Terminologiya məSƏLƏLƏRİ №2

TERMİNOLOGİYA KOMİSSİYASININ

QƏBUL ETDİYİ TERMİNLƏR

Azərbaycan dilində	İngilis dilində
Axın	Flow
Axına nəzarət	Flow control
Axınlı saxlanma	Flow storage
Avropallet	Europallet
Bazis tələb	Base demand
Brak faizi	Reject rate
Brezent örtük	Tilt
Cari ehtiyatlar	Lot size stock
Diskret qayda	Discrete order
Dolu palet	Full pallet
Emal vahidi	Handling unit
Flout	Float
Fraxt şərtləri	Terms of freight
Fraxtedən	Charterer
Fraxtın dəyəri	Freight costs
Hibrid istehsal	Hybrid manufacturing
Homogen mallar	Homogenity goods
Xalis tələbat	Net requirements
Xalis ehtiyatlar	Net inventory
Xətti ölçülər	Dimension
Xüsusi dəyər	Value density
Sifarişə nəzarət	Order control
Standart məmulat	Standard product
Standart yük	Conventional cargo

MÜNDƏRİCAT

ÖN SÖZ 3
Sayalı Sadıqova. Müasir Azərbaycan ədəbi dilində alınmaların unifikasiya formaları...............................................................................4
Gülşən Axundova. Azərbaycan və ingilis dillərində geyim adlarının semantik xüsusiyyətləri..........................................................................13
Mansura Musayeva. Difficulties associated with the translation of syn­tac­tic structures of the radiotechnical texts................................................22
Fəridə Allahverdiyeva. Müasir ingilis dilində sadə nəqli cümlələrin intonativ variativliyi...............................................................................30
Sevinc Bağırova, Kəmalə Həsənova. Sinonimiya: Eyni və ya yaxın mənalı sözlərin ifadə resursları barədə..................................................39
Məhəbbət Əsədova. Əvəzlikləri diskurs çərçivəsində və diskursdan xaricdə fərqləndirən terminlər.................................................................48
Gültəkin Əliyeva. Müxtəlif sistemli dillərdə neologizmlərin linqvistik təhlili (Azərbaycan və rus dilləri materialları əsasında)..........................56
Svetlana Məmmədova. İngilis dilində kulinariya terminlərinin tarixi-etnoqrafik inkişafı....................................................................................64
Gülnur Mahmudova. İştiqaq dil hadisəsi ilə bağlı ilk terminlərin meydana gəlməsi.....................................................................................71
Şəbnəm Həsənli-Qəribova. Tərcümə prosesində orijinal mətnin linqvo-psixoloji xüsusiyyətlərinin təzahürü........................................................84
Elnurə Abbasova. Dilin yaranması haqqında bəzi mülahizələr...............90
Eldar Ağayev. Ədəbi dildə semantik norma pozuntuları.........................95
Gülnar Bəşirova. Dənizçilik leksikası əsasında yaranan frazeoloji vahidlər (İngilis və Azərbaycan dilləri materialları əsasında)................................................................................................106
İradə Qəniyeva. Azərbaycan və ingilis dillərində toponim tərkibli frazeoloji ifadələr...................................................................................115
Zülfiyyə Qurbanova (İbrahimova). Ədəbi dil onomastikasında klassik və dini onovahidlərin üslubi xüsusiyyətləri (Cəlil Məmmədquluzadənin bədii əsərləri əsasında)..........................................................................120
Xəyalə Mürsəliyeva. Cümlə üzvlərinin intensivlik yaratmada rolu .....128
Aygün İsgəndərova. Terminlərin tərcümədə ekvivalentlik məsələləri...............................................................................................133
Ləman Həsənova. Azərbaycan dilində turizm terminlərinin yaranma yolları.....................................................................................................141
Könül Şahbazova. Azərbaycan dilinin leksik sistemində ağacişləmə leksikasının yeri.....................................................................................147
YENİ NƏŞR

Buludxan Xəlilov. Azərbaycan dilində terminologiyanın standartlaşdırılma formalarının tədqiqi.................................................158
AĞAMUSA AXUNDOV AĞASI OĞLU (1932-2015)............................164

Terminologiya Komissiyasının qəbul etdiyi terminlər.................167

MƏQALƏ MÜƏLLİFLƏRİNİN NƏZƏRİNƏ
QAYDALAR
1. Jurnalda məqalələr altı (Azərbaycan, türk, rus, ingilis, alman və fransız) dildə çap oluna bilər.

2. Məqalələrin mətnləri Azərbaycan türk, dilində latın əlifbası, rus dilində kiril əlifbası və ingilis dilində ingilis (ABŞ) əlifbası ilə Times New Roman – 12 şrifti, 1 intervalla yığılmalıdır.

3. Elmi məqalələrin sonunda elm sahəsinin və məqalənin xarakterinə uyğun olaraq işin elmi yeniliyi, tətbiqi əhəmiyyəti və s. aydın şəkildə verilməlidir.

4. Mövzu ilə bağlı elmi mənbələrə istinadlar olunmalıdır. Məqalələrin sonundakı ədəbiyyat siyahısında son 5-10 ilin elmi məqalələrinə, monoqrafiyalarına və s. istinadlara üstünlük verilməlidir. Məqalənin sonunda verilən ədəbiyyat siyahısı əlifba ardıcıllığı ilə deyil, istinad olunan ədəbiyyatların mətndə rast gəlindiyi ardıcıllıqla nömrələnməli və məsələn, [1] və ya [1. S. 20] işarə olunmalıdır. Eyni ədəbiyyata mətndə başqa bir yerdə təkrar istinad olunarsa, onda istinad olunan həmin ədəbiyyat əvvəlki nömrə ilə göstərilməlidir.

5. Hər bir məqalədə UOT indekslər və ya PACS tipli kodlar və açar sözlər göstərilməlidir. Açar sözlər üç dildə verilməlidir.

6. Məqalələrin müxtəlif dillərdə olan xülasələri bir-birinin eyni olmalı və məqalənin məzmununa uyğun olmalıdır. Məqalənin yazıldığı dildən əlavə digər 2 dildə xülasəsi verilməlidir.

7. Məqalələrdə müəllif(lər)in işlədiyi müəssisə və onun ünvanı, müəllifin elektron poçt ünvanı göstərilməlidir.

8. Plagiatlıq faktı aşkar edilən məqalələr dərc edilməyəcək.

К сведению авторов
ПРАВИЛА ПУБЛИКАЦИИ
1. Статьи для публикации в журнале принимаются на шести языках: азербайджанском, турецком, русском, английском, немецком и французском.

2. Тексты статей на азербайджанском, турецком, английском, немецком и французском языках набираются латиницей, а на русском – кириллицей. Шрифт Times New Roman – 12, интервал – 1.

3. В конце статьи в доступной форме излагаются её научная новизна и практическая значимость.

4. В статьях необходимо ссылаться на научные источники, соответствующие их теме. В библиографии предпочтение следует отдавать статьям и монографиям, опубликованным в последние 5– 10 лет. Нумерация источников в библиографии должна даваться не в алфавитном порядке, а по мере ссылки на тот или иной из них. Ссылки оформляются следующим образом: [1] или [1. С. 20]. Если один и тот же источник встречается в тексте несколько раз, то он указывается под прежним номером.

5. Каждая статья должна быть снабжена индексами и кодами типа УДК или PACS, а также ключевыми словами.

6. Резюме, кроме как на языке оригинала, должно представляться ещё на двух языках. Резюме должны повторять друг друга и соответствовать содержанию статьи.

7. В статье должны быть указаны место и адрес работы автора (авторов), а также адрес его (их) электронной почты.

8. Статьи, содержащие плагиат, опубликоваться не будут.

TO THE AUTHORS’ ATTENTION

RULES

1. 
   The articles in the journal can be typed in six languages (Azeri, Turkish, Russian, English, German and French).
   
2. 
   The articles in the Azerbaijani, Turkish, English, German and French languages must be typed in the Latin alphabet, but the articles in Russian must be typed in the Cyrillic alphabet. With Times New Roman-12, the articles intervals between lines– 1.
   
3. 
   At the end of the article the scientific novelty and practical significance of the work must be demonstrated.
   
4. 
   It is necessary to refer to the scientific sources caresponding the subject. The preference must be given to the scientific articles, monographs published for the recent 5-10 years. The literature list given at the end of the article must not be ordered alphabetically; but it must be numbered by order in the text and for instance marked [1] or [1. P. 20]. In case of repetition of the same literature in different places of the text, the same literature must be marked with the previous number.
   
5. 
   Codes and key words of the UOT or PACS types must be demonstrated in every article. The key words are to be given in three languages.
   
6. 
   Addition to the article language, the summary must be in two other languages. The summaries in different languages of the articles must exactly be the same and correspond to the content of the article.
   
7. 
   It is necessary to note the author’s/ authors’ workplace and address also his lor their e-mail address.
   
8. 
   In case of plagiarism, no articles will be pnblished
   

TERMİNOLOGİYA MƏSƏLƏLƏRİ

Direktor: Hafiz Abıyev

Texniki redaktor: Xəlil Nəbiyev

Dizayn: Aliyə Qabilqızı

Yığılmağa verilmiş 15.10.2015

Çapa imzalanmış 30.10.2015

Şərti çap vərəqi 9,5. Sifariş № 704.

Kağız formatı 70x100 1/16. Tiraj 300.

“Elm” Redaksiya-Nəşriyyat və Poliqrafiya Mərkəzinin

mətbəəsində çap olunmuşdur.
(İstiqlaliyyət küç.,28)

1 Kakofoniya sözünün derivatı olan “kakofonizm” sözü bir dilçilik termini olub “ifrat vulqar söz” anlamını ifadə edir.

2 Obyektivlik naminə onu da qeyd etməliyik ki, eyni mənanın ifadəsini qeyd edən alimlər əslində semantik konnotasiyadan kənar olan denotat ortaqlığını qeyd edirlər. Daha ətraflı bax: [1; 157].

3 Daha ətraflı bax: [9];[10].

4 Daha ətraflı bax: [11; 96].

5 Əslində fantastik sözü fransız dilində alınma olan fantastique sözündən götürülmüşdür. Lakin etimoloji dəyər­ləndirmələr bu dilin özünə həmin terminin erkən orta əsrlərdə latın dilindən daxil olduğunu ortaya qoyur. ( daha ətraflı bax: [13] ).

6 Xatırladaq ki, H.Həsənov dubletləri sinonim statusunda qəbul etmədiyi kimi, mütləq sinonim anlayışından istifadəni də məqbul hesab etmir [5; 68]. Lakin irəlidə İzləyəcəyimiz kimi, müəllifin yanaşmasını tam olaraq ardıcıl dəyərləndirmə kimi səciyyələndirmək çətindir.

7 Nümunələr N.Vəliyevanın “Azərbaycanca-ingiliscə-rusca frazeoloji lüğəti” 2 cilddə, I və II cildlər, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, Bakı, 2010 əsərlərində verilmişdir.