Ülke hakkinda genel biLGİler

1.2 Enflasyon:

Nisan 2017 Umman verilerine göre Umman Sultanlığı'nda enflasyon % 2.82 oranında gerçekleşmiştir.

Ülkede enflasyonun en fazla olduğu ürün grubunu ulaşım giderleri olurken  (% 10.83);  özelikle elektrik, su, gaz ve sair yakıt giderlerinde de % 2.2'lik bir yükseliş meydana gelmiştir.

Konut fiyatları ve kiralar 2016 yılında bir önceki yıla göre düşmüştür. Konut kredisi kullanımında ise maaşa göre yapılan kredi kullandırma miktarı düşürülmüş, bu düzenleme yeni konut kredisi kullanımını etkilemiştir.

1.3 İstihdam, Omanizyon ve Sosyal Güvenlik:
2016 yılında yoplam çalışanların sayısı 3.67 milyon kişiye ulaşmıştır.
Nisan 2017 tarihi itibariyle yayınlanan ve Umman İşgücü Bakanı açıklamasına dayandırılan bir haberde ülkede özel sektörde  yaklaşık 1.95 milyon kişinin istihdam edildiği, Umman vatandaşı çalışan sayısı ise yalnızca  228.070  seviyesinde bulunduğu belirtilmiştir. Buna göre özel sektörde çalışanların % 88,3'ünü yabancılar oluşturmaktadır. İnşaat sektörünün yabancı işçi oranındaki payı yaklaşık % 92,5 seviyesindedir.
Kamuda çalışan Ummanlıların oranı ise % 85 olmuştur.

Umman’da işsizlik oranı İLO trafından yayınlanan bir çelışmada % 7.17 olarak gösterilirken, Umman İşgücü Bakanlığı rakamı % 2.1 seviyesindedir. Buna rağmen, bazı uzmanlarca, gerçek oranın % 15 civarlarında olduğu tahmini yapılmaktadır. Bu nedenle, devlet özel sektörde Ummanlıların istihdamını artırmak için çeşitli tedbirler almaktadır.

Bu çerçevede, Umman Sultanlığı'nda işgücünün Umman vatandaşları ağırlıklı olarak yapılanması ve özel sektörde çalışan Ummanlı sayısının artırılması amacıyla Ummanlı vatandaşların çalıştırılmasına yönelik  belirli zorunlu işgücü kotaları belirlenmiştir. Omanizasyon adı verilen bu  politikanın ana hedefi olarak çalışanlar arasındaki yabancıların oranının % 33'ü aşmaması belirlenmiştir. Ancak, pratikte bu kota kalifiye eleman eksikliği veya özel sektörde çalışma isteksizliği gibi nedenlerle doldurulamamaktadır.

Yine istihdama yönelik ülkedeki politikalar çerçevesinde sektörel bazda bazı iş kollarında Umman vatandaşlarının çalıştırılması zorunluluğu bulunmaktadır. Örneğin taksi, servis ve yük taşıma araçlarının sürücülerinin tamamı Ummanlı olmak zorundadır. Yine son yayınlanan mevzuatta, 87 iş alanında (elektronik teknisyeni, grafik tasarımcı, ticaret müdürleri vs.) çalışacak yabancılar için çalışma vizesi verilmesi uygulamasına son verilmiştir. Anılan görevlerin tam listesine http://timesofoman.com/article/127000 haberinden ulaşılmaktadır.

Yeterli oranda kalifiye Umman vatandaşı personel bulma güçlüğü nedeniyle, ülkedeki Türk firmalarının karşılaştığı en önemli sorunlardan biri  niteliğine bürünen Omanizasyon düzenlemeleri çerçevesinde elde edilen 2017 yılı verileri açıklanmıştır.

Buna göre, ülkede sektörlere göre sağlanan Omanizasyon oranları aşağıdaki gibidir:

Bankalar % 90; elektrik, gaz ve su % 90; Telekom % 68, madencilik % 60, sigorta % 45, endüstri % 35, özel eğitim kurumları % 31’dir.

Müteahhitlik için hedef % 30 olup, bu hedefin ardında kalındığından firmalara bu konularda baskılar yapıldığı bilinmektedir. Tüm bu veriler çerçevesinde ülkede özel sektördeki Omanizasyon oranının hedefin çok altında kaldığı görülmektedir.

Ülkede uygulanan sınırlandırıcı düzenlemelere rağmen yabancıların içgücünün en önemli bölümünü oluşturmaya devam ettiği görülmektedir. Bu durumun en önemli nedenleri olarak,  Umman vatandaşı yeterli nitelikte kalifiye eleman bulma zorluğunun yanında,  ülke insanının inşaat ve hizmet sektörü gibi emek yoğun alanlarda  çalışma isteksizliğini göstermek mümkündür. Ummanlıların çoğu kamu sektöründe iş bulmak için çaba harcamaktadır.

Rakamlar, Omanizasyon çabalarına rağmen, özel sektörün halen ucuz olması nedeniyle yabancı işçileri seçtiğini göstermektedir. Yabancı çalışanların vatandaşlık bağlarının ülkelere göre dağılımına bakıldığında 687.592 Hindistan; 630.433 Bangladeş ve  225.112 Pakistan vatandaşlarının ülkedeki yabancı çalışanların büyük bir kısmını meydana getirdiği görülmektedir. Sıralamada daha sonra Filipinliler ve diğer yakın bölge ülkeleri vatandaşları gelmektedir.

Umman’da çeşitli projeler yürüten Türk şirketleri bulunması nedeniyle 2.000’e yakın Türk (işçi, mühendis, proje müdürleri, formen, esnaf ve diğer meslek grupları) yaşamaktadır.

Öte yandan, Ummanlılar için 200 Umman Riyali olan asgari ücret 2013 yılı Temmuz ayından itibaren 325 Umman Riyali olarak belirlenmiştir. Yabancılar için asgari ücret uygulaması bulunmamakta ve aylık ücretler işçinin vasfına göre 70 Umman Riyalinden başlamaktadır İşçilere barınma ve yemek de sağlanmaktadır. Sosyal güvenlik Ummanlılar için mecburi olup, aylık maaşın % 18,5’si dolayındadır. Bunun % 11,5’i firmalarca ödenmektedir. Yabancı çalışanlar için sosyal güvenlik ödemesi bulunmamakla birlikte, kamu sözleşmelerinde zorunlu kaza sigortası vb. hükümler bulunabilmektedir. Ayrıca yabancı çalışanlara sözleşme sonunda kıdem tazminatı benzeri bir ödeme yapılması zorunluluğu bulunmaktadır. Firmalar getirdikleri işçileri başka şirketlere kiralayamamakta yahut başka bir şirketin getirdiği işçileri çalıştıramamaktadırlar.

2. EKONOMİK SEKTÖRLER
2.1. Enerji (Petrol ve Doğalgaz) Sektörü:
Petrol Umman’da 1962 yılında bulunmuştur, 1967 yılında itibaren de ihraç edilmeye başlanmıştır. Ülkenin petrol rezervleri diğer petrol ihracatçısı ülkelere göre sınırlı olup, 2016 yılı itibariyle keşfedilmiş petrol varlığı 5.1 milyar varildir. Bunun yanında ülkede 21.1 Trilyon Kübik metre doğal gaz rezervi olduğu tahmin edilmektedir.

Umman Sultanlığı 2017 yılında günlük 970.000 varil ham petrol ve türevleri üretmiştir. 2016 yılında bu rakam günlük 1.004.000 varil seviyesindeydi. Üretimdeki düşüşün nedenini OPEC üyesi olmamasına rağmen üretim rakamlarında % 4,5 oranında indirim yapma taahhüdü oluşturmakla birlikte, azalış oranı bu miktarın altında kalmıştır.

2017 yılında Umman'ın ham petrolünü yıl içinde ortalama 51.3 ABD Dolarına sattığı ve varil başına değerin  2016 yılına göre yaklaşık % 28 oranında arttığı (40.1 ABD Doları) görülmektedir.

2017 yılında üretim miktarının % 80’inden fazlası ihraç edilmiştir. Umman'dan petrol ithal eden ülkeler arasında; ÇHC, Hindistan Tayvan, Güney Kore, Japonya, ve Singapur başta gelmektedir. Ülkenin gelirlerinin büyük oranda ham petrol üretimi ve ihracatına bağlı olması dolayısıyla,  ham petrol fiyatlarındaki artış ülkede büyük oranda yaşanan bütçe açığının azalması yönünde olumlu gelişmelerin yaşanmasına neden olmaktadır.

Doğalgaz çalışmalarına da ağırlık veren ülke, basında yeralan haberlere göre Al Wusta bölgesi çevresinde yeralan sahalarda zengin doğalgaz kaynakları olabileceği düşüncesindedir. Bu amaçla, BP şirketinin yıllar içinde bölgeye yaklaşık 15 milyar dolar tutarında yatırım yapabileceği dile getirilmektedir.

Merkez Bankası Raporuna göre; Umman Sultanlığı'nda doğal gazdan elde ettiği gelirler 2016 yılı içerisinde % 2,7 oranında artarak 3.09 Milyar ABD Dolarına ulaşmıştır.

Buna rağmen ülke belirli miktarda doğal gaz ithalatçısı olma konumunu halen sürdürmektedir. Doğal gaz,  özellikle büyük ölçekli endüstriyel işletmelerde ve ham petrol sondaj aktivitelerinde kullanılmaktadır. 

Halihazırda, ülkede çıkarılan doğalgazın yeterli olmayışı, uzun vadeli anlaşmalar nedeniyle ihracı taahhüt edilmiş olan gazın da etkisiyle, doğalgaza dayalı enerjiye bağımlı sanayinin genişleme ve daha büyüme planlarını olumsuz etkilemektedir. Ülke ağır sanayiinin merkezi durumundaki Sohar’a Dolphin hattı ile Katar’dan doğalgaz alımı yapılmaktadır. İran ile 2014 yılında yapılan anlaşma çerçevesinde İran’dan yıllık 10 milyon metreküp gaz alımı yapılması planlanmakta olup bu sevkiyat iki ülke arasında inşa edilecek olan 260 km’lik boru hattı vasıtasıyla yapılacaktır.

Umman’da petrol üretiminin % 90’ı doğalgaz üretiminin tamamı PDO (Petroleum Development Oman) şirketince yapılmaktadır. PDO’nun % 60 hissesi Umman devletine aittir. Geriye kalan hissesinin % 34’ünü Royal Dutch Shell, % 4’ünü Total ve % 2’sini ise Partex paylaşmaktadır.
Umman'da şu anda faal iki rafineri işletmesi bulunmaktadır. Bunlardan Oman Refineries and Petroleum Industries Company’s (Orpic) tarafından işletilen Sohar Rafinerisi'nin kapasitesi 116.000 Varil/Gün seviyesindedir. Çalışmalarının sonuçlanmasının ardından rafineriye 82.000 Varil/Gün işleme kapasitesinin eklenmesi öngörülmektedir. ORPIC Umman’da rafine petrol ürünleri üreten tek şirkettir. Bu Projeye ilave olarak, 2017 yılının Nisan ayında yapılan anlaşmalar çerçevesinde inşa edilecek Duqm Rafinerisinin de günlük 230.000 Varil/Gün işleme kapasitesine sahip olması ve projenin de 2020 yılında tamamlanması planlanmaktadır.
2016 yılında Umman menşeli rafineri ürünlerinde yaklaşık % 20’lik üretim artışı yaşanmış ve rafineri çıkışlı ürünler miktarı 253.800 varile ulaşmıştır. Uzmanlar 2020 yılında bu mikatarın 482.000 varili geçeceği tahmininde bulunmaktadırlar.
2.2 Tarım ve Balıkçılık:
Tarımsal sulama için kullanılabilecek suyun yetersizliği ve ülkenin coğrafi yapısı tarımsal üretim önündeki başlıca engellerdir. Bu nedenle, dışa bağımlılık büyük miktardadır. 2015 yılında tarım ve balıkçılığın GSYİH içindeki payı sadece % 1,6 olmuştur. “Vision 2020” kapsamında payın % 3,1’e çıkarılması hedeflenmektedir.
En son açıklanan 2016 yılı verilerine göre ülkedeki tarım alanlarının büyüklüğü 84.840 hektardır. Tahmini 1.869 bin ton üretim gerçekleştirilmiştir. Tarım üretiminde en önemli kalemleri; hurmalar, domates, muz, biberler, patlıcan, mango , limon, tütün, kavun ve karpuzdur.
Hükümet gıda güvenliği ve kırsal kesimde istihdama katkı amacıyla tarım ve balıkçılığın gelişimine önem ermektedir. Tarımsal üretimin modernize edilmesi, çağdaş sulama teknikleri, yeni üretim tür ve teknikleri başlıca hedeflerdir.
Ayrıca, üretilmekte olan ürünlerin pazara ulaştırılmasındaki eksiklikler, yeterli gelirin elde edilmesini engellemektedir. Yine sık olmasa da yaşanan seller ekili ve dikili alanlara zarar verebilmektedir.
Bu alanda kuruluş ve firmalarımızın sunabileceği hizmetler; tarımsal üretim danışmanlığı, modern tarım ve sulama tekniği danışmanlığı ve ürün tedariki, tarımsal makine-ekipman tedariği ve doğal olarak gıda ve tahıl ürünleri satışıdır. Ülkemizden bazı müteşebbislerin Ummanda sera üreticiliği alanında küçük çaplı girişimlerde bulundukları bilinmektedir.
Ülke geleneksel olarak denizci bir millete sahip olmakla birlikte, unutulan bu özelliğini geliştirmeye çalışmakta, zira bunu vatandaşları için bir gelir ve istihdam kaynağı olarak görmektedir. Açık deniz balıkçılığı ile kültür balıkçılığının geliştirilmesi hedeflerdendir. Firmalarımız bu alanda da ürün ve hizmetlerini tanıtabilir.
Umman sularında bulunan başlıca deniz ürünleri; ton balığı, kerevit, kaya balığı, ıstakoz, sardalya ve karidestir. Tarım ve Balıkçılık Bakanlığının açıklamalarına göre 2015 yılında 257.172 bin ton balık üretimi sağlanmış, bu rakamın 111 Bin tonu ihraç edilmiş ve bu işlemlerden re-eksport hariç 126.9 milyon ABD Doları gelir elde edilmiştir.
2020 yılında üretim miktarının 480.000 tona çıkarılması ve 20.000 ek istihdam sağlanması hedeflenmektedir.
Tanfeedh Programı kapsamında, kültür balıkçılığına yönelik önemli yatırımlar yapılmasına karar verilmiştir.
2.3 Hayvancılık:
Umman Tarım ve Balıkçılık Bakanlığı 2016 yılı tarımsal istatistiklerine göre, Ülkede, 2016 yılı sonu itibariyle, 381.000 inek, 258.000 deve, 582.000 koyun ve 2.2 milyon keçi beslenmektedir.
Aynı verilere göre yerli üretim; kırmızı et 44 bin ton, kümes hayvanları eti 84 bin ton, taze süt ve ürünleri 95 bin ton sofralık yumurta 400 milyon adet olmuştur. Özellikle 2015 yıllı verileri ile karşılaştırıldığında kümes hayvanları eti ve yumurta üretiminde önemli artış yaşandığı görülmektedir.
Avustralya, Somali, İran, Hindistan, Yeni Zelanda ve ülkemizden kırmızı et alımı ve canlı hayvan ithalatı yapılmaktadır.

2.4 Madencilik:
Başlıca madenleri krom, magnezyum, nikel, demir, altın ve gümüştür. Ayrıca ülkede metalik olmayan alçıtaşı, kireçtaşı ve kaliteli mermer yatakları da bulunmaktadır. Ancak sözkonusu sektörün GSYİH’e katkısı son derece düşüktür. 2016 yılı tahmini verilerine göre madencilik ve taşocakçılığından elde edilen gelir toplamı 348 milyon ABD Doları seviyesindedir.

Son yılda olumlu gelişme seyri izleyen en önemli maden üretimi alanı ise mermerdir. Ülkede 2016 toplam değeri 44.2 Milyon ABD Doları olan mermer üretimi yapılmıştır. Bunun dışında kireç taşı ve alçı taşı üretimi de önemli miktarlarda bulunmaktadır.

2.5 İmalat Sanayi:
Hükümet, ekonominin petrole bağımlılığının azaltılması için 1995-2020 arasında imalat sanayinin GSYİH içindeki payının % 5’ten % 15’e çıkarılmasını hedeflemektedir. Bunun başlıca yapı taşı olarak KOBİ’ler görülmektedir. İstihdama katkısı, petro-kimya ve ağır metal ürünlerinin alt sanayi ürünlerine dönüştürülmesi ve ithalata bağımlılığın azaltılması noktalarında KOBİ’lere önemli bir misyon yüklenmiş, eğitim ve kredi çalışmaları hızlanmıştır. Bununla birlikte, pratikte Ummanlı nüfusun inovasyon ve girişimcilik noktalarında bakış açısının hangi hızla değişeceği belirsizdir. KOBİ’lerin çoğunda da ucuz işgücü olarak Asyalı işçiler istihdam edilmektedir.
2016 yılı tahmini verilerin göre imalat sanayinde bir önceki yıla göre % 17,2 oranında düşüş yaşanmış ve toplam üretim değeri 5,6 Milyar ABD Dolarına gerilemiştir. Kimya sanayinde de % 26.5 oranında düşüş yaşanması beklenmektedir.

Umman Sultanlığı'nda elektrik ve su üretiminde 2016 yılında önemli artışlar yaşanmıştır. Umman İstatistik ve Enformasyon Milli Merkezi'nin yayınladığı geçici veriler çarçevesinde, ülkede, 2016 yılında Umman Sultanlığı'nın elektrik ve su üretim değerleri 2015 yılı seviyesinin % 5.4 oranında üstüne çıkmıştır.

Ülkenin sanayi ve üretim faaliyetleri 9 sanayi bölgesinde (industrial estate) yoğunlaştırılmıştır: Bunlar Rusayl, Sohar, Raysut, Sur, Nizwa, Buraimi, Al Mazunah, Sumail ve Knowledge Oasis Muscat’tır. (KOM)

Yanısıra, Duqm bölgesinde kurulan Özel Ekonomik Bölgesine ülke yönetimi çok büyük önem vermektedir. Gemi inşa tesislerinin faaliyete geçtiği bölgede yatırım yapacak şirketlere önemli teşvik unsurlarından faydalanmaları sağlanmaktadır. Duqm Special Economic Zone Authority (SEZAD), Duqm bölgesinin ekonomik kalkınmasından sorumlu kamu idaresi olup, bölgede yatırım yapmak isteyen yabancı firmaların başvuru ve bilgi istemlerine tek durak hizmeti vermek üzere yetkilendirilmiştir. (www. http://duqm.gov.om) Ayrıca, aynı sayfada doğrudan açılan ihalelere de yer verilmektedir. Son olarak varılan anlaşma çerçevesinde ÇHC’nin bölgede 2022 yılına kadar yoplan 10 Milyar ABD Dolarlık yatırım yapması beklenmektedir. 2017 yılı sonunda imzalanan anlaşma uyarınca 3.1 Milyar ABD Dolarlık yatırıma başlanılması kararı alınmıştır.

KOM bilgi teknolojileri alanında yatırım yapmak isteyen firmaları özendirmek için kurulmuştur. Diğer bölgeler ise değişik üretim alanlarında faaliyet gösteren farklı büyüklükteki yerli ve yabancı firmalara açıktır. Ucuz arazi kiralanması, Omanizasyon kurallarında esneklik, elektrik, gaz ve su tedariki, altyapı imkanı gibi özendirici tedbirlerle bu bölgelere yatırım çekilmek istenmektedir.
Bölgelerden sorumlu kamu idaresi “The Public Establishment for Industrial Estates” olup, kurumun web sayfasında (www.peie.om) bölgelerin özelliklerine dair bilgi mevcuttur.
Ayrıca, “Public Authority for Investment Promotion and Export Development-PAIPED, http://www.ociped.com/) yabancı yatırımcılar ve yerli ihracatçılar için bilgi ve destek imkanları sunmaktadır.
Ummanda kayıtlı endüstri işletmeleri ve bunların toplam yatırımlarına yönelik Umman İstatistik Milli Merkezince yayınlanan veriler aşağıdaki tabloda yer almaktadır.
UMMAN ENDÜSTRİ İŞLETMELERI VERİLERİ

Sanayi Türü	Toplam Yatırımlar (1000 Umman Riyali)			İşletmelerin Sayısı
	2014	2013	2012	2014	2013	2012
Gıda, İçecek	441,478	431,114	382,136	454	442	430
Tekstil ve Deri	182,716	182,555	182,415	82	74	62
Ağaç Ürünleri	105,712	101,756	96,996	164	156	141
Kağıt Sanayi	119,419	117,211	114,331	121	115	101
Kimya Sanayi	5,977,436	5,943,522	5,886,528	330	308	294
Metal Harici Mineral Ürünler	2,110,351	2,093,546	2,082,427	65	58	51
Temel Mineral Ürünler	2,110,351	2,093,546	2,082,427	71	64	53
İşlenmiş Metaller	2,905,357	2,873,623	2,861,572	321	279	268
Diğer İmalat Sanayi	10,471,423	9,657,950	9,592,245	910	854	806
Toplam	24,424,243	23,494,823	23,281,077	2,518	2,350	2,206

2.6 İnşaat Sektörü ve Sunduğu Fırsatlar:
Umman son yıllarda dünya şirketleri için hem iyi bir yatırım yeri hem de inşaatla ilgili firmalar için iyi bir saha ve pazar olmuştur. Umman devleti ekonominin çeşitlendirilmesi ve altyapının güçlendirilmesi için bir çok büyük çaplı turizm, sanayi, elektrik ve su, karayolları, savunma ve havaalanları projeleri başlatmıştır. Nitekim, inşaat sektörünün cari fiyatlarla GSYİH’ya katkısının 2015 yılında yaklaşık 5 milyar ABD doları, net katkısının da 3 Milyar ABD doları seviyesinde olduğu tahmini açıklanmıştır.
Umman Sultanlığı Maliye Bakanlığı'nca 2016-2020 yıllarını kapsayan Umman 9. Beş Yıllık Kalkınma Planı süresince yapılacak toplam yatırımların mali büyüklüğünün 171.6 Milyar ABD Dolarını bulacağı belirtilmiştir. Ancak, petrol fiyatlarındaki olumsuz sürecin devam etmesi halinde bu rakamın aşağıya çekilebileceği düşünülmektedir.
Büyük ve nitelikli projeler, tecrübe ve büyük makine parkı gerektirdigi için yabancı firmalar tarafından üstlenilebilmekte ve sözkonusu firmalar bu projeleri gerek yerli ve gerekse yabancı taşeron firmaları kullanmak suretiyle sonuçlandırmaktadırlar. Bu çerçevede, pek çok yabancı müteahhitlik ve müşavirlik firması Umman’da şirket kurarak projeleri izlemekte ve ihalelere katılmaktadır.
Umman’da sürdürülen büyük altyapı yatırımları kapsamındaki kamu ihaleleri oldukça şeffaf bir süreç içinde yürütülmektedir. “yerel” ve “uluslararası” olarak ikiye ayrılan ihalelerde zaman zaman ön yeterlilik aranmaktadır. Yerel ihalelerde genel olarak aranan şart firmanın İhale Kurulu nezdinde kayıtlı olmasıdır. İhale Kurulu tarafından açılan ihaleler Umman İhale Kurulu’nun https://etendering.tenderboard.gov.om, adresli internet sitesinden takip edilebilmektedir. Kurul tarafından açılan uluslararası ihaleler ise bu sitenin yanı sıra, Middle East Economic Digest isimli dergide yayımlanmaktadır. Ayrıca, www.chamberoman.com ve https://was01.pdo.co.om/PPTVendor/Vendor/Home.aspx diger ihale ilanlarının yer aldıgı internet adresleridir. Umman’daki ihalelere başvurmak isteyen firmalarımızın yukarıda verilen internet adreslerini sık sık ziyaret etmelerinde fayda bulunmaktadır.
Ummanlı yetkililer büyük ihalelerin hepsinin yabancı şirketlere de açık olduğunu belirtmektedirler. Pratikte ise 2011 yılı başından bu yana İhale Kurulu (Tender Board) web sayfasında da duyurulmakta olan büyük ihalelerin az bir bölümünün “International” kaydıyla açıldığı, çok sayıda büyük ihalenin ise “Excellent” derecesine sahip yerli firmalara dönük olduğu görülmektedir. Bu durumda, Ummanlı yetkililerin yabancı firmaların ülkede müteahhitlik alanında yerli firma yatırımı yapmış olanlarını da uluslararası firma olarak değerlendirerek farklı bir yoruma gittikleri, ancak, davet, önyeterlilik ve projenin farklı özelliklerine göre bazen ülkede yatırımı olmayan yabancı firmaları da kapsayabilecek şekilde ihaleye çıktıkları anlaşılmaktadır. Ancak, yabancı firmaların “Excellent” derecesine sahip yerli firmalarla birlikte ihale dosyası almakta oldukları ve sorunun bu şekilde çözüldüğü görülmektedir.
2.7 Bankacılık ve Finans:
1974 yılında kurulan Umman Merkez Bankası (CBO) hem para politikasını yürütmekte, hem de ticari bankaları düzenlemekte ve yönlendirmektedir. Bankanın Yıllık Raporuna göre ülkedeki tüm bankalar sermaye yeterliliği açısından Basel II’ye uyumludur. Ülkenin en büyük üç bankası toplam varlıkların % 62’sine, toplam kredilerin % 65’ine ve toplam mevduatın % 59’una sahiptir.
Ülkede 16 banka 470 şubede faaliyet göstermektedir. Bu bankaların 7 tanesi yerel banka olup diğerleri uluslararası bankaların ülkede açılan şubeleridir. Yerel bankalar şunlardır:
Bank Muscat

National Bank of Oman

HSBC Bank Middle East (*)

Oman Arab Bank

Bank Dhofar

Bank Sohar

Al Ahli Bank
(*) 2012 yılı Haziran ayında Oman International Bank ile birleşmiştir.
Bu bankaların 6 tanesinin hisseleri borsada işlem görmektedir.
Ayrıca, 23 adet şubeyle hizmet veren 2 adet uzmanlaşmış kamu bankası bulunmaktadır: Oman Development Bank ve Oman Housing Bank.
Yanısıra, toplam 70 şubeleri olan 2 adet tümüyle İslami bankacılık hizmeti veren kurum mevcuttur (Bank Nizwa ve All Izz Islamic Bank) . Bunun dışında yerel bankaların 6 tanesi de İslami bankacılık hizmeti vermektedir. Bu kapsamdaki bankacılık hizmetleri ülkede hızlı bir şekilde yaygınlaşmakta olup ülke piyasasındaki payları 2015 yılında % 5.1’den Mart 2016 tarihi itibariyle % 7.8’e yükselmiştir.
Ülkede, varlık temelli finansman hizmeti veren (leasing, factoring, vs.) 6 kuruluş, hepsi Umman’da yerleşik 37 şubede hizmet vermektedir.

2016 yılında bankalar tarafından sağlanan toplam kredilerin GSMH’ya oranı bir önceki yıla göre % 16 oranında artarak, % 86.8.4 seviyesine yükselmiştir. Umman Sultanlığı Merkez Bankasınca yayınlanan Temmuz 2017’de istatistik bülteninde yer alan bilgilere göre,  ülkede bankalarca kullandırılan kredilerin toplamı, 52 milyar ABD Doları seviyesini geçmiştir. Bu rakam geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yaklaşık % 4'lük bir artışa tekabül etmektedir. Kullandırılan kredilerin sektörel dağılımına bakıldığında ise, kişisel kredilerin 21 Milyar ABD Doları ve % 40.1'lik payla  ilk sırayı aldığı görülmektedir. Kişisel kredileri, inşaat sektörü % 10.9,  hizmet sektörü % 8.8 ve imalat sanayi sektörü  % 6.9 payla  izlemektedir.

Toplam mevduatın GSMH’ya oranı ise % 80.1’dir.
Ülke bankacılık ve finans sistemi göstergeleri ve daha kapsamlı bilgiler için Umman Merkez Bankası Yıllık Raporu’nun incelenmesi önerilmektedir. (www.cbo-oman.org)