Yusuf Has Hacib ■
3818 Elçiye olmaz ölüm ya da kıyım
İşittiği sözü tam iletirse dili
3819 Elçi dediğim böyle olan elçidir
Bu elçi ne söylerse söylesin ölmez, kalır
3820 Elçi emanet aldığı sözü söyleyince
Bağışta bulun, onu öv dilinle
-Ögdülmiş’in Odgurrmş’a cevabı-
3821 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Sözünü
İşittim, ne söylediysen hepsini
3822 Mektuba da yazdın cevabını
Bana ver, vereyim ey bilge onu
3823 Velakin kuşkum şudur ey kardeş
Hakan bırakmaz bak seni, kendinden uzak
3824 Hakan yine gönderir beni
Çağırmak için seni ey alçak gönüllü
3825 Çok geçmez beni buraya gönderir
Eğer gitmezsen gönül koyacaktır
-Odgurmış’ın Ögdülmiş’e cevabı-
3826 Cevap verdi Odgurmış, dedi: Kardeş
Böyle söyleme, gönlümü kırma
3827 Ben gitmem buradan başka yere
Zahmet edip buraya gelme
3828 İsteyip bulamadığın şeyi istemek kötüdür
Yürütemeyeceğin sözü söylemek, seni ucuzlatır
3829 Ne der işit şimdi bilgisi koyu
Sınayıp bilen iyiyi, kötüyü
3830 İstemekle verilmeyecek şeyi isteme zorla
Arayıp bulamayacağın şeyi arama zorla
308 ■ Kutadgu Bilig
3831 Yürüyerek ulaşamayacağın yere gitme yaya
Eğer gidersen kendine eziyet edersin zorla
***
3832 Yine dedi Odgurmış, şimdi yürü
Yine buraya gelme ey insanların yiğidi
-Ögdülmiş’in Odgurmış’a cevabı-
3833 Ayağa kalktı Ögdülmiş, dedi:
Artık ben gideyim, söyleyeceklerim bitti
***
3834 Kardeşi uğurladı bak Ögdülmiş’i
Söylediği sözlerini ona emanet etti
3835 Atına bindi Ögdülmiş, geri döndü
Evine gelip indi, yattı, biraz dinlendi
3836 Güneş yere doğru eğildi, yüzünü gizledi
Göğün benzi samur gibi belirdi
3837 Dünya yüzüne kömür gibi boya sürdü
Görür gözler yumuldu, uyanık olanlar uyudu
3838 Ögdülmiş döşek serdi, yattı
Uyuyup gitti, biraz sonra başını kaldırdı
3839 Doğudan dal budak saldı ateş gibi yalım
Dünya aydınlandı, yüzünü açar gibi gelin
3840 Kopageldi yükselip güneşin ışıklı kalkanı
Dünyanın benzi beyaz cevher gibi oldu
***
3841 Ögdülmiş evinden çıktı, saraya gitti
Yol isteyip hakanın huzuruna çıktı
-Hakanın Ögdülmiş’e sorusu-
3842 Hakan önce Odgurmış’ı sordu
Söyle, ne karar verdiniz dedi
309
Yusuf Has Hacib ■
3843 Ne sözler söylendi, ne oldu işin
İstediğin ne oldu, gelir mi arkadaşın
***
3844 Ögdülmiş ona mektubu verdi
Hakan aldı, açtı, dikkatle okudu
3845 Yüzü kızardı önce, sonra güldü
Uzunca bir süre kaygıyla düşündü
***
3846 Dedi: Kardeşin büyük söylemiş
İpek göndermiştim, diken yollamış
3847 Zararı yok bu sözün, doğru söylemiş
Doğru söz iri olur, o da iri söylemiş
3848 Sana söyledikleri nelerdi
Açıkla bana düşüncelerini
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3849 Ögdülmiş hakana duyduklarını söyledi
Ne konuştularsa olduğu gibi
3850 Dedi: Aramızda türlü sözler geçti
O sordu ben söyledim
3851 Her sözüme cevap verdi
Sıkıştırınca gözünü yumdu
3852 Ne yaptımsa buraya gelmedi
Kesin konuştu, gönlü olmadı
***
3853 Hakan onun sözlerini dinledi
Söylediklerinin hepsi akıl ve bilgiyle doluydu
3854 Onu görmek istedi, coştu gönlü
Coşarsa gönül insana dert olur
310 ■ Kutadgu Bilig
3855 Dikkat edersen doğru söylemiş yiğiterin başı
Ancak güçsüz kişi gönlünün esiri olur
3856 Beydir bu gönül bak beden onun kulu
Beyi nereye giderse odur kulun yolu
3857 Coşarsa gönül ve bir dilekte bulunursa
Huzur bulmaz o dileği olmayınca
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
3858 Yine dedi hakan, ey Ögdülmiş
Kardeşin tam bir insanmış
3859 İşitmemiş olsaydım keşke onun sözlerini
Ne huyunu ve tavrını ne de bilgisini
3860 İşittim ve gönlümde yer verdim ona
Gayret et, bu dileğime kavuştur beni
3861 Benim bir isteğim olur da kendi ilimde
Yapamazsam onu, bu yaraşır mı beyliğe
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3862 Cevap verdi Ögdülmiş, dedi: Hakan
Halkın seçkin beyi, ey alçak gönüllü insan
3863 Dönerken kardeşime şunu söyledim
Hakan yine sana gönderecek, ben de geleceğim
3864 Seni bırakmayacak, yanına alacak
Bugün git ona saygı göster dedim
3865 İstemedi, dedi: Bir daha gelme
Ben gidemem, beni zorlama
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
3866 Hakan dedi: Anladım, işittim sözünü
Bu sözler işe yaramaz, zorlama kendini
311
Yusuf Has Hacib ■
3867 Nasıl olur da bir bey bir şey isteyip
Onu bulamaz bu kadar arzulayıp
3868 Nasıl güçlü olur o, halkına ulu
Yürütemezse ilde buyruğunu
3869 Kuşkusuz büyüklüğün nişanı
Elde etmektir istediğini
3870 Gönül arzu ederse herhangi bir şeyi
Onu dileğine kavuşturmaktır çaresi
3871 Bu arzu benim için bir hastalık oldu
Bunu iyileştiremezsem oraya gideyim bari
3872 Ne der işit, bu beyti oku
Onun manasını anla ey gönlümün tokluğu
3873 Her hastalığın ilacı, çaresi vardır
O hastalığı iyileştirecek bir kam da vardır
3874 Eğer gönül, arzuyla hastalanırsa
O ancak dileğine ulaşınca iyileşir
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3875 Yine dedi Ögdülmiş, ey kutlu hakan
Dünyada ne var çaresi olmayan
3876 Hakan huzurlu, esenlikle yaşasın
Onun uğruna ben feda olayım
3877 Ben bu sözü söylediğim için hakana
Bugün yararı yok, ama pişman olacağım yıllarca
3878 Ne der işit akıllı insan sana
Ey yiğit, sözünü düşünerek söyle
3879 Sözü söylememenin çoktur yararı
Söyleyip pişman etti bu dilim beni
3880 Sözü söylemezsen sana kul olur
Eğer söylersen seni kul eder
312 ■ Kutadgu Bilig
3881 Sözünü düşünerek söyle, acele etme, sabırlı ol sen
Acele söylenen söz pişman eder yarın
3882 Sezinleyemedim bu Odgurmış’ın
Mektubu okuyup da gelmeyeceğini
3883 Ben bin isterim hakan bir isterse
Yararı olurdu bana değme günde
3884 Dileğim onunla birlikte çalışmaktı
Elbirliği yapıp hizmet etmekti
3885 Ben ne kadar ısrar ettimse
O da o kadar direndi, tadını kaçırdı
3886 Gidilecekse yine kendim gideyim
Ne denilecekse söyleyeyim
3887 Hakan yine bir mektup versin
O okusun mektubu, bana güvensin
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
3888 Hakan dedi: Mektup yolladım bir yol
Mektuba cevap verdi taş ve dolu gibi
3889 Ona yine nasıl mektup yazayım
Mektup yerine işte seni yolluyorum
-Ögdülmiş’in hakana cevabı-
3890 Cevap verdi Ögdülmiş, ey kutlu hakan
Her ne kadar böyleyse de sen mektup yaz
3891 Elçi ne kadar doğru olsa bile
Mektup olmazsa söze gönül inanmaz
3892 İnanmayan kişiye mektuptur tanık
Tanık varsa bile yapılmaz artık
-Hakanın Ögdülmiş’e cevabı-
313
Yusuf Has Hacib ■
3893 Hakan dedi: Eğer arzun buysa
Mektup da yazayım açıp söz yolunu
3894 Mektuba yazayım işte bu sözleri
Mektuba güvenme, sen de çabala
3895 Ne söylemek gerekirse söyle
Onu çağırıver, gelsin buraya
Dostları ilə paylaş: |