Açar sözlər: tələbə, sosial adaptasiya, miqrasiya, təhsil
GiriĢ Dünya universitetlərində beynəlxalq tələbələrin təmsil olunmasında uyğunlaşma prosesinin
xüsusiyyətləri təsvir edilmişdir. Tədqiqatın yeniliyi və orijinallığı ondan ibarətdir ki, əcnəbi
tələbələrin adaptasiyası seçiminə təsir edən əsas amillər nəzərə alınır. Müəyyən edilmişdir ki,
əcnəbi tələbələrin dünya universitetlərinin təhsil mühitinə uyğunlaşması onların həyatının bütün
sahələrini əhatə edən çoxölçülü və uzunmüddətli prosesdir. Məlum olub ki, əcnəbi tələbələr üçün
uyğunlaşmanın ən çətin tərəfləri yeni iqlim şəraitinə və zamana, yeni sosial-mədəni mühitə, yeni
təhsil sisteminə, yeni ünsiyyət dili, qrupların beynəlxalq xarakterinə uyğunlaşma problemləridir. İlk
dəfə olaraq müəyyən edilib ki, sorğuda iştirak edən əcnəbi tələbələrin müəyyən etdiyi əsas problem
yataqxanada dil və yaşayış şəraiti ilə bağlı problemlərdir. Məlum olub ki, yataqxanalarda yaşayış
səviyyəsi əksər əcnəbi tələbələr üçün qənaətbəxş olsa da, əksər hallarda onların gözləntilərinə
uyğun gəlmir. Qonşu ölkələrdən gələn tələbələrin digər beynəlxalq tələbələrə nisbətən daha tez
uyğunlaşdıqları göstərilir. Müəyyən edilib ki, ali təhsil almaq üçün gələn beynəlxalq tələbələrin
əksəriyyəti rus dilində danışır ki, bu da onlara ev sahibi cəmiyyətə daha tez qoşulmağa imkan verir.
Məlum olub ki, əcnəbi tələbələr Rusiya universitetini bitirdikdən sonra orada işə düzəlmək üçün öz
evlərinə qayıtmaq istəmirlər.
Müəyyən edilmişdir ki, əcnəbi tələbələrin xarici universitetlərə uğurlu adaptasiyası üçün
aşağıdakılar lazımdır: mühüm məsələlərin həllində onlara kömək edəcək əcnəbi tələbələrin
şuralarının yaradılması; yataqxanalarda və tədris binalarında xarici dillərdə vacib məlumatların
*
Magistr, Azərbaycan Universiteti. Bakı, Azərbaycan E-mail: necefovaturkan2@gmail.com
SOSĠOLOGĠYA. SOSĠAL PSĠXOLOGĠYA. SĠYASƏT
