Ve Tic. Koll. Şti. Ahmet Ö…ve Hasan K...şeklindeki unvana sahip şirketimiz için e-defter ve e- fatura için almış olduğumuz Mali mührümüzü kullandığımızda unvanımızın “Ahmet Ö… ve Hasan K…. “ şeklinde düzenlendiğini gördük.

Şirket için yaptığımız e-defter ve e-fatura başvurumuz için aldığımız mali mühürde unvanımızın şahıs ismi çıkmasının sebebi nedir?

Cevap 33- Başvurunuzu, elektronik ortamda gerçek kişi olarak yaptığınız için mali mührünüz bu şekilde gelmiş. Mali mühür için tekrar başvuruda bulunmanız ve ismi şirketi de kapsayacak şekilde değiştirmeniz gerekir.
YABANCILARIN MALİ MÜHÜR BAŞVURUSU

Soru 34- %100 Alman ortaklı bir firmayız. Şirketimizin ortakları, Almanya’da yaşayan ve Alman vatandaşı olan iki yetkilidir. Bu yüzden TC kimlik numaraları bulunmamaktadır.

Mali mühür alabilmek için Kamu Sertifikasyon Merkezine başvurmak istediğimizde Yetkililerimizin TC kimlik numarası olmadan internetten başvuru yapamadık.

Mali mühürü alabilmek için hangi evraklarla başvurmamız gerekiyor.

Cevap 34- Online mali mühür başvurusu yapamayan, şirketi temsile yetkili olan kişilerin yabancı olduğu kurumlar (%100 yabancı ortaklı kurumlar), adi ortaklıklar, kooperatifler, fonlar, OSB ve kollektif şirketler aşağıda yer alan belgeleri Gelir İdaresi Başkanlığı Denetim ve Uyum Yönetimi Daire Başkanlığı Yeni Ziraat Mahallesi Etlik Cad. No: 16 06110 Dış kapı/ANKARA adresine göndererek yazılı olarak "mali mühür” başvurusunda bulunmalıdırlar.

%100 yabancı ortaklı kurumlar, kooperatifler ve fonların mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali mühür talebinize dair bir dilekçe,

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesi’nin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Şirket kuruluş sözleşmesinin yer aldığı ticaret sicil gazetesinin noter onaylı örneği (Sonradan unvan değişikliği yapılması halinde en son unvanın ilan edildiği ticaret sicil gazetesinin noter onaylı örneğinin de eklenmesi gerekmektedir.)

5. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

Adi ortaklıkların mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali Mühür talebine dair bir dilekçe,

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesinin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Adi Ortaklık Sözleşmesinin noter onaylı örneği,

5. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

OSB ve Kollektif Şirketlerin mali mühür başvurusu için gönderilecek belgeler:

1. Mali Mühür talebinize dair bir dilekçe,

2. Mali Mühür Başvuru Formu ve Taahhütnamesinin doldurulmuş hali (imzalı, kaşeli),

3. “Elektronik Mali Mühür Sertifika Sahibi Taahhütnamesi” nin imzalı aslı,

4. Başvuru formuna şirket adına imza atan kişi veya kişilerin yetkili olduğunu gösteren şirket imza sirkülerinin noter onaylı örneği.

5. Firmaların kuruluşlarına göre; Kuruluş Protokolü, Kuruluş Sözleşmesinin noter onaylı örneğini veya aslını iletebilirler.

Ayrıca "Sertifika Sorumlusu" olarak bildireceğiniz kişinin TC vatandaşı bir personelinize ait bilgilerin olması KamuSM tarafında bir sorunla karşılaşmamanızı sağlayacaktır. Sertifika sorumlusunun sorumluluğu; sadece mali mühür sertifikasının tesliminde muhatap alınacak kişi olmasıdır. Devamını gerektirecek başkaca bir sorumluluk bulunmamaktadır.

YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞLERİNDE E-DEFTER KAPSAMINDA ESAS ALINACAK HASILAT

Soru 35- E Defter Tebligatına göre 10 milyon satış hasılatı olan mükellefler e -defter ve e- fatura kapsamına girmiştir. Şirketimizin yıllara sâri inşaat işleri de bulunmaktadır. Bu işler için düzenlenen faturalarımızı bu haddin hesabında dikkate alacak mıyız?

Cevap 35- Satış hasılatının hesaplamasına dâhil ettiğiniz faturalara göre bir ayırım bulunmamaktadır. Yıllara sâri inşaat işleri için düzenlenen faturalarda 10 milyonluk haddin tespitinde hasılata dâhil edilecektir. Tebliğlerde belirtilen brüt satış hasılatı sınırını geçtiyseniz elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.

Burada dikkat edilmesi gereken istihkak raporlarına göre kestiğiniz faturalar 10 milyon hasılat tutarının hesaplanmasında dikkate alınacaktır. Müteahhitin avans olarak aldığı tutarlar borç niteliğinde olduğundan hasılat olarak değerlendirilmeyecektir. İş gerçekleşip avans kapatıldığında hasılat niteliğini kazanacaktır.

E FATURA -E DEFTER -MALİ MÜHÜR -ZAMAN DAMGASI

Soru 36- Sermaye şirketlerinde, Elektronik imzası bulunan şirket yetkilisi, mali mühür yerine elektronik imzası ile e- fatura ve e- defter kullanabilecek mi?

Elektronik imza sadece gerçek kişi mükelleflerde mi geçerli? Zaman damgası için başvuruda TC No sorulduğu için yabancı yetkililer için kâğıt ortamında mı başvurulacak? Ya da şirket adına mali müşavir zaman damgası alabilir mi? Zaman damgası ile nasıl bir işlem yapacağız?

Cevap 36- Sermaye şirketleri tüzel kişiliğe haiz olduklarından sadece mali mühür kullanabilir. Şahıs firmaları ise e-imza veya mali mühür kullanabilir. Gelir İdaresi Başkanlığı zaman damgası hizmeti vermemektedir. İlgili kuruluş olan TÜBİTAK’a başvurmalısınız.

TÜR DEĞİŞİKLİĞİ - ORTAK GİRİŞİM- KISMİ BÖLÜNME HALİNDE E-DEFTER-E-FATURA

Soru 37- 1) Şirketimiz 2016 yılının 6. Ayında limited şirketten anonim şirket türüne dönüşmüştür. Birinci ve ikinci altı aylık dönemlerin her birinde satışlar 10 Milyonu geçmemektedir. Ancak yılın toplamında hasılatımız 10 milyonu geçmektedir. E-defter ve e-fatura ya geçmemiz gerekiyor mu?

2) Adi ortaklık olarak iş ortaklığı şeklinde mükellefiyet tesis ettirenlerin durumu nasıl değerlendirecek. Ortakların kendi vergi numarası ile yaptığı satışlardan elde ettikleri ciroları mı esas alınacak, yoksa ortaklığın toplam cirosu mu dikkate alınacak?

3- Tam bölünmede bölünmeden önceki şirket 10 Milyonu aşıyorsa, bölünme sonrası oluşan yeni şirketler de e-faturaya geçecek mi? Kısmı bölünmede bu işlem uygulanacak mı? Yoksa ana şirket durduğu için yavru şirketin böyle bir zorunluluğu olmayacak mı?
Cevap 37- 1) , 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 180’inci maddesinde bir şirketin hukuki şeklini değiştirebileceği ve yeni türe dönüştürülen şirketin eski şirketin devamı niteliğinde olduğu, 181’inci maddesinde ise bir sermaye şirketinin başka türde bir sermaye şirketine dönüşmesinin geçerli türde değişiklik olduğu belirtilmiştir.

Yapılan açıklamalar çerçevesinde, 11/09/2016 tarihi itibariyle nev’i (tür) değişikliği yapılarak limitet şirketten anonim şirkete dönüşen şirketiniz, eski şirketin devamı niteliğinde kabul edilecektir. Bu durumda, nev’i değişikliği neticesinde doğan anonim şirket açısından  e-fatura ve e-defter uygulamasına geçme zorunluluğu,  limitet şirket ile aynı çerçevede değerlendirilmesi gerekmektedir.

Bir başka ifade ile 421 Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen koşulların limitet şirket açısından oluşmuş olması durumda, limitet şirketin zorunlu olarak e-fatura ve e-defter’e geçmesi gerekiyordu.

Bu zorunluluk, başvuru ve uygulamaya başlama süreleri, anonim şirket için de aynı şekilde geçerliliğini korumaktadır.

Öte yandan nevi değişikliği yapmış olan firmanız önceki şirketin devamı sayıldığından limited şirket olarak yasal süresinde e-fatura başvurusu yapmanız durumunda, bu başvuru anonim şirket için geçerli kabul edilecektir. Bu nedenle herhangi bir cezai yaptırım uygulanması gerekmemekte  olup, nevi değişikliğine gitmeden önce söz konusu sürede başvuru yapılmamış olması halinde ise ikinci derece usulsüzlük cezası uygulanması gerekmektedir.

Sonuç olarak şirketiniz nev’i değişikliği öncesindeki limited şirketin devamı olduğundan, 454 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğindeki 10 milyonluk tutarın hesabında, nev’i değişikliği yapmadan önceki Limited Şirketin brüt satışları ile nev’i değişikliğinden sonraki Anonim Şirketin brüt satışlarının toplamlarının dikkate alınması gerekmektedir.

2) Adi ortaklığın kurumlar vergisi mükellefiyeti olmamakla birlikte Katma Değer Vergisi ve Gelir Stopaj yönünden mükellefiyet kaydınızın bulunması nedeniyle defter tutma, beyanname verme, belge düzenine uyma ( fatura, gider pusulası, ödeme kaydedici cihaz fişi vb.) ile Vergi Usul Kanununda belirtilen tüm vergisel yükümlülükleri yerine getirmeniz gerektiğinden, 454 sıra no.lu VUK Genel Tebliğinde belirtilen E-FATURA VE E-DEFTER kapsamına dâhil olma şartlarını ortaklık olarak taşımanız halinde, ortaklık elektronik defter ve elektronik fatura kullanma zorunluluğu bulunmaktadır.

E-fatura ve e-defter’e zorunlu geçilmesinde iş ortaklığın ilgili yıldaki brüt satış hasılatının 10 milyon lirayı geçip geçmediği temel alındığından, bu haddin hesabında iş ortaklığın süresinin bir önemi bulunmamaktadır.

3-454 seri numaralı VUK Genel Tebliği kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler de e-Fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter tutmak zorundadır.

Bu durumda uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemeyecektir. Dolayısıyla bölünme sonrasında kurulan şirketlerin e-arşiv faturaya geçmesi gerekmektedir.

Tebliğde Kısmi bölünme için ayrı ayrı bir düzenleme bulunmamakta olup; tam bölünme için geçerli olan şartların kısmi bölünme için de geçerli olması gerekir. Buna göre, 454 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğindeki şartların kısmi bölünmeden önce taşınması halinde, bölünen şirket ile bölünme sonucu oluşan yeni şirketin e-defter tutma ve e-faturaya geçmesi zorunludur. Yani bölünen kurumun bölünme öncesi yıl satış hasılatının 10 milyon geçmesi nedeniyle e-defter ve e-fatura kapsamına girmişti. Bu durumda bölünme sonucu varlıkları devralan şirketlerde e-defter ve e-fatura kapsamına zorunlu olarak geçiş yapacaktır.

Bölünen şirketin, bölünme tarihine kadar brüt satış hasılatı 10 milyon liralık haddi aşmamış olabilir. Ancak ilgili yılda bölünme sonrası oluşan şirketlerin yılsonuna kadar ciroları da bölünen şirketin toplam cirosu ile toplanacak 10 milyon liralık tutara ulaşılmış ise bölünme sonrası oluşan şirketler e-defter ve e-faturaya zorunlu geçiş yapacaklardır.

Örnek 1 : Y Anonim şirketi 1.6.2016 tarihine kadar 4 mlyon ciro yapmıştır. Bu tarihte bölünme işlemi gerçekleşmiş ve (X. A.Ş) ile (Z A.Ş.) şirketleri tam bölünme yoluyla (Y) şirketinin varlıklarını devralmıştır. Varlıkları devralan bu kurumlardan (X A.Ş) 31.12.2016 tarihine kadarki cirosu 3 milyon TL, (Z A.Ş) nin cirosu ise 2 mlyon TL gerçekleşmiştir.

Devir öncesi ve devir sonrası toplam ciro (4+3+2) 9 milyon olup, 10 milyon cironun altındadır. Bu durumda devralan şirketlerin e-defter ve e-faturaya geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

Örnek 2- Y Anonim şirketi 1.6.2016 tarihine kadar 4 mlyon ciro yapmıştır. Bu tarihte bölünme işlemi gerçekleşmiş ve (X. A.Ş) ile (Z A.Ş.) şirketleri tam bölünme yoluyla (Y) şirketinin varlıklarını devralmıştır. Varlıkları devralan bu kurumlardan (X A.Ş) 31.12.2016 tarihine kadarki cirosu 4 milyon TL, (Z A.Ş) nin cirosu ise 2 mlyon TL gerçekleşmiştir.

Devir öncesi ve devir sonrası toplam ciro (4+4+2) 10 milyon olmuştur. Bu durumda e-defter geçme şartı gerçekleştiğinden devralan şirketlerin 1.1.2018 taihinde e-defter ve e-faturaya geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

E-DEFTERE TABİ ŞİRKETİN, E-DEFTERE TABİ OLMAYAN ŞİRKETLE BİRLEŞMESİ

Soru 38-- E-defter mükellefi olan (X) A.Ş. e-defter mükellefi olmayan ve brüt satış itibariyle de 01.01.2018 tarihinde e-deftere geçme zorunluluğu olmayan (Y) limited şirketiyle 2017 yılı içinde birleşecektir.

(X) şirketi birleşme sonucu fesih olacaktır. (Y) şirketinin e-fatura, e-defter müracaatı yapması gerekiyor mu? Fesh olunan şirketin GİB’e bildirimde bulunması gerekir mi?
Cevap 38- 448 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde; “Bu Tebliğ kapsamında elektronik fatura ve elektronik defter uygulamasına geçme zorunluluğu getirilen mükellefler; tam bölünme, birleşme (devralma şeklinde birleşme ve yeni kuruluş şeklinde birleşme) veya tür (nev'i) değişikliğine gitmeleri halinde, devrolunan veya birleşilen tüzel kişi mükellefler ile tam bölünme veya tür (nev'i) değişikliği sonucunda ortaya çıkan yeni tüzel kişi mükellefler elektronik fatura uygulamasına geçmek ve elektronik defter kullanmak zorundadır.

Uygulamalara geçme süresi hiçbir koşulda işlemin ticaret siciline tescil tarihini izleyen ayın başından itibaren 3 ayı geçemez." hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yer alan hüküm gereğince (X) şirketi e-defter mükellefi olduğundan bu şirket, birleşeceği (Y) şirketi bünyesinde faaliyetini devam ettirecektir. Bu durumda birleşilen şirketin de e-defter ve e-fatura zorunluluğu bulunmaktadır. Birleşilen şirketin elektronik ortamda e-fatura ve e-defter başvurusunu yapması gerekir.

Birleşme sonucunda faaliyeti sona eren şirket ekinde Ticaret sicil Gazetesinin bulunduğu bir dilekçeyle faaliyetinin sona erdiğini Gelir İdaresi Başkanlığına bildirerek e-fatura ve e-defterden çıkarılmayı talep etmelidir.

E-DEFTER KULLANANLARIN, E-FATURA KULLANMA ZORUNLULUĞU

Soru 39- E-deftere geçen mükellefler, e-fatura kullanmak zorunda mıdır?

Cevap 39- 1 Sıra No’lu Elektronik Defter Genel Tebliğinde yapılan değişiklik ile e-defter uygulamasının ön koşullarından olan e-Fatura kullanıcısı olma zorunluluğu kaldırılmıştır. Yani e-fatura kayıtlı kullanıcısı olmadan da e-defter uygulamasından yararlanılabilir.

Ancak, 2014 yılında brüt satış hasılatı 10 milyon ve üzerinde olan mükellefler e-fatura ve e-defter kullanma zorunluluğu getirildiğinden, bu haddi aşan mükellefler e-fatura ve e-deftere tabi olmak zorundadır.

Ancak 2014 ve müteakip yıllarda 10 milyon hasılat tutarına ulaşamayan, ancak e-fatura uygulamasını sadece e-arşiv uygulamasına geçme zorunluluğu nedeniyle kullanmaya başlayan mükelleflerin e-defter kullanma zorunluluğu da bulunmamaktadır.