Tez özetleri Astronomi ve Uzay Bilimleri Anabilim Dalı

Oğuz BAŞAK

Danışman :Prof. Dr. Meriç ALBAY

Anabilim Dalı :Su Ürünleri Temel Bilimler

Programı :İç Sular Biyolojisi

Mezuniyet Yılı :2009

Tez Savunma Jürisi :Prof.Dr. Meriç ALBAY

Prof.Dr. Mustafa TEMEL

Prof.Dr. Enis MORKOÇ

Doç.Dr. Yelda AKTAN

Doç.Dr.Ayten KİMİRAN ERDEM

Mavi-Yeşil Alglerde Pestisid Birikiminin Büyüme Üzerine Etkisi

Bu çalışmada İznik Gölü’nde seçilen 8 istasyonda su kalitesi parametreleri ile su örneklerinde fosforlu pestisit ölçümleri yapılmıştır. Ayrıca gölün değişik bölgelerinden örneklenen balıkların kas ve karaciğerlerinde de pestisit analizleri gerçekleştirilmiştir. Mavi-yeşil alglerde pestisit birikiminin büyüme üzerine etkisini görmek içinde İznik Gölü’nden izole edilen Nodularia spumigena ve Aphanizomenon aphanizomenoides üzerine pestisit (Diazinon ve Azinfos-etil) eklemesi yapılarak zamana bağlı değişimi araştırılmıştır. Bu amaçla 10 ppm olarak hazırlanan pestisit çözeltisinden (0.5 ml) eklemeler yapılmıştır.

Elde edilen sonuçlara göre İznik Gölü su kalitesi zaman zaman mezotrof, zaman zaman da öytrof karakterde bulunmuştur. Ölçülen ana besin tuzlarından azot, fosfor ve silika değerleri yıl boyunca yüksek değerlerde ölçülmüştür. Göl suyunda ölçülen pestisit değerleri istasyonlar arasında farklılık göstermiş, en yüksek değer Şubat 2009 ayında 852 µgl^-1 ile 6. istasyonda ölçülmüştür. Guthion araştırma süresince sürekli en yüksek konsantrasyonda bulunan pestisit olmuştur.

Gölden örneklenen balıkların kas ve karaciğerinde yapılan analizlerde de pestisit kalıntılarına rastlanmış, özellikle Alfa-BHC, Gama-BHC ve Aldrin gibi bilinen pestisitlerin yanında ülkemizde kullanımı yasak olan DDT kalıntısı da tespit edilmiştir.

Diazinon ve Azinfos-etil eklenen Nodularia spumigena ve Aphanizomenon aphanizomenoides kültürlerinde her iki türün büyüme oranlarında kayda değer miktarlarda bir azalma görülmemiştir. Fakat N. spumigena türünde 48. saatte her iki pestisit için klorofil-a değerlerinde azalma tespit edilmiştir. Diazinon eklenmiş kültürlerde klorofil- a 48. saate 91.74 μg l^-1 den 59.2 μg l^-1’e; azinfos-etil eklenmiş kültürlerde bu miktar 91.74 μg l^-1’den 47.36 μg l^-1’e gerilemiştir.

Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre, yıllık ortalama pestisit miktarları göz önüne alındığında İznik Gölü su kalitesi pestisitler bakımından 3. sınıf su kalitesinde bulunmuştur. Ayrıca gölden izole edilen iki mavi-yeşil alg türünün pestisitleri yüksek oranlarda bünyelerine alabildikleri tespit edilmiştir.

The Effect of the Pesticide Accumulation on Growth of Blue-Green Algae

In this study, water quality parameters and organophosphorus pesticides estimated in 8 selected stations from Iznik Lake. Organochlorine pesticides also estimated in fish samples that obtained from diffrent parts of the lake. To perceive the effect of he pesticide accumulation on blue-green algae, Nodularia spumigena and Aphanizomenon aphanizomenoides isolated from the lake to see changes on cultures due to the time, two pesticides (diazinon and azinphos-ethyl) at 0.5 ml concentration were given to cultures from the 10 ppm stock solution.

Results showed that Iznik Lake is mesotrophic and eutrophic from time to time. The main nutrients nitrogen, phosphorus and silica solutions were very high during the year. The results of organophosporus peticides in water samples were changed through the stations and the highest estimated value was 852 µg l^-1 in 6th station on February 2009. Guthion was the highest pesticides in all stations during the study.

Organochlorine pesticides especially Alfa-BHC, Gama-BHC and Aldrine residues were dedected in the muscle and liver samples of the fishes obtained from the lake and DDT residues, which was forbidden in our country, also dedected.

Added diazinon and azinphos-ethyl cultures Nodularia spumigena and Aphanizomenon aphanizomenoides, not showed any significant decreases on growth curve. But in Nodularia spumigena cultures, chlorophyll-a value reduction dedected for both pesticides at 48th hour. In cultures added diazinon the chlorophyll-a value were decreased from 91.74 μg l^-1 to 59.2 μg l^-1; 91.74 μg l^-1to 47.36 μg l^-1’ for the azinphos-ethyl pesticide.

Due to the results of this study, consideration of the mean pesticide per annum, Iznik Lake determinated 3th class for pesticide qualty. Two blue-green alga species isolated from the lake, took the pesticides in their structure in a very high value is the mainresult of this study.

SÖZER Başak

Danışman : Prof. Dr. Meriç Albay

Anabilim Dalı : Temel Bilimler

Programı : İçsular Biyolojisi

Mezuniyet Yılı : 2009

Tez Savunma Jürisi : Prof. Dr. Meriç Albay

Prof. Dr. Mustafa Temel

Prof. Dr. Timur Kırgız

Prof. Dr. Enis Morkoç

Doç. Dr. Ayten Kimiran Erdem

Besin Tuzlarının Prorocentrum Micans Ve Skeletonema Costatum’un Gelişimleri Üzerine Etkilerinin İncelenmesi

Deniz ve göllerde birincil üretimi sağlayan fitoplankterler ekosistemin en önemli üyeleri olarak kabul edilirler. Fitoplankterler üreme ve gelişmeleri için farklı ekolojik şartlara ihtiyaç duyarlar. Bu yüzden, alglerin gelişimine etki eden su kalitesi parametrelerinin iyi anlaşılması gerekir. Özellikle bu parametrelerin başında gelen besin tuzlarının (başlıca Azot, Fosfor, Silika), sularda hangi konsantrasyonlarda bulunduğunun tespit edilmesi ve fitoplankterler ile ilişkilerinin ortaya çıkarılması büyük önem taşımaktadır.

Bu çalışmada, seçilen bir diyatome (Skeletonema costatum) ve bir dinoflagellat (Prorocentrum micans) türünün büyüme ve gelişmesi üzerinde, besin tuzlarının etkisinin ortaya konması amaçlanmıştır.

Çalışmada her iki türün de 2 ayrı suşu kullanılmıştır. Bunlardan iki suş Dunnstafge Deniz Laboratuvarı’ndan getirilen türlerden oluşurken diğer iki suş için aynı türler İzmit Körfezi’nden izole edilmiştir. İzole edilen türler kültüre alınmış ve devamlılıkları sağlanmıştır. Sonraki aşamada ise çeşitli N/P oranları denenerek azot ve fosfor gibi besin tuzlarının sınırlayıcı etkileri dahil etkileri araştırılmış, bu amaçla çeşitli seriler hazırlanmıştır Hazırlanan serilerde belirli aralıklarla floresan şiddetleri, hücre sayımları ve pH ölçümleri, azot, fosfor ve silis gibi besin tuzlarının ölçümleri ile birlikte klorofil-a ölçümleri yapılmıştır. P. micans türlerinin öncelikli besin tuzu olarak Azot’u, S. costatum’un ise Fosfor’u tercih ettiği belirlenmiştir. Bununla beraber, Fosfor’un düşük miktarda kullanıldığı N/P oranlarında da S. costatum türlerinin yüksek hücre sayısı değerleri verdiği görülmüştür. Bunun sebebi olarak ise, bir diatom olan türün öncelikli besin tuzu tercihlerinden biri olan silikanın ortamda var olması ve tür tarafından kullanılması gösterilmiştir. Ayrıca yapılan istatistiksel analizde her iki türün de yaşaması ve maksimum çoğalma gösterebilmesi için en uygun ortamın N/P oranı 73 olan seri olduğu belirlenmiştir.

 

The İnvestigation of the Effects of Nutrients on The Growth of Prorocentum Micans and Skeletonema Costatum

Phytoplankters, which provide the primary production in marine and freshwater ecosystems are considered to be the most important members of the ecosystem. Members of this group are in a need of different ecological conditions to grow and reproduce. Therefore is the examination of physical and chemical parameters effecting algal evolution has a great importance. It is needed to determine in which concentrations (most important part of these parameters) exist nutrients in water, and to identify their relationship to the species.

In this study, it is to be aimed to expose how nutrients are effecting the growth of a choosen dinoflagellat (Prorocentrum micans) and a diatom (Skeletonema costatum).

I
xiii

n this study, two different strains of both species were used. Wherase two of these strains consist of the species brought from the Marine Laboratory of Dunnstafnage, the other two same species were isolated from the Izmit Bay. The isolated species had been cultured and their continuity was provided. In the next stage, bioexperiments were made with the species, through various N/P ratios, in environments where nutrients like nitrogen and phosphorus were limited. Due to fluorescent intensities measurements, cell counting, pH measurments, measurements of nutrients like nitrogen, phosphorus and silica and chlorophyll a determination made in bioexperiments it had been achieved some results. It had been proven that P. micans species prefered nitrogen and the S. costatum prefered phosphorous as primary nutrients. However, high values of S. costatum cells were observed N/P ratios with low amounts of phosphorus. As the reason of this situation, it has been shown that silica is one of the primary nutrients which the diatom S. costatum prefers. Furthermore, due to the statistic tests that had been made, it was found out that the most appropriate environment for both species to live and to reach the maximum reproduction is a phosphorus limited environment of N/P ratio 73.

SU ÜRÜNLERİ AVLAMA VE İŞLEME ANABİLİM DALI

ULUSOY Şafak
Danışman : Doç. Dr. Özkan ÖZDEN

Anabilim Dalı : Avlama ve İşleme Teknolojisi

Programı : İşleme Teknolojisi

Mezuniyet Yılı : 2008

Tez Savunma Jürisi : Doç. Dr. Özkan ÖZDEN

Doç. Dr. Sühendan MOL

Doç. Dr. Saadet KARAKULAK

Yrd. Doç. Dr. Abdullah ÖKSÜZ

Yrd. Doç Dr. Gülgün ŞENGÖR,

Midye Dolmalarının Modifiye Atmofserle Paketlenmesi

Son yıllarda tüketicinin yaşam tarzı ve tercihleri değişim göstermiş, böylece hazır yemekler Türkiye’de önemli bir hale gelmiştir. Bu gelişen sektördeki büyüme ile birlikte bu ürünlerin çeşitliliği ve tüketiciye yeni alternatiflerin sunulması yanında bunların olabildiğince uzun süre iyi koşullarda muhafaza edilmesi önem kazanmıştır.

Yapmış olduğumuz bu çalışmada, modifiye atmosferle paketleme teknolojisinin midye dolmalarının duyusal, kimyasal ve mikrobiyolojik kalitesi üzerine etkisini saptamak ve soğuk depolama ile raf ömrünün tespit edilmesi amaçlanmıştır.

İstanbul Boğazı’ndan avlanan midyeler temizleme işleminden sonra midye dolmaların hazırlanmasında kullanılmıştır. Midye dolmalar üç gruba ayrılmıştır. İlk grup sadece atmosferle (kontrol grubu) paketlenmiş, ikinci grubun paketlenmesinde %50 N2/%50 CO2 gaz karışımı kullanılmış ve üçüncü gruba ise %100 CO2 uygulaması yapılmıştır. Tüm gruplar 4 ±1ºC ‘de depolanmışlardır.

İlk denemede duyusal analiz sonuçlarına göre kontrol grubu örnekleri depolamanın 11. gününe, %50 N2/%50 CO2 ve %100 CO2 ile paketlenen örnekler ise 13. gününe kadar kabul edilebilir düzeyde bulunmuştur. İkinci denemede ise kontrol grubu örnekleri 13. güne kadar ve %100 CO2 ile paketlenen örnekler 15. güne kadar tüketilebilir özelliklerini korumuşlardır. %50 N2/%50 CO2 ile paketlenen midye dolma örnekleri ise depolamanın 15. Gününde tüketilebilir özelliğini koruduğu saptanmıştır. Her iki denemede de örneklerin TMA değerleri çalışma süresince limit değerlere ulaşmamıştır. TBA değerleri tüm gruplarda depolama başlangıcında artmış ve daha sonra düşme göstermiştir. I. denemede hava grubunun TVB-N değeri 13. gün sınır değeri aşarken, diğer gruplarda bu limit değerin 15. günde aşıldığı görülmüştür. İkinci denemede, grupların TVB-N değerleri depolamanın başlangıcında çok yüksek çıkmıştır. Bu da TVB-N değerlerinin duyusal analizlerle uyum sağlamamasına bozulmanın belirlenmesinde yetersiz kalmasına neden olmuştur. I.deneme gruplarında toplam mezofilik ve psikrofilik bakteri yükü depolamanın 15. günü limit değerlere ulaşırken, %100 CO2 grubunun mezofilik bakteri yükü depolamanın 13. günü diğer gruplara göre en az bakteri yüküne sahip olduğu görülmüştür.  II. denemede grupların mezofilik ve psikrofilik bakteri yükü depolama boyunca sınır değere ulaşmadığı ve gruplar arasında %100 CO2 grubunun depolamanın son günü diğerlerinden daha düşük bakteri yüküne sahip olduğu görülmüştür.

Çalışma sonucunda; gruplar arasındaki bozulma sürecinin belirlenmesinde duyusal analiz sonuçları temel alınmıştır. Araştırma sonuçlarımıza göre %50 N2/%50 CO2 ile paketlenen midye dolmalarının I. denemede 13. güne kadar korurken, II. denemede depolamanın 15. gününde duyusal olarak tüketilebilirlilik değerini koruduğu tespit edilmiştir. Her iki denemede de %50 N2/%50 CO2 gaz karışımı ile paketlenen midye dolmalar en iyi duyusal sonuçları vermiştir.

Modified Atmosphere Packaging of stuffed mussel

In recent years, life style and demands of the consumer changed, therefore ready to eat foods became important in Turkey. With the growing demand in this developing sector, to increase the diversities of these products and to offer new alternatives to the consumers, but to keep them -as long as possible- in a good condition has also gained an important role.

In this study, we aimed to detect the effect of modified atmosphere packaging technology on the sensory, chemical and microbial quality of stuffed mussel and to determine the shelf life of cold stored stuffed mussels packaged with modified atmosphere packaging.

The mussels caught from Bosphorus, İstanbul were used for the preparation of stuffed mussels after the cleaning processing. Stuffed mussels were divided into three groups. First group was packed under atmospheric conditions (control group), %50 N2/%50 CO2 gas combination was used for the packaging of the second group, and %100 CO2 was applied for the packaging of the third group. All groups were stored at 4 ±1ºC.

At the first experiment, control samples were acceptable until the 11th day of the storage, but the groups packed either %50 N2/%50 CO2 or %100 CO2 were acceptable until the 13th day of the storage according to the results of sensory analysis. At the second experiment, control samples were acceptable until the 13th day of the storage and the group packed with %100 CO2 was acceptable until the 15th day of the storage. But the group packed with %50 N2/%50 CO2 was still acceptable at the 15th day of the storage. In all groups, TMA-N values of the samples did not reach to the limit values during the storage. TBA values increased at the beginning of storage in all groups and then decreased. Then, these values followed by a decrease at the end of the storage. However at the first experiment, TVB-N values of control group exceeded the limit value on day 13, but the other groups exceeded the limit value on day 15. However, TVB-N values of the sample were high at the beginning of storage. Therefore, TVB-N values were not corraleted with the sensory proportion of stuffed mussel, and did not indicate the spoilage at the second experiment. While the mesophilic and psychrophilic aerobic bacteria counts of first experiment’s groups reached to the limit values at the 15th day of storage, mesophilic aerobic bacteria counts of the %100 CO2 group were lower than the bacteria counts of the other ones. At the second experiment, mesophylic and psychrophilic aerobic bacteria counts remained below the limits in all groups during the storage, and the samples packed with 100% CO2 contained lower bacteria load than the others at the end of the study.

In our study, sensory analyses were the main criteria to detect the spoilage between the groups. While the group packed with %50 N2/%50 CO2 was acceptable until the 13th day of the storage at the first experiment, the group packed with %50 N2/%50 CO2 was still acceptable at the 15th day at the second experiment. According to our results; in the both experiments, the group packed with %50 N2/%50 CO2 gave the best sensory results.