Sunuş ahmet Y. Özütoprak, Dini Doğru Anlamak, Pınar Yayınları: 7-14. Hak-Batıl Mücadelesi 4

Hükümet

Kusayy Ibn-i Kilab, "Mekke şehrini kurduktan sonra, maddi ve manevi reisliği bir araya getirdi. Kabe'nin yakınında kapısı Kabe'ye dö­nük olmak üzere kendisi için bir konak yaptırdı. Bunun bir odası kabi­le meclisinin toplantısına tahsis edilirdi. Umuma ait olmayıp Ku-sayy'ın idaresi altında kalan bu odanın gördüğü işlev, Arap toplumun­da her halde önemli bir yere sahiptir.

"Darü'n-Nedve" adı verilen bu yerde, kabileler meclisi toplanır, muayyen günlerde hacıları tavaf ettirmek, dini merasimleri yaptırmak ve Mekke dışına taşan nüfûzuyla Haram ayları tesbit etmek Kusayy'm reisliğinde yapılırdı."¹³⁴

Buna ilaveten bir de "Meşure Meclisi" vardı ki, bu daha da önem­li kan rlarm alındığı bir meclis hüviyetİndeydi.¹³⁵

Kureyş'Iilerin yürüttüğü, bir nevi hükümet yetkilerine sahip, Nedvei ¹³⁶ (şura meclisi)'de hacc işlerinin tüm organizasyonu, harp iş­lerinin düzen ve hazırlığı, diyet takdir ve borçları tesbit vazifesi, putlar için topıanan para ve süs eşyasının muhafazası işleri yürütülürken, Peygamber (s.a.v.)'in îslâm tebliğiyle birlikte, fesat ehli ve elebaşlarmın toplandıkları bir yer haline geldi.¹³⁷

islâm öncesi dönemde Arapların idari yapılanmalarının, kendi şartları içerisinde oldukça organize bîr seyri vardı. Öyle ki fantazi gibi gözükse bile kendi aralarında, tarihi meselelerle ilgili olarak özel bir bakanlık oluşturmuşlardı. ¹³⁸

Ticaret

Putperest Arapların yaşamlarının bütün cephelerine sirayet eden fesat, ticari faaliyetlerde de, ticaret putçuluğu şeklinde gözüküyordu. Materyalist bir mantıkla alışveriş yapılıyordu. Aldatmak hüner, sömü­rü ise becerebilenin güç ve zenginliğinin karşılığı hak halini almıştı.

Mezat şeklindeki pazarlarda bir malı satın aldıklarını göstermek İçİn, malın üzerine çakıl taşı atıyorlardı. Bu davranış konuşmaya gerek kalmadan malın alınması olarak kabul edilirdi. Karşılıklı rızaya dayan-' mayan bir ticaret yapılmış olurdu.

Önceden bir başkasıyla anlaşılarak göstermelik yüksek fiyat ver­mesi sağlanırdı. Bunu da müşteri nezdinde malın fiyatını yükseltmek için reklam olarak kullanırlardı. Allah Resulü (s.a.v.) buyurdu ki;

"...Ticarette birbirinize hile yapmayanız!"¹³⁹

Ebu Hureyre (r.a.) rivayet ettiği bir hadiste de "Resûlüllah (s.a.v.) "Dokunup atma ve gizli memurlarla hileli satış yapma yasaktır!"¹⁴⁰ diye buyurduğunu belirterek menedilen iki tür satıştan bahseder.

islâm ile birlikte ticaret helal, faiz ve aldatmak temeli üzere kuru­lu çıkar sistemleriyse haram ve yasak kılındı. ¹⁴¹

Kız Çocukları

Şereflerine, so^-soplarma leke gelir, düşmanlarına savaş esiri dü­şüp cariye olurlar endişesi, kendilerine yük olmaları ve başkalarına ge-Hn gitmesini istememeleri yüzünden kız çocuklarını ve nafakasını te­min kaygısı, tanrılarını memnun etmek gibi gerekçelerle de kız ve er­kek çocuklarını diri diri öldürürlerdi. Toprağa gömerek ölmesini sağ­lamak meşhurlaşan vahşiliklerindendi.

Yine oğlanlar ve kızlar cahiliyye Arapları tarafından putlara kur­ban edİHrdi.¹⁴²

Kızlarının dünyaya geldiğini haber verenlere karşı buğz eder, ha­ya eder, insanların haberi olmadan gömmeye çaba sarfederlerdi.

"Onlardan birine kız müjdelendiği zaman öfkelenmiş olarak yüzü kapkara kesilir. Kendisine verilen müjdenin kötülüğünden dolayı kavminden gizlenir. Onu, aşağılık duygusu içinde yanında mı tutsun, yoksa toprağa mı gömsün! Bakın ki, verdikleri hüküm ne kadar kötüdür!"(Nah\! 58-59)

"Onlardan biri, Rahmân'a isnat ettiği kız çocuğuyla müjdelenin­ce, hiddetlenerek yüzü simsiyah kesilir. Süs içinde yetiştirilip sa-vaşamayacak olanı mı istemiyorlar?,."(ZuhYuff]7,]8) Peygamber (s.a.v.)'den Ubâde b. Samît şöyle rivayet ediyor; "Resûlüllah (s.a.v.) etrafında sahabilerinden bir cemaat mevcut olduğu halde buyurdu ki; "Allah'a (ibadette) hiçbir şeyi ortak kılma­mak, hırsızlık yapmamak, zina etmemek, çocuklarınızı öldürmemek... üzere bana bey'at ediniz!.. "¹⁴³

Allah (c.c.) çocukların yoksulluk endişesiyle öSdürülmemesini ve zinanın pisliğinden uzaklaşılmasını istiyor;

"Geçim endişesi ile çocuklarınızın canına kıymayın! Biz, onların da sizin de rızkınızı veririz. Onları Öldürmek gerçekten büyük bir suçtur. Zinaya yaklaşmayın! Zİra o, bir hayasızlıktır ve çok kötü bir yoldur, "(lsrâ/31,32)

Kız çocuklarının kimisi altı yaşma geldiğinde öldürülürdü. Kimi­sine de henüz dünyaya gelmeden hazırlanılan kuyuya yakın doğum yaptırılırdı. Şayet kız ise hemen gömülür, erkek ise alınıp götürülürdü. "A4evWe"denilen bu vahşilik en yaygın olanlanndandı.

Ebu'l Ala el-Mevdûdi'nin Sünen-i Dârimi'den naklettiği bir hadis şöyledir;

"Bir defasında, bir şahıs Resûlüllah (s.a.v.)'e başından geçen şu olayı anlattı: "Benim bir kızım vardı. Ben onu çok severdim. Ben onu çağırınca bana koşa koşa gelirdi. Bir gün onu yanıma çağırdım ve alıp dışarıya çıktım. Yolda bir kuyu vardı. O kuyuya yavrumu attım. Son defa duyduğum haykırışlar! hala kulağtmdadır. Zavallı yavrum; "Baba beni buradan kurtar. Babacığım beni kurtar" dîye bağırıyordu." Bu va­kayı duyunca Resûlüllah (s.a.v.)'in gözleri doldu ve ağlamaya başladı.

Toplantıda bulunanlardan biri*dedi ki; "Arkadaş sen Resûlüllah (s.a.v.)'i üzdün." Peygamber (s.a.v.) de buyurdu ki; "Bırakın kabahati­ni anlatsın, böylece kendisi de biraz rahatlayacak." Bunun üzerine o adanı olayı tekrar anlattı. Bunu duyunca Peygamber (s.a.v.) o kadar ağladı ki, sakalı gözyaşlarıyla ıslandı. Resûlüllah (s.a.v.) daha sonra o adama dedi ki; "Cahiliyye devrinde ne olmuşsa olmuş, Allah günahları­nı affetsin. Sen artık hayata yeniden başlamalısın. "¹⁴⁴

Kendi bebeklerini kendi elleriyle öldürecek kadar kalpler taşlaş­mıştı. Kendi uydurageldikleri adet ve gelenekler, böylesine insan tabia­tına aykırı pislik ve çarpıklıklar taşıyordu. Her icat ettikleri, onları bağ­layan bir put, mutlak emrine itaat ettikleri ilahları konumundaydı. Ve uydurageıdiklerİ adetleri, kendi heva ve hevesleriyle koydukları kural­ları din edinmişlerdi. ¹⁴⁵