KEBİR DEFTERİ ONAYLI BERAT İNDİR BUTONU GÖRÜNMÜYOR.
Soru 40- Defteri kebir ve yevmiye defteri beratları başarılı bir şekilde yüklendi. Ancak yevmiye defterinde indir butonu gözükmekte iken, kebir defterinde indir butonu görünmemektedir. Silip tekrar mı yüklemem gerekiyor?
Cevap 40- Defteri Kebiri tekrar yükleyiniz.
MERKEZ VE ŞUBE PROGRAMLARI FARKLI, ANCAK MÜRACAAT SIRASINDA SADECE MERKEZ PROGRAMINI BELİRTTİK
Soru 41- Şirketimiz 2017 yılından itibaren e defter kapsamına girdi. Şirketimize ait 1 adet şube bulunmaktadır. Şirketin merkez programı ile şube programı birbirinden farklı ve defterler ayrı ayrı gönderilmektedir. E defter müracaat aşamasında kullanacağımız program olarak Merkezin kullanmış olduğu programı belirtmiştik. Bu durumda ne yapmamız gerekiyor?
Cevap 41- Yazılım firmaları GİB Başkanlığından onay alma sürecinde şubeli ve şubesiz defter oluşturma opsiyonlarını sunmaktadır. Yazılım firmanızla iletişime geçip sorunuzu çözmelisiniz.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Defter Tutma" bölümünün "Maksat" başlıklı 171 inci maddesinde, mükelleflerin bu kanuna göre tutmaları gereken defterleri vergi uygulaması bakımından bu maddede yazılı maksatları taşıyacak şekilde tutacakları, 175 inci maddede ise mükelleflerin, anılan Kanunun 171 inci ve müteakip maddelerinde belirtilen maksat ve esaslara uymaları şartıyla defterlerini ve muhasebelerini işlerinin bünyesine uygun olarak diledikleri usul ve tarzda tanzim etmekte serbest oldukları belirtilmiştir. Kanunun 220 ve müteakip maddelerinde de defterlerin tasdikine ilişkin hükümlere yer verilmiştir.
Bu itibarla, mükellefler esas itibariyle defterlerini kanuni merkez veya iş merkezlerinin bulunduğu yer noterliklerinde veya noterlik görevini yapanlarca tasdik ettirerek kullanacaklardır.
Birden fazla işyeri bulunan mükelleflerin her bir iş yeri için ayrı ayrı defter tasdik ettirmek suretiyle defter tutmaları mümkündür. Bu durumda işyerlerinin mali tablolarının hesap dönemi sonunda konsolide edilmeleri gerekmektedir. Ancak, her bir iş yeri için ayrı ayrı defter tasdik ettirmek yerine merkezden tek bir defter tasdik ettirilerek bu defterde merkez ve şube hesaplarının ayrı ayrı kodlanarak izlenmesi de mümkün bulunmaktadır.
Yukarıdaki hüküm ve açıklamalara göre, elektronik defter uygulamasında merkez için başvuru yapılması şartıyla şubeleriniz için ayrı defter tutulması mümkündür. Ancak şube bazında ayrı defter de tutbilirsiniz. Ayrıca bu konuyla ilgili olarak kullanacağınız uyumlu yazılım firmasından bilgi alınması mümkündür.
BERAT GÖNDERME HATASI
Soru 42- (……….) vergi kimlik numarası ile e-defter mükellefi iken nevi değişikliği yaptık ve yeni vergi kimlik Numarası aldık.
Yeni vergi kimlik numaramıza ait mali mühürle GİB sistemine berat göndermek istediğimizde kullanıcı sisteme kayıtlı değildir şeklinde hata almaktayız.
Oysa nevi değişikliğine ilişkin dilekçemizi posta ve mail yoluyla GİB’e göndermiştik. Sorun nedir?
Cevap 42- Yeni vergi kimlik numarası ile başvurunuz olmadığı için öncelikle yeni mali mühürle başvurmanız gerekmektedir. Bundan sonra beratları yükleyebilirsiniz.
E-DEFTER-İNGİLİZCE AÇIKLAMALAR
Soru 43- Yurt dışı bağlantılı firmaların kayıt açıklaması (entryComment) , satır açıklaması (detailComment), alt hesap adı (accountSubDescription) ve ödeme yöntemi (paymentMethod) için muhasebe sistemlerinde İngilizce değerler ürettiklerini görüyoruz.
Örnekler :
entryComment : AP EXPENSES
detailComment : EXP/ Overtime
accountSubDescription : Taxi Expenses
paymentMethod : APEXP
E-Defter üretilirken tamamı serbest metin olarak doldurulacak bu 4 alana İngilizce değerler girilmesinin bir sakıncası var mı?
Cevap 43- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığı tarafından 19 Aralık 2012 Tarihli ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan TİCARİ DEFTERLERE İLİŞKİN TEBLİĞ in 19. maddesinde;
"Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri saklı kalmak kaydıyla, Kanun ve bu Tebliğ uyarınca tutulacak ticari defterler Türkçe tutulur ve kayıtlarda Türk para birimi kullanılır" hükmü bulunmaktadır. Bu nedenle bu alana öncelikle Türçe değelerin girilmesi gerekir. Arıca İngilizce değerleri gösterebilirsiniz.
FATURA, ÇEK GİBİ BELGELERİN AYRI AYRI YEVMİYE FİŞLERİNE GİRİŞİ
Soru 44- Muhasebe programımız farklı müşteri/tedarikçilere ait birden fazla alış veya satış faturalarını birleştirerek tek bir yevmiye fişinde kayıt etmektedir. E-defter uygulamasında da aynı şekilde hareket edebilir miyiz?
Cevap 44- Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Maliye Bakanlığından 19/12/2012 tarih ve 28502 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ticari defterlere ilişkin tebliğin 6. maddesinde "Her kaydın dayandığı belgelerin türü ile varsa tarihleri ve sayıları" yazılmalıdır denilmektedir. Bu hükme göre muhasebe kaydına kaynak teşkil eden bir belge varsa bu belge "belge türü" olarak yazılmalıdır. Bu durumda her bir belgenin bir yevmiye maddesine kayıt edilmesi gerekiyor.
E-Defter uygulamasında yedi belge tipi sayılmıştır. bunlar;
Çek: check
Fatura: invoice
Müşteri Sipariş Belgesi: order-customer
Satıcı Sipariş Belgesi: order-vendor
Senet: voucher
Navlun: shipment
Makbuz: receipt
Diğer: other
E-Defter uygulamasında yukarıda belirtilen her bir belge için ayrı bir yevmiye maddesi açılır.
Ancak bankaya ait işlemler dekont bazında sayısal çokluk nedeniyle tek tek muhasebeleştirilemiyorsa, bu banka işlemleri günlük olarak, banka bazında ayrıştırmak koşuluyla, her bir bankadan yapılan işlemler birer muhasebe fişinde işlenebilir. E-defterde bu kayda esas belge olarak muhasebe fişi gösterilebilir. Bu muhasebe fişi e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “Muhasebe Fişi” olarak kaydı yapılır ve fişin numarası ve tarihi girilir.
Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu giderlere ilişkin alınmış belgeler yukarıda sayılan belgelerden biriyse örneğin, personelin yapmış olduğu gider faturalı ise, bu fatura ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.
Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir forma, müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır.
ÖTV 1 MÜKELLEFİYETİ OLANLARIN E-FATURA VE E-DEFTER YÜKÜMLÜLÜĞÜ
Soru 45- Firmamız ÖTV 1 mükellefi olup cihaz bakım ve onarımı için yurtdışından yağ ithalatı yapmaktadır. EPDK lisansı bulunmamaktadır. 01.01.2016 tarihinden itibaren E- fatura ve E- defter yükümlülüğümüz olacak mıdır?
Cevap 45- 454 Sıra No.lu VUK Genel Tebliğinin ilgili kısmında hangi mükelleflerin e-defter ve e-fatura kullanma zorunluluğu kapsamında olduğuna dair açıklamalar yapılmıştır. Madeni Yağ ithalatı nedeniyle e-defter ve e-faturaya tabisiniz.
DÖNEM İÇERİSİNDE 100-01-001 HESAP PLANININ 100-01-01-0001 OLARAK DEĞİŞTİRİLMESİ
Soru 46- Aynı hesap döneminde 7. ay sonuna kadar 100-01-001 olarak kayıtları bulunan hesap, 8. aydan itibaren 100-01-01-0001 olarak değiştirilmesi ve bu şekilde defter oluşturulması bir sakınca oluşturur mu?
Cevap 46- Daha önce beratlanan hesaplarla eşleştirmede sorun yaratabilir.
UÇAK VE OTOBÜS BİLETİNİN E-DEFTERE KAYDI
Soru 47- Personelin internetten veya turizm firmalarından aldığı ve masraf listesi olarak sunduğu uçak, tren ve otobüs biletlerini kayıt ederken belge cinsi fatura mı olmalı yoksa diğer seçilerek masraf listesi veya muhasebe fişi olarak mı değerlendirmeliyiz?
Cevap 47- 334 sayılı Vergi Usul Genel Tebliğinde aşağıdakiaçıklamalara yer verilmiştir.
Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesinin 1 numaralı bendinde; “Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye, bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; ...”, 3 numaralı bendinde ise “Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, ...” Maliye Bakanlığının yetkili olduğu hükümleri bulunmaktadır.
Söz konusu maddelerin Maliye Bakanlığına verdiği yetkilere dayanılarak Bakanlık hava yolu taşımacılığı yapanların, gerek yurt dışı gerekse de yurt içi uçuşlarına ilişkin IATA kuralları çerçevesinde satış işlemlerine ait kayıtlarının dayanağı olarak tanzim edilen yolcu taşıma biletlerini aşağıdaki esaslara uygun olarak düzenlemeleri gerekli görülmüştür.
I.1. Elektronik Ortamda Düzenlenecek Yolcu Biletleri
Hava yolu taşımacılığı yapan IATA üyesi şirketler tarafından, aşağıdaki asgari bilgileri içeren ve fatura yerine geçen “Elektronik Yolcu Bileti” düzenlenebilecektir.
Bu biletlerde;
a)- Düzenleyenin adı-soyadı/unvanı, adresi, bağlı olduğu vergi dairesi, vergi kimlik numarası,
- Yolcunun adı-soyadı, varsa vergi dairesi ve vergi kimlik numarası, T.C. Kimlik numarası,
- Düzenlenme tarihi,
- Seri ve sıra numarası (seri no olarak bileti düzenleyen her müstakil şube veya acentenin harf veya rakamlardan oluşan kod numarası, sıra numarası olarak da havayolu şirketinin IATA nezdindeki kod numarası ile başlayan toplam 13 haneli bilet numarası)
- Yapılan hizmetin nevi ve tutarı
yer alacaktır.
b) Havayolu şirketleri yukarıdaki bilgileri içerir basılı kâğıt kullanmak veya kaşe ya da damga tatbik etmek, acenteler de kaşe basmak ve imza atmak suretiyle bilet düzenleyeceklerdir.
c) Seri ve sıra numaralarının matbaa baskılı olması zorunlu olmayıp, bu numaralar bilgisayar kullanılarak biletin düzenlenmesi esnasında kaydedilebilecektir.
d) Biletler bir örnek düzenlenebilecek, bilet bilgileri elektronik ortamda saklanacaktır.
I.2. Elektronik Ortam Dışında Düzenlenecek Yolcu Biletleri
IATA üyesi olup hava yolu taşımacılığı yapan mükellefler, elektronik ortamda bilet düzenleyebilecekleri gibi mevcut uygulamada düzenlenen, IATA kuralları çerçevesinde tanzim edilen yolcu biletlerini de kullanabileceklerdir.
Vergi Usul Kanununun 227 ve mükerrer 257 nci maddelerinin vermiş olduğu yetkilere istinaden bu biletlerin fatura yerine geçen belge olabilmesi için, biletlerde düzenleyenin adı- soyadı/unvanı, yolcunun adı-soyadı, düzenlenme tarihi, seri ve sıra numarası (seri no olarak bileti düzenleyen her müstakil şube veya acentenin harf veya rakamlardan oluşan kod numarası, sıra numarası olarak da havayolu şirketinin IATA nezdindeki kod numarası ile başlayan toplam 13 haneli bilet numarası), yapılan hizmetin nevi ve tutarının bulunması zorunludur. Söz konusu biletler en az iki örnek olarak düzenlenecek, ikinci örnekleri saklanacaktır.
I.4.Yolcu Biletlerine İlişkin Bilgi Verme
IATA üyesi olup hava yolu taşımacılığı yapan mükellefler tarafından düzenlenecek biletlerin, anlaşmalı matbaalara bastırılması veya notere tasdik ettirilmesi zorunlu olmayıp, acenteleri tarafından düzenlenenler de dahil olacak şekilde aylık dönemler itibariyle fatura yerine geçmek üzere düzenledikleri yolcu biletlerinin seri ve sıra numaraları ile yurtiçi ve yurtdışı hasılat miktarlarını içeren bilgileri değiştirilemez, silinemez, dışarıdan müdahale edilemez biçimde ve manyetik ortamda (aylık dönemin bitimini izleyen ayın son günü mesai saati bitimine kadar) Maliye Bakanlığı’na gönderilmektedir.
|
Gün içinde işletmenin ya da personelin yapmış olduğu bu tür giderlere ilişkin havayolu şirketinden alınmış fatura niteliğinde olduğundan, bu belgelerin her biri ayrı bir yevmiye kaydında belge türü “invoice” yani fatura olarak tarih ve numarası da yazılmak şartıyla kaydedilir.
Eğer yapılan giderle ilgili belge tipi yukarıda sayılan ilk yedi belge tipinden biri değilse bir masraf formu oluşturulup e-defter uygulamasında belge tipi “other” ve belge açıklaması “masraf formu” olarak kaydedilir. Masraf formunun tarih ve numarasının da girilmesi zorunludur. Bu masraf formlarında matbu bir tarih, numara olmadığı için oluşturulacak her bir forma, müteselsil bir numara ve günün tarihi üzerine yazılır. Masraf formunda yapılan giderlere ait belgelerin detayları yer almak zorundadır. Ayrıca masraf formu firma kaşe ve imzası ile matbu olarak ya da elektronik imza/mali mühür ile elektronik ortamda muhafaza edilmek zorundadır.
ŞUBELİ ŞİRKETİN E-DEFTER MALİ YIL AÇILIŞI
Soru 48- Şirketimizin ilk şubesi açıldığında neler yapmamız gerekmektedir? Şube için kâğıt defter kullanabilir miyiz?
Cevap 48- Yeni açılan şubeyi hesap dönemi başından itibaren kılavuzlarda belirtilen elektronik defter standartlarına uygun olarak bir şube kodu vererek beratlarını iletebilirsiniz.
Hesap dönemi içerisinde yeni açılan bir şube için ise merkez şubenin defterine konsolide olarak eklenmelidir. Kayıtların ortak olduğu bu defterlerin açıklama alanlarını kullanarak şube ayrıştırması yapmak da mümkündür. E-defter kullanıcısı iken yeni şube için kesinlikle kâğıt defter tutmak gibi bir durum söz konusu değildir.
e-Defter için belirlenen kurallar, şube bazlı defter tutulması halinde de geçerlidir. Her şube kendi içerisinde e-Defter standardına uygun oluşturulmalıdır. Şube numarası 4 haneli girilecektir.
Şube bazlı defter tutulması durumunda bir şube için oluşturulan defterlerde 4 haneli olarak kullanılan “şube no” hesap dönemi (Özel hesap dönemi dahil) boyunca aynı olmalı ve aylık dönemlere ait defterlerde değiştirilmemelidir. Hesap döneminde bir şube hangi numara ile başladıysa, hesap döneminin sonuna kadar aynı numarayla devam etmelidir.
Ticaret Sicilde şube adı değişikliği olursa defter tanımlarında da bu değişiklik yapılabilir. E-Defter kullanıcılarının dikkat etmesi gereken Şube’nin adının değiştirilmesi durumunda, bu şubeye ait berat GİB’e iletilmeden önce Ticaret Sicil Gazetesinin ekinde olduğu bir dilekçe ile durum GİB’e bildirilecektir.
Şube’nin hesap dönemi içinde kapanmış olması durumunda, kapanan şubeye ait kapanış tarihinden sonraki dönemler için GİB’e herhangi bir berat gönderilmeyecektir. Bu durum şubenin kapandığına ilişkin tevsik edici belgelerle birlikte GİB’e bildirilecektir.
TÜR DEĞİŞTİREN ŞİRKETİN ESKİ MALİ MÜHÜRÜ KULLANMAMASI GEREKİR
Soru 49- 27.08.2016 tarihi itibariyle Limited şirketten, anonim şirkete dönüştük. Nevi değişikliğini GİB Başkanlığına konuyu açıklayan bir dilekçe ile bildirdik. 01.08.2016-27.08.2016 tarihleri arası Limited Şirket'in e-defterini eski mali mühürle sorunsuz gönderdim. Anonim şirketin e-defterini gönderirken "KULLANICI SİSTEMDE KAYITLI DEĞİL. LÜTFEN KULLANICI TANIMINI YAPTIRINIZ" diye hata aldım. Ne yapmam gerekir?
Cevap 49- Yeni firmanızın mali mührüyle e-deftere başvuru yapmalısınız. Çünkü yeni firmanızın mali mühürle kaydı yok.
AYNI MALİ MÜHÜRÜN E- DEFTER VE E-FATURA İÇİN KULLANILMASI
Soru 50- Mali mühürü hem e-defter hemde e-fatura da kullanıyorum. Fakat 2. Bir mali mühürü almak ve sadece e-defter için çalışmasını istiyorum. Bu mümkün mü?
Cevap 50- Her iki uygulamada da ayrı ayrı kullanabilirsiniz. Tercih sizin.
GEÇMİŞTE BASILAN E-DEFTERDEKİ HESAP KODU ALANININ DEĞİŞTİRİLMESİ
Soru 51- Bastığımız ve onaylattığımız e-defterde, çalışan muavin hesaplardan bir tanesinin adında bir değişiklik yapmak istiyoruz. İçinde bulunduğumuz ayda, yani geçmişte bastığımız defterdeki hesap kodu adını güncel ayda değiştirmek istiyoruz. Bu değişikliği yapabilir miyiz? Bizim için ileride bir sıkıntı yaratır mı?
Cevap 51- Hesap kodunda değişiklik daha önce beratlanan hesaplarla eşleştirmede sorun yaratabilir.
Her firma kendi hesap dönemi içerisinde birbirinden ayrı olarak oluşturulan defter dosyalarının müteselsilliğini hem ay hem de parça numarası bazında sağlayacaktır.
Burada dikkat edilmesi gereken bu kontrol numarasında belirtilecek olan ay bilgisi için Ocak ayına ait numara 1 olarak atanır ve en son Aralık ayı 12 olacak şekilde müteselsil devam ettirilir. Kontrol numarasının en son 6 hanesindeki parça sayısına tekabül eden numara müteselsilliği ile ay bilgisindeki bu müteselsillik karıştırılmamalıdır. Örneğin yukarıdaki örnek bilgisinde şubat ayına ait iki parça defter vardır. Dolayısıyla ay bilgisi şubat olduğu için “02” olarak gösterilmiştir; son dijitteki “2” ve “3” rakamları ise o hesap dönemi içindeki parça numaralarını ifade etmektedir. Bu kural doğrultusunda defterlere kontrol numaraları verilmelidir.
YILLARA SÂRİ İNŞAAT İŞLERİ
Soru 52- E- Deftere geçiş için aranan 10 milyonluk satış hasılatının hesaplamasında yıllara sâri olan işlerimiz için düzenlenen faturalarımız da dâhil midir?
Cevap 52- Satış hasılatının hesaplamasında faturalara göre bir ayrım bulunmamaktadır. İlgili yılda düzenlenen tüm faturaların toplamı esas alındığında tebliğlerde belirtilen brüt satış hasılatı sınırını geçtiyseniz elektronik defter tutma ve e-fatura uygulamasına geçme zorunluluğunuz bulunmaktadır.
Bu nedenle yıllara sâri inşaat işleri için istihkak rapolarına dayanaak ilgili yılda düzenlediğiniz faturalar haddin hesabında dikkate alınacaktır.
GERİ ALINAN PAYLAR HESABI NEDENİYLE BİLANÇO TUTMUYOR
Soru 53- “514- Geri alınan paylar hesabı” e -defter oluşturulduktan sonra mizanda entegratör firmanın sistemine düşüyor. Ancak bilançoda bu hesap olmadığı için bilanço tutmuyor. Konu ile ilgili ne yapmam gerekiyor?
Cevap 53- 1. İktisap Edilen Payların Muhasebeleştirilmesi
Tekdüzen hesap planında bir düzenleme yapılmadığından 51 Nolu Geri Alınan Hisse Senetleri hesabı kullanılmıştır.
Paylar satın alma bedeli üzerinden yani maliyet bedeli üzerinden kaydedilecektir.
ÖRNEK:
100.000 TL sermayeli bir AŞ, 2016 yılında 1 -TL nominal değerindeki 5.000 payı, tanesi 4 TL’den 20.000 TL ya satın almıştır. (Bunlar için yılsonunda bu kadar tutarda yedek akçe ayrılmalıdır) Bunun muhasebe kaydı:
2016 Yılı
514 Geri Satın Alınan Paylar 20.000
102 Bankalar 20.000
Payların geri satın alınması
2016 Yılı
590 Dönem Net Karı 20.000
540 Yasal Yedekler 20.000
(Geri alınan paylar için yılsonunda yedek akçe ayrılması.)
İktisap Edilen Payların Elden Çıkarılmasının Muhasebeleştirilmesi
Örnek: Nominal değeri 1 TL olan ve daha önceki bir tarihte tanesi 4 TL’den satın alınan 10.000 adet pay, 2016 yılında, tanesi 6 TL’den satılarak elden çıkarılmıştır. Satış işlemi banka aracılığı ile yapılmıştır.
2016 Yılı
102 Bankalar 60.000
514 Geri Satın Alınan Paylar 40.000
520 Hisse senedi ihraç primi 20.000
(Geri alınan payların satış kaydı)
2016
540 Yasal Yedekler 40.000
570 Geçmiş Yıllar Karları 40.000
Geri alınan hisse senetleri satıldığından yedeklerin Ortaklara dağıtılabilmesi için
a. Bu satıştan sonra, yasal yedeklerde kalan tutar ya ortaklara dağıtılır veya sermaye artırım kararı alınarak sermayeye ilave edilebilir.
b. Örnekteki geri alınan payları karlı satmıştık. Zararlı satsa idik bu defa hisse senedi ihraç primleri borçlu olarak çalışıp borç bakiye verecekti.
İktisap Edilen Paylar Nedeniyle Sermayenin Azaltılması
Anonim şirketin iktisap ettiği payları 3 yıl içinde elden çıkaramaması halinde sermaye;
Örnek: İlk örnekteki 5.000 pay her biri 4 TL’den 20.000 TL’ye alınmıştı.
Zamanında elden çıkarılamadığı için sermaye azaltılması yoluyla yok edilecektir.
Bu durumda önce payların alış bedeli ile payların üzerinde yazılı nominal değerler karşılaştırılıp azalacak sermaye ve fark bulunacaktır.
Bulunan fark daha önce ayrılmış olan yedeklerden mahsup edilecektir.
Payların alış bedeli 5.000x4 = 20.000 TL
Payların nominal değeri 5.000x1 = 5.000 TL
Azaltılacak sermaye tutarı 5.000 TL
Fark = 20.000 - 5.000 15.000
(Yedeklerden Mahsup edilecek tutar)
Muhasebe kaydına gelelim.
2016
500- Sermaye 5.000
540 -Yasal Yedekler 15.000
514- Geri Satın alınan paylar 20.000
Elden çıkarılamayan paylar sebebiyle sermayenin azaltılması ve aradaki farkın yasal yedeklerden karşılanması.
540- Yasal Yedekler 5.000
570- Geçmiş yıllar karları 5.000
Satılan paylar sebebiyle serbest kalan yedeklerin ortaklara dağıtılabilmesi için geçmiş yıllar karları hesabına devri
570 -Geçmiş yıllar karları 5.000
331- Ortaklara Borçlar 5.000
Geçmiş yıllar karlarına devredilen yedeklerin ortaklara dağıtılması.
Kayıtlar bu şekilde yapılabilir, kullanılacak hesaplar yasal yedekler veya olağanüstü yedekler olabilir.
E DEFTERDE ZAMAN DAMGASI İHTİYACI
Soru 54- - E -defterimizi zaman damgası kullanmadan GİB’e yükleyip beratımızı aldığımız takdirde zaman damgasına ihtiyaç var mı?
Cevap 54- Zaman Damgasının amacı şudur: GİB e-Defter sisteminde bir sorun oluşması sonucu yasal süreler dâhilinde yüklenmeye çalışılan beratların GİB e-defter uygulamasına yüklenememesi durumunda, bu beratlara zaman damgası eklenmelidir.
GİB sisteminde oluşan sorun giderildiğinde zaman damgalı saklanan berat GİB e-defter uygulamasına yüklenmeli ve GİB imzalı berat indirilmelidir. Yasal sürelerde beratı oluşturduğunuzun anlaşılması açısından zaman damgalı berat ispat aracı olarak kullanılabilecektir.
Ancak GİB’in sisteminde bir sorun olmamasına rağmen yasal süresi içinde GİB e-defter uygulamasına yüklenmeyen beratların zaman damgasıyla imzalanması mükellef tarafından ispat aracı olarak kullanılamaz. Yani beratları yasal süresi içinde e-defter uygulamasına yüklemezseniz Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre yaptırıma tabi tutulursunuz.
E-DEFTERİN PORTALA YÜKLENMESİNDE YER VERİLEN BİLGİLER
Soru 55- E-defteri portal üzerinden uygulamaya yüklerken gönderilen dosya içerisinde hangi bilgiler ve ne şekilde olmalıdır? Bilgilerin dizilim sırası nasıl olmalı?
Cevap 55- Uyumlu yazılım zaten bahsettiğiniz işlemleri yapmaktadır. Bu konuda www.edefter.gov.tr adresini inceleyiniz.
BERAT ALINDIKTAN SONRA GEÇ GELEN FATURA
Soru 56- E-defter uygulamasında, beratı yüklenmiş aylara ait fatura geldiğinde nasıl bir işlem yapmalıyız.
Yeni aya mı işlenmeli mi? Yeni aya İşlenecekse belge detay kısmına yazılacak tarih, işlendiği tarih mi yoksa fatura tarihi mi olacak?
Uygulama, E –defter beratı verilen ayla ilgili herhangi bir şey yapılmayacak şeklinde ise, örneğin kasım ayında nisan ayı faturası geldiyse, gelen bu faturayı kasım ayı olarak mı işleyeceğiz? Böyle yaparsak, belge detay kısmına faturanın gerçek tarihi olan Nisan ayı mı yazılacak?
Ayrıca eğer geçmişe dönük bir evrak işliyorsak her evrak için GİB başkanlığına yazı mı yazılması gerekiyor?
Cevap 56- E-defter uygulamasında GİB Başkanlığı kayıtlarına intikal ettirilmesi gereken e-defter beratı yükleme döneminin geçmemiş olması ve genel muhasebe kuralları gereğince kabul edilebilir bir gerekçe söz konusu olması durumunda, kayıt düzeltme işlemine izin verilebilmektedir. Öte yandan, bu gerekçenin uygun ve anlaşılabilir olarak bir dilekçe ile GİB Başkanlığına bildirilmesi gerekmektedir.
E-defter beratı yükleme dönemi geçtikten sonra muhasebe kayıtlarında bir düzeltme yapılması ise mümkün bulunmamaktadır. Ayrıca, e-defter beratı yükleme tarihinden sonra geç gelen bir fatura daha sonraki bir ayda defter kayıtlarına işlenebilecektir. Ancak faturanın işlendiği tarih değil fatura tarihi geçerli olacaktır.
Genel kabul edilebilir mevzuat ve muhasebe kuralları içerisinde geç gelen faturaya ilişkin kayıt yapılması gerekir derken uygulanması gereken genel teamülden bahsetmekteyiz. Kâğıt ortamında geç gelen faturayı hesap dönemi geçmedi ise kaydedebilmekteyiz. E-defter uygulamasında ise defter beratını sisteme yükleme süresi geçtikten sonra iptal etme gibi bir şansımız olmadığından, geç gelen faturayı hesap dönemi geçmeden yeni aya ait bir berat alma süresi içerisinde kayıtlarınıza intikal ettirebilirsiniz.
Faturanın gerçek tarih ve numarası ne ise ilgili alanda aynısının belirtilmesi gerekmektedir. Geç gelen fatura ile ilgili olarak yapılan muhasebe kayıtlarınız ile ilgili olarak GİB Başkanlığına bildirme gibi bir durum söz konusu değildir. Ancak bir vergi incelemesinde, istenilmesi halinde inceleme elemanına bilgi verilecektir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Kayıt Zamanı" başlıklı 219 uncu maddesinde; "Muameleler defterlere zamanında kaydedilir. Şöyle ki;
a)Muamelelerin işin hacmine ve icabına uygun olarak muhasebenin intizam ve vuzuhunu bozmayacak bir zaman zarfında kaydedilmesi şarttır. Bu gibi kayıtların on günden fazla geciktirilmesi caiz değildir.
b)Kayıtlarını devamlı olarak muhasebe fişleri, primanota ve bordro gibi yetkili amirlerin imza ve parafını taşıyan mazbut vesikalara dayanarak yürüten müesseselerde, muamelelerin bunlara işlenmesi, deftere işlenmesi hükmündedir. Ancak bu kayıtlar, muamelelerin esas defterlere 45 günden daha geç intikal ettirilmesine cevaz vermez."
Hükümleri yer almaktadır.
Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde; "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır." şeklinde tanımlanmış, aynı Kanunun 231'inci maddesinin (5) numaralı bendinde ise; "Fatura, malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenlenir. Bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturalar hiç düzenlenmemiş sayılır" hükmüne yer verilmiştir.
Faturanın elektronik belge olarak düzenlenmesi, elektronik ortamda iletilmesi, muhafaza ve ibraz edilmesine ilişkin usul ve esasların açıklandığı 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin (3.) bölümünde e-faturanın yeni bir belge türü olmadığı, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahip olduğu açıklandıktan sonra "e-Fatura Düzenlenmesi ve İletilmesi" başlıklı (5.) bölümünün beşinci paragrafında "Mükellefler e-Fatura düzenlerken, bu Tebliğde belirtilmeyen hususlarda süreler başta olmak üzere Vergi Usul Kanunu ve ilgili diğer kanun ve düzenlemelerde yer alan usul ve esaslara uymak zorundadır." açıklaması yapılmıştır.
396 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile bilanço usulüne göre defter tutan mükelleflerin 2010 yılı ve müteakip yılların aylık dönemlerine ilişkin mal ve/veya hizmet alışları ile mal ve/veya hizmet satışlarının bildirilmesinde uygulanacak usul ve esaslar ile bildirim hadleri yeniden belirlenmiş ve Tebliğin, 2.1. "Dönemi" başlıklı bölümde yükümlülük kapsamındaki mükelleflerin mal ve/veya hizmet alış/satışlarının aylık dönemler itibariyle bildirilmesi gerektiği, mal ve/veya hizmet alış/satışlarının bildirilecekleri aylık dönemlerin, bunlara ilişkin belgelerin düzenlenme tarihi dikkate alınarak belirleneceği ifade edilmiştir.
Ayrıca, aynı Tebliğin 4.2. "Bildirimlerin Düzeltilmesi" başlıklı bölümüne göre; mükellefler elektronik ortamda gönderip onayladıktan sonra, bildirimlerinde hata veya eksiklik bulunduğunu tespit etmeleri halinde, bunları yeniden düzenleyerek göndermek suretiyle düzeltme yapabilirler.
Ba ve Bs bildirim formlarından herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir.
Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.
Bildirimlerin verilme süresi içerisinde yapılan düzeltmelerde herhangi bir ceza uygulanmayacak olup, bu süre geçtikten sonra yapılan düzeltmelerde ise, düzeltilen her bir form için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanununun mükerrer 355'inci maddesi hükmü uyarınca işlem yapılacaktır.
Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanununun;
- 29/1-a maddesinde mükelleflerin yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılacağı,
- 29/3 üncü maddesinde indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak şartıyla ilgili belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde kullanılabileceği,
-34/1 inci maddesinde verginin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri belgelerde ayrıca gösterilmesi ve bu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirilebileceği,
-53 üncü maddesinde bu Kanunda geçen fatura ve benzeri vesikalar tabirinin Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunun 54/1 inci maddesine göre; katma değer vergisi mükellefleri, tutulması mecburî defter kayıtlarını bu verginin hesaplanmasına ve kontrolüne imkân verecek şekilde düzenleyecekler ve bu kayıtlarda en az
a) Vergi konusu işlemlerin mahiyeti, vergisiz tutarları, hesaplanan vergi, indirilebilir vergi miktarlarını,
b) Vergiden istisna edilen işlemlerin, indirim hakkı tanınan ve tanınmayanlara göre mahiyeti ve ayırımı ile hesaplanan indirilebilir vergi miktarını,
c) İndirim konusu yapılamayacak işlemlerin niteliği ve bu işlemlerle ilgili vergi miktarlarını,
d) Matrah ve indirim miktarlarındaki değişmelerle, ödenen, terkin edilen ve iade olunan vergileri açıkça göstereceklerdir.
Buna göre; firmanız tarafından düzenlenmiş ve KDV Beyannamesi ile Bs formunda bildirilmiş olan 15/01/2016 tarihli iki adet e-Faturada gösterilen KDV 'nin, KDV Kanununun yukarıda belirtilen " indirim", " indirimin belgelendirilmesi" ve "kayıt düzeni" hükümleri uyarınca, vergiyi doğuran olayın meydana geldiği takvim yılı aşılmamak kaydıyla bu belgelerin kanuni defterlere kaydedildiği vergilendirme döneminde KDV indirimi mümkün bulunmaktadır.
Ayrıca entegrasyon ve özel entegrasyon yöntemi kullanıcıları tarafından e-fatura sistemi üzerinden gönderimi yapılıp gönderim süreci tamamlandığı halde alıcıya teslimi başarısız olan e-faturaların yeni bir zarfa konularak tekrar gönderilmesi teknik olarak mümkün bulunduğundan Başkanlığımızca yapılan incelemede özel entegrasyon yöntemi kullanıcısı olduğunuz tespit edilmiş olup, tarafınızca bahse konu e-faturaların yeni bir zarfa koyularak tekrar gönderim yapılabileceği tabiidir.
Dostları ilə paylaş: |