Tarih biLİMİne giRİŞ Tarihin Tanımı

Kültür ve Uygarlık
Devlet Yönetimi	* Ülke hükümdar ve ailesinin ortak malıdır. * Devlet işleri Divan-ı Saltanat’ta görüşülürdü. *Halkın şikayetleri sultanın başkanlık ettiği Divan-ı Mezalim’de görüşülürdü. Divan-ı Tuğra ve İnşa: Yazışmalar Divan-ı İstifa: Maliye	* Kut anlayışı devam etmiştir. * Şehzadelerin yetiştirilmesinde Atabey denilen görevliler sorumluydu. Divan-ı Arz: Ordu Divan-ı İşraf: Denetleme
Ordu	Hassa Ordusu: Sultanın yanında bulunan özel askerlerdir. Gulam-ı Saray da denirdi. Maaşlı askerlerdir. İkta Askerleri: İkta denilen toprakların askerlere verilmesi dayanmaktadır. Ücretsiz askerlerdir.	Yardımcı Kuvvetler: Gönüllü askerlerdir. * Karahanlılarda ordu Türklerden oluşmaktaydı.
Ekonomi ve Sosyal Hayat	* Esnaflar Lonca Teşkilatları(Ahi) ile örgütlenmişlerdir. * Toprak; has, ikta, vakıf ve mülk gibi kısımlara ayrılırdı. Has: Hükümdar ve ailesine ayrılan topraklardır. İkta: Memurlara hizmet karşılığında verilen topraklardır.	Vakıf: Geliri hayır kurumlarına bırakılan topraklardır. Mülk: Şahıslara ait olan topraklardır.
Hukuk	* Şer’i Hukuk ve Örfi Hukuk olmak üzere ikiye ayrılırdı. * Şer’i Hukuk’un başında Kadı’l Kudat, Örfi Hukuk’un başında ise Emir-i Dad bulunurdu.	* Kadılar ise evlenme, boşanma, miras ile ilgili davalara bakarlardı.
Eğitim	Karahanlılarda; Yusuf Has Hacib, Kutadgu Bilig Kaşgarlı Mahmud, Divan-ı Lugat’it Türk Edip Ahmed Yükneki, Atabet’ül Hakayık Ahmed Yesevi, Divan-ı Hikmet * Selçuklular bilim ve yazışma dili Arapça, edebiyatta ise Farsçayı kullanmışlardır. Bu durum Türkçenin gelişmesini engellemiştir.	Büyük Selçuklular; Nizamülmülk, Siyasetname Gazneliler; Firdevsi, Şehname * Selçuklular Nişabur’da Nizamiye Medresesi açtılar.(vezir Nizamülmülk)

ORTAÇAĞ’DA AVRUPA
* Kilise ve feodalite rejimi egemendi. * Skolastik düşünce nedeniyle bilim gelişmemiştir. Kilise ve Papalık * Katolik ve Ortodoks mezhebi olmak üzere ikiye ayrılmıştır. * Katoliklerin dini lideri Papa, merkezi Roma’dır. * Ortodoksların dini lideri Patrik, merkezi İstanbul’dur Feodalite Rejimi: Otorite boşluğunda savunmasız kalan halkın derebeylerin himayesine girmesi sonucu oluşmuş olan rejimdir. Zenginliğin ölçüsü topraktır. Toplumsal eşitsizlik vardır. Merkezi sistem zayıflamıştır. HAÇLI SEFERLERİ 1096 yılında 1270’li yıllara kadar Avrupalı Hıristiyanların Müslümanlar üzerine düzenledikleri seferlerdir. Nedenleri: * Kutsal yerleri(Kudüs) geri alma isteği( Dini) * Kluni tarikatının çalışmaları * Din adamlarının nüfuzlarını artırmak istemeleri * Doğu’nun zenginliğini ele geçirme isteği(Ekonomik) * Topraksız soyluların toprak sahibi olmak istemeleri * Bizans’ın Türklere karşı yardım isteği (Siyasi) * Türkleri Anadolu’dan atma isteği I.Haçlı Seferi 1096 – 1099 * Papa II. Urban ve Keşiş Lermit’in başını çektiği sefer I.Kılıçaslan zamanında yapılmıştır. * Haçlılar Selçuklulardan İznik’i almışlardır. Başkent Konya’ya taşınmıştır. * Kudüs, Antakya, Urfa, Nablus, Yafa haçlıların eline geçmiştir.		II. Haçlı Seferi 1147 – 1149 * Musul Atabeyi Zengi’nin Urfa’yı alması nedeniyle yapılmıştır. * Alman ve Fransızlardan oluşan ordu Türkiye Selçukluları tarafından bozguna uğratılmıştır. Not: I. ve II. Haçlı Seferleri Anadolu yoluyla yapılmıştır. III. Haçlı Seferi * Selahattin’in 1187’de Hıttin Savaşı ile Kudüs’ü alması nedeniyle yapılmıştır. * Alman, Fransız ve İngilizlerden(Krallar katılmıştır.) oluşan ordu Kudüs’ü alamadan geri dönmüştür. IV. Haçlı Seferi * Selahattin’in Filistin ve Yafa’yı alması nedeniyle gerçekleşmiştir. * Haçlılar İstanbul’u ele geçirip, Latin İmparatorluğu kurdular. * Bizanslılar ise İznik ve Trabzon’da Rum Devletleri kurdular. İznik’teki Rumlar 1261’de İstanbul’u geri aldılar. Haçlı Seferlerinin Sonuçları * Kilise ve din adamlarına olan güven azaldı ( Dini ) * Skolastik düşünce önemini yitirdi. * Ortadoğu’da kontluklar kuruldu. ( Siyasi ) * Soyluların ölümü nedeniyle feodalite rejimi zayıfladı. *Akdeniz limanları önem kazandı. ( Ekonomik ) * Doğu batı ticareti gelişti. * Kağıt, matbaa, pusula batıya taşındı. ( Kültürel ) * Halı, ipek ve pamuklu dokumayı batılılar öğrendi.
TÜRKİYE TARİHİ
İlk Türk Akınları	Yerleşme Amaçlı Seferler		Türkiye Tarihi
* Avrupa Hunları ve Sabirler * Abbasiler, Türkleri Avasım şehirlerine yerleşmişlerdir. Not: Yerleşme amacı güdülmemiştir.	* Çağrı Bey’in 1015-18 seferleri * Malazgirt Savaşı sonrasındaki Türkmen göçleri		1. I. Beylikler Dönemi 2. Türkiye Selçukluları 3. II. Beylikler Dönemi 4. Osmanlılar 5. Türkiye Cumhuriyeti

MALAZGİRT SAVAŞI 26 AĞUSTOS 1071
Nedenleri	Gelişim	Sonuçları
* Türklerin Anadolu akınları * Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atmak istemesi	* Bizans’ın yanındaki Peçenekler ve Uzlar taraf değiştirmiştir. * Bizans İmparatoru Romen Diyojen esir edilmiştir.	* Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır. * Anadolu’da ilk Türk beylikleri kuruldu. * Türkiye Tarihi başlamış oldu. * Haçlı Seferlerinin başlamasına neden oldu. * Bizans’ın İslam dünyasındaki baskısı bitti.

Not: Alparslan Malazgirt sonrasında komutanlarına Anadolu’nun fethinin emrini verdi.Komutanlar aldıkları yerlerde ilk Türk Beyliklerini kurdular.

ANADOLU’DA KURULAN İLK TÜRK BEYLİKLERİ
Danişmenliler (1080 – 1187)	Saltuklular ( 1072 – 1202 )
* Ahmet Gazi tarafından Sivas merkez olmak üzere kurulmuştur. * İlk Türk beyliklerinin en güçlü olanıdır. * Anadolu’da ilk kez kervansaray ve medrese yaptılar. * Haçlılar, Ermeniler ve Bizanslılar ile savaşmışlardır. * Türkiye Selçukluları tarafından yıkılmıştır.	* Ebul Kasım Saltuk tarafından Erzurum merkez olmak üzere kurulmuştur. * Gürcü ve Ermenilere karşı savaşmışlardır. * Danişmentliler ile ittifak kurarak Haçlılar ile savaşmışlardır. * Anadolu Selçukluları tarafından yıkılmıştır.
Mengücekler (1080 – 1228 )	Artuklular ( 1102 – 1402 )
* Mengücek Gazi tarafından Erzincan merkez olmak üzere kurulmuştur. * Gürcüler ve Rumlar ile savaşmışlardır. * Erzincan ve Divriği kolu olmak üzere ikiye ayrılmış. * Anadolu Selçukluları tarafından yıkılmıştır.	* Artuk Bey’in oğulları tarafından Güneydoğu Anadolu’da kurulmuştur. * Hasankeyf, Mardin ve Harput Artukluları olmak üzere üç kola ayrılmıştır. * Mardin koluna Karakoyunlular, Harput koluna Anadolu Selçukluları, Hasankeyf koluna Eyyubiler son vermiştir.
Çaka Beyliği (1081 – 1093 )	İlk Türk Beyliklerinin Özellikleri
* İzmir’de Çaka Bey tarafından kurulmuştur. * Türk tarihinde ilk kez donanma gücünü oluşturan Çaka Bey ilk Türk denizcisi olmuştur. * İstanbul’u almak için Peçenekler ve Anadolu Selçukluları ile anlaşmıştır. * Bizans kışkırtması sonucu Çaka Bey, damadı I. Kılıçarslan tarafından öldürülmüştür.	1. Anadolu’nun İslamlaşmasını ve Türkleşmesinde sağladılar. 2. Bulundukları bölgeleri Bizans, Gürcü, Ermeni ve Haçlılara karşı korumuşlardır. 3. Yeni yerleşim yerleri kurup, buralara Türkçe isimler vermişlerdir. 4. Türkiye Tarihi’nin başlamasını sağlamışlardır

Not: Togan Arslanoğulları ( Dilmaçoğulları), Sökmenliler (Ahlatşahlılar), İnaloğulları, İnançoğulları, Çubukoğulları, Tanrıvermişoğulları gibi beyliklerde kurulmuştur.

Türkiye Selçuklu Devleti ( 1077 – 1308 )

* Kutalmışoğlu Süleymanşah, tarafından merkez İznik olmak üzere kurulmuştur. * Adana,Tarsus ve Antakya’yı almıştır. * Süleymanşah, Suriye seferi sırasında ölünce altı yıllık Fetret Devri yaşanmıştır. (1086 – 1092) Not: Süleymanşah’ın mezarı Suriye’deki Caber Kalesi’ndedir. I. Kılıçarslan Dönemi: * Çaka Bey’i öldürmüştür. * Haçlılara karşı mücadele etti. Ancak İznik’in Haçlıların ele geçirince başkenti Konya’ya taşıdı. * Suriye Seferi sırasında Habur nehrine düşerek boğulmuştur. I. Mesut Dönemi: * II. Haçlı Seferi’ne karşı mücadele etmiştir. * Türkiye Selçukluları’nda ilk bakır parayı basmıştır. II. Kılıçarslan Dönemi: * Danişmetlilere son vermiştir. * Gümüş ve altın para bastırmıştır. Miryokefalon Savaşı 1176 * II. Kılıçarslan, Bizans Devleti’ni yendi. * Anadolu kesin olarak Türk yurdu haline gelmiştir. * Bizans savunmaya, Türkler taarruza geçmişlerdir. Not: II. Kılıçarslan’ın ülkeyi on bir oğlu arasında paylaştırması taht kavgalarına neden olmuştur. I. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi: * Antalya’yı alarak ithalat ve ihracat merkezi yapmış. * Venedikliler ticari anlaşma yapmıştır.

I. İzzeddin Keykavus Dönemi: * Sinop alınarak ticaret limanı yapılmıştır. * Kıbrıs ve Venedikliler ile ticari anlaşmalar yaptı. * Ticareti geliştirmek için yol ve kervansaraylar yaptı. I. Alaaddin Keykubat Dönemi: * Selçukluların en parlak dönemidir. * Alanya alınarak büyük bir tersane kurulmuştur. * Kırım’a sefer düzenlenerek Suğdak Limanı alındı. * Tüccarlara devlet sigortası uygulaması yapılmıştır. Yassıçimen Savaşı 1230 * Türkiye Selçukluları, Harzemşahlar yenmiştir. * Selçuklular, Moğollar ile komşu oldu. II. Gıyaseddin Keyhüsrev Dönemi: * Veziri Sadettin Köpek yönetiminde etkin olmuştur. Baba İshak İsyanı ( Babai İsyanı) 1240 * Ekonomik ve sosyal nedenler ile çıkmıştır. * Peygamberlik iddiasında bulunmuştur. * İsyan güçlük ile bastırıldı. ( Askeri zayıflık ) * Anadolu, Moğolların saldırılarına açık hale geldi. Kösedağ Savaşı ( 1243 ) * Moğollar Türkiye Selçuklularını yenmiştir. * Anadolu’da siyasi birlik bozulmuştur. * Anadolu’da II. Türk Beylikleri kurulmuştur. * Anadolu Moğol egemenliğine girmiştir. * Moğollardan kaçan Türkler Anadolu’ya geldiler. * Türkiye Selçuklu Devleti yıkılış sürecine girdi. Not: Memluk Sultanı Baybars Elbistan Savaşı’nda Moğolları yenerek Anadolu’ya geldi. Selçukluların kendisine destek vermemesi nedeniyle Mısır’a döndü. * II. Mesut’un ölümü ile Selçuklu Devleti yıkılmıştır.

KÜLTÜR VE UYGARLIK
Devlet Yönetimi	* Sultanın oğlu olan şehzadeye melik denirdi. * Meliklerin atabey denilen öğretmenler vardı. * Sultanlar Farsça unvanlar kullanmışlardır.	* Pervaneci Divanı:Toprakların dağıtımını yapar * Niyabet-i Saltanat: Hükümdar vekiliği yapar. * Keykavus, Keykubat, Keyhüsrev gibi
Hukuk	* Şer’i ve Örfi hukuk vardır.	* Davalara kadılar bakardır.
Sosyal Hayat	* Köylüler; tarım, konar-göçerler; hayvancılık, şehirliler ise ticaret ve zanaat ile uğraşırdı. * Diğer din mensuplarına hoşgörü göstermişler.	Ahi Teşkilatı : Esnaflar arasında dayanışma ve meslek eğitimini sağlayan örgüttür. Üretimi ve fiyatları denetleyen örgüte Müslümanlar üye olurdu.
Dil ve Edebiyat	* Bilim dili Arapça, resmi yazışma dili olarak Farsça, halkın konuşma dili ise Türkçe idi. * Karamanoğlu Mehmet Bey Türkçe’yi beyliğin resmi dil ilan etmiştir.(1277)	* Mevlana, Yunus Emre, Hacı Bektaş Veli bu dönemde yaşamıştır. * Mevlana Mesnevi adlı eseri yazmıştır.