T. C. Sakarya üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

176.2.5. Aksizli mallarda aksizin meblağı;

176.2.6. Vergi tutulan işlemlerden ödenmesi gereken verginin meblağı;

176.2.7. Elektronik vergi hesap faturasının verilme tarihi;

176.2.8. Elektronik vergi hesap faturasının numarası.

176.2.9. EDV‘nin mükellefi olarak kayıt olmuş vergi ödeyicisinin kayıt beyannamesini vermiş olan vergi organının adı, kayıt beyannamesinin verilme tarihi ve numarası;

176.2.10. Elektronik vergi hesap faturasını imza etmiş yetkili şahısın görevi, adı, soyadı, baba adı.

176.3. Vergi ödeyicisi, malın alıcısına (işlerin, hizmetlerin siparişçisine) elektronik vergi hesap faturasını malın gönderilmesinden (iş görülmesinden, hizmet verilmesinden) sonra 5 günden geç olmayarak vermek zorundadır.

176.3.1. Elektronik vergi hesap faturalarının uygulanması, hesaplanması ve kullanım kuralları Vergiler Bakanlığı tarafından belirlenir.

176.4. EDV‘nin mükellefi olmayan alıcılara perakende mal gönderildiğinde veya hizmet verildiğinde, elektronik vergi hesap faturası yerine belge veya fiş verilebilir. Belgeler, fişler ile belli edilmiş kurallarda düzenlenmeyen ve hazırlanmayan elektronik vergi hesap faturaları, nakit işlemleri gösteren belgeler indirim konusu yapılamaz ve bu Kanunun diğer maddelerinde gösterilen hükümler açısından da geçersiz kabul edilir.

176.5. Gümrük organları tarafından verilmiş ithalda EDV‘in ödenildiğini gösteren ithal belgeleri verginin indirim konusu yapılması için yeterlidir.

Her ay hesaplanan ve ödenen EDV’yi gösteren bilgiler izleyen ayın 20’sine kadar bir beyanname ile elektronik ortamda Maliye Bakanlığı’na bildirilir.

BÖLÜM 5

AZERBAYCAN AKSİZ VERGİSİ

Türk vergi sisteminde yer alan Özel Tüketim Vergisi uygulamalarına çok benzeyen aksiz vergisi 1 Ocak 1992 yılından itibaren Azerbaycan Cumhuriyeti’nde uygulanmaktadır.

5.1. Aksiz Vergisi Genel Esasları

Aksiz vergisinin konusunu genel olarak, Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde üretilen veya ithal edilen alkol, bira ve alkollü içeceklerin tüm çeşitleri, tütün mamulleri ve petrol ürünleri oluşturmaktadır. Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin “Aksiz Vergisi” başlıklı 182’nci maddesi aşağıdaki gibidir.

Madde 182. Aksiz Vergisi

182.1. Aksiz vergisi aksizli malların satış değerine dahil edilen vergidir.

182.2. Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde üretilen veya ithal edilen aksizli mallardan, vergiden istisna olanlar hariç vergi alınır.
Yukarıdaki kanun maddesi genel esasları belirlemekle beraber aksizli malları tanımlamamıştır. İleride aksiz vergisi oranlarını açıklarken listeyi inceleyeceğiz. Aksizli mallarda satış değerinden alınan aksiz vergisi ithalat üzerinden de alınmaktadır. Aksizli mallar ithal edildiğinde vergiler gümrük idaresi tarafından beyanname esasında alınmaktadır (Hamidova ve Şekeraliyev; 2006:89).
Aksiz vergisine tabi malların aksiz vergisinin ödendiğini gösteren "marka"sız ithal etmek, depolamak veya satmak kesinlikle yasaktır. Aksizli malların marka karşılığında satışının denetimi, vergi idareleri tarafından gerçekleştirilir.

Azerbaycan Cumhuriyeti’nde aksizli malların üretimi veya ithali ile meşgul olan bütün müesseseler ve gerçek kişiler ile yurtdışında da olsa kendisi veya satıcısı olarak veya imalatçısı olarak bulundukları ülkede vergi ödeyicisi olmayan tam mükellefler aksiz vergisi mükellefleridir. Alıcının gönderdiği hammaddelerden Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde mallar üretildiğinde malların üreticisi aksiz vergisi mükellefidir. Bu durumda üretici hammaddeye tekabül eden aksizi alıcıdan almalıdır. Aksizli malların karşılıklı olarak hem üreticisi hem de alcısı mükellef ise sadece alıcı aksiz vergisi ödeyicisidir.

Aksiz vergisinin genel yapısını bir şekille inceleyecek olursak;

Şekil 14: Aksiz Vergisi Genel Hatları Kaynak: Yaşar Kelbiyev ve diğerleri, “Vergilemenin Nezeri ve Metodoloji Esasları, Grifli Neşriyatı, Bakü, 2001, s. 193.
Şekil 14’ün incelenmesinden aksiz vergisinin sade bir hesaplama yapısının olduğu görülmektedir.

5.2. Aksiz Vergisi Oranları

Aksizli malları alan ve bu malları vergi alınan diğer aksizli malların üretimi için kullanan şahıslar bu malların alımı sırasında ödedikleri vergiyi ödeyecekleri vergiden düşmek veya geri almak hakkına sahiptirler. Bu şekilde geri almak hakkına sahip olduğu vergiyi indirim konusu yapamayan mükellefler, vergi idaresine ödemeye ilişkin vergileri verdikten sonra en fazla 45 gün içerisinde aksiz vergisi geri ödenir.

Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin 190’ncı maddesinde aksizli malların derecesi aşağıdaki gibi tespit edilmiştir.

Madde 190. Aksizli Malların Listesi ve Vergi Oranları

190.1. Aşağıdaki mallar, aksizli mallardan kabul edilir:

• 
  Alkol, bira ve alkollü içkilerin bütün çeşitleri;
  
• 
  Tütün ürünleri;
  
• 
  Petrol ürünleri;
  
• 
  Minik otomobiller (özel parçalarla donatılmış, özel kullanıma tabi motorlu taşıylar istisna olmakla);
  
• 
  İstirahat veya idman için yatlar ve bu amaçlar için nazarda tutulan diğer yüzen araçlar.
  

190.2. Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ithal edilen aksizli mallara (minik otomobiller, istirahat veya idman için yatlar ve bu maksadlar için nazarda tutulan diğer yüzen vasıtalar istisna olmakla) aksizlerin oranları Bakanlar Kurulu tarafından belirlenir.

190.3. Azerbaycan Cumhuriyeti’nde üretilen alkol, bira, alkollü içkilere ve tütün ürünlerine aşağıdaki aksiz oranları uygulanır:

190.3.1. Alkol (içeriğinde % 80’den az alkol olmayan damtılmamış etil alkol;— her litresine 0,8 manat;

190.3.2. Rakı (vodka), dinlendirilmiş içkiler ve içki ürünleri, likör ve likör ürünleri — her litresine 0,5 manat;

190.3.3. Konyak ve konyak ürünleri — her litresine 0,2 manat;

190.3.4. Şampanya — her litresine 0,2 manat;

190.3.5. Şaraplar ve şarap ürünleri — her litresine 0,1 manat;

190.3.6. Bira (alkolsüz bira istisna olmakla) ve bira içeren diğer içkiler — her litresine 0,08 manat;

190.3.7. Bütün çeşit tütün ürünleri — %12,5

190.4. Azerbaycan Cumhuriyeti’ne ithal olunan minik otomobillere, istirahat veya idman için yatlara ve bu maksatlar için nazarda tutulan diğer yüzen vasıtalara aşağıdaki aksiz oranları uygulanır:

Vergilendirme Konusunun adı	Aksizin Oranları
Minik otomobiller:
Motor hacmi 2000 beygire kadar	Motor hacminin her beygiri için — 0,15 manat
Motor hacmi 3000 beygire kadar	300 manat + motor hacminin 2001 — 3000 arası için her beygirine — 1 manat
Motor hacmi 4000 beygire kadar	1300 manat + motor hacminin 3001 — 4000 arası için her beygirine — 2 manat
Motor hacmi 4000 beygirden fazla ise	3300 manat + motor hacminin 4000’den çok olan kısmı için her beygirine — 4 manat
İstirahat veya idman için yatlar ve bu maksatlar için nazarda tutulan diğer yüzen vasıtalar	Motor hacminin her beygirine — 1 manat

190.5. Azerbaycan Cumhuriyeti’nde üretim olunan petrol ürünlerine, minik otomobillere ve istirahat veya idman için yatlar ve bu maksatlar için nazarda tutulan diğer yüzen vasıtalar aksiz dereceleri Bakanlar Kurulu tarafından belli edilir.
Azerbaycan aksiz vergisi oranlarının Türkiye’de uygulanan Özel Tüketim Vergisi oranlarına göre çok daha düşük olduğu görülmektedir. Bu oranların tespitinde her ülke kendi vergi ve ekonomi politikası amaçlarını dikkate almaktadır. Esnekliği düşük mallara yüksek, esnekliği yüksek mallara düşük vergi oranı uygulanması gerektiği öngörülmektedir (Can; 2002:95). Alkollü içki, tütün ve çevre kirliliği doğuran malların vergilemesi, oluşan bu dışsallıkların içselleştirilmesi amacına hizmet eder (Batırel; 2002:62).

Özel Tüketim Vergisi Türkiye’de Azerbaycan’da olduğu gibi KDV'nin matrahına dahildir. KDV Kanunu’nun 24’ncü maddesine göre teslim ve hizmet işlemlerine ilişkin bedelin yanında alınan vergi, resim, harç ve fon karşılığı gibi unsurlar KDV'nin konusuna dahildir. Bu sebeple ithalat ve imalat safhasında alınan Özel Tüketim Vergisi de KDV'nin matrahına dahil edilecektir. AB'ye üye ülkelerde de KDV matrahı bu şekilde hesaplanmaktadır (Doğan; 2002:57).

Özel Tüketim Vergisi konusu genellikle belirli mallardan oluşmaktadır. Esas olarak alışkanlık veren maddelerle, lüks mallara uygulanan Özel Tüketim Vergisi sosyal amaçları da yüksek olan bir vergidir. Gelişmiş ülkelerde radyo, televizyon, benzin, kahve, kakao, viski gibi mallar verginin konusunu meydana getirirken az gelişmiş ülkelerde sigara, içki, şeker, tuz, kahve, çay gibi lüks sayılamayacak mallarda verginin kapsamına alınmaktadır. Gelişmiş ülkelerde artan oranlı uygulama ile gelir dağılımının düzelmesi yönünde etki meydana getirmektedir (Baş; 1996:17).
5.3. Aksiz Vergisi Hesaplanması ve Beyanı

Aksiz vergileri aylık olarak hesaplanmaktadır. Aksizli mallar üretildikçe ödenmesi gereken aksiz vergisi tutarı hesaplanarak izleyen ayın 20’sine kadar ödeme yapılmalıdır. Vergi mükellefinin aksiz vergisi ile ilgili borcu söz konusu ise bu borç ödenmedikçe ürettikleri aksizli malları üretim binasının sınırlarının dışarısına çıkarmaya hakkı yoktur. Zaten Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinde üretilen mallar için malların üretim binasının dışarısına çıkartıldığı vakit vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği zaman kabul edilir.

Aksizli malların ithalatında ödenmesi gereken aksiz vergisi, gümrük organları tarafından gümrük harç ve vergilerinin tahsil esaslarına göre alınır. Aksizli malların ithalatında vergiyi doğuran olay bu malların gümrükten çıkış işlemlerinin gerçekleştirildiği vakittir. Azerbaycan Bakanlar Kurulu’nun tespit ettiği esaslara uygun olarak beyanname verilmelidir. Hukuki şahıs lav ediliyorsa, müteşebbislik faaliyeti sona eriyorsa veya gerçek kişi aksiz vergisi mükellefiyetine esas faaliyetini bitiriyorsa, kanunda belirtilen beyanname sürelerine uygun fakat her halükarda 30 gün içerisinde beyanname verilmelidir.
Aksizli malların ihracatı “0” oranlı aksiz vergisine tabidir. Sonradan tekrar ihraç edilmek üzere ithal olunan mallarla ilgili aksiz vergisi ithalatta ödenir. Fakat ihracat esnasında aksizi alan gümrük organlarınca ödenen aksiz vergisi 15 gün içerisinde mükellefe geri ödenir.

5.4. Aksiz Vergisi İstisnaları

Türk vergi sisteminde KDV uygulamasında olduğu gibi ÖTV uygulamalarında da istisnalar getirilmiştir. Bunlar;

• 
  İhracat İstisnası
  
• 
  Diplomatik İstisna
  
• 
  Milli savunma ve istihbarat kuruluşları için akaryakıt alımları
  
• 
  Petrol arama ve üretim faaliyetlerine ilişkin istisna
  
• 
  Uçak ve Helikopterlerin Türk Hava Kurumu tarafından ilk alımı
  
• 
  Diğer İstisnalar
  

Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin “İstisnalar” başlıklı 188’nci maddesinde aksiz vergisinden istisna tutulan özellikli durumlar şu şekilde belirlenmiştir.

Madde 188. İstisnalar

188.1. Aşağıdakiler aksiz vergisinden istisna edilmişlerdir:

188.1.1. Gerçek kişilerin ferdi tüketimleri için 3 litre alkollü içkinin ve 3 karton sigaranın ithalı, Azerbaycan Cumhuriyeti‘ne otomobille gelen şahıslar için otomobilin ruhsatı ile belirtilmiş miktarda yakıt;

188.1.2. Azerbaycan Cumhuriyeti arazisinden transit taşınan mallar;

188.1.3. Tekrar ihraç için ithal edilen mallar istisna edilmekle, malların Azerbaycan Cumhuriyeti arazisine geçici ithalı;

188.1.4. Tekrar ihraç için ithal edilen ve ipotekle teminat verilen mallar.

188.2. Bu Kanunun 188.1-ci maddesinde gösterilen aksiz vergisinden istisnalar gümrük vergisinden istisna şartlarına uymakla beraber uygulanır. Gümrük vergisinden istisna olan bir mal gümrük vergisi istisnası şartını yitirirse aksiz vergisinden de istisna şartını yitirmiş sayılır.

BÖLÜM 6

AZERBAYCAN EMLAK VERGİSİ

Servet üzerinden alınan vergilerden biri olarak değerlendirilen emlak vergisi Türk vergi sisteminde olduğu gibi Azerbaycan vergi sisteminde de uygulanan bir vergi türüdür. Bu vergi türünün Azerbaycan 2011 yılı bütçe vergi gelirleri içerisindeki payı % 0,66 gibi küçük bir oranda kalmıştır.

6.1. Emlak Vergisi Genel Esasları

Azerbaycan vergi mecellesine göre gerçek ve tüzel kişiler, Azerbaycan Cumhuriyeti’nde sahip oldukları gayrı menkuller, bina ve inşaatları, otomobiller, hava ve deniz taşıtları, demirbaşlar için emlak vergisi ödemek zorundadırlar. Türk vergisi sisteminde emlak vergisinin konusunu bina, arazi ve arsalar oluşturur. Bu karşılaştırma neticesinde Azerbaycan emlak vergisi sisteminde konunun çok daha geniş belirlendiği hemen göze çarpmaktadır.

Fiziki şahısların ve müesseselerin aşağıda belirtilen vergi konularıyla ilgili olmaları durumunda emlak vergisinin mükellefleri olarak kabul edilecekleri açıktır.

1. 
   Tam ve dar mükellef gerçek kişilerin özel mülkiyetinde olan ve Azerbaycan Cumhuriyeti arazisindeki binaları veya onlardaki hisseleri (binanın kullanılıp kullanılmamasına bağlı olmayarak)
   
2. 
   Tam ve dar mükellef gerçek kişilerin özel mülkiyetinde olan hava ve deniz nakliye araçları
   
3. 
   Müesseselerin bilançolarında yer alan demirbaşlar ve taşıtlar,
   
4. 
   Dar mükellef kurumlardan temsilcilik olarak faaliyet gösterenlerin yalnız temsilcilikle ilgili demirbaşlarının ortalama yıllık değeri,
   
5. 
   İş ortaklıklarında iş ortaklığına tahsis edilen demirbaşların değeri iş ortaklığının iştirakleri tarafından beyannameye dahil edilir. Eğer demirbaşlar iş ortaklığı adına alınmışlar ise bu durumda iş ortaklığı sözleşmesindeki oranlar dahilinde beyannameye dahil edilir.
   

Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin “Verginin Konusu” başlıklı 197’nci maddesinde yer alan bilgileri yukarıda maddeler halinde belirtmiş olduk. Azerbaycan bütçe vergi gelirleri içerisinde küçük bir para sahip olan, esas olarak sosyal amaçlarla alınan emlak vergisi uygulamalarının ana yapısını yine bir şekil yardımı ile inceleyelim.

Şekil 15: Emlak Vergisi Genel Hatları Kaynak: Yaşar Kelbiyev ve diğerleri, “Vergilemenin Nezeri ve Metodoloji Esasları, Grifli Neşriyatı, Bakü, 2001, s. 243.
Yukarıdaki şekilin incelenmesinden emlak vergisisin esas itibarıyla sade bir yapısı olduğunu görebiliyoruz. Gerçek kişilerin mülkiyetinde olan binalara ait emlak vergisi, binanın bulunduğu yerin belediyesi tarafından hesaplanmaktadır. Deniz ve hava nakil araçlarının vergisi, bu araçların kayıtlı olduğu kurumlar tarafından verilen bilgiler çerçevesinde her yıl 1 Ocak tarihine göre hesaplanmaktadır. Gerçek kişiler emlak vergisini, bağlı bulundukları belediyelere Haziran ayının 1'ine kadar beyanname ile bildirmek zorundadırlar. Bu beyannameye göre hesaplanan vergiyi, Ağustos ayının 15'i ve Kasım ayının 15'i olmak üzere iki eşit taksitte ödemeleri gerekmektedir. Tüzel kişiler, önceki yıla ait emlak vergisi tutarının %20'si oranında peşin emlak vergisini, her üç aylık dönemin ikinci ayının 15'ini geçmeden, öderler. Bu şekilde ödedikleri peşin emlak vergisini izleyen yılın Mart ayının 31'ne kadar vermek zorunda oldukları beyannamede hesapladıkları vergiden düşerler.
6.2. Emlak Vergisi İstisna ve Muafiyetleri

Emlak vergisi ile ilgili olarak Türk vergi sisteminde daimi ve geçici muaflıklar olmak üzere bina ve arazi vergileri için ayrı ayrı düzenlemeler yapılmıştır. Sosyal, idari, teknik pek çok amaç için bu istisnalar düzenlenmektedir. Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin “Vergi İstisna ve Muafiyetleri” başlıklı 199’ncu maddesinde emlak vergisi muafiyet ve istisnaları şu şekilde belirlenmiştir.

Madde 199. Vergi İstisna ve Muafiyetleri

199.1. Devlet yönetim organları, Bütçe teşkilatları ve yerli özerk kuruluşlar, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Merkezi Bankası ve onun kurumları, devlet fonları ve içtimai birliklerin, özürlü ve sakat çocukların içtimai teşkilatları emlak vergisini ödemekden muaftırlar.

199.2. Demircilik, kalayçılık, halıcılık ve şahsi imalatların, teserrüfat mühellefatının, bağcılık-bostancılık aletlerinin, halk müzik aletlerinin, oyuncakların, hediyelik eşyaların, kamıştan ve tahtadan yapılan eşyaların onarılması, seramik ürünlerinin işlenmesi, fidancılık, ağaç ürünlerinden aletler hazırlanması sahasınde hukuki şahıs kurmadan meşgul olan gerçek kişilerin sanatkarlık imalathanelerinin binaları veya binaların bu imalathaneler olan bölümleri emlak vergisinden muaftır.

199.3. Binaların kiraya verildiği, her türlü müteşebbislik veya ticari faaliyeti ile meşgul olmak için kullanıldığı haller istisna olmakla birlikte Azerbaycan Cumhuriyeti milli kahramanlarının, Sovyetler dönemi kahramanlarının, Şöhret nişanının her üç derecesini almış kişilerin, I ve II grup muharebe şehit ve gazilerinin, II Dünya savaşında madalya ve nişan almış kişilerin, Çernobil kazası hasta ve gazilerinin, her türlü emeklilerin ve süreli askeri hizmet personelinin ve onların aile üyelerinin, binalar için ödemeleri gereken emlak vergisinin meblağı 30 manat azaltılır.

199.4. Vergilendirme sırasında müessesenin emlakının değeri aşağıdaki unsurların değerinde azaltılır:

199.4.1. Ekoloji, yangından korunma veya mülki korumak için yararlanılan maddelerin değeri;

199.4.2. Mahsul taşıyan boruların, demir ve otomobil yollarının, ürün ve enerji götürücü hatların, su ve sulama sistemi yapılması bedelleri;

199.4.3. Yol Vergisi Kanunu’na uygun olarak vergisi ödenen motorlu kara taşıtlarının;

199.4.4. Tahsil, sağlık, medeniyet ve idman müessiselerinin yalnız bu sahaların düzenlenmesi üzerine istifade etdiği malzemelerinin;

199.5. Şehirlerde yolcu taşımaları için istifade olunan treyleybuslar ve tramvaylar emlak vergisinden muaftır.
Azerbaycan emlak vergisi istisnaları detaylı ancak tek bir madde içerisinde düzenlenmiştir. İstisnaların çoğu sosyal amaçlıdır. Bazı düzenlemeleri ise istisnadan çok indirim mahiyetindedir.
6.3. Emlak Vergisi Vergi Oranları

Emlak vergisinin oranları Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin 198’nci maddesinde detaylı olarak gösterilmiştir. Bunlar;

Madde 198. Vergi Oranları

198.1. Fiziki şahıslar emlak vergisini aşağıdaki kural ve oranlarla öderler:

198.1.1. Onların özel mülkiyetinde olan binaların envanter değerinden:

• 
  Bu değer 5.000 manata olursa vergi alınmaz, 5.000 manattan fazla olan tutardan ise % 0,1
  

198.1.2. Su ve hava nakliyatı araçlarından isee:

198.1.2.1. Su nakil araçlarının motorunun 1 santimetre küpü için 0,02 manat;

198.1.2.2. Hava nakil araçlarının 1 santimetre küpü için 0,02 manat;

198.1.2.3. Motoru olmayan su ve hava nakil araçları için —onların piyasa değerinin %1’i.

198.2. Müessiseler demirbaşlarının ve otomobillerinin değerinden % 1 emlak vergisi öderler.
Türkiye’de bulunan bina, arsa ve araziler emlak vergisinin konusuna giriyor. Emlak vergisinin mükellefi, bina ve arazilerin malikleri, intifa (yararlanma) hakkı sahipleri bunlar yoksa malik gibi tasarruf edenler oluyor. Emlak vergisinin Türkiye’de uygulanan oranları ise aşağıdaki şekilde belirtildiği gibidir.

Gayrı menkul Türü	Normal Oranlar	Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde
Bina (konut)	Binde 1	Binde 2
Bina (konut dışı)	Binde 2	Binde 4
Arsa	Binde 3	Binde 6
Arazi	Binde 1	Binde 2
Yeni Binalar	¼ İndirimli	¼ İndirimli

Şekil 16: Türkiye’de Emlak Vergisi Oranları

Azerbaycan’da uygulanan emlak vergisi oranlarının Türkiye’de uygulanan emlak vergisi oranlarından çok yüksek olduğu, üstelik Azerbaycan emlak vergisi tabanının çok daha geniş olduğu görülmektedir.

6.4. Gerçek Kişilerde Emlak Vergisinin Hesaplanması

Azerbaycan emlak vergisi sisteminde gerçek kişilerin emlak vergisinin hesaplanması kurallarıyla, hukuki şahısların emlak vergisi uygulanması kuralları birbirinden farklıdır. Nitekim Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin “Fiziki Şahısların Emlak Vergisinin Hesaplanması ve Ödenilmesi Kuralları” isimli 200’ncü maddesi aynen şöyledir.

Madde 200. Fiziki Şahıslardan Emlak Vergisinin Hesaplanması ve Ödenilmesi Kuralları

200.1. Binalar üzerine emlak vergisi Bakanlar Kurulu’nun belirlediği kurallarda binaların envanter değerine esasen hesaplanır.

Fiziki şahısların özel mülkiyetinde olan binalara göre emlak vergisi onların yerleşdiği arazinin belediyesi tarafından hesaplanır.

200.2. Bir kaç sahibi olan bina üzerine emlak vergisi, binanın her sahibi için onun binanın değerindeki payına uygun olarak, bu Kanunun 200.1-ci maddesinde belli edilmiş kurallara uygun olarak hesaplanır.

200.3. Su ve hava nakil araçlarına göre, vergi onların sicil kayıtlarını tutan teşkilatlar tarafından verilen bilgiler esasında her yıl Ocak ayının 1’nci günü hesaplanır. Böyle sicil bilgilerinin olmadığı hallerde, emlakın sahibi mülkiyetinde olan su ve hava nakil araçları için gereken bilgileri (Alınış yılı, alış değeri ve teknik özellikleri) içeren belgeleri her yıl Ocak ayının 1’i gününe dek vergi idaresine sunar.

Bir kaç fiziki şahsa ait olan su ve hava nakil araçlarına ait vergi nakil aracını kendi adına kayıttan geçirmiş olan şahısdan alınır.

200.4. Belediyeler verginin ödenilmesi için ödeme bildirimini vergi mükelleflerine ağustosun 1’inden geç olmadan vermelidirler.

200.5. Cari yıl için verginin meblağı ortak hisselerle — her yıl ağustosun 15’ine dek ve Kasım ayının 15’ine dek ödenilir. Emlak vergisi emlakın önceki sahibi tarafından ödenilmediği hallerde, vergi bu madde ile belli edilmiş ödeme dönemlerinde emlakın yeni sahibi tarafından ödenilir.

200.6. Fiziki şahıslardan alınan emlak vergisi yerli (belediye) Bütçeye aittir.
Emlak vergisinin yerel yönetimlere ait olduğunu vurgulayan ve gerçek kişilere ait emlak vergisi ödeme tarihlerini belirleyen bu madde emalk vergisi uygulamalarının esasını da belirlemiş olmaktadır.
6.5. Hukuki Şahıslarda Emlak Vergisinin Hesaplanması

Emlak vergisinin müesseseler için hesaplanma ve ödenme kurallarını içeren düzenlemeler Azerbaycan Vergi Mecellesi’nin 201’nci maddesinde belirlenmiştir. Buna göre;