Temperaturun öLÇÜLMƏSİ plan temperatur şkalaları və temperatur kəmiyyət vahidləri. Mexaniki kontakt termometrləri

Mühazirə 23, 24, 25

SƏVİYYƏLƏRİN ÖLÇÜLMƏSİ
P L A N
1. Əsas anlayışlar;

2. Səviyyə ölçən cihazların təsnifatı;

3. Fasiləsiz təsirli səviyyəölçənlər;

3.1. Vizual səviyyəölçənlər;

3.2. Üzücülü (poplavoklu) səviyyəölçənlər;

3.3. Siqnal üzgəcli (buykovıe) səviyyəölçənlər;

3.4. Hidrostatik səviyyəölçənlər;

3.5. Elektrik səviyyəölçənlər;

3.6. Radioizotop səviyyəölçənlər;

3.7. Ultrasəsli səviyyəölçənlər;

3.8. Radarlı səviyyəölçənlər;

3.9. Sudalğalı səviyyəölçənlər (volnovodnıe);

4. Səviyyə siqnalvericiləri;

4.1. Üzücülü (poplavoklu) səviyyə siqnal vericiləri;

4.2. Vibrasiyalı səviyyə siqnalvericiləri;

4.3. Konduktometrik səviyyə siqnalvericiləri;

4.4. Tutumlu səviyyə siqnalvericiləri;

4.5. Maqnitli səviyyə siqnalvericiləri.
Ə D Ə B İ Y Y A T

1. Чистофорова Н.В., Колмогоров А.Г. Технические измерения и приборы. Часть 1. Измерение теплоэнергетических параметров. Учебное пособие. – Ангарск. 2008.

Hal -hazırda səviyyələrin ölçülməsi əməliyyatı kimya, neftkimya və neftemalı istehsalatında, yeyinti sənayesində, inşaat materialları sənayesində, ekoloji monitorinq sistemində və digər çoxlu sahələrdə texnoloji proseslərin idarə edilməsi və nəzarətinin təşkilində əsas hesab olunur. Tutum və qabların, yaxud səviyyə- ölçənlərin dolma səviyyəsinin ölçü cihazlarına fərqli tələblər qoyulur: bəzən müəyyən hüdud qiymətə nail olmanın yalnız siqnal verilməsini, bəzən də fasiləsiz olaraq dolma səviyyəsinin ölçülməsinin yerinə yetirilməsi tələb edilir.

Müxtəlif fiziki üsullardan istifadə etməklə səviyyələrin ölçülməsi və nəzarətində geniş molekkulaturada vasitlər mövcuddur: poplavoklu (üzücü), siqnal üzgəcli (buykovıe), tutumlu, hidrostatik təzyiqli, ultrasəsli, radarlı və s. Bu üsul və vasitələr müxtəlif mühitlərin səviyyələrinə: maye (təmiz, çirklənmiş), pulpa, neft məhsulları, qalanan-tökülən fərqli dispersliyə malik bərk mühitlərin səviyyələrinə nəzarətə imkan verir. Səviyyəölçənlər seçilərkən nəzarət olunan mühitin fiziki kimyəvi xüsusiy-yətlərindən: temperatur, abraziv xüsusiyyət, özlülük, elektrik keçiriciliyi, kimyəvi aqressivlik və s. nəzərə alınır. Bundan başqa, rezervuardakı yaxud onun ətrafındakı işçi şərait: təzyiq, vakum, qızma, soyuma, dolma yaxud boşalma (pnevmatik yaxud mexaniki) üsulu, qarışdırıcıların olması, yanğın təhlükəsizliyi, partlayış təhlükəsi və s. diqqətə alınmalıdır.

Maye səviyyələrinin ölçülməsində istifadə olunan qurğuları aşağıdakılara bölünür:

- vizual

- poplavoklu (üzücülü), səviyyələrin ölçülməsi üçün maye səviyyəsində -səthində duran poplavok -üzücü yaxud digər cisimdən istifadə olunur;

- siqnal üzgəcli (buynovıe), burada səviyyələrin ölçülməsi üçün böyük cisim (buyok)-dən, qismən mayeyə batırılmış olmaqla istifadə edilir;

- hidrostatik, maye sütununun hidrostatik təzyiqinin ölçülməsinə əsaslanır;

- elektrik, burada elektrik parametrlərinin kəmiyyətləri maye səviyyəsindən asılı olur;

- ultrasəsli, səthlərin səs dalğalarının əks olunmasına əsaslanır;

- radarlı və sudalğalı, səthdən yüksək tezlikli siqnalların əks olunması prinsipinə əsaslanır;

- radioizotoplu, maye səviyyəsindən asılı olan nüvə şüalanması selinin intensivliyindən istifadəyə əsaslanır.

Səviyyəölçənlər yuxarıdakı təsnifata rəğmən iş prinsipinə görə (cihaz) bölünür:

- fasiləsiz olaraq səviyyənin izlənməsi cihazları;

- səviyyələrin hüdud qiymətinin siqnalverici cihazları (səviyyə siqnal-vericiləri).

► Vizual səviyyəölçənlər kimi - maye səviyyəsinin ölçülməsinə xidmət edən göstərici şüşələri aid edilir (Şəkil 1). Göstərici şüşənin işi uzlaşan borulara əsaslanmışdır. Göstərici şüşələrlə borular aşağı ucundan (açıq borularda) yaxud hər iki ucundan olmaqla birləşdirilir. Şüşə borudakı maye səviyyəsini müşahidə etməklə onun səviyyəsini (mayenin) mühakimə etmək olar. Göstərici şüşə ventil yaxud kranla təchiz edilir ki, bununla da boruların aralanması və sistemin üfürülməsi saxlanılır.

Şəkil 1. Göstərici şüşə:

a – işıq keçən;

b – işıq əks olunan;

v – tərkib (iç) tipli.

İşığın keçdiyi və əks olunduğu göstərici şüşələr (Şəkil 1, a və b) mövcuddur. Yastı (müstəvi) göstərici şüşələr (Şəkil 1, b) 2,94 Mpa təzyiqə və 300^oC temperatura hesablanmışdır.

Göstərici şüşələrin 0,5 m-dən artıq uzunluqda istifadəsi tövsiyyə edilmir, odur ki, səviyyələr nəzarət edilərkən 0,5m-dən artıq olduqda bir neçə şüşə qondarılır (şəkil 1, v) və bu zaman növbəti şüşənin yuxarısı əvvəlkinin sonunu qapanmış olur.

► Mövcud səviyyəölçənlərin fərqli çeşidləri içərisində ən sadəsi poplavoklu -üzücülü səviyyəölçənlər hesab edilir. Dar və geniş diapazonlu üzücülü səviyyəölçənlər geniş yayılmışdır. Üzücülü dar diapazonlu səviyyəölçənlər (Şəkil 2, a) diametri 80...100mm olan paslanmayan poladdan hazırlanan kürə şəkilli üzücüdən ibarət qurğudur. Üzücü maye səthində üzür və ştampla xüsusi kipləşdirici salniklə kipləşdirilməklə ölçü cihazının əqrəbi yaxud bucaq yerdəyişməsini elektrik yaxud pnevmatik siqnallara unifikasiya edilmiş çeviriciyə П birləşdirilir.

Geniş diapazonlu üzücülü səviyyəölçənlər (Şəkil 2, b) -elastik trosla 2 əks yüklə 4 əlaqələndirilən üzücü 1 təsəvvüründə olub, əks yükün aşağı hissəsinə əqrəb bərkidilir ki, bununla rezervuardakı maye səviyyəsinin qiyməti şkalada 3 göstərilir. Üzücülü səviyyəölçənlərin hesabatında üzücünün konstruktiv parametrləri elə seçilir ki, “üzücü əks yük” sisteminin tarazlığı üzücünün müəyyən dərinliyə batırılmasında təmin edilsin. Əgər trosun ağırlıq qüvvəsi və diyircəklərdəki sürtünmələri nəzərə almasaq “üzücü-əks yük” sisteminin tarazlıq vəziyyəti aşağıdakı tənliklə təsvir edilə bilər:

_ (1)

burada G_yük, G_üz – yükün və üzücünün ağırlıq qüvvələridir;

S – üzücünün sahəsidir;

h₁ – üzücünün batırılma dərinliyidir;

S_m – mayenin sıxlığıdır.

Şəkil 2. Üzücülü səviyyəölçənlər:

a – dar diapazonlu; b – geniş diapazonlu;

1 – üzücü (poplavok); 2 – elastik tros; 3 –şkala; 4 - əks yük.
Maye səviyyəsinin yüksəlməsi üzücünün batırılma dərinliyini dəyişir və ona əlavə itələyici qüvvə təsir edir. Nəticədə (1) tənliyi –bərabərliyi pozulur və əks yük o həddə qədər düşür ki, üzücünün basdırılma dərinliyi h₁ -ə bərabər olur. Əksinə səviyyə düşdükdə isə üzücüyə təsir edən itələyici (çıxarıcı) qüvvə azalır və üzücü düşməyə başlayır və bu o ana qədər davam edir ki, üzücünün batırılma dərinliyi h₁ -ə bərabər deyildir.

► Siqnal üzgəcli (buykovic) səviyyəölçənlərin işinin fiziki əsası Arximed qanununa əsaslanmışdır. Məlum olduğu kimi mayeyə batırılmış cismə onun çıxardığı (sıxışdırdığı) mayenin çəkisinə proporsional itələyici F qüvvəsi təsir edir. Bu səviyyəölçənlərdə həssas element olaraq, sıxlığı mayenin sıxlığından böyük materialdan hazırlanan silindrik üzgənclərdən istifadə edilir. Əksər hallarda üzgəc olaraq paslanmayan polad borular hər iki tərəfdən lehimlənməklə və bu uclardan birində qarmaq olmaqla hazırlanır. Siqnal üzgəci şaquli vəziyyətdə olub qismən mayeyə batırılmış olur. Siqnal üzgəcinin H_üz –uzunluğu aparatdakı ölçülən maye səviyyəsinin maksimal ölçü səviyyəsinə yaxın qəbul edilir.

Aparatda Arximed qanununa uyğun olaraq maye səviyyəsi dəyişdikdə üzgəcin çəkisi mayedə onun səviyyəsinə mütənasib olaraq dəyişir. İtələyici qüvvə (üzgəcə təsir edən qüvvə):
_ (2)
burada ρ – ölçülən maye sıxlığı;

g – sərbəst düşmə təcili;

V_m – üzgəcin sıxışdırdığı maye həcmi;

S – üzgəcin en kəsik sahəsi;

h – üzgəcin mayeyə batırılan uzunluğu.

Siqnal üzgəcli səviyyəölçənlərin ölçmə sxemi şəkil 3 -də verilmişdir. Səviyyəölçən aşağıdakı kimi işləyir. Aparatdakı maye səviyyəsi ilkin h₀ səviyyəsindən kiçik yaxud bərabər olarsa (h₀ -səviyyəölçənin qeyri -həssas olduğu zonadır), üzgəcin 1 asıldığı ölçü ştanqı 2 müvazinətdə olur, belə ki, üzgəcin G₁ çəkisinin yaratdığı M₁ momenti əks yükün yaratdığı M₂ momenti ilə tarazlaşdırılır yaxud müvazinətdə olur.

Şəkil 3. Siqnal üzgəcli səviyyəölçənin ölçü sxemi:

1 –üzgəc; 2 –ştanq; 3 –dəstək; 4 -əks yük;

5 –çevirici; 6 –kipləşdirici membran.

Nə zaman ki, maye səviyyəsi h₀ –dan böyük olur (məsələn, h), üzgəcin (h –h₀) uzunluqlu hissəsi mayeyə batır, ona görə də üzgəcin çəkisi aşağıdakı kəmiyyət qədər azalır:

_ (3)

və uyğun olaraq (2) ştanqında üzgəcin yaratdığı M₁ momenti də azalır. Belə ki, M₂ momenti M₁ -dən böyük olur, ştanq o nöqtəsi ətrafında saat əqrəbi istiqamətində kiçik bucaq altında dönür və çeviricinin (S) dəstəyi (3) yerdəyişmə edir. Çevirici (elektrik yaxud pnevmatik) çıxış siqnalını formalaşdırır ki, bu da səviyyəölçənin çıxış siqnalı hesab olunur. Çeviricinin ölçü sisteminin hərəkəti (o anadək davam) bütün qüvvə momentlərinin (2) dəstəyinə təsir edən toplanı qiyməti 0 –sıfra bərabər olunur.

Texnoloji aparatın hermetikliyi üçün onda həssas elementin qondarılmasında kipləşdirici membrandan istifadə edilir.

Siqnal üzgəcli səviyyəölçənlərin minimal yuxarı həddi 0,025 m, maksimal isə -16 m. Yuxarı ölçmə hüdudunun qiymətini cihazlarda aşağıdakı sıradan seçilir: 250; 400; 600; 1000; 1600; 2500; 4000; 6000; 8000; 10000 mm, ancaq sifarişçi ilə razılaşmadan asılı olaraq siqnal üzgəcinin uzunluğu fərdi hazırlana bilir.

► Hidrostatik səviyyəölçənlərdə səviyyənin ölçülməsi hidrostatik təzyiqin (ölçülməsinə) təyininə əsaslanmışdır. Hidrostatik təzyiqinrezervvkarın dibindəki P_r kəmiyyəti ölçü cihazının üzərindəki maye sütununun h hündürlündən və mayenin ρ sıxlığından asılıdır, yəni P_r = ρg h, uyğun olaraq h =P_r/ ρg, burada g = 9,81 m/s².

Hidrostatik təzyiqin ölçülməsi həyata keçirilir:

• artıq (izbitoçnoqo) təzyiq vericilərinin səviyyənin aşağı hüdud qiymətinə uyğun səviyəyə qoşulmaqla;

• differensial manometrlə -rezervuarın aşağı hüdud qiymətinə uyğun və qaz mühitində isə maye üzərində olmaqla qoşulmaqla;

• qaz (hava) təzyiqinin –boruda ötürülən qazın ölçülməsində rezervuarı dolduran maye qeydə alınan məsafədən (pyezametrik üsulla) qoşulmaqla.

Şəkil 4 -də səviyyənin ölçülməsi, artıq təzyiq vericisi ilə (manometrlə) təyininin sxemi verilmişdir. Bu məqsədlə tətbiq edilən verici ДИ (ÖV) istənilən tipdə olmaqla, uyğun ölçmə hüdudunda aşağıdakı asılılığa uyğun P_r = ρg h təyin edilir.

Şəkil 4. Artıq təzyiq vericisinin köməyi ilə rezervuarda səviyyənin ölçülməsi.

Açıq rezervuarlarda atmosfer təzyiqi altında səviyyələrin ölçülməsi şəkil 5-də ki sxem üzrə həyata keçirilir.

Difmamometr (DD – “TD”) impuls borusu ilə müsbət kamera rezervuarla onun aşağı nöqtəsindən birləşdirilir. Mənfi kamera isə atmosferlə təmasda olmalıdır. Bu halda atmosfer təzyiqinin dəyişməsi ilə əlaqədar xətalar aradan qaldırılır, belə ki, difmomometrdəki yekin təzyiq düşgüsü:

Baxılan ölçmə sxemindən o zaman istifadə edilir ki, difmamometr rezervnarın aşağı səviyyəsi ilə eyni səviyyədə yerləşmiş olur.

Şəkil 5. Açıq rezervuarda differensial təzyiq vericisinin köməyi

ilə səviyyənin ölçülməsi.
Əgər difmomometr rezervuardan h₁ qədər aşağıda olarsa onda tarazlayıcı baçoklardan (TB) istifadə məqsədəuyğundur. Rezervuarlardan tarazlayıcı baçoklarla səviyyələrin ölçülməsi aşağıdakı sxemi üzrə (şəkil 6) yerinə yetirilir. Ancaq, burada rezervuar atmosfer təzyiqi altında olduğu qəbul edilir.

Tarazlayıcı baçoklar əsasən impuls borusunda h₁ maye sütununun yaratdığı statik təzyiqi kompensasiya etmək üçündür.

Yuxarı (izbıtoçnıy) təzyiq P_yux altında olan aparatlarda ölçmə şəkil 7-dəki sxem üzrə yerinə yetirilir. P_yux təzyiqi difmamometrin hər iki impuls borusuna daxil olur, odur ki, ölçülən təzyiq itgisini ∆ P aşağıdakı kimi təsəvvür etmək olar:
_ (4)

Şəkil 6. Açıq rezervuarda differensial təzyiq vericisinin köməyi ilə tarazlayıcı

baçoklardan istifadə etməklə səviyyələrin ölçülməsi:

a – tarazlayıcı baçoklar (TB) aşağıda yerləşdirildikdə;

b – tarazlayıcı baçoklar (TB) yuxarı vəziyyətdə yerləşdirildikdə.

h = o olduqda max. ∆P = _max, yaxud h = H_max olduqda isə ∆P = o. Tənlikdən göründüyü kimi səviyyəölçən cihazın ölçü şkalası çatdırılan –obraşyonnıy olur.

Şəkil 7. Qapalı rezervuarda differensial təzyiq vericisinin köməyi

ilə tarazlaşdırıcı baçoklardan istifadə etməklə

səviyyələrin ölçülməsi.

Rezervuara doldurulan mayeyə müəyyən dərinlikdə batırılmış boruya vurulan qazın təzyiqinin ölçülməsi yolu ilə hidrostatik təzyiqin ölçülməsinə əsaslanan səviyyəölçənlər -pyerometrik səviyyəölçənlər adlanır.

► Elektrik səviyyəölçənlərdə maye səviyyəsi hər hansı bir elektrik siqnalına çevirilir. Ən geniş yayılmış səviyyəölçənlər tutumlu və omik səviyyəölçənlərdir.

Tutumlu səviyyəölçənlərin işi duzların, turşuların və qələvilərin sulu məhlullarının dielektik nüfuzluğunun (keçiriciliyinin) hava yaxud su buxarının dielektrik nüfuzluğundan fərdi olmasına əsaslanmışdır.

Tutumlu səviyyəölçənlərin prinsipial sxemi aşağıdakı kimidir (şəkil 8).

Şəkil 8. Tutumlu səviyyəölçən:

1, 2 – elektrodlar;

3 – elektron bloku.

Qabdakı maye səviyyəsinin ölçülməsində mayeyə batırılmış elektrik kondensator təsəvvüründə olan və tutumu maye səviyyəsindən asılı olan çevirici salınır (batırılır). Çeviriciləri silindrik və lövhə şəklində, həmçinin sərt çubuq şəkilində hazırlayırlar.

Silindrik tutum çeviriciləri iki yaxud bir neçə konsentrik yerləşmiş boruda aralarında h hündürlüklü maye qatı olmaqla yerləşdirilir. Çeviricinin tutumu iki sahənin: dielektrik nüfuzluğu ε_m olan mayeyə batırılmış və dielektrik nüfuzluğu ε_müh (hava üçün ε_müh=1) olan mühitlərin tutumları cəminə bərabərdir.

Silindrik tutum çeviricilərinin tutumu:

_ (4)

burada D və d – çevirici borularının xarici və daxili diametrləridir;

H – qabın (tutumun) hündürlüyüdür;

h – ölçülən səviyyədir.

Omik səviyyəölçənlər başlıca olaraq verilmiş hüdudda elektrik keçirici mayelərin səviyyəsinin saxlanmasında və siqnalizasiyasında istifadə edilir. İş prinsipi qida mənbəyinin elektrik zəncirinin, müəyyən omik müqavimətli elektrik zənciri sahəsi təsəvvüründə olub nəzarət olunan mühit tərəfindən qapanmaya (zamkaniya) əsaslanmışdır.

Cihaz, elektrod və nəzarət olunan material arasına daxil edilən elektromaqnit rele təsəvvüründədir. Releli səviyyə siqnal vericiləri obyektin tipi və nəzarət olunan səviyyələrin sayından asılı olaraq fərqli qoşulma sxemlərinə uyğun olur. Şəkil 9, a-da cihazın cərəyan keçirən obyektə qoşulma sxemi verilir. Bu halda bir h səviyyəsinə nəzarət üçün bir elektrod, bir rele və bir naqil istifadə edilir. İki h₁ və h₂ səviyyələrinə nəzarət üçün isə artıq hər birindən ikisi tələb edilir (Şəkil 9, b). Burada elektrod keyfiyyətində metallik çubuqlar yaxud borular və kömür elektrodlar (aqressiv mayelər üçün) tətbiq edilir.

Şəkil 9. Omik səviyyə siqnalvericiləri:

a – bir səviyyə üçün; b – iki səviyyə üçün.

1 –elektrod; 2 – elektromaqnit rele;

3 – qida mənbəyi.

Bütün elektrodlu cihazların əsas çatışmamazlığı –onların özlüklü, kristallaşan, bərk çöküntü əmələ gətirən və çevirici elektrodlarına yapışan mühitlərdə tətbiqinin qeyri-mümkün olmasıdır.

► Radioizotop şüalandırıcılı səviyyəölçənlər iki qrupa bölünür:

1) fasiləsiz səviyyənin ölçülməsi üçün, izləyici sistemli;

2) verilmiş səviyyədən (qiymətdən) meyletmənin siqnal verilməsi (indikatorlu).

İzləyici səviyyəölçənin prinsipial sxemi şəkil 10 –da verilmişdir. Cihazın təsiri γ şüaları selinin intensivliklərinin müqayisəsinə əsaslanmışdır. Cihaz dəsti üç blokdan ibarətdir.

1) şüalanma mənbəyi və qəbuledicisi çeviriciləri;

2) elektrik bloku;

3) göstərici cihaz.

Şəkil 10. Radioizotop səviyyəölçənlər:

1 –şüalanma mənbəyi; 2 –borular; 3 –polad lanta; 4 –flanslar;

5 –qurğuşun konteyner; 6 –reversiv mühərrik; 7 –baraban;

8 –sonsuz vint ötürməsi; 9 –dişli rolik; 10 –ilkin selsin;

11 –göstərici cihaz; 12 –elastik kabel; 13 –şüalanma qəbuledicisi;

14 –yüklü diyircək; 15 –qurğuşun tıxac.

Bu cihazlar o yerlərdə tətbiq edilir ki, orada digər ölçmə üsulları yararsızdır. Qeyd olunan cihazın ölçmə diapazonu ...10 m-dək, xətası isə 1 sm-i aşmır.

► Ultrasəsli səviyyəölçənlər (tezliyi > 20 KHs) ölçülən mühitlə kontakt olmadıqda və çətin düşülən yerlərdə səviyyələrin ölçülməsinə imkan verir. Ultrasəsli səviyyəölçənlərdə adətən səs dalğalarının “maye -qaz (hava)” sərhəddindən əks olunmasından istifadə olunur. Şəkil 11 -də ultrasəsli səviyyəölçənlərin iki mühitin ayrıldığı sərhəddən səs dalğalarının əks olunmasına əsaslanaraq işləyən səviyyə-ölçənlərin ölçü sxemi göstərilmişdir.

Cihaz elektron blokdan (EB), pyezoelektrik şüalandırıcıdan (çeviricidən) və ikinci cihazdan ibarətdir. Elektron bloku generatordan1, impuls generatorundan 2, gücləndiricidən 4, zaman ölçəndən 5 ibarətdir.

Burada ultrasəsli –pyezoelektrik şüalandırıcıda çevrilən elektrik impulsu qaz mühitinə yayılaraq “maye -qaz” ayrılma sərhəddindən əks olunaraq geri qayıdır və müəyyən andan sonra həmin şüalandırıcıya təsir edir, nəticədə elektrik siqnalına çevrilir. Hər iki inpuls: göndərilən və əks olunan (zamana görə ayrılmış) gücləndiriciyə 4 daxil edilir.

İmpulsların göndərilməsi və qəbulu momentləri arasındakı τ zamanı ölçülən səviyyənin hündürlüyünün funksiyasıdır, yəni:
_ (5)
burada H_max - ölçülən maksimal səviyyə;

H - cari səviyyə;

c - ultrasəs dalğalarının ölçülən mühitdə yayılma çürətidir.

Mühitin kimyəvi və fiziki xüsusiyyətləri ölçmə nəticələrinə, ultrasəs üsulunda alınan nəticələrə təsir etmir, odur ki, aqressiv, abraziv, özlülüklü və yapışqan maddələrin səviyyələrinin ölçülməsi heç bir problem doğurmur.

Şəkil 11. Ultrasəsli səviyyəölçənlərin ölçü sxemi:

1 –verici generator; 2 –impuls generatorları; 3 –pyezoelektrik

şüalandırıcı; 4 –gücləndirici; 5 –zaman ölçən; 6 –ikinci cihaz.

Üsulun əsas üstünlükləri:

• kontaktsızlığı;

• çirklənmiş mayelərdə tətbiq olunması;

• üsulun realizasiyası avadanlığın yeyilməyə davamlılığına və möhkəmliyinə

yüksək tələblər tətbiq edilmir;

• nəzarət olunan mühitin sıxlığından asılı olmamaq.

Çatışmamazlıqları:

• şüalanma konusunda böyük səpələnmələr;

• qeyri –stasionar maneələrdən (məsələn, qarışdırıcı) əks olunması ölçmələrdə

səhvlərə səbəb olur;

• normal atmosfer təzyiqli rezervuarlarda tətbiqinin mümkünlüyü;

• siqnala toz, buxar, qaz qarışığı və köpük təsir edir.

► Səviyyələrə,ən fərqli nəzarət üsulları çoxluğundan onun həm hüdud və həm də cari qiymətlərinin alınmasınaimkan verən üsulu seçmək mümkündür. Kifayət qədər az sayda üsullar sənaye sistemində reallaşdırılmışdır. Realizə olunan üsullardan bəziləri unikal hesab olunur və çox məhdud miqdarda (barmaqla göstərilməklə) tətbiq olunur, digər üsullar isə daha universal olub seriyalı sistemlərdə geniş istifadə olunur. Ancaq, elə üsullar da vardır ki, öz unikallığı və universallığı ilə uzlaşır – ilk növbədə bu üsullara mikrodalğalı kontaktsız üsulu aid etmək olar və sadəlik üçün əsassız olmayaraq radarlı adlandırılır. Bu üsul bir tərəfdən ölçü qurğusunun nəzarət olunan mühitlə minimal kontaktı təmin edir, digər tərəfdən isə tam praktiki olaraq onun temperatur və təzyiqinin dəyişməsinə qeyri –həssaslığı ilə səciyyələnir. Belə ki, temperatur və təzyiq elə qiymətə malik olar ki, digər üsulların, xüsusən də kontaktlı üsulların tətbiqi yolverilməz olur. Sözsüz ki, imkanların unikallığı cihazın qiymətinə təsir etməmiş deyildir. Ancaq bu sahədəki proqress o qədər böyükdür ki, onların üstanlüyü də labüddür və ciddi olaraq səviyyələrə nəzarət üçün ən yaxın zamanlarda radarlı nəzarət sistemlərinin geniş yayılacağını proqnozlaşdırmaq olar.

Bütün mövcud fərqliliklərə rəğmən ümumi olan yalnız onların təsir (iş) prinsipidir:

Şüalanan CB4 –siqnal nəzaərət olunan obyektdən əks olunur, qəbul olunur və uyğun qaydada emal olunur (şəkil 12). Emalın nəticəsi obyektin bu və ya digər parametrinin qiymətinin: uzaqlıq, sürət, hərəkət istiqaməti və s. əldə edilməsidir. İstifadə olunan prinsipdən asılı olmayaraq radarlı səviyyəölçənlərdə daşıyıcı tezliyi 5,8...26 HHs (ГГс) olan CB4 siqnalları tətbiq edilir.

Şəkil 12. Səviyyənin radarlı səviyyəölçənlərlə ölçülməsi sxemi.
Hal –hazırda radarlı sistemlərdə səviyyələrə nəzarət üçün əsasən iki texnologiya tətbiq edilir: fasiləsiz tezlikli –modullaşdırılmış şüalanmalı (FMCW – frequency modulated continuous wave) və siqnalın impulslu şüalanması.

FMCW texnologiyasında məsafələrin ölçülməsi üçün dolayı üsul reallaşdırılır. Səviyyəölçən tezliyi fasiləsiz olaraq xətti qanun üzrə iki f₀ və f₁ qiymətləri arasında dəyişən mikrodalğalı siqnal şüalandırır (şəkil 13). Nəzarət olunan mühitin səthindən (maye, qalanan (tökülən) material) əsk olunan siqnal eyni antenna ilə qəbul edilir və emal edilir. Onun tezliyi baxılan zaman momentindəki şüalanan siqnalla müqayisə edilir. Tezliklər fərqinin qiyməti (∆f) səthə qədər olan məsafə ilə düz mütənasibdir.

Prinsip çox sadədir, ancaq onun yolunda praktiki reallaşması üçün çoxlu texniki və texnoloji problemlər mövcuddur. Onlardan ən vacibi ölçmələrin dəqiqliyinə təsir edən siqnalın tezliyinin dəyişməsinin yüksək xəttiliyinin təminatı və xüsusən də onun temperatur stabilliyidir ki, səviyyəölçənlər adətən çox geniş temperatur diapazonunda istismarı nəzərdə tutulur.

FMCW səviyyəölçənləri üçün ideal olan, nəzarət olunan mühitin səthinin kifayət qədər böyük sahəyə malik olması, orada hər hansı bir həyacanlanmanın olmaması, rezervuarın özü isə hər hansı bir daxili konstruktiv elementdən tam azad olması hesab edilir. Ancaq, real şərait isə bundan tamaməm fərqli olur və əlavə problemlər doğurur ki, bunlara da böyük miqdarda parazit exo –siqnalların konstruksiya elementləri, səthlərin nahamarlıqları (xüsusən də tökülən materiallara nəzarətdə) və s. ilə əlaqədar yaranmasını göstərmək olar (şəkil 14).

Şəkil 13. FMCW texnologiyasından istifadə edilərkən

məsafənin ölçülməsi prinsipi:

_____ şüalanan siqnal;

. . . . . . əks olunan siqnal.

Şəkil 14. FMCW texnologiyasından istifadə edildikdə parazit əksolunmalar:

a – şüalanan siqnal; b, v – parazit exo –siqnallar;

q – faydalı əks olunan siqnallar.

Bundan başqa, siqnalın ötürülməsi və qəbulu eyni zamanda həyata keçirilir. Nəticədə səviyyə-ölçənin qəbuledicisinə girişdə emplitudasına görə böyük səpələnmiş siqnallar qarışığı mövcud olur. Exo –siqnalların tezliyinin ayrılmasında Furyenin sürətli çevrilmə üsuluna əsaslanan alqoritm tətbiq edilir. Bunun reallaşdırılması üçün yetərincə hesablama resursları və nisbi zaman müddəti tələb edilir. Faydalı exo-siqnalı ayırmaq və qalanlarını inkar etmək üçün servis kompyuterində yaxud səviyyəölçəndə qondarılan xüsusi proqramı təminatından istifadə edilir.

İmpulslu tipli radarlarda məsafənin təyini üçün CB4 –siqnallarının nəzarət olunan səthə və əksinə şüalanmasında keçən zaman müddətinin ölçülməsinə əsaslanan üsuldan istifadə edilir. Burada sürətli Furye çevrilməsi tələb olunmur. Bununla belə bir neçə metrlik araməsafəsindən siqnalın keçməsi müddəti nanosaniyə vahidləri qədər olur. Odur ki, belə kiçik qiymətlərə malik ölçmələrdə tələb olunan dəqiqliyin təminində siqnalların işlənməsi (emalı) üçün xüsusi üsul tətbiq edilir. Bunun üçün adətən CB4 –siqnallarının ultrasəs diapazonunda aralıq tezlikli siqnala çevrilməsindən istifadə olunur. Belə çevrilmədən sonra radarlı səviyyəölçənlərdə siqnalların emalı üçün səviyyələrə nəzarətdə ultrasəsli cihazlarda istifadə olunan üsul və alqoritmlər asanlıqla tətbiq oluna bilər. İmpulslu tipli radarlı səviyyəölçənlər FMCW texnologiyasında istifadə olunan qurğulardan bir sıra üstünlüyə malikdir. Birinci tətbiq olunan exo-siqnallar onların mənbəyinin təbiətindən asılı olmayaraq zamana görə səpələnməsi onların daha sadə ayrılmasını təmin edir. İkinci impulslu səviyyəölçənlərin orta enerji tələbatı mkVt (mikrovat) vahidləri qədər (pik gücü CB4 –impuls şüalanmasında isə 1mVt (millivat) təşkil edir) dur ki, bu da onlar üçün standart cərəyan siqnallarından 4...20 mA ikinaqilli qoşulma sxemi üzrə ölçü zəncirindən istifadəyə imkan verir; FMCW texnologiyası üzrə işləyən cihazlarda enerji tələbatı, fasiləsiz şüalanma xarakterli olması səbəbindən və həmçinin daimi olaraq exo-siqnalların riyazi işlənməsinə görə xeyli yuxarıdır. Üçüncü impulslu səviyyəölçənlərdə siqnalın ilkin emalının yerinə yetirilməsində elektronika sadədir, emalın özü isə aparatlarla yerinə yetirilir; nəticədə komplektləşdiricilərin sayının az olmasına rəğmən cihazın etibarlığı daha yüksək olur.

Radarlı səviyyəölçənlərin bir tipinin konstruksiyası aşağıdakı kimidir (Şəkil 15). Radarlı səviyyəölçənlərin ən vacib elementlərindən biri onun antenna sistemidir. Ancaq, şüalanan siqnalın hansı hissəsinin nəzarət olunan səthə çatdığı və əks olunan siqnalın hansı hissəsinin qəbul olunduğu və növbəti emal üçün elektron blokun girişinə ötürülməsi antennadan asılıdır. Radarlı sistemlərdə səviyyələrə nəzarət üçün əsasən beş tip antennadan: ruporlu; çubuqşəkilli; boruşəkilli; parabolik; planarlıdan istifadə edilir.

Çubuqlu və ruporlu antennalar (Şəkil 16. a, b) texnoloji qurğularda səviyyələrə nəzarət cihazlarının tərkibində geniş istifadə edilir. Boruşəkilli antennalar (Şəkil 16, v) o halda tətbiq edilir ki, çubuqlu və ruporlu antennalarla ölçmələrin yerinə yetirilməsi böyük çətinliklərə səbəb olduqda yaxud mümkün olmadıqda məsələn, köpük olduqda, güclü buxarlanma yaxud nəzarət olunan mayedə yüksək turbulentlik olduqda tətbiq edilir.

Parabolik və planar antennalar isə (Şəkil 16, q, d) müstəsna olaraq neft məhsullarının kommersiya uçotu sistemində istifadə edilir.

Şəkil 15. Radarlı səviyyəölçənin konstruksiyası:

1 – elektron bloku; 2 – displey; 3 – paylayıcı qutu; 4 – kabel girişləri;

5 – bərkitmə tərtibatı; 6 –antenna.

Şəkil 16. Radarlı səviyyəölçənlərin antennalarının tipləri:

a – çubuqşəkillə;

b – ruporlu;

v – boruşəkilli;

q – parabolik;

d – planarlı.

Qapalı tutumlarda səviyyələrə nəzarətdə radarlı səviyyəölçənlərin ən çox tətbiq olunduğundan onların antennaları rezervuarın daxilində yerləşdirildiyindən orada olan əlverişsiz (zərəli) amillərin təsirinə məruz qalır.

Bunlara aiddir: yüksək təzyiq, yüksək temperatur, aqressiv buxarlanma, toz və s. Sözsüz ki, antennaların konstruksiyaları və onların hazırlanması üçün istifadə edilən materiallar qeyd olunan bütün təsirlərə davam gətirməlidir. Bundan başqa, rezervuarların konstruksiyalarında böyük fərqlər mövcud olduğundan səviyyə-ölçənlərin quraşdırılmasında çoxlu problemlərə səbəb ola bilir.

► Sudalğalı səviyyəölçənlər kontakt tipli səviyyəölçənlərə aiddir. [Vdnovodnıe] sudalğalı səviyyəölçənlərin iş prinsipi reflektometriya texnologiyasına müvəqqəti TDR (Time Domain Reflectometry) -in icazəsinə əsaslanmışdır. Mikrodalğalı radioimpulslar kiçik güclə zondlaaşağı istiqamətdə batırıldığı mühitə yönəldilir ki, bu mühitin səviyyəsinin ölçülməsi tələb olunur (şəkil17.). Dielektrik nüfuzluğu əmsalına malik mühitə radioimpuls çatdıqda, bu mühitin üstündəki qazın nüfuzluğundan fərqli olduğundan və bu fərqliliyə görə mikrodalğalı siqnalların əks istiqamətdə əks olunması baş verir. Zondlayıcı impulsun ötürülməsi və exo -siqnalların qəbul edilməsi momentləri arasındakı zaman intervalı nəzarət olunan mühitin səviyyəsinə qədər olan məsafəyə mütənasibdir. Analoji olaraq fərqli dielektrik nüfuzluğu əmsalına malik iki maye mühitinin ayrıldığı sərhəd və verici arasındakı məsafə ölçülür. Əks olunan siqnalın intensivliyi mühitin dielektrik nüfuzluğundan asılıdır. Dielektrik nüfuzluğu nə qədər yüksək olarsa, əks olunan siqnalın intensivliyi də yüksək olar. Digər səviyyə ölçmə üsulları ilə müqayisədə sudalğalı texnologiya bir sıra üstünlüklərə malikdir, belə ki, radioimpulslara praktiki olaraq mühitin tərkibi, rezervuarın atmosferi, temperaturu və təzyiqi qəbul edilməzdir.

Şəkil 17. Sudalğalı səviyyəölçənlərlə səviyyələrin

ölçülməsi sxemi.
Radioimpulslar zondla istiqamətləndirildiyindən, rezervuarın fəzasında sərbəst yayılmır və bu səbəbdən kiçik və dar rezervuarlarda, həmçinin dar boğazlı rezervuarlarda sudalğalı texnologiyası müvəffəqiyyətlə tətbiq oluna bilər. Lazım gəldikdə çıxarıla bilən verici başlığı rezervuarın hermetikliyini pozmadan elektron modulu dəyişməyə imkan verir ki, bu da sıxılmış qazların və amonyanın səviyyələrinin ölçülməsində çox vacibdir.

Sudalğalı səviyyəölçənlər aşağıdakı əsas elementləri birləşdirir: gövdə, elıektron modulu, flyanslı yaxud yivli rezervuara birləşdirici və zond səviyyəölçənin gövdəsi iki sərbəst bölmədən (elektronika bölməsi və kabelin qoşulması üçün klemma bölməsi) ibarət olub, zonddan çıxarıla bilər və bu zaman rezervuarı açmağa ehtiyac olmur (şəkil 18). Bundan başqa, belə konstruksiyanın gövdəsi zərərli istehsalatda istismar zamanı səviyyəölçənlərin təhlükəsizliyini və etibarlılığını artırır. Elektron modulu elektromaqnit impulsu şüalandırır və (bu şüalar zondla yayılır) əks olunmuş (qəbul edilən) siqnalların emalını yerinə yetirir və informasiyanı analoqlu yaxud rəqəmsal siqnal şəkilində olmaqla mayekristallik indikatora yaxud ölçü sisteminə verir.

Texnoloji prosesin şəraitindən asılı olaraq beş tip zonddan birindən istifadə olunur: koaksial, sərt ikiçubuqlu, şərt birçubuqlu, elastiki bir naqilli və elastiki iki naqilli. Zondların seçilmçəsi səviyyəsi ölçülməli olan mühitin xüsusiyyətləri ilə şərtləndirilir (sıxlığı, özlülüyü, aqressivliyi və s.).

Koaksial zond (şəkil 19, a) –xarici səthlərin səviyyələrininvə iki mayenin ayrıldığı səviyyələrin ölçülməsində optimal həll hesab olunur, məsələn, həlledicilərin, spirtlərin, su məhlullarının, sıxılmış qazların və maye amonyanın. Koaksial zond ən yüksək siqnal /səs –küy nisbətini təmin edir.

Şəkil 18. Sudaqlğalı səviyyəölçən:

1 –gövdə; 2 –elektron bloku; 3 –rezervuara bərkidilmə hissəsi; 4 –zond.

Şəkil 19. Sudaqlğalı səviyyəölçənlərin zondlarının tipləri:

A –koaksial; b – sərt ikiçubuqlu; v –elastik ikinaqilli; q – sərt

təkçubuqlu; d –elastiki təknaqilli.

Aşağı dielektrik nifuzluğuna malik maye səviyyələrinin ölçülməsində, həmçinin turbulentlik şəraitində,köpük olduqda, yaxud zond yaxınlığında maye axını yaxud buxar olduqda ölçmələrin yerinə yetirilməsində tövsiyyə olunur. [Koaksial zonddakı örtük sakitləşdirici quyu kimi işləyir]. Koaksial zonddan istifadədə maksimal ölçmə diapazonu im-dir. Kristallaşmaya yaxud yapışmaya, meyilli həmçinin tozlarda istifadə tövsiyyə edilmir.

Sərt ikiçubuqlu (şəkil 19, b) yaxud elastiki ikinaqilli (şəkil 19, v) zondlar maye səviyyələrinin ölçülməsində tövsiyyə edilir (neft məhsulları, həlledicilər, su məhlulları və s). Səviyyələrin və maye mühitlərinin ayrıldığı səviyyələrin ölçülməsində tətbiq edilə bilər. Sərt ikiçubuqlu zondlu cihazın ölçmə diapazonu ... 3 m –dək, elastiki ikinaqilli zondlu cihazların ölçmə diapazonu ...23,5 m –dir.

Sərt birçubuqlu (şəkil 19, q) yaxud elastiki birnaqilli (şəkil 19, d) zondlar mühitin yapışmaqlığına və çuxıntıların əmələ gəlməsinə az həssasdır. Onlar özlülüklü mayelərdə, əhəngdə, su məhlullarında və alkoqollu içcilərdə, həmçinin sanitariya məqsədlə yeyinti və farmasevtika sənayesində istifadə edilə bilər. Eyni zamanda bərk hissəciklərin, qranul və tozların, məsələn buğda –taxıl, qum, qurunm və s. səviyyələrinin ölçülməsində istifadə edilə bilər. Həmçinin özlü mayelərin, məsələn sərop, bal və s., sulu məhlulların səviyyələrinin ölçülməsində tətbiq edilə bilər. Təkçubuqlu zond ...3 m-dək diapazonda, təknaqilli elastik zond ...23,5 m –dək diapazonda ölçmələr üçün tövsiyyə olunur.

►Hüdud səviyyələrin sonuc açılması (səviyyə siuqnalvericiləri) açarları o halda çıxış siqnalı formalaşdırır ki, nəzarət olunan material səviyyəsi müəyyən olunmuş –vericinin quraşdırıldığı verilmiş nisbi hündürlükdə yuxarı qalxmış, yaxud aşağı düşmüş olsun. Buna misal olaraq: dolmadan (maye ilə) mühafizə, yaxud avadanlığın “quru gediş” rejimindən mühafizəsini, rezervuarın minimal və maksimal səviyyədə dolmasının yoxlanmasını göstərmək olar. Hüdud səviyyənin ölçülməsi üçün aşağıdakı nəzarət vasitələri mövcuddur: üzücülü açarlar, vibrasiyaedici həssas elementli sonuc açarları, konduktometrik açarlar, tutum zondları, batırılan maqnitli zondlar.

Aşağıdakı cədvəldə (cədvəl 1) hüdud səviyyələrin təyin vasitələrinin tipləri və tətbiq oblastı verilmişdir.

Cədvəl 1.

Hüdud səviyyələrin təyini vasitələri və onların tətbiq sahələri

Səviyyələrə nəzarət vasitələri	Hüdud səviyyələrinin təyini
	Maye		Tökülən materiallar
Üzücülü açarlar	Hə		Yox
Vibrasiyalı sonuc açarları	Hə		Hə
Konduktometrik açarlar	Hə		Yox
Tutum açarları	Hə		Hə
Maqnitli batırılan zondlar	Hə		Yox

► Üzücülü siqnal verənlər lazımi üzücülük xüsusiyyətinə malik olub, maye səthində bərkidilməməklə ciddi olaraq horizontal vəziyyətdə olunur. Konkret olaraq üçücülü verici məxsusi kabel tutucu ilə mayenin uyğun hüdud səviyyəsindəki hündürlükdə bağlanır.

Qoşulma prosesi vericinin yırğalanması ilə başlayır, yəni horizontal vəziyyətdən istənilən istiqamətdə meyl etməsində (şəkil 20) baş turur.

Kommutasiya qurğusu keyfiyyətində əsasən mayemetallik mikrosöndürücü açarlar tətbiq edilir, hal-hazırda civə əvəzinə qalinstan istifadə edilir (Galinstan-maye metallik ərinti olub, qallium Ga, İn –indium və Sn qalaydan ibarət olub 19^oC-dən yuxarı temperaturda maye vəziyyətini saxlayır).

Şəkil 20. Üzücülü siqnalvericinin iş prinsipi.
Müasir üzücülü vericilərdə civəsiz üç növ kommutasiya qurğusu istifadə edilir:

1. Kürəşəkilli induktiv üsula əsaslanan vəziyyəti təyin edən mikrosöndürücü açar;

2. Kürəşəkilli sonuc mikrosöndürücü açar;

3. Mikrosöndürücü açar, Galinstan maye metallik ərintidən istifadə edilən.

Üsulun üstünlükləri:

• sadəliyi;

• möhkəmliyi;

• yüksək olmayan dəyəri.

Çatışmazlıqları:

• yapışqan mayelər üçün yararsızlığı;

• üzməkliyin üzücünün ölçülərindən asılılığı;

• kiflənən mayelərlə problemin olması;

• qeydə alma nöqtəsinin mühitin sıxlığının dəyişməsindən asılılığı.

► Vibrasiyalı səviyyə siqnalvericilərində - kamerton tipli (onun formasını bəzən dalğalanan çəngəl adlandırırlar) rezonatorlu qurğu tətbiq edilir.

Vibrasiyalı sonuc açarlarını praktiki olaraq bütün maye və tökülən materialların hüdud səviyyələrinin təyinində istifadə oluna bilər.

Üsulun əsas üstünlükləri:

• sadəlik;

• quraşdırma yerində nizamlanmanın tələb olunmaması;

• hərəkət edən hissələrin olmaması;

• turbulentliyə, köpük əmələ gəlməsinə və xarici titrəyişlər (vibrasiyalara) qeyri-həssaslığı;

• istənilən fəza (boşluq) təyinatı üçün yetərlidir;

• ölçülən maddənin əksər fiziki xüsusiyyətlərinə (sıxlığı istisna olmaqla) qeyri-həssaslığı;

• işlək olmasının montaj yerində yoxlanmasının mümkünlüyü.

Çatışmazlıqları:

• mayelərdəki yapışqan maddələr və bərk hissəcikləri imtinaya səbəb ola bilər;

• bərk hissəciklər dalğalanan çəngəllərin tutulmasına səbəb ola bilər.

► Konduktometrik səviyyə siqnalvericiləri cərəyan şiddətinin ölçülməsinə əsaslanır. Boş rezervuarda iki elektrod arasındakı müqavimət sonsuz böyükdür; elektrodların uclarını keçirici mühitə batırdıqda müqavimət onun keçiriciliyinə uyğun kəmiyyət qədər azalır. Bu üsulun tətbiq oblastı müstəsna olaraq keçirici mayelərin səviyyələrinin nəzarəti sahəsidir. Uyğun olaraq, özlüklü və tökülən materialların səviyyələrinin ölçülməsində istifadə oluna bilməz. Bu üsulla başlıca olaraq sisterna, bak və buxar qazonlardakı hüdud səviyyələrin ölçülməsində tətbiq edilir. Alışma mayelərin dielektrik olduqları səbəbindən bu üsul tətbiq olunmur. Aqressiv mayelərin səviyyələrinin ölçülməsi problemsizdir, buna səbəb yüksək davamlı materiallardan istifadə edilməsidir.

Üsulun əsas üstünlüyü:

• sadəliyi və möhkəmliyi;

• hərəkət edən mexaniki hissəciklərin olmaması;

• turbulentliyi qeyri –həssaslığı;

• yüksək temperaturlu və təzyiqli texnoloji proseslərdə tətbiq edilir;

• xidmət və nizamlanmanın sadəliyi.

Çatışmazlıqları:

• yapışqan maddələr və dielektriklər üçün yararsızdır;

• yağlı maddələr elektrodlarda zərif qeyri-keçirici örtük əmələ gətirir ki, bu da imtinaya səbəb olur.

► Tutum səviyyə siqnal vericilərində rezervuarların doldurulması səviyyəsin-dən asılı olaraq elektrik tutumunun dəyişməsinin təyin edilməsinə əsaslanmışdır. Kondensator rezervuarın divarı və şupla formalardırılır. Səviyyənin dəqiq təyinində həlledici rolu konstruksiya, izolyasiya və tutum fondunun düzgün yerləşdirilməsidir. Odur ki, aşağıdakı amillər nəzərə alınmalıdır: zondun izolyasiyası; rezervuarın forması; rezervuardakı təzyiq; nəzarət olunan materialın temperaturu; onun dənəvərliyi; abrazivliyi; kimyəvi aqressivliyi, özlülüyü; kondensat yaxud köpük əmələ gəlməsinin mümkünlüyü.

Tələb olunan uzunluqdan asılı olaraq ölçü zondu naqil trosdan (kanatdan), metallik çubuq yaxud borudan hazırlanır.

Üsulun əsas üstünlüyü:

• quraşdırılma və istismarının sadəliyi;

• tətbiqinin çoxfunksionallığı;

• yapışqan maddələr üçün istifadənin mümkünlüyü;

• zondun yellənməsinin təsirinin aktiv kompensasiyası.

► Maqnitli səviyyə siqnalvericiləri – təmişlənmiş mayelərin, məsələn suyun, həlledicilərin, yağın, müxtəlif növlü yanacaqların səviyyələrinin ölçülməsində tətbiq edilir. Nəzarət olunan mayenin növündən asılı olaraq fərqli zondlar hazırlana bilər:

• aqressiv turşu və qələvilər üçün plastiki;

• su, yağ və s. üçün paslanmayan poladlar;

• yanacaq, həlledici və spirtlər üçün partlamadan mühafizəolunan paslanmayan poladlardan.

Üsulun əsas üstünlükləri:

• sadə iş prinsipi;

• sadə -mürrəkəb olmayan montaj;

• mürəkkəb olmayan texniki xidmət.

Çatışmazlıqlar:

•üzməklik üzücünün ölçüsündən asılıdır;

•işə düşmə nöqtəsi mühitin sıxlından asılıdır;

• zondun maksimal uzunluğu -6 m-ə qədərdir;

• nəzarət olunan mühitin minimal buraxılabilən sıxlığı ≈ 0,7 q/sm³ –dir.

• yalnız təmizlənmiş mayelərdə istifadə oluna bilər.