Zokirjon saidboboyev

84

4. Ahamoniylar hukmronligi va Aleksandr Makedonskiy yurishlari davrida rta Osiyo tarixiy geografiyasi

Miloddan awalgi VI asrning rtalariga kelib, Ahamoniylar podshosi Kir II Bobil rta Osiyo hududidagi davlat va viloyatlarni (Baqtriya, Xorazm, Sdiyona, Mariyona va boshqalar) va Misrni bosib olishga tayyorgarlik kra boshlaydi.

Qadimgi dunyo mualliflari Gerodot, Ksenofont malumotlariga kra, miloddan awalgi 545-539 yillarda Kir II Sharqiy Eron viloyatlari va rta Osiyodagi Xorazm, Baqtriya va sak qabilalarini ziga bysundiradi. Lekin shuni ta'kidlash lozimki, Kir II rta Osiyoni qay tarzda bosib olganhi trisida aniq ma'lumotlar saqlanmagan. Kir II ikkinchi yurishi mahalliy aholining qattiq qarshiligiga uchragan va kchmanchi massagetlar tomonidan tor-mor etilgan. Massagetlarga Tmaris boshchilik qilgan. Jangda Kir II halok blgan.

Miloddan awalgi 522 yil Doro I ahamoniylar taxtiga tirdi. U taxtga tirishi bilanoq bosib olingan kpgina viloyatlarda qzolonlar ktariladi. 522 yil oxirida Mariyonada ktarilgan Frada qzoloni Baqtriya satrapi Dodarmish tomonidan ayovsiz bostirildi. Miloddan awalgi 519-518 yillar saklar Skunxa boshchi-ligida qzolon ktaradi. Lekin bu qzolon ham bostiriladi.

Doro I ning saklarga qarshi yurishi muvaffaqiyatsiz tugaydi. Bosib olingan mamlakatlarni itoatda tutmoq uchun ahamoniylar butun davlatni alohida viloyat - satrapliklarga bladilar. Bu s/ forscha „xshatra"- „viloyat" szidan kehb chiqqan.