Ühendis ve makina ahmet erdo
ŞEKİL 1. Tavlı kartuş pirinci için, haddeleme kuvvetinin
Yüklə 2,61 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ŞEKİL 2. Bakır için, haddeleme kuvvetinin hesabında kul
- ŞEKİL 3. Kartuş pirincinin haddelenmesinde y faktörünün deneysel tayini.
- ŞEKİL 4. Bakırın haddelenmesinde
- ŞEKiL 5. Tavlı kartuş pirinci için, P
| ŞEKİL 1. Tavlı kartuş pirinci için, haddeleme kuvvetinin
hesabında kullanılan karakteristik eğriler (e/b = 0,0167) e,, e : saç kalınlığı; r : silindir yarıçapı; Ps: haddeleme kuvveti; b : band genişliği (embi,l) _ 1) •...(D denklemini elde etmişlerdir. Bu denklemde l inci, 2 nci n inci kademeler için l, 2 . . . . n endisi, işlemin bir tek kademede yapılması hali için de s endisi kullanılmıştır. Bu denklemde P^ Pa . . . . Pn l, 2 .... n inci kademelerde haddeleme kuvvetini, Ps ise işlemin bir tek kademede yapılması için gerekli haddeleme kuvvetini göstermektedir. r b, = 100 — R, W R, 100 - R, 100 -Rn b. = 100-Rn Rı = Birinci kademede ezilme (kalınlık azalması) R., = İkinci kademede toplam ezilme Rn = n inci kademede toplam ezilme e = 2,718 m = 7,07 , y - 6.901 ŞEKİL 2. Bakır için, haddeleme kuvvetinin hesabında kul- lanılan karakteristik eğriler (e/b = 0,0167) 015 -f->0.006 D Y = ao3 f0)0 0.05 O ttOOi 0.002 0003 O.OOİ. 0.005 OC06 ŞEKİL 3. Kartuş pirincinin haddelenmesinde y faktörünün deneysel tayini. m'nin yukardaki ifadesinde D silindir çapı, C; ise l inci kademeden önceki saç kalınlığıdır, y faktörü ise deneysel eğrilerle tayin edilir. Şekil 3'de kartuş pi- rinci için ve Şekil 4'de de bakır için y değerleri veril- miştir. Örnek: Silindir çapı Malzeme Band genişliği Kalınlık 200 mm Tavlı kartuş pirinci (% 70 Cu, % 30 Zn) 300 mm 1,25 mm MÜHENDİS VE MAKİNA / CİLT 18 - SAYI 205 - ŞUBAT 1974 53 0.20 *QI5 = 0.04 0.10 0.05 0.0 Ol 0.002 0.003 0.004 0.005 0.006 ŞEKİL 4. Bakırın haddelenmesinde Y faktörünün deneysel tayini. EZİLME (%) KALINLIK (mm)
1 1 1 1 ^İ 1 1 O / 10 20 30 U) 50. 60 ezilme kg/mm
ŞEKiL 5. Tavlı kartuş pirinci için, Ps haddeleme kuvvetinin ezilme miktarı ile değişimi. Bu örnekte e4 = 1,25 mm ve r = 100 mm oldu- ğundan 1,25 = 0,0125 100 bulunur. Şekil l'den ei / r = 0,0125 için °/o 10, % 20.... % 60 ezilmeye tekabül eden e2; / Ps değerleri okunur. Bu değerler Tablo l'de verilmiştir. e2j / Pa = C dersek (1,25) • (2) D Şekil l'deki eğriler e/b = 0,0167 değeri için elde edilmişlerdir. Bu örnekte bandın ilk kalınlığı 1,25 mm olduğuna göre e/b = 0,0167 ifadesinde e yerine, 1,25 koyarsak 1,25 b = ~ 75 mm 0,0167 elde edilir. Böylece (2) denkleminden elde edilecek haddeleme kuvvetinin 75 mm enindeki bir band için olduğu anlaşılır, l mm enindeki bir bandın haddelen- mesinde ise haddeleme kuvveti 1,5625 (U5)' (3) P. = 75 C 75 C olarak bulunur- Tablo l'deki P8 değerleri (3) denkle- minden hesaplanmıştır. Hesaplanan bu Pa değerlerinin ezilme miktan ile değişimi Şekil 5'de verilmiştir- Ör- nekte l, 2 ve 3 üncü kademelerde ezilme miktan sı- rasıyla R, = % 26, R2 = % 42 ve R3 = % 50 olduğuna göre V26 = 0,069 (Birinci kademe) 100 — 26 54 V42-26 b, = = 0,069 100 — 42 V 50-42 (İkinci kademe) = 0,057 (Üçüncü kademe) 100 — 50 Ayrıca bu örnekte m'nin sayısal değeri V200 m = 7,07 . y . = 89,4 . Y 1,25 dır. Şekil 3tten e;/D = US/200 = 0,006 için Y = 0,04 bulunur ve yerine konursa m = 89,4 . 0,04 = 3,58 elde edilir. (Birinci kademe) (ikinci kademe) (Üçüncü kademe) (Birinci kademe) (ikinci kademe) (İkinci kademe) mb, = 3,58 . 0,069 = 0,247 mb, = 3,58 . 0,069 = 0,247 mb, = 3,58 . 0,057 = 0,204 embl__l = eO,247_l _ 0,280 emb2_l _ eo,24T_l _ 0,280 emb3 — l _ eo,204 — l - 0,226 Bu değerleri (1) numaralı denkleme taşırsak (0,069)2 • 0,280 (0,069)' • P2 0,280 (0,057) =. P3 - = 1,70 . 10- 2 . P, (Birinci kademe) - = 1,70 . 10- 2 . P, (ikinci kademe) - = 1,44 . 10- 2 . P, (Üçüncü kademe) 0,226 elde edilir ve (1) numaralı denklem MÜHENDİS VE MAKİNA / CİLT 18 • SAVI 805 - ŞUBAT 1974 10-2 (1,70 P, + 1,70 P., + 1,44 P3) = gmbs (4) 10-2 [ (1,70 . 292) -f (1,70 . 400) + 1,44 . P, ] halini alır. Sadece ilk iki kademe göz önüne alınırsa (4) numaralı denklemden (5) 10-2 (1,70 P + 1,70 P.,) --= (7) olarak yazılabilir. Burada eşitliğin sağ tarafı l inci, 2 inci ve 3 üncü kademelere eşdeğer tek bir kademe- ye tekabül etmektedir. Üç kademe için toplam ezilme % 50 olduğundan 1 elde edilir. Burada eşitliğin sağındaki terim l inci ve 2 inci kademelere eşdeğer tek bir kademeye tekabül etmektedir. Rn = % 42 olduğundan V 42 = 0,112 100 — 42 ve buradan da mbs = 3,58 . 0,112 = 0,401 embs _ ı _ eo,4oı _ j _ 0,493 bulunur- Böylece (4) numaarlı denklem (0,112)* . Ps 0,493 10-- (1,70 P, + 1,70 P2) = (6) 1,70 P, + 1,70 P., = 2,54 . Ps halini alır. Birinci kademede l mm band genişliği için P, had- deleme kuvveti Şekil 5'den okunur, "o 26 oranında bir ezilme için Pn = 292 kg/mm band genişliği Birinci ve ikinci kademelere eşdeğer tek bir kade- me halinde ezilme °/o 42'dir. Bu durumda Ps = 464 kg/mm band genişliği olarak bulunur. (6) numaralı denklemde Pn ve Ps değerleri yerlerine konursa .Pvv = 400. kg/mm band genişliği bulunur. P, ve P,, bilindiğine göre (4) numaralı denklem = 0,141 100 — 50 mbs = 3,58 . 0,141 = 0,505 embs_.ı = 0,657 Böylece (7) numaralı denklem 10-2 [ (1,70 . 292) + (1,70 . 400) + 1,44-. P3 ] (0,141 )2.PS 0,657 (8) 1176 + 1,44 . P, == 2,03 . Ps halini alır. Şekil 5'den % 50 ezilme için Ps = 560 kg/mm band genişliği okunur. Bu değeri (8) numaralı denkleme taşırsak P3 — 360 kg/mm band genişliği bulunur. Tablo 2'de her üç kademe için gerekli haddeleme kuvvetleri verilmiştir. Bu tablodan l inci, 2 inci ve 3 üncü kademelerdeki haddeleme kuvvetlerinin bir- birinden farklı oldukları görülmektedir. Çeşitli kade- melerde haddeleme kuvvetlerinin mümkün mertebe yakın olmaları tercih edilir. Çeşitli kademelerdeki had- deleme kuvvetlerinin birbirine çok yakın oldukları rasyonel haddeleme programlarının hazırlanması ise ayrı bir inceleme konusudur. Tablo 3'de, incelenen ör- nekteki haddeleme programı değiştirilerek rasyonel bir hale getirilmiş ve her üç kademedeki haddeleme kuvvetlerinin birbirine çok yakın hatta 2 ve 3 üncü kademe kuvvetlerinin eşit olması sağlanmıştır. TABLO l
Yüklə 2,61 Mb. Dostları ilə paylaş:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||