Ünden bugüN

HAVA HARP OKULU

Yeşilyurt'ta bulunan askeri okul. Bilim dalı esasına göre, 4 yıl süreli lisans düzeyinde eğitim yapan okulun amacı, muharip hava subayı yetiştirmektir.

Hava Harp Okulu'nun geçmişi, dünyada askeri havacılığın doğması, teşkilatlanması ve bunun savaş ve uluslararası i-lişkilerde önemli roller oynayacağının anlaşılması üzerine, Türk ordusunun da 1909' dan itibaren kendi bünyesinde askeri havacılık teşkilatım kurma çalışmalarına kadar uzanmaktadır.

Manş'ı uçağıyla geçen Fransız pilot Ble-riot'un İstanbul'da yaptığı gösteri ve bu gösteride kullanılan uçakla ilgili olarak Genelkurmay Başkanlığı'na bağlı Kıtaat-ı Fenniye Müfettişliği'nce hazırlanan 20 Aralık 1909 tarihli rapor, Türk ordusunun havacılık konusunda hazırlıklara başladığını göstermektedir. Erkân-ı Harbiye-i Umumiye Reisliği'nin 13 Ekim 1910 gün ve 1572 sayılı emrinden, Türk ordusunda havacılık için kesin kararın verildiği, ihtiyaç duyu-

lan balon ve uçakların alımı ile havacı o-larak yetiştirilmek üzere Avrupa'ya subay gönderilmesinin karar altına alındığı öğrenilmektedir. 19H'de Türk ordusunda havacılık teşkilatını kurmak üzere görevlendirilen Erkân-ı Harp Kaymakamı (Kurmay Yarbay) Süreyya Bey'in (İlmen) başkanlığında "Havacılık Komisyonu" kurulmuştur. Komisyon, yaptığı araştırma ve çalışmalar sonunda, Türk ordusunda havacılığın gelişmesi için her şeyden önce bir hava okulunun kurulması gereğini tespit etmiş ve Ocak 1912'den itibaren gerekli personel, araç gereç ve tesisler hazırlanmak suretiyle nihayet 3 Temmuz 1912'de hava okulu, Yeşilköy'de öğretime başlamıştır. Günümüzdeki Hava Harp Okulu'nun temelini teşkil eden hava okulunun açılması, Türk askeri havacılığının gelişmesinde ve güçlenmesinde en önemli aşamalardan birisidir. Hava okulunda eğitim-öğretim üç ay olup, her yıl üç devre açılmakta ve her devrede 15-20 pilot adayı öğrenim görmekteydi. Okulun öğrenci kaynağı kara ve kısmen de deniz subaylarıydı.

Türk uçak ve pilotlarının da fiilen cephede görev yaptığı Balkan Savaşı'ndan sonra havacılık alanındaki çalışmalar devam ettirilmiş, satın alınan yeni uçakların yanısıra, Fransa'dan bir havacı yüzbaşı öğretmen olarak getirilmiş, ayrıca deniz pilotu yetiştirilmek üzere Bahriye Nezare-ti'ne bağlı, Deniz Hava Okulu (Bahri Tayyare Mektebi) Haziran 19l4'te Yeşilköy'e deniz fenerine yakın bir yerde öğretime başlamıştır.

I. Dünya Savaşı'mn bütün şiddetiyle sürdüğü ve Türk ordusunun çok geniş bir alanda, değişik cephelerde savaştığı yıllarda, hava birliklerinin ikmal merkezi olan Yeşilköy'deki hava okulunda pilot yetiştirme işinin yanında, cephelere gidecek u-çak bölükleri de teşkilatlandırılmıştır.

Hava okulunun adı 12 Ekim 19l6'da Hava İstasyonu (Tayyare İstasyonu) olarak değiştirilmiştir. 30 Ekim 1918 Mondros Mütarekesi sonrasında İstanbul'a giren İngiliz ve Fransızların Yeşilköy Hava İstasyonu ve tesislerini işgal etmesi ile Türk havacılığı dağılma tehlikesiyle karşı karşıya kalmış, Hava İstasyonu'ndan kurtarılabi-len uçak ve malzemeler Anadolu yakasındaki Maltepe'ye taşınmış, Deniz Hava İs-tasyonu'nun uçak ve malzemeleri Bahriye Nezareti'nin Haliç'teki depolarına konmuş, Filistin ve Irak'tan çekilen hava birliklerinin kalıntıları da Konya ve Elazığ'da toplanmıştır. Türk havacılarının Milli Mü-cadele'ye katılmasını önlemek amacıyla Maltepe Hava İstasyonu'nu da işgal eden İngilizler, buradaki uçak ve malzemeleri de tahrip ederek kullanılamaz duruma getirmişlerdir.

23 Nisan 1920 sonrasında Ankara'da kurulan TBMM hükümeti, düzenli orduların teşkili sırasında havacılık konusuna da yönelmiş, Milli Savunma Bakanlığı Harbiye Dairesi'ne bağlı Hava Kuvvetleri Şubesi (Kuva-yı Havaiye) kurulmuş, biri Erzincan'da diğeri Eskişehir'de olmak üzere iki hava istasyonu ve Eskişehir Hava İstasyo-nu'nda fabrikanın yanısıra bir de hava o-kulu hizmete sokulmuştur. Milli Mücadele sırasında Adana ve Konya'da faaliyetini sürdüren hava okulu, zaferden sonra Genelkurmay Başkanlığı'nın 17 Eylül 1922 tarihli emriyle İzmir'e taşınmış, 1925'te tekrar Eskişehir'e nakledilmiştir. Bu dönemde hava okulunun eğitim süresi 2 yıl olup, okula giren subaylar l yıl rasıt, bir yıl da pilot eğitimi görüp kıtaya çıkmaktaydılar.

1947'de Hava Makinist Astsubay Oku-lu'nu da bünyesine alarak adı Hava Okullar Komutanlığı olarak değiştirilen hava