Ünden bugüN

Bibi. Ayvansarayî, Hadîka, II, 242; Öz, İstanbul Camileri, II, 32.

ERGUN EGÎN

İBRAHİM AĞA ÇEŞMESİ

Fatih ilçesi, Uzun Yusuf Mahallesi'nde, Me-cit Bey Sokağı üzerinde, bu sokağın Uzun Halil Sokağı ile Yayla Caddesi arasında kalan kısmındadır.

I. Mahmud'un (hd 1730-1754) kapı ağası İbrahim Ağa tarafından yaptırılan çeşmenin iri nesih bir hat ile hakkedilen tamir kitabesi, aynataşınm biraz üzerinde o-lup, metni 1158/1745'te Mukim adında bir şair tarafından yazılmıştır.

Çeşme, moloz taş, tuğla ve horasanhar-cı kullanılarak inşa edilmiş büyük bir su haznesinin önünde yer alır ve mermer kaplamalıdır. Çeşmenin dikdörtgen formdaki nişini çevreleyen bordürde, altlı-üst-

lü bir konumda yerleştirilmiş, ikişer adet "çiçekli vazo" tasvirine rastlanır. Yüzeyden nişe geçiş ise içbükey formda bir hareketlenme ile sağlanmıştır. Çeşmenin bir silmeyle çerçeve içine alınan aynataşı, alt-lı-üstlü yerleştirilmiş, dikdörtgen formda iki teyzini panodan oluşur. Bunlardan alt kısımdaki pano, kenger yaprağı, "C" kıvrımı, yumurta formu (himatyon), sütunçe-ler ve sülüs tarzda yazılmış, su ile ilgili bir ayet-i kerimeden müteşekkil, Türk baroğu tarzında bir teyzinata sahiptir. Üstteki panonun teyzinatı ise girift "C" kıvrımları ve soyut bitkisel motiflerden oluşmuştur.

Halkalı sularından Hekimoğlu Ali Paşa Suyolu ile beslenen çeşme, kurumuş ve lülesi kopartılmıştır. Fakat, günümüzde tekneye yan taraftan monte edilmiş bir musluk vasıtasıyla akıtılan şehir suyu kullanılmaktadır.

Çeşmenin günümüzde oldukça harap vaziyette bulunan teknesi ise sonradan çimento ile sıvanmak suretiyle ve çok kaba bir şekilde yapılmıştır. Çeşmenin hafif dışa taşkın kornişi bugün yerinde durmakta, ancak saçak kısmı bulunmamaktadır.

Bibi. Tanışık, istanbul Çeşmeleri, I, 178-179; A. Egemen, istanbul'un Çeşme ve Sebilleri, îst., 1993, s. 400; Çeçen, Halkalı, 165; Fatih Camileri, 323.

HALUK KARGI