T. C. ÇEvre ve orman bakanliğI Çed ve Planlama Genel Müdürlüğü
PLAN ALTERNATİFLERİ VE ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME
Yüklə 316,15 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İleri Teknoloji Kullanan ve Çevre Dostu Sanayinin Geliştirilmesi
- Yöredeki Mevcut Turizm Potansiyelinin Kullanılarak, Bölgenin Turizm Ve Rekreatif Odaklı Bir Merkez Haline Gelmesi
- Yerel potansiyeller çerçevesinde turizm çekim bölgelerinin oluşturulması;
- Bölgede turizm altyapı kapasitesinin arttırılması
- Verimli Tarım Alanlarının Korunarak, Tarımsal Üretimin Desteklenmesi
- Kent Merkezindeki Yoğunluğun Azaltılması
- Ulaşım Akslarının Güçlendirilmesi - Güney çevre yolunun tamamlanması
- - Demiryolu altyapısının iyileştirilmesi
- Sosyal Ve Kültürel Yapının Canlandırılması Merkezle kuzey çevre yolu arasında Kocasinan İlçesi (merkez) sınırları içerisinde yeni üniversite alanının oluşturulması
- Kent merkezi ve Talas yerleşimi arasında, üniversiteye yakın bir alanda, tarihi ve kültürel mirasın tanıtımına yönelik fuar, festival vb. etkinliklerin düzenlenmesi
- 5.1.2. Birinci Alternatifin Olası Önemli Etkileri
- Ulaşım Akslarının Güçlendirilmesi
5. PLAN ALTERNATİFLERİ VE ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME Plan alternatiflerinin neden seçildiğine dair bilgi ve alternatiflerin tanımı ve çevresel değerlendirmeleri bu bölümde açıklanmıştır. İki farklı plan alternatifi geliştirilmiştir. 5.1. Alternatifin Tanımı ve Neden Seçildiğine Dair Açıklama 5.1.1. Alternatif 1: Alternatifin Tanımı ve Neden Seçildiğine Dair Açıklama Planlama alanında sürdürülebilir gelişmenin oluşturulması ve mekansal gelişmenin sağlanabilmesi için öncelikler şunlardır:
Kayseri, ticaret ve zanaatlarda öne çıkan ve bunu girişimcilik kültürüyle ekonomik anlamda gelişimine eklemleyen, bunun yanında başta tarımsal sanayi olmak üzere tüm alanlarda çeşitlenmiş bir imalat sanayi yapısını oluşturan bir İl olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu durum, Ankara ve Adana gibi bölge merkezlerine yakınlık, ulaşım-iletişim altyapısındaki hızlı gelişme ve eğitim, sağlık vb. sosyal altyapıda gerçekleştirilen yoğun kamu yatırımları ile birlikte gelişmeyle birlikte düşünüldüğünde en başta oluşturulacak plan alternatifinin; yatırım destekli ekonomik gelişmeyi öngören ve bu gelişmenin mevcut potansiyellerle desteklendiği bir alternatif olması kaçınılmazdır.
Bu alternatif ile, kent içinde dağınık ve denetimsiz olarak yer seçmiş olan mevcut sanayi alanlarının, OSB alanları ve planda önerilen ihtisas sanayi alanı ve küçük sanayi alanlarında geliştirilmesi, sanayide yapısal dönüşüm sağlanarak çevreye daha duyarlı ve yoğun teknoloji kullanan sanayilerin teşviki sağlanmıştır. Buna göre;
- Üniversite-sanayi işbirliğinin güçlendirilmesine yönelik üniversite içerisinde teknokentlerin oluşturulması. Üniversite içerisinde oluşturulacak teknokentlerde, üretimde verimli kaynak kullanımı, kirliliğin azaltılması ve rekabet edebilirliği yüksek ürünlerin üretimine yönelik teknolojiler geliştirilecektir.
Bu alternatif ile, bölgenin turizm politikaları oluşturulurken, mevcut potansiyellerin koruma-kullanma dengesinin oluşturulması esas alınmıştır. Bölgenin belirlenen güçlü-zayıf yönler ile tehditler-fırsatlar ve toplantılarda alınan talepler ışığında turizmin geliştirilmesine yönelik bir yol haritası oluşturulmuştur. Belirlenen turizm ve rekreasyon alanları tamamen doğal kaynakların ve potansiyellerin harekete geçirilmesi ile oluşacak marka kentler, agro-eko turizm alanları, kültür turizmi alanları, doğa turizmi alanları, kış turizmi alanlarıdır ve bu merkezler arasında güçlü ulaşım bağlantıları kurulacaktır. Planlama alanında turizmin geliştirilmesi için 2 temel amaç belirlenmiştir. Yerel potansiyeller çerçevesinde turizm çekim bölgelerinin oluşturulması ve bölgede turizm altyapı kapasitesinin arttırılması.
Planlama alanında turistler için çekim noktası oluşturulması amacıyla, potansiyelleri doğrultusunda alternatif turizm çeşitleri belirlenmiştir. Bunlar; - Kış turizminde Erciyes Dağının potansiyeli değerlendirilecek, bu bölgede yüksek kaliteli ve altyapısı sağlanmış otellerin gelişimi sağlanacaktır. Erciyes Dağı ve çevresinde yapılması düşünülen kış turizmine yönelik konaklama tesisleri, telesiyej hatları vb. kentin ekonomik ve sosyal hayatın geliştirilmesine katkıda bulunacak, bölgeye gelen yerli ve yabancı turist sayısının artmasına , turizmin ve ekonominin canlanmasına ve dolayısıyla gayri safi milli hasılanın artmasına neden olacaktır. - Gesi bölgesinde Agro-Eko turizm alanları oluşturulacak, bu amaçla Gesi Bölgesinde düşünülen agro-eko turizm faaliyetleri kapsamında; bölge için önemli bir potansiyel olan bağcılığın desteklenmesi ve geleneksel dokunun canlandırılmasına yönelik konaklama türlerinin yöre mimarisi ile uyumlu, yerel istihdamı gözeten pansiyonculuk ve küçük oteller şeklinde olacaktır. Bölgedeki istihdam alanlarının ekolojik tarım ve ekolojik turizmin getirdiği hizmet sektörü ile desteklendiği bağcılık ve kültüre dayalı türizmin gelişeceği mekanlardır. - Talas bölgesin yer alan kentsel sit alanı içerisinde kalan yapılar restore edilerek turizme yönelik kullanımı sağlanarak geleneksel dokunun öne çıkartılması ve bölgenin turistler için cazip hale gelmesi sağlanacaktır. Talas bölgesinde yer alan kentsel sit alanlarının korunarak kullanımının sağlanmasına yönelik olarak;yörenin yerel potansiyellerinin kullanılarak, kültürel ve doğal değerlerin markalaştırılması, bölgenin tümüne yayılan festival, panayır ve şenliklerle turizm için bir girdi olarak kullanılması yoluyla turistler için bir çekim noktası haline gelmesi ve bu doğrultuda kültür turizminin canlandırılacağı alanlardır. - Hürmetçi çiftliğinde; alt yapı hizmetleri güçlendirilecek, bu alanların tanıtımının sağlanarak ve mevcut potansiyeller kullanılarak rekreatif faaliyetlere açılımı sağlanacaktır. Hürmetçi Çiftliği'nin altyapı hizmetleri güçlendirilerek; ekolojik koridorların, doğal karakterlerini, yaban yaşamı hareketliliğini ve kentsel hava sikülasyonu işlevini sürdürebilmesi için korunacağı, kent içerisinde kalmış bu türden alanların etrafında tampon zonların oluşturulacağı, ayrıca mevcut potansiyellerinin kullanılarak rekreatif faaliyetlerin hayata geçirileceği, böylece kent içi yeşil alan oranının arttırılacağı alanlardır. - Sultansazlığında, yerel potansiyeller harekete geçirilerek, kuş gözlemciliği ve bakı noktaları oluşturulacak, bölgeni rekreaktif ve turizm faaliyetlerine açılımı sağlanacaktır. Sultan Sazlığı'nın mevcut potansiyellerinin kullanılarak rekreatif ve turizm faaliyetlerin desteklenmesiyle özellikle bu alanda yer alan hassas türlerin korunması ve rekreaktif faaliyetlerin oluşturulacağı alanlardır. - Yamula barajı; enerji, sulama ve rekreaktif amaçlarla kullanılacak, baraj etrafındaki mera vasıflı alanlar tespit edilerek, mera vasfı dışına çıkartılmış olan alanların ağaçlandırması yönünde kararlar geliştirilecektir. Yamula Barajının enerji sulama ve rekeratif amaçlarla kullanılmasının sağlanması, bunun sonucunda enerji sektörüne yapacağı katkı sağlaması sonucu ekonomik yapıda gelişime ve baraj çevresinde yapılacak ağaçlandırmanın da erozyonun önelenmesi ve rekratif amaçlı kullanımının olacağı alanlardır.
- Planlama bölgesi için belirlenen alternatif turizm türleri için envanterlerin tamamlanması ve herkesin ulaşabileceği bilgi haline dönüştürülmesi için kolay algılanabilir ve çabuk yaygınlaştırılabilir tanıtım malzemeleri üretilmesi (web sayfaları, broşürler, kitapçıklar, kısa filmler v.b.), bölgede turizm enformasyon bürolarının kurulması, bölgeye gelen turistin yapabilecek aktivitelerle ilgili bilgilere erişiminin kolaylaştırılmasının sağlanması - Mevcut yatak kapasitesinin nitelik ve niceliğinin arttırılması
Bu alternatif ile, planlama alanının tarım sektöründe değerlendirilebilecek verimli topraklara sahip olması, su kaynaklarının zenginliği ve doğal niteliklerden oluşan avantajı önemli bir potansiyel olarak görülmüştür. .Bu bağlamda, verimli tarım alanlarının korunması, tarımda ileri tarım teknolojilerinin teşvik edilerek, ekonomiye daha fazla katkıda bulunması ilkeleri çerçevesinde, kırsal yerleşmeleri destekleyen tarım ve hayvancılığa dayalı sektörlere yer verilerek tarımsal organize bölgeleri (TOB) ve tarımsal alt bölgelerin kurulması ve kırsal kalkınmanın desteklenmesi, Kayseri il merkezine kırdan gerçekleşen yoğun göçün önüne geçilmesi hedeflenmektedir. - İncesuda Tarımsal Organize Bölgesi ve Tarımsal Alt Bölge geliştirilecektir. - Güneşli’ de Tarımsal Organize Bölgesi ve Tarımsal Alt Bölge geliştirilecektir. - Erkilet ve Hacılar’ da Tarımsal Alt Bölge geliştirilecektir.
Bu alternatif ile, sadece 2023 yılı nüfus projeksiyonları esas alınmamış, plana yüklenen fonksiyonlar paralelinde kabul nüfuslarına ulaşılmış ve kentsel gelişme alanları belirlenmiştir. Buna göre, kırsal yerleşmeleri destekleyen tarım ve hayvancılığa dayalı sektörlere İncesu, Güneşli ve Erkilette yer verilmiş, bu bağlamda bu bölgelerdeki sektörel gelişmelere paralel nüfus artışının olacağı ve kentsel gelişme alan ihtiyacının bu bölgelerde karşılanacağı öngörülmüştür. Bu alternatifte, İncesu ilçesine, getirilen fonksiyonlara istinaden projeksiyon sonucunda gelen nüfus büyüklüğünden daha fazla bir nüfus ataması yapılmıştır. Kentin doğusuna ve kuzey batısına yüklenen fonksiyonlar paralelinde yine bu bölgelerde nüfus artışının olacağı ve kentsel gelişme alan ihtiyacının bu bölgelerde karşılanacağı öngörülmüştür. Bu alternatifte, Hacılar İlçesine, verimli bağlık alanların bulunması, yer altı ve yer üstü kaynakları barındırması sebepleriyle, bağlık alanlardaki yapılanma şartlarının korunması, gelişme verilmemesi nedenleriyle, projeksiyon sonucunda gelen nüfus büyüklüğü aynen korunmuştur. Bu alternatifte, Talas İlçesine, korunan alanlara sahip olması, yer altı ve yer üstü kaynakları barındırması sebepleriyle, nedenleriyle, projeksiyon sonucunda gelen nüfus büyüklüğü aynen korunmuştur.
- Güney çevre yolunun tamamlanması: Güney çevre yolunun hizmete girmesiyle, kent merkezini ulaşım açısından rahatlatacak, kentin güneyine yüklenen fonksiyonları birbirine bağlanmasını sağlayacak ve önemli sanayi ve turizm akslarını birbirine bağlaması beklenmektedir. - Demiryolu altyapısının iyileştirilmesi: Mevcut demiryolu altyapısının geliştirilmesi yük taşımacılığının kolaylaşmasıyla ticaret ve ekonomik yapıyı olumlu yönde etkileyecektir. - İncesu'dan kent merkezinin doğusuna kadar olan güzergahta hafif raylı sistemin oluşturulması: Kentin güneybatısında önerilen konut alanlarının, kent merkezi ve kent merkezinin doğusuyla olan bağlantısının güçlendirilmesiyle, kent merkezinde araç kullanımında azalmaya gidilecek, enerji verimliliği sağlanacak, ulaşımda toplu taşımanın teşvik edilmesi sağlanacak, güzergah üzerinde oluşturulacak durak noktalarının kentsel fonksiyonlarla ilişkileri sağlanacaktır.
Merkezle kuzey çevre yolu arasında Kocasinan İlçesi (merkez) sınırları içerisinde yeni üniversite alanının oluşturulması: Yeni üniversitenin oluşturulmasıyla, kentin sosyal hayatında önemli bir canlanma olacaktır. Kent merkezi ve Talas yerleşimi arasında, üniversiteye yakın bir alanda, tarihi ve kültürel mirasın tanıtımına yönelik fuar, festival vb. etkinliklerin düzenlenmesi: Yerel potansiyellerinin kullanılarak, kültürel ve doğal değerlerin markalaştırılması, bölgenin tümüne yayılan festival, panayır ve şenliklerle turizm için bir girdi olarak kullanılması yoluyla turistler için bir çekim noktası haline gelmesi ve bu doğrultuda kültür turizminin canlandırılacağı alanlardır. 5.1.2. Birinci Alternatifin Olası Önemli Etkileri: 1. alternatifinin olası önemli etkilerinin ortaya konulması amacıyla, bu alternatif kapsamındaki plan kararlarının ana ve alt başlıkları verilerek, değerlendirmeler yapılmıştır.
Olası Etkiler: Alternatif ile yeni sanayi alanı belirlenerek ildeki mevcut sanayi ve ticaret potansiyelinin arttırılması amaçlanmıştır. Ankara-Kayseri karayolunun kuzeyindeki alanın, önemli biyolojik çeşitlilik alanlarından uzak oluşu, çevresinde verimli tarım alanları bulunmaması ve kaptaj alanlarından uzak olması nedeniyle, çok büyük bir çevresel kirlilik yaratması beklenmemekle beraber, bu sanayi alanında tekstil, dayanıklı tüketim malları gibi yüksek kirlilik oluşturan sanayi kolları önerildiğinden çok büyük boyutlarda olmayan kirlilik yaratması beklenmektedir. Ancak, söz konusu plan kararlarının kentin sosyo-ekonomik gelişimi, kırdan kente göçün engellenmesi konularında ciddi bir katkısı olacaktır. Bunun yanı sıra, mevcut organize sanayi bölgelerindeki boş alanlara ileri teknoloji kullanan sanayinin gelmesi kirlilik oranını azaltmakla birlikte bu sanayi alanlarının yer seçimi yapılırken çevresel olarak duyarlı alanlar dikkate alınmadığından olumsuz etkiler beklenmektedir. Üniversite alanında teknokent kurulmasıyla seçilen alandan ötürü biyolojik çeşitlilik ve su kaynakları üzerinde olumlu yada olumsuz bir etki beklenmezken, bu alanda oluşturulacak yeni teknolojilerin kirliliğin ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerini azaltmada, ekonomik ve sosyal hayatı geliştirmede faydalı olacağı düşülmektedir. İleri teknoloji kullanarak üretim yapan çevre dostu sanayilerin gelişiminin hedeflendiği bu politika alanı genel olarak değerlendirildiğinde, çevresel değerler üzerinde çok büyük olmasa da olumsuz etki yaratarak, özellikle hava,su, toprak kirliliğine ve verimli tarım arazilerinin kaybına neden olması beklenmektedir. yeni önerilen sanayi alanlarının yerseçimi gereği, büyük bir kirlilik yaratmayacağı, ancak mevcutta yerseçimi yapılan ve büyük ölçüde boş olan OSB'lerin olumsuz etkilerinin daha fazla olması kaçınılmazdır. Buna karşın, üniversite kapsamında gerçekleştirilecek teknokentlerde geliştirilecek ileri teknolojinin katma değeri yüksek üretimi sağlaması ile yörenin GSYIH'sında ciddi bir artış görülecek, kent merkezindeki yığılmanın sanayi bölgelerine yakın yerlere doğru kayması beklenmektedir. Söz konusu eylemler, yörenin sosyo-ekonomik açıdan gelişimine en büyük katkı sağlaması beklenen politika alanını oluşturmaktadır.
- İncesu'da "Tarımsal Organize Bölgesi (TOB)" ve "Tarımsal Alt Bölgeleri (TAB)"nin geliştirilmesi - Güneşli'de "Tarımsal Organize Bölgesi (TOB)" ve "Tarımsal Alt Bölgeleri (TAB)"nin geliştirilmesi - Hacılar' da "Tarımsal Alt Bölgeleri (TAB)"nin geliştirilmesi - Erkilet'te "Tarımsal Alt Bölgeleri (TAB)"nin geliştirilmesi Olası Etkiler: Kayseri’de verimli tarım alanları bulunan İncesu, Güneşli, Hacılar ve Erkilet’te tarım potansiyelinin değerlendirilmesi için (TOB) ve (TAB) alanları önerilmiştir. İncesu bölgesi Hürmetçi sazlığı ve Sultan Sazlığına yakın olduğundan burada faaliyetlerin artmasıyla, gübre ve pestisit kullanımıyla buradaki türlerin olumsuz etkilenmesi ayrıca yeraltı su kaynaklarının çok olmasa da olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Hacılar ve Erkilet bölgeleri bu alanlardan uzak olduğundan olumlu veya olumsuz bir etki beklenmemektedir. Diğer yandan bu alanların ekonomiye kazandırılmasıyla bu bölgelerdeki halka iş imkanları doğacak böylece merkeze kırdan kente göçte azalacaktır. Verimli tarım alanlarının korunarak, mevcut potansiyelinin kullanılmasına ve tarımsal üretimin desteklenmesine yönelik bu politika alanı ile önerilen "tarımsal organize bölgeleri"nin özellikle hava, su ve toprak üzerinde bir miktar kirliliğe neden olması beklenmekle beraber tüm çevresel değerler açısından olumlu bir etki yaratması düşünülmektedir. Genel olarak değerlendirildiğinde, bu politika alanı ile tarım alanlarınının etkin kullanımı sağlanacak ve bu faaliyetlerle kırsal nüfusun yörede tutulması sağlanarak, sosyo-ekonomik açıdan gelişim desteklenecektir.
Olası Etkiler: Erciyes Dağında otellerin yapılmasıyla yerli ve yabancı turistlerin konaklaması için ciddi bir alan oluşacak ve bölgenin ekonomisi ayrıca sosyal hayat üzerinde çok olumlu katkı sağlanacaktır. Lakin Kayseri’de içme suyu kaynaklarını Erciyes’ten gelen yeraltı suları oluşturduğundan otellerin yapılmasıyla atıksu ve katı atık oluşumu artacak bu da su kaynaklarını kirletecek ayrıca burada bulunan fauna ve florayı olumsuz etkileyeceğinden kümülatif olarak değerlendirildiğinde her ne kadar ekonomiye katkısı olsa da çevre üzerinde olumsuz etkileyeceği düşünülmektedir. Gesi bölgesinde agro-eko turizm alanı oluşturularak buraya özgü yiyecek ve içecekler turistlere tanıtılacak, ekolojik ürünler yetiştirilmesiyle kirlik azaltılacak ayrıca ekonomiye katkı sağlanması beklenmektedir. Talas’ta ve kent merkezindeki tarihi eserlerin restore edilerek turizme kazandırılmasıyla bu bölgelerdeki mevcut turizm potansiyeli değerlendirilecek ekonomik ve sosyal hayat üzerinde de çok olumlu etkileri olacağı düşünülmektedir. Hürmetçi ve Sultan Sazlığında rekreaktif faaliyetler için alanlar oluşturulmasıyla her ne kadar turizmi dolayısıyla ekonomi ve sosyal hayatı olumlu etkilese de bu alanların oluşacak atıklarla kirlenmesine, biyolojik çeşitliliğinin olumsuz etkilenmesine, bölgede yaşayan hayvanların insan varlığından dolayı bölgeden uzaklaşmasına, su kaynaklarının kirlenmesine neden olacağı düşünüldüğünde kümülatif olarak olumsuz etkisi olacağı beklenmektedir. Yamula Baraj gölünün ağaçlandırılarak rekreatif faaliyetlerde kullanımıyla yamaç erozyonu önlenmiş olacağı, ayrıca sosyal hayatı olumlu etkileyeceğinden genel olarak olumlu etkileyeceği kanısına varılmıştır. Yöredeki mevcut turizm potansiyelinin değerlendirilerek, bölgenin turizm ve rekreatif odaklı bir merkez olmasına yönelik yapılacak eylemler genel olarak değerlendirildiğinde, politika alanı kapsamında yöre ekonomisinin ve sosyal yapısının canlanacağı ve sanayi sektöründen sonra ikincil önemli sektörün turizm sektörü olacağı düşünülmektedir. Bu faaliyetler içerisinde Erciyes dağı ve çevresinde yapılması öngörülen kış turizmine yönelik aktivitelerin, bölgenin önemli yeraltı su kaynakları üzerinde olumsuz etkiler yaratması beklenmektedir. Bunun yanı sıra, Hürmetçi Çiftliği ve Sultan Sazlığı'nda önerilen rekreatif amaçlı faaliyetlerinde bu alanlar üzerinde olumsuz etkiler yaratması beklenmektedir.
- Güney çevre yolunun tamamlanması - Demiryolu altyapısının iyileştirilmesi - İncesu'dan kent merkezinin doğusuna kadar olan güzergahta hafif raylı sistemin oluşturulması Olası Etkiler: Güney çevre yolunun açılması her ne kadar ticareti ve turizmi kolaylaştırsa da yol güzergahı kaptaj alanları, verimli tarım alanları, biyolojik çeşitliliğin olduğu alanlar üzerinden geçtiğinden özellikle inşaat çalışmaları sırasında bu alanların olumsuz etkilenmesi beklenmektedir. Demiryolu sisteminin üzerinde herhangi olumlu ve olumsuz etki beklenmezken ticareti kolaylaştıracağından ekonomiyi olumlu etkileyecektir.
- Kayseri kent merkezinin batısında İncesu ilçesine yüklenen fonksiyonlar çerçevesinde konut gelişim alanlarının oluşturulması - Kayseri kent merkezinin kuzeydoğusunda Güneşli ilçesine yüklenen fonksiyonlar çerçevesinde konut gelişim alanlarının oluşturulması - Havaalanının doğusu ve batısında yeni konut gelişim alanlarının oluşturulması Olası Etkiler: Kayseri’de yerleşimin kent merkezinde yoğunlaşmasıyla ve özellikle hava kirliliğini arttırdığı, buradaki tarihi ve kültürel değerler üzerinde baskı oluşturduğu, kırdan kente göçü arttırdığı sonuçlarına varıldığından yeni yerleşimlerin özellikle tarımsal fonksiyonlar yüklenen alanlarda yapılması uygun bulunmuştur. Bu alanlarda konut alanları oluşturulmasıyla artan nüfusla atık su ve katı atık oluşumu artmakla birlikte merkezdeki kirliliği azaltacağı, bu bölgelerde çalışan insanların yerleşim olanağını da bulmalarıyla kırdan kente göçü de azaltacağı düşünüldüğünden kümülatif olarak olumlu olarak değerlendirilmiştir. Diğer tüm politikalarla da gerçekleştirilmesi hedeflenen kent merkezindeki yoğunluğun azaltılmasına yönelik eylemlerle, planlama alanı içerisinde yer alan kırsal alanlardan kentsel alanlara göçün önlenmesi amaçlanmaktadır. Bu hedef doğrultusunda oluşturulması düşünülen alt bölgelerdeki öneri konut alanlarının özellikle su kaynakları ve hassas alanlar üzerinde baskı yaratacağı düşünülmektedir. Ancak, söz konusu etkilerin çok büyük zararlar ve kayıplar yaratamaycağı, sosyal ve ekonomik yapının bu alanlarda güçlendirilmesine yardımcı olacağı da beklenmektedir.
|