Ünden bugüN

HEYBELİADA RUHBAN MEKTEBİ

Heybeliada'da Papaz Dağı'nda (günümüzde Ümit Tepesi) koru içindeki tarihi okul ve manastır. Bugün "Heybeliada Rum Erkek Lisesi" adını taşımaktadır.

Papaz Dağı'ndaki ilk manastır-okul, 809'da Despotlar Manastırı adıyla kuruldu. Burası 860-8ö2'de Karadeniz'den gelen Kazak akıncıların yağmalan sonucu yakılıp yıkıldı. Patrik Fotios tarafından o-nartıldı. 1268-1278 arasında Patrik İosif in çabasıyla zengin bir kütüphaneye kavuştu. Yazma kitap koleksiyonları ile Hıristiyan dünyasında ünlendi. Fakat bu ma-nastır-okulun eğitim çalışmaları hakkında günümüze ulaşan önemli bir bilgi yoktur. Adı, kaynaklarda Trias (Aya Triada) Manastırı olarak geçmektedir.

Osmanlılar döneminde 18. yy'a değin manastır işlevini koruyan kurum için 1772' de okul açma izni alındı. Manastırla birlikte okul, 1821'de yandı. Yeni binasının açılışı 13 Eylül 1844'tedir. Bu bina ise 1894 büyük depreminde hasar gördü ve 1896' da bugünkü bina yapıldı. 1844'teki açılıştan başlayarak patrikhaneye bağlı ve Ruhban Mektebi adıyla Ortodoks din adamı (papaz) yetiştiren kurumda okutmanların çoğu Sen Sinod üyesiydiler. 4 yıl orta, 3 yıl yüksek teoloji eğitimi verilen Ruhban Mektebi'nde 1919'da orta kademe kaldırıldı. 1923'ten sonra yeniden 3 yıllık orta, 4 yıllık yüksek teoloji eğitimine dönüldü. Bu statü 1951'de azınlık lisesi ile teoloji okuluna dönüştürüldü. Liseye Fransızca ve Latince dersleri de kondu. Teoloji bölüm programında ise zorunlu Türk dili ve edebiyatı dersine yer verildi. Parasız yatılı konumu değişmedi.