Ünden bugüN

İLERİ TÜRK MUSİKİSİ KONSERVATUVARI DERNEĞİ

1948'de Belediye Konservatuvarı(->) reisliğinden istifa eden Hüseyin Saadettin Arel(-0 ve öğrencileri tarafından kurulan özel musiki kuruluşu.

Beşiktaş Hayrettin İskelesi'nde 7 no'lu binanın (Deniz Müzesi'nin idarehanesi) özel salonlarında 31 Mayıs 1948'de resmen kurulmuş olan bu derneğin kurucuları Arel, Ord. Prof. Salih Murat Uzdilek, La-ika Karabey'di. İşadamı Nuri Demirağ da kuruluşu için teşebbüs ederek yardımcı olmuştu. Dernekte başkanlığı kabul eden Arel, yüksek düzeyde eğitimi olan eski talebelerine "Türk musikisinde armoni" dersini, ikinci başkanlığı kabul eden Salih Murat Uzdilek ise seri konferanslar verme görevini üstlenmişler, genel yazmanlık ve nazariyat hocalığını Haydar Sanal sürdürmüştür. Derneğin yayın organı niteliğindeki Musiki Mecmuası ise, içerdiği bilimsel yazılar ve geniş konu yelpazesi ile musikimizde önemli bir boşluğu doldurmuş bir dergidir.

Bu dernekte, geleneksel musikinin alışılmış aktarım biçimlerinin aksine ciddi ve bilimsel dersler, teori ağırlıklı ve denemelere açık bir eğitim uygulanmış, Arel kuramının yerleşip yaygınlaşması için çalışmalar yapılmıştır. Haftada iki gün (salı ve cuma) eğitim veren kuruluşta başlıca dersler nota, solfej, nazariyat, musiki tarihi, armoni, kontrpuan, füg, musiki analizi, prozodi, orkestrasyon ve enstrüman eğitimiydi. Türk musikisi ses sistemiyle çoksesli eserlerin seslendirildiği ilk konserler dernekçe sunulmuştur. Ayrıca Arel'in, polifo-nik Türk musikisinde kullanılmak üzere tasarladığı farklı büyüklüklerde, dörder telli beş kemençeden oluşan yaylı kenet için iki ayrı takım halinde gençler eğitilmeye başlanmış ve bu bağlamdaki ilk konser 1954'te eski Beşiktaş Halkevi'nde verilmiştir.

Kurulduğundan itibaren Saadettin Arel, Laika Karabey, Haydar Sanal, Refet Kayse-rilioğlu, Cemal Özgen, Rüştü Eriç gibi öğrencileri olan bu dernekten pek çok genç yararlanmış ve istanbul halkına konserler ile radyo programlan sunulmuştur. Açıklamalı ve eğitici nitelikteki bu faaliyetler a-rasında 1951'de İstanbul'da toplanan 22. Uluslararası Doğubilimciler Kongresi'nde verilen konser sayılabilir.

Pek çok kez yer değiştirmek zonanda kalan, maddi destek bulamayan ve bir müddet sonra hocalıktan ayrılan Arel'den sonra dernek, kısıtlı imkânlarla çalışmalarını sürdürmüştür. Aksaray Türkocağı, Beşiktaş Halk Partisi binası gibi yerlerde devam ettirilen çalışmalar, bugün Fatih, Halıcılar Caddesi'nde bulunan dernek lokalinde yapılmaktadır. Halen dernek korosunu Çetin Körükçü çalıştırmaktadır.

GÖNÜL PAÇACI

İLHAN, ATTİLÂ

(1925, Menemen) Şair, romancı, deneme yazarı.

izmir'de lise öğrenimi sırasında siyasal düşünceleri nedeniyle yargılandı, cezaevinde kaldı. Liseyi istanbul'da Işık Lise-si'nde bitirebildi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ndeki yükseköğrenimini yarıda bıraktı (1949). Paris'e gitti. Yurda dönüşte bir süre İstanbul'da yaşadı; Ali Kap-

tanoğlu takma adıyla film senaryoları yazdı. Tekrar Paris'e gitti. İzmir'de Demokrat İzmir gazetesinin genel yayın müdürlüğünü ve başyazarlığını sürdürdü. 1973'te Ankara'da Bilgi Yayınevi'nin danışmanı oldu. 1980'de İstanbul'a yerleşti ve yazınsal çalışmalarına ağırlık verdi.

İlk şiir kitabı Duvar'dan (1948) başlayarak, şiirlerinde toplumun ve bireyin sancılarını, tedirginliklerini daima iç içe, diyalektik yöntemle yansıtan Attilâ ilhan, bir yandan da çok geniş bir coğrafyaya açıl-