səhifə 29/65 tarix 09.07.2018 ölçüsü 6,56 Mb. #56065
- qayğı etmək : yanuvu etmək. canuvu etmək11 . qonuşturmaq. təlaşlanmaq.
- qayğı içində olmaq : quvurtlamaq11 . qayğılandirmək. təlaşlandırmaq. talaslandırmaq.
- qayğı içində olmaq : quvurtlamaq11 . qayğılandirmək. təlaşlandırmaq. talaslanmaq.
qayğılandırmaq örələtmək11 . saqışlandır11 . quvurtlamaq11 . təlaşlandırmaq. talaslandırmaq.qayğı içində olmaq. quvurtlamaq11 . təlaşlandırmaq. talaslanmaq.qayğı içində olmaq.
qayğılanmaq sıxıntı etmək. yarsımaq11 . düşünmək. üzülmək. tərləmək11 . heyacanlanmaq. maraq etmək. tesuqa etmək11 . tesuqalanmaq11 . tədirgin olmaq. örələnmək. quşulanmaq. saqaymaq11 .
qayğılı qısqınıqlı11 . təlaşlı. qovqunlu11 . təlaşlı. saqayqan11 . vasvası. saqışlı11 . qayqılı. düşüncəli. dərtli. qozabalı11 . talaşlı. talaslı. tələsli. tələsik.
qayğısız avarasız11 . talaşsız. əndişəsiz. qorxuncusuz11 . tehlikəsiz.
qayığanmaq dalqınmaq. şaşmaq. şaşqına dönmək.
qayın 1 . qayın ağacı. ağağaç. - qara qayın : quş kirazı. 2 . qayın yiqit.
- qayın qız 11 : görüncə. baldız.
- qayın daş : yonyulub ocağ daşı.
qayır 11 (qayırmaq : düzəltmək. uğurlamaq). qazanc. fayda. xeyir.
qayır 11 1 . heybetli. kinli. öfgəli. hırçın. qırçın. 2 . qazanc. fayda. xeyir.
qayırbeq 11 bəyin arxası. xan, padişahın əmrindəki əsgərlər.
qayırılmaq 11 qafa tumaq. difiya keçmək. dirənmək.
qayırlamaq sıbdırılmaq11 . soxulmaq. içərilmək. sindirilmək. əmilmək.
qayırlanmaq 11 faydalanmaq.
qayırma qayırtma 11 . 1 . tərs yüz olmuş. içi dışına dönmüş. 2 . tərs.
qayırmaq yan basmaq11 . iltimas etmək. düzəltmək. uğurlamaq
qayırmıq 11 çevirmək. bükmək. qıvırmaq. qatqımıq. qatqıq. qalın qafalı. beyinsiz. qarışıq. düzənsiz.
qayırnar 11 günəş tanrısı.
qayırsınmaq 11 faydalı bulmaq. qazancsınmaq.
qayırsız 11 qazaşsız. xeyirsız. faydasız.
qayırtma 11 qayırma 11 . tərs yüz olmuş. içi dışına dönmüş.
qayış 11 tartma11 . uçqur. lastik. tartqı. dartqı. tartqıç11 .
- sırtından qayiş almaq : qəddarlıq etmək. mərhəmətsiz olmaq.
qayışçı 11 atlara yəhər taxımı yapan usta. sərrac.
qayıtmaq qatmaq11 . dönmək
qayıtsız buzyürək11 . aldırmaz. laqeyd. umursamaz. sant11 . gəvşək. uyuşuq. ilgisiz. hissiz. duyqusuz. suvuq11 . aldırmaz. ehmalkar.
qaylı 11 qanatlı.
qayma tayqalav11 . tayqaqlav11 .
qaymaq 1 . avla11 . 2 . sılcıramaq11 . sıyılcıramaq. sıyrılmaq. süzülmək. qaçınmaq. tayışmaq. taymaq11 . yerindən oynamaq. tayqalamaq11 . tayqaqlamaq11 . uçqalamaq11 . 3 . tikmək. 4 . çevrəlmək. 5 . mərifət göstərmək.
qaymasoq 11 alaşa. alçaq qadın.
qaymışmaq 11 nazlanmaq. cilvələnmək. kəndini bəğəndirməyə çalışmaq.
qaynal kef. neşə. ləzzət. içəl. için.
qaynamaq
- qaynaqan ayran : əkşimiş yoğurt.
- qaynaqan yav : erimiş yağ.
qaynamaq təpmək. təbmək. yanmaq. çoquramaq11 . çoğşunmaq. coşmaq.
qaynamaq 11 qızmaq. qızqınmaq. hiddətlənmək. keflənmək. neşələmək. ləzzətdənmək. içəlmək. içinmək. çoxalmaq. bollaşmaq.
- yaşı əsgərdən qaytıb gəlgənli, əli qaynaydı : oğlu əsgərdən gələli bəri əli həlimat neşə içində.
- mən sanqa qaynap yurama : mən sana qızırım.
- arbazqa mursa qaynab qalqandı : avluda ısırqan otları çoğalmış.
qaynaq çoquraq11 . qımış11 . pinar. qara suv: pinar. qarasuv11 . qözləv11 .
qaynar 11 günəş tanrısı.
qaynuq 11 topaç.
qaypaq uçuq11 . güvənilməz.
qayqalaq 11 kibirli. qurlu. qururlu. çalımlı. kəndini bəğənmiş.
- qayqalaq söləşmək : böyüksünüb qonuşmaq.
qayqan tayqalaq11 . tayqanç. tayqaq11 . uçalavuq11 . uçalavuq11 .
qayqanlıq tayqağlıq11 :
qayqı 11 yarsı. carıs. yarıs. carsı11 . saquncu11 .tasa. zərər. ziyan. qatuv11 . acı. kədər. saqış11 . düşüncə. dərt. tasa.
- qayqı aş : ölü evinə götürülən yemək.
- qayqı edmək : maraq etmək. tasalanmaq.
- qayqı söz : baş sağlığı.
- qayqı söz bermək : baş sağlığı diləmək.
- qayqısın görmək : özən göstərmək.
qayqılanmaq acımsınmaq11 . üzülmək. əsəf duymaq. üzülmək11 . yarsımaq11 . düşünmək. sıxılmaq.
qayqılı avaralı11 . talaşlı. əndişəli. oyalı.
qayqınlandırmaq avaralatmaq11 . talaşlandırmaq.
qayqırmaq 11 önəmsəmək. maraq etmək. üzülmək.
qayqırmaz 11 önəmli dəğil. fərq etməz.
qayqısız saqışsız11 . dərtsiz. tasasız. düşüncəsiz. tasasız. carsuvsuz11 . yarsuvsuz. zərərsiz. ziyansız. tınçqul11 . tasasız.
qayqısızlıq tınçqulluk11 . sakinlik. tasasızlığ.
qayraq 11 bilöv daşı.
qayrı 11 nərəyə.
qayrıtmaq 11 qızdırmaq. öfgələtmək.
qaysar buqu 11 şamanizm dönəmində yaxılan ölünün tozlar, külləri.
qaytadan 11 təkrar. yenidən. genə.
qaytarmaq döndürmək. çevirmək.
- cuvab qaytarmaq : cəvab vermək.
qaytarmaq öqürmək.
qaytı 11 qovuslu. kaman.
- qaytı qaş : qələm qaş. yay qaş.
qaytmaq 11 dönmək.
qayür 11 evin gillə sıvanmış tabanı.
qayuv 11 qırağ. zeh.
qaz - qaz yağı : batıqan11 .
- qaz qaz basdırmaq : söylədiğini yaptırmaq.
qazan 1 . təncərə. 2 . tügər11 . düqər. məxzən. ambar.
- qazan qara : his.
- tökmə qazan : çögən11 . çuğun.
- böyük qazan : tuqosuq11 . dugosuq.
- sırqalı qazan : içinə bir sığırın etinin sığabiləcəği qədər böyük qazan.
qazanc uğra. xeyir.
qazançı aşçı.
qazanclı qıllı11 . karlı. tüşümlü11 . karlı.
qazancsınmaq qayırsınmaq11 . faydalı bulmaq.
qazanlaşmaq birlikdə yemək yemək. masrafa ortaq latılmaq.
qazanmaq qapmaq. yenmək. məğlub etmək. qıtmaq11 . yenmək. məğlub etmək. qeyrətlənmək. çabalamaq. çalışmaq.
qazanmara 11 obur. acgöz. pisboğaz.
qazaq 11 gəzək. 1 . başı boş. avara. salsar. sərsəri. - qazaq yürümək : avara dolaşmaq. 2 . əsgi qaraçay-malqar topluməsəl yapısında ən altta yer alan satın alınmış kölələr təbəqəsi. - qulu-qazaqı bolmaq : qulu köləsi olmaq. 3 . qazıq. dirək. qanqıc11 . sivri uclu sopa. qazıq. sopa. - qazıq oynatmaq : savaşmaq. dövüşmək. dövmək. - təmirqazaq : qutb ulduzı.
qazaşsız qayırsız11 . xeyirsız. faydasız.
qazay 11 dişi it.
qazıq qazaq11 . mil. dirək. - təmirqazaq : qutb ulduzı
qaziy qanı bolmaq dəğəri artmaq. bahalaşmaq.
qazma çaqa11 . çapa. qırqıy11 . xəmiri, qazan dibin qazmağa yarayan arac. - kiçik qazma : gifə11 . çapa. - qazma çıçqan 11 : iri siçan. kətmən11 . kəymən11 . qazqıç11 .
qazmaq bara. tortu. qazanın dibindəki kirəç. gifələmək11 . oymaq. qasmıq11 . qazan daşı. kirəç.
qazmıç qaraçay-malqarlıar’a özgü əl yapımı tüfək.
qazna 11 pek. artıq.
- anda qazna kişi qalmaqandı : orada pək insan qalmamış.
qaznalı 11 zəngin. varlı. paralı.
qazqan 11 çuxur. - qazman dağ : qafqasya’daki qazbeq dağının bir başqa adı.
qazqıç 11 qazma.
qazqır 11 kürək. bel.
qazuv - qazuv tişlər : arxa, acı dişlər.
qəb kəb11 . qalıb.
- kəbqə yığmaq: gözaltında tumaq. kontrol altına lalmaq.
qəbçimək 11 qurumaq.
qəbdeş yemlik.
qəbdirəvüz gözdaşı. sülfat.
qəbdirmək 11 qurutmaq.
- əsgiləri yuvub gündə kəbdirdi : paltarları yuğub günəştə quruttu.
qəbə gəbə. sıltavlu11 . yüklü. hamilə.
qəbək kəpək.
qəbəlik sıltav11 . yüklük. hamiləlik. sıltavluluq11 . yüklülük. hamiləlik.
qəbən kəbən . 1 . quru ot yığını. 2 . ambar. 3 . qapa. barınağ. pənahqah.
- antav kəbən : böyük ot yığını.
- öküz kəbən : kiçik ot yığını.
- qəbən quş : anqa quşu.
qəbənək 1 . qapuşonlu bir tür ərkək geyimi. 2 . kəbənək . kələbək.
qəbərmək tıqıraymaq. dıqıraymaq11 . ölmək.
qəbərtəmək gəbərtəmək .qavşatmaq11 . gəvşətmək. öldürmək. yox etmək.
qəbərtən gəbərtən. gəvşətən. qavşatqan11 . öldürücü.
qəbərtmək tıqıraytmaq. dıqıraytmaq11 . öldürmək.
qəbilə uruy11 . uruq. boy. quma11 . soy. sinif. boy.
qəbin kəbin. kəfən.
- camçı qiygən gəlir, kəbin qiygən gəlməz : yamçı giyən gəlir, kəfən geyən gəlməz.
qəbinləmək kəbinləmək 11 . kəfənləmək. 2 . örtmək. qaplamaq.
- çeqetni qar kəbinləgəndi 11 : ormanı qar qaplamış.
qəbinləmək 11 örtmək. qaplamaq- çeqetni qar kəbinləgəndi 11 : ormanı qar qaplamış.
qəbir qabır11 . oba11 . sin. məzar.
qəbiz sap. tutum11
qəbləmək kəbləmək 11 . 1 . acgözlüklə yemək yemək. atıştırmaq. 2 . doldurmaq. soxmaq. tıqıştırmaq.
- geyik tük kəbləngən köbcək : geyik tükü doldurulmuş yəhər yastığı.
- iki qolun yenqinə kəblədi : iki əlini yeninə soxtu.
qəbmək kəbmək 11 . qurumaq.
- cibiqən köləqim gündə kəbdi : ıslan gömləğim günəştə qurudu.
qəboq 11 qızdırma. iltahap.
qəboq 11 sibirya yarası denən bulaşıcı sığır xəsdəliği.
qəbul etməmək iriqtəmək11 . uzaqlaştırmaq. rəddetmək.
qec : 1 .
- gec ala : gec saat.
- gec bet almaq : ortalığın qararması.
- gec edmək : gecilmək. gec qalmaq.
- gec etməy : vaxtında. zamanında.
- gecqə qalmaq : gec qalmaq.
2 . gecə.
- gecə arası : gecə yarısı.
- gecəqi börk : qırağları kürklü qalpaq.
- gecəqi börü : gecə quşu.
qecə tüşlük11 . - gecə quşu : tıncatmaz11 . - geçəqidə 11 : gecələyin. - toğudav geçə 11 : grdək gecəsi.
qeçələşmək keçələşmək . cabaqılanmaq11 . capaqılanmaq. birbirinə keçmək. uyuqmaq11 . uyuşmaq. üyükmək11 .
qeçələşmiş keçələşmiş . çaqmaq11 . qarışıq. birbirinə girmiş. - keçələşmiş yün : süzük11 . sərt yün.
qeçələştirmək üyükdürmək11 .
qeçən
qeçən geçən qetgən11 . gedən. geçmiş. ozqan11 . uzqan. azqan. aşan. aşqan.
qeçənlərdə köp bolmay.
qeçəymək keçəymək . titrəşmək.
qeçəyüv keçəyüv . titrəşim.
qeçi
- dağ geçisi : qaşqa eçqi.
- dağ geçisi : yavbıdır11 . yağbıdır.
qeçidi - dağ qeçidi : avuş11 .
qecikmə bulucuv11 . oyalanma.
qecikmək bulucumaq11 . gecikmək. geçmiştə qalmaq.sürücəmdə qalmaq. uzaymaq11 . gec qalmaq. uzaqlaşmaq. tesuqa etmək11 . ağır davranmaq. gec qalmaq.
qeciktirmək köpqə sozmaq11 . ertələmək.
qeçim 11 1 . bağış. yarıq. əff. mərhəmət.
- anqa geçim yoxdu : ona yarıq, mərhəmət yoq.
- geçim salmaq : bağışlamaq. yarıqamaq. əffetmək.
- geçim tiləmək : bağışsakmaq. yarıqsakmaq. əff diləmək.
2 . yaşama qaynağı.
- geçim edmək : geçinmək. yaşamaq.
qeçimli 11 1 . bağışlı. yarıqlı. mərhəmətli. kin tutmayan. gönlü yücə. iyi ürəkli. insaflı. 2 . bağışlayan. yarıqan. əfffediləbilir.
qeçimli 11 bağışlayan. yarıqan. əfffediləbilir.
qeçimlik məltuf. rəhimlik. əff. mərhəmət.
- geçimlik diləmək : əff diləmək.
qeçimsiz geçimsiz . 1 . əffedilməz. 2 . mərhəmətsiz. insafsız. qatı ürəkli. 3 . dözülməz. dayanılmaz. zəhmətli. 4 . qəlişüvsüz11 . xuysuz. qurmuq11 . sayqısız. nəzakətsiz. xuysuz. yaraşuvsuz11 . xuysuz. ayrış11 . təzad. çəlişkli.
- geçimsiz kişi : mərhəmətsiz kişi.
- geçimsiz yaşav : dayanılmaz yaşam.
- geçimsiz tərsliq : əfffedilməz xata.
qeçimsizlik ayrılıq11 . ixtilaf. parçalanma. bölünmə. yaraşmav11 . anlaşmazlıq.
qeçindirmək 11 1 . əğləndirmək. oyalamaq.
- ol başın gücdən geçindirdi : o kəndisini zorluqla geçindirir.
- ol kəsin kitablar bilə geçindirdi : o kəndisini kitablarla oyalır.
qeçingən oysuravuq11 . oysavuruq. bayılan. dəvamlı kəndindən geçən.
qeçinmək oysuramaq11 . bayılmaq. kəndindən geçmək. bihuş olmaq.
qeçinmək 11 1 . əğlənmək. oyalmaq. 2 . səbretmək. dayanmaq. dözmək. 3 . yaşamaq. sürqəlmək11 .
- malçılıq bilə geçinəbiz : heyvancılıqla geçiniriz.
- üydə kitablar bilə geçinirəm : evdə kitablarla oyalanırım.
- darmannı iyisinə geçinib bolalmayma : ilacın qoxusuna dözürəm.
qeciqüv 11 gecikmə.
qeçirmək görmək. sınamaq11 . çəkmək. sıbdırmaq11 . əmdirmək. içirmək. sindirmək. soxmaq. tıqşırmaq. sındırmaq11 .
- anı tavuşu məni acuvumu sındırdı : onun səsi mənim hiddətimi geçirdi.
- birbirinə geçirmək : dərəkləmək. taraqlamaq11 . örmək. çaprazlamaq.
- üzərinə geçirmək : üzərinə qapamaq. qaplamaq. qaplamaq11 .
qeçirmək ozdurmaq11 uzaqlatmaq. aşqınmaq. artıqlamaq. həddini aşırmaq.
qeçit geçit . köçüv11 . - irmağın geçit yeri: dayaz. yayuv11 .
qeçmədən - çox geçmədən : az sonra. tezdən11 . köp turmay: köp qalmay. yaxından. uzaymay11 . nərədəysə. birazdan.
qeçmək ozmaq11 . uzamaq.atlamaq. aşmaq. ötmək11 . nifuz etmək. önə geçmək. bağışlamaq. əffetmək.
- birbirinə keçmək : cabaqılanmaq11 . capaqılanmaq. keçələşmək.
- bir yanqılqannı allada keçədi : bir kərə yanılanı allah bilə əffedər.
qeçməklik bağışlama. əff.
- qeçməklik salmaq : əfffetmək.
qeçmiş geçmiş. geçən. ozqan11 . uzqan. azqan. aşan. aşqan.
qeçqinlik 11 bağışlama. əff.
- qeçqinlik bermək : bağışlama.
- qeçqinlik tiləmək : üzür diləmək.
qeçqinlik 11 məələsəf.
qeçüvlü 11 rəhimli. iyi ürəkli. insafli. gönlü yüncə.
qədçil kədçil . kəndçil. kəndinə aşırı güvənmə. osparlıq11 . qurum. çalım.
qəddar geçimsiz.
qədəmə taqı11 . qat. basamaq. çıxıntı. atlavuc11 . basamaq. yarqıl11 . çıxıntı. basamaq. pillə.
qedən . gedən. qetgən11 . geçən
qədər çaqlı11 . tənqli11 . təriçin11 . dəriçin. dəkli. təri. dəri11 . quvvət. güc. qudrət. – bu dəri bəsdi. - o qədər : ançaşər11 .
qədərlənmək bıdaqlanmaq11 . pıtaqlanmaq. bıqıtlanmaq. bıqtalanmaq. üzünlənmək. hüzünlənmək.
qədərlənmək öqüm ölü bolmaq11 . çox üzülmək. acı çəkmək.
qədik gədik. çola11 . cola. əksik. fürsət.
qədim ertdəli11 . əsgi.
qediş gediş . qetüv11 .
qədmən 11 kəymən. qazma.
qəfənləmək kəbinləmək11 .
qəfəs tügər11 . düqər. barmaqlıq.
qeflənmək beslənmək11 . ləzzətlənmək.
qefsiz 1 . bezgin. aciz. dərmansız. bitab. 2 . göstərişsiz. alımsız. silik.
qəğirmək gəğirmək. qikirmək11 .
qəhrəman cəsur. yiğit. tulpar11 . ərürək11 . cəsur.
qəhvaltı ertdən azıq11 . ağız alma.
qəhvərəngi kürən11 .qoyu rəng. - kürən dartmaq : rəngi qoyulaşmaq.
qəkik bürçə qans11 .
qəklik qızna11 . qotman tavuq11 . yastav11 .
qəl kəl . qabbaş11 . dazlaq.
qəlbet gəlbet 11 . yaxışıqlı. gözəl. alımlı.
- gəlbetli : yaxışıqlı. gözəl. alımlı.
qəlbir ələvul11 . ələk.
qələbək qubələk11 . quballak11 .
qələci k ələçi 11 . elçi. arabulucu. dünür. temsilci.
- kəliçi iymək : elçi, dünürcü göndərmək. göndərmək.
- kələçi törəçi : aracı. ara bulucu.
qələfəy kələfəy 11 . dizdən aşağısı dar, üst tərəfi geniş, çizməylə giyilən pantalon.
qələk aldav11 . hilə.
qələkçi kələkçi. dolandırıcı. assı11 .
qələn -geçən ötgən-sötgən11 .
qələpən kələpən 11 . cüzam.
qələv gələv. inkişaf.
qəlin gəlin yada yeni doğmuş bəbək görüldüğündə verilən görüş, gözlük, ərməğan: görümdüq 11 . - gəlinin başına örtülən uzun örtü: çontal 11 .
- yanqı gəlin üynü aruv sibirir : yeni gəlin evi gözəl süpürür.
qəliş qəlüv11 .
qəlişim 11 antlaşma. anlaşma. uzlaşma.
qəlişli 11 uyqun. münasib.
qəlişmə gəlişmə .aynıv11 . ösüm11 . böyümə. zənginləşmə. dirilmə. canlanma.
qəlişməgən yaxışıqsız. zevqsiz.
qəlişmək 11 gəlişmək 11 . ösmək11 . böyümək. yaxışmaq. uyqun düşmək. uymaq. anlaşmaq.
- anı sözləri, alqın aytqanına gəlişməydilər : onun sözləri öncə söylətiklərinə uymur.
- nökərləri bilə gəlişməydi : arxadaşları ilə anlaşamır.
qəlişməmiş çaqıdiy11 . çaqmış. cılız. çırqım11 .
qəlişməmiş çırquv11 . zayıf.
qəlişüv anlaşma. sözləşmə.
qəlişüvlü 11 uyqun. münasib. əlverişli. maqbul.
qəlişüvsüz 11 1 . çirkin. yaxışıqsız. 2 . geçimsiz. xuysuz.
qəliz qoyu. tünd. - qurum betli : qoyu rəngli.
qəllaş kəllaş sıbdırqıç11 . kurnaz. dolandırıcı.
qəlləşəq qatavuz11 . söz dinləməz. haylaz. üsyankar. tikbaş.
qəlləşmək kəlləşmək . qaşqarmaq11 . qaşqalanmaq11 .
qəlmək gəlmək . sorumlamaq11 : yaxlaşmaq. - çıxa gəlmək : salıb gəlmək.
qəltirmək 11 gətirmək.
qəlüv 11 gəliş.
qəm kəm 11 . gəm . 1 . az. minimum. 2 . daha kötü. fəna. daha aşağı. 3 . qammos11 . heyvanın ağzına geçirilən gəm. dişindiriq. burunsalıq. 4 . ataş
- kəm kəmində : ən az.
- kəm bolmaq : azamaq.
- kəm edmək : azaltmaq.
- mən anı kəsimdən qəm görməymə : mən onu kəndimdən daha aşağı görmüyorum.
qəmçi qamçı . çaqı11 . yaxı.
qəmə gəmə11 . gəmi. - kəmərdə, qəmədə olan qabartma süslər. qıdana11 .
Dostları ilə paylaş: