Veri: Veri bilginin hammaddesi olup, bilginin temsil biçimidir.
Bilgi: Bilgi, basit anlamda sadece verilerin toplamından oluşan bir küme değildir. Bilgi veriye göre daha fazla şeyler sunar; etkileşimde bulunarak insanları değişik konularda bilgilendirip yönlendirebilir. Bilgi, kullanıcı tarafından anlaşılabilir formlara dönüştürülmüş verilerden oluşan bir grup olarak ta tanımlanabilir.
Sistem: Fonksiyonel bir yapı veya doktrin oluşturmak, bir ya da daha fazla fonksiyonu yerine getirmek amacıyla, birbirleriyle ilişkili olarak organize edilmiş öğeler, ilkeler ve uygulamalar bütünüdür.
Bilgi Sistemi: Bilgi sistemleri genel olarak “bilgi elde etmek için, verileri önceden belirlenmiş biçimlerde anlık yöntemlerle kullanılmak için saklayan bir sistem” biçiminde tanımlanmaktadır. Bilgi sistemleri karar verme işlemlerinde kullanıcının gereksinimlerini karşılayan bilgileri üretmek için veriler üzerinde çalışan işlemler topluluğudur. Bilgi sistemi terimi geniş anlamda verinin depolandığı ve kullanıldığı her şeyi kapsamaktadır. Böylece bilgi sistemi terimi bir uygulamayı, kullanılan veri dosyalarını ve bu sistemi çalıştırmak için kullanılan bilgi teknolojisini içermektedir. Coğrafi Bilgi Sistemi temelde bir bilgi sistemidir.
Bu kavramlardan sonra Coğrafi Bilgi Sistemi tanımlarına bakıldığında CBS ile ilgili ne kadar disiplin varsa en az o kadar farklı sayıda tanımının var olduğu görülmektedir. Bu CBS’nin bütünleşik bir teknoloji olmasından kaynaklanmaktadır.
Mekansal verilerin;
Mekansal verilerin;
toplanması, depolanması, bu verilerin veri tabanı işlemleri, sorgulamalar, dönüşümler ve coğrafi analizler ile coğrafi bilgiye dönüştürülmesi ve coğrafi bilgilerin gösterimi için kullanılan gelişmiş bilgi sistemleridir.
Donanım
Donanım
Veri giriş donanımları (Sayısallaştırıcılar ve tarayıcılar, klavye...)
Veri işleme ve depolama donanımları
(Bilgisayar, disket, teyp, CD, DVD sürücüler veya yazıcılar, HDD... )
Veri çıkış donanımları (Çiziciler, yazıcılar, monitör, diğer veri görüntüleme üniteleri...)
Veri hakkındaki veriler meta veri olarak isimlendirilmiştir. Geometrik olmayan verinin özel bir türüdür ve toplanma oranı gittikçe artmaktadır. Günümüzde, alan, uzunluklar, tabakanın kapsamı, objelerin sayıları gibi bazı meta veriler CBS yazılımı tarafından otomatik olarak türetilebilmekte, diğerleri ise ayrıca toplanmaktadır. Verinin kaliteli sayılması meta verinin varlığı ile mümkündür..
Veri hakkındaki veriler meta veri olarak isimlendirilmiştir. Geometrik olmayan verinin özel bir türüdür ve toplanma oranı gittikçe artmaktadır. Günümüzde, alan, uzunluklar, tabakanın kapsamı, objelerin sayıları gibi bazı meta veriler CBS yazılımı tarafından otomatik olarak türetilebilmekte, diğerleri ise ayrıca toplanmaktadır. Verinin kaliteli sayılması meta verinin varlığı ile mümkündür..
Meta Verinin Yararları
Meta verinin yararları şöyle sıralanabilir:
Mekansal veri üreticileri, verilerinin karakterlerini belirleyecek edecek bir araca sahip olmaktadırlar.
Mekansal verilerin organizasyonu ve yönetiminde kolaylık sağlanacaktır.
Kullanıcılar mekansal veriler hakkında çok yönlü bilgi sahibi olacaklarından mekansal verilerden daha verimli yararlanacaklardır.
Gereksinim duyulan mekansal veriler daha kolay bulunacak ve dolayısıyla mekansal verilere ulaşım zamanı önemli derecede kolaylaşacaktır.
Analog Haritadan Sayısal Haritaya Dönüştürme
Analog Haritadan Sayısal Haritaya Dönüştürme
Sayısallaştırma
Tarama
Arazide Ölçme
Fotogrametrik Veri Toplama
Uzaktan Algılama ve Görüntü İşleme: Uzaktan Algılama, son otuz yıldır büyük bir süratle gelişen bir teknoloji olup yeryüzüyle herhangi bir fiziksel temasta bulunmadan, bir uyduya yerleştirilmiş bir algılayıcı vasıtasıyla yeryüzü kaynaklarından veri toplayan bir teknolojidir.
Arazi ölçmeleri ve uzaktan algılama ile toplanan veri, temel (absolute-base) veridir, varolan haritalardan ve kataloglardan elde edilen veri ise türetilmiş veri olarak adlandırılır.
Video Kayıt
Klavyeden Veri Girişi
Varolan Verinin Kullanımı: Günümüzde sayısal veri üreten ve kullanıcılara sunan bir hizmet sektörü mevcuttur. Sözkonusu veriler ücret karşılığı satılabilmekte veya internet üzerinde yayınlanabilmektedir.
Mevcut veri kullanılacak ise CBS’ye dahil edilmesi düşünülen verinin kaliteli veri olması sistemin tamamlanmasından sonra verimli şekilde kullanılabilmesi açısından hayati önem taşımaktadır. Verinin kaliteli olup olmadığı ise veri hakkındaki veriler yani meta veriler kavramının doğmasına neden olmuştur. Meta veriler sayesinde verinin hangi tarihte, kim tarafından, hangi yöntem ile, hangi geometrik doğrulukta vb. üretildiği bilgisine sahip olunabilmektedir. Böylece sistemimize aktaracağımız verinin güncel, tutarlı, bizim sistemimizin çözünürlüğünü ölçütünde geometrik doğruluğunu karşılayabilecek düzeyde olup olmadığı anlaşılarak gereksiz yere kaynak ve zaman israfı önlenmiş olur.
Bilgisayarın ilk açıldığı sırada belleğe yerleşen, bilgisayarın tüm temel fonksiyonlarını ve bellek, disk gibi çevre birimlerini kontrol eden, uygulama yazılımlarını işleten, giriş/çıkış operasyonlarını ve kullanıcı ile iletişimi sağlayan temel yazılımlardır.
Bilgisayarın ilk açıldığı sırada belleğe yerleşen, bilgisayarın tüm temel fonksiyonlarını ve bellek, disk gibi çevre birimlerini kontrol eden, uygulama yazılımlarını işleten, giriş/çıkış operasyonlarını ve kullanıcı ile iletişimi sağlayan temel yazılımlardır.
İşletim sistemi yazılımları olarak MS-DOS, PC-DOS, DR-DOS, Mac-OS gibi günümüzde pek kullanılmayan yazılımlar ve Windows, Unix, Linux, Sun, Macintosh vb. yazılımlar sayılabilir.
VTYS yazılımları, veri tabanına veri girişi, veriye yeniden erişim, veri tabanında güncelleme yapma, istenen herhangi bir öznitelik değerine ulaşma, sorgulama yapma, veri seti içerisinden belli özelliğe sahip yeni alt veri setleri oluşturma veya verinin araştırılması işlevlerini yerine getiren yazılımlardır.
VTYS yazılımları, veri tabanına veri girişi, veriye yeniden erişim, veri tabanında güncelleme yapma, istenen herhangi bir öznitelik değerine ulaşma, sorgulama yapma, veri seti içerisinden belli özelliğe sahip yeni alt veri setleri oluşturma veya verinin araştırılması işlevlerini yerine getiren yazılımlardır.
Oracle, Informix, Sybase, IBM DB2, SQL, Microsoft SQL Server, MySQL, PostgreSQL, Microsoft Access, ACI, AskSam, Blyth, Borland, APPROX, Visual Objects, Centura, Claris Filemaker, Microsoft FoxPro / Visual FoxPro, Power Builder, Power-softly vb. yazılımlardır.
Görüntülerin çeşitli formatlarda saklanmasını, işlenmesini, analizini ve sonuç ürünlerinin hazırlanmasını gerçekleştiren programlardır. Coğrafi bilgi sistemine veri sağlayacak görüntü işleme programı, CBS yazılımı ile kesintisiz entegrasyon sağlamalıdır. Yaygın olarak kullanılan görüntü işleme programları:
Görüntülerin çeşitli formatlarda saklanmasını, işlenmesini, analizini ve sonuç ürünlerinin hazırlanmasını gerçekleştiren programlardır. Coğrafi bilgi sistemine veri sağlayacak görüntü işleme programı, CBS yazılımı ile kesintisiz entegrasyon sağlamalıdır. Yaygın olarak kullanılan görüntü işleme programları:
Uygulama yazılımları, kullanıcılar tarafından CBS yazılım paketinin makro programlama dili (örneğin MGE-MDL, Arc/Info-AML/SML, MapInfo-MapBasic) ya da desteklediği başka bir programlama dili (örneğin C/C++, Delphi, Visual Basic, Power Builder, Fortran, Pascal vb.) ile amaca ve uygulama alanına göre geliştirilmektedir.
Uygulama yazılımları, kullanıcılar tarafından CBS yazılım paketinin makro programlama dili (örneğin MGE-MDL, Arc/Info-AML/SML, MapInfo-MapBasic) ya da desteklediği başka bir programlama dili (örneğin C/C++, Delphi, Visual Basic, Power Builder, Fortran, Pascal vb.) ile amaca ve uygulama alanına göre geliştirilmektedir.
Geliştirilen bazı uygulama yazılımlarından kısaca bahsedilirse...
HAZUS, deprem, kasırga, dolu yağışı, sel gibi tehlikelerden dolayı oluşabilecek potansiyel zararları tahmin etmek için matematik formülleri, yerel jeoloji bilgilerini, potansiyel depremlerin yeri ve büyüklüğü bilgilerini kullanan bir zarar tahmini yazılımıdır. HAZUS sözkonusu zararların maliyetini tahmin etmek, haritada göstermek için iki ayrı CBS yazılımı (MapInfo ve ArcView) kullanabilme özelliğine sahiptir. Varsayıma dayanan bir depremin konumu ve büyüklüğü sisteme girildiği zaman, HAZUS depremin şiddetini, zarar görecek bina sayısını, yaralı sayısını, ulaştırma, elektrik ve su dağıtım şebekelerine gelecek zararı, evlerini terkedecek insan sayısını ve depremin diğer zararlarını telafi etmek için üretilecek projelerin maliyetini tahmin eder.
HAZUS, deprem, kasırga, dolu yağışı, sel gibi tehlikelerden dolayı oluşabilecek potansiyel zararları tahmin etmek için matematik formülleri, yerel jeoloji bilgilerini, potansiyel depremlerin yeri ve büyüklüğü bilgilerini kullanan bir zarar tahmini yazılımıdır. HAZUS sözkonusu zararların maliyetini tahmin etmek, haritada göstermek için iki ayrı CBS yazılımı (MapInfo ve ArcView) kullanabilme özelliğine sahiptir. Varsayıma dayanan bir depremin konumu ve büyüklüğü sisteme girildiği zaman, HAZUS depremin şiddetini, zarar görecek bina sayısını, yaralı sayısını, ulaştırma, elektrik ve su dağıtım şebekelerine gelecek zararı, evlerini terkedecek insan sayısını ve depremin diğer zararlarını telafi etmek için üretilecek projelerin maliyetini tahmin eder.
Federal Acil Durum Yönetimi Bilgi Sistemi (FEMIS), planlama, koordinasyon, müdahale, eğitim ve acil durum yönetimi aşamalarının otomasyonunu sağlayan istemci-sunucu tabanlı bir karar destek sistemidir. FEMIS, acil durum yöneticisini planlamada, koordinasyonda, müdahalede, eğitimde ve tatbikatta desteklemek için tasarlanmıştır. Planlamacıya, acil durum planlarının oluşturulması, hava gözlemlerinden elde edilen gerçek zamanlı verinin toplanması ve kullanılması, potansiyel afetlerin yerinin CBS yazılımı kullanılarak görüntülenmesi, riskli alanların belirlenmesi ve görüntülenmesi, tahliye güzergahlarının oluşturulması ve görüntülenmesi, acil tahliye durumunda beklenen trafik koşullarının canlandırılması için entegre araçlar sağlar.
Federal Acil Durum Yönetimi Bilgi Sistemi (FEMIS), planlama, koordinasyon, müdahale, eğitim ve acil durum yönetimi aşamalarının otomasyonunu sağlayan istemci-sunucu tabanlı bir karar destek sistemidir. FEMIS, acil durum yöneticisini planlamada, koordinasyonda, müdahalede, eğitimde ve tatbikatta desteklemek için tasarlanmıştır. Planlamacıya, acil durum planlarının oluşturulması, hava gözlemlerinden elde edilen gerçek zamanlı verinin toplanması ve kullanılması, potansiyel afetlerin yerinin CBS yazılımı kullanılarak görüntülenmesi, riskli alanların belirlenmesi ve görüntülenmesi, tahliye güzergahlarının oluşturulması ve görüntülenmesi, acil tahliye durumunda beklenen trafik koşullarının canlandırılması için entegre araçlar sağlar.
FEMIS’te, ArcInfo CBS yazılımı, UNIX işletim sistemi yazılımı ve ORACLE veritabanı yazılımı kullanılmıştır.
CBS yazılımı CBS’nin işlem (proses) aracıdır. Coğrafi işlem fonksiyonlarını içeren bilgisayar programlarından üretilmiştir. CBS yazılımının üç katlı bir yapısı vardır. Bunlar;
CBS yazılımı CBS’nin işlem (proses) aracıdır. Coğrafi işlem fonksiyonlarını içeren bilgisayar programlarından üretilmiştir. CBS yazılımının üç katlı bir yapısı vardır. Bunlar;
Coğrafi Analiz:Bir dizi coğrafi ilişkiden oluşan ve bazı yazarlarca Harita Cebri (Map Algebra) olarak adlandırılan ve mekansal veriyi mekansal bilgiye dönüştüren, üretilen bu bilginin yeni bilgilerin üretilmesinde kullanımı ile CBS’lere kendi içinde doğurganlık kazandıran bir bileşendir. Çizgi ve yüzey enterpolasyonları, istatistiksel analiz, tampon yaratma (buffering), üst üste çakıştırma (overlay), alan birleştirme (dissolve), ağ analizi (network analysis) gibi işlemlerden oluşan coğrafi analiz pek çok CBS projesinin temel hedefini oluşturmaktadır. Coğrafi analiz CBS’yi benzerlerinden, özellikle bilgisayar destekli tasarım (Computer Aided Design – CAD) ve bilgisayar destekli harita üretiminden ayırt eden en önemli fonksiyonel bileşendir.
Coğrafi Analiz:Bir dizi coğrafi ilişkiden oluşan ve bazı yazarlarca Harita Cebri (Map Algebra) olarak adlandırılan ve mekansal veriyi mekansal bilgiye dönüştüren, üretilen bu bilginin yeni bilgilerin üretilmesinde kullanımı ile CBS’lere kendi içinde doğurganlık kazandıran bir bileşendir. Çizgi ve yüzey enterpolasyonları, istatistiksel analiz, tampon yaratma (buffering), üst üste çakıştırma (overlay), alan birleştirme (dissolve), ağ analizi (network analysis) gibi işlemlerden oluşan coğrafi analiz pek çok CBS projesinin temel hedefini oluşturmaktadır. Coğrafi analiz CBS’yi benzerlerinden, özellikle bilgisayar destekli tasarım (Computer Aided Design – CAD) ve bilgisayar destekli harita üretiminden ayırt eden en önemli fonksiyonel bileşendir.
Enterpolasyon İşlemleri: Sayısal arazi modellerinde eşyükseklik eğrilerinin oluşturulması ve alanların ağırlık merkezlerinin bulunması, vb işlemleridir.
İstatiksel Analiz İşlemleri: Ortalama almayı, histogramlar gibi çalışmaları düzenleyen ve bu amaçla gerekli verileri hazırlayan işlemlerdir.
Tampon Yaratma (Buffering): Nokta tipli obje etrafında, çizgi tipli obje boyunca ya da alan tipli obje dışına ve içine doğru istenilen genişlikte şeritler oluşturmak için kullanılan işlemdir. Mekansal sorgulamalar için gereklidirler. Örneğin “bir otoyol ekseninin sağında ve solunda 100m uzaklıkta yer alan bina, orman, teknik alt yapıları göster” gibi.
Üst üste Çakıştırma (Overlay): Geometrik olarak kesişen iki farklı objeye ait alanın ortak alanını bulmak amacıyla kullanılan işlemdir. Çakıştırılan alan içinde herhangi bir noktanın varlığı sorgulanabilir. Üst üste çakıştırmaya örnek olarak, “belli bir eğimdeki orman alanları kaç m2 dir” sorgulaması verilebilir.
Ağ Analizleri: Geometrik referansı çizgisel obje türleri için ağ analizleri işlemleridir. Zaman bakımından en kısa yol, uzunluk bakımından en kısa yol, en uygun konum, belli noktalara uğranma zorunluluğu karşısında en uygun tur vb. sorgulamalarda kullanılabilir.
Sorgulama: Sorgulama hem coğrafi analiz kapsamında, hem mekansal veri işleme kapsamında ve hem de veri sunma kapsamında yer alabilir. Bir CBS’nin uzun hesaplamalara gerek kalmaksızın cevaplayabileceği soruların toplamı o CBS’nin “sorgulama uzayı” olarak adlandırılır ve bu uzayın gerek genişliği, gerekse süre-cevap performansı büyük ölçüde verinin depolandığı mantıksal ve fiziksel coğrafi veri yapısının bir fonksiyonudur.
Dünyada bir milyonun üzerinde kullanıcısı olan ESRI (Environmental Systems Research Institute) firmasının ürünlerinden biri olan ArcView yazılımı sahip olduğu 500.000’den fazla kullanıcı ile dünya’nın en popüler CBS yazılımıdır.
Dünyada bir milyonun üzerinde kullanıcısı olan ESRI (Environmental Systems Research Institute) firmasının ürünlerinden biri olan ArcView yazılımı sahip olduğu 500.000’den fazla kullanıcı ile dünya’nın en popüler CBS yazılımıdır.
Ayrıca ülkemizde akademik kurumlarda, kamu ve özel sektörde en fazla kullanılan CBS yazılımıdır. Başbakanlık, DİE, İstanbul Valiliği, İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi, ilgili Bakanlıkların tamamı, Askeri kuruluşlar, CBS uygulaması yapan üniversitelerin %90’lık bir bölümü ArcView kullanıcısıdır.(İşlem Şirketler Topluluğu)
ArcView Windows, Macintosh ve çeşitli Unix platformlarında çalışabilmekte, değişik formatlardaki (dxf, dgn, dbf, txt, tif, bmp,.. vb.) verilerin seçilmesi ve görüntülenmesine olanak sağlamaktadır.
Veri Görüntüleme
Veri Görüntüleme
Haritaya metin etiketlerini ekleme,
Veriyi grafik hale getirme (çubuk, pasta(pie) vb. grafikler),
Harita projeksiyonlarını seçme,
Haritayı düzenleme, ekran haritası veya analog olarak çıktı alma,
Veri Sorgulama,
Özniteliklere yakın veya kesişen diğer öznitelikleri bulma,
Mekansal veriyi meydana getirme ve güncelleme,
Sayısallaştırma.
Raster görüntüler üzerinde çalışma(sayısallaştırma)
CAD çizimleri ile çalışma
...
ESRI ürünüdür. Veri dönüşümü, veri tabanı yönetimi, mekansal analizler, etkileşimli görüntü ve sorgulama, grafik editleme gibi yüzlerce işlemi gerçekleştirmeye yönelik araçlara sahiptir.
ESRI ürünüdür. Veri dönüşümü, veri tabanı yönetimi, mekansal analizler, etkileşimli görüntü ve sorgulama, grafik editleme gibi yüzlerce işlemi gerçekleştirmeye yönelik araçlara sahiptir.
ESRI’nin ürettiği kullanım araçları bakımından en zengin CBS yazılımıdır. AML (Arc Macro Language) adı verilen bir makro programlama diline sahiptir. Yazılım mikrobilgisayarlarda, Windows ve NT işletim sistemlerinde çalışabilmektedir.
Map Info Şirketi tarafından geliştirilmiştir. Yazılımın dünyada birçok uygulaması mevcuttur ve çok sayıda kullanıcı grubu ile internetten yardım olanakları bulunmaktadır.
Map Info Şirketi tarafından geliştirilmiştir. Yazılımın dünyada birçok uygulaması mevcuttur ve çok sayıda kullanıcı grubu ile internetten yardım olanakları bulunmaktadır.
Yazılım DOS, Windows, Macintosh ve çeşitli Unix platformlarında çalışabilmektedir.
MapInfoda Map Basic Makro Programlama dili ve Visual Basic programlama dili kullanılmıştır.
İlk geliştiren şirket Santa Clara Strategic Mapping’dir. Şu anda ESRI tarafından satılmakta ve desteklenmektedir.
İlk geliştiren şirket Santa Clara Strategic Mapping’dir. Şu anda ESRI tarafından satılmakta ve desteklenmektedir.
ATLAS-GIS’in ilk geliştirilen sürümleri DOS ortamında çalışabilmekteydi, şu an ise Windows işletim sisteminde çalışabilmektedir.
Autodesk ürünüdür. Windows işletim sistemi ortamında çalışmaktadır.
Autodesk ürünüdür. Windows işletim sistemi ortamında çalışmaktadır.
Veri Tabanı bağlantıları ve 3D gösterim yeteneği güçlü bir yazılımdır.
Army Corps of Engineers (Kolordu Mühendisleri) tarafından geliştirilmiştir. GRASS, Unix ve Linux işletim sistemleri ortamında çalışabilmekteydi. Şu anda internetten ücretsiz olarak indirilebilen GRASS 5.0 versiyonu Windows NT 4.0 (SP3 destekli), 2000 ve XP üzerine kurulabilmektedir.
Army Corps of Engineers (Kolordu Mühendisleri) tarafından geliştirilmiştir. GRASS, Unix ve Linux işletim sistemleri ortamında çalışabilmekteydi. Şu anda internetten ücretsiz olarak indirilebilen GRASS 5.0 versiyonu Windows NT 4.0 (SP3 destekli), 2000 ve XP üzerine kurulabilmektedir.
Şu anda Baylor Üniversitesi tarafından da desteklenmektedir.
Clark Üniversitesi tarafından 1987 yılında geliştirilmiştir. PASCAL dilinde yazılmıştır. Şu anda son sürümü olan IDRISI Kilimanjaro sürümü Windows 95, NT, 98, 2000, ME ve XP işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
Clark Üniversitesi tarafından 1987 yılında geliştirilmiştir. PASCAL dilinde yazılmıştır. Şu anda son sürümü olan IDRISI Kilimanjaro sürümü Windows 95, NT, 98, 2000, ME ve XP işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
Caliper şirketi tarafından geliştirilmiştir. Windows (Windows 98, Me, NT, 2000 ve XP) işletim sistemi ortamında çalışmaktadır.
Caliper şirketi tarafından geliştirilmiştir. Windows (Windows 98, Me, NT, 2000 ve XP) işletim sistemi ortamında çalışmaktadır.
Yazılım, içinde ABD’nin tüm sokaklarının adres bilgisi, eyaleti, bölgesi, posta kodu gibi verilerin bulunduğu iki CD ile birlikte satılmaktadır.
Microstation CAD yazılımı üzerine CBS fonksiyonları ilave edilerek geliştirilmiştir.
Microstation CAD yazılımı üzerine CBS fonksiyonları ilave edilerek geliştirilmiştir.
Huntsville Intergraph şirketi tarafından üretilmiştir. Windows işletim sistemi ortamında çalışabilmektedir.
Modüler yapıya sahip NETCAD, Harita, Planlama, Peyzaj, İnşaat, Mimarlık Firmaları, Belediye ve Kamu Kurumları, Tasarım/Çizim gereksinimi olan tüm mühendisler tarafından kullanılabilecek özelliklere sahip CAD fonksiyonlarına dayalı ana modüller ve CBS için Netinfo modülüne sahiptir.
Modüler yapıya sahip NETCAD, Harita, Planlama, Peyzaj, İnşaat, Mimarlık Firmaları, Belediye ve Kamu Kurumları, Tasarım/Çizim gereksinimi olan tüm mühendisler tarafından kullanılabilecek özelliklere sahip CAD fonksiyonlarına dayalı ana modüller ve CBS için Netinfo modülüne sahiptir.
MicroImages şirketi tarafından geliştirilmiştir. Şu anda piyasada bulunan TNTmips 5.1 sürümü Windows ve Sun (SunOS 4.X veya Solaris 2.X) işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
MicroImages şirketi tarafından geliştirilmiştir. Şu anda piyasada bulunan TNTmips 5.1 sürümü Windows ve Sun (SunOS 4.X veya Solaris 2.X) işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
Caliper şirketi tarafından geliştirilmiştir. Taşımacılık ve ulaşım alanına özel olarak geliştirilmiş bir CBS yazılımıdır.
Caliper şirketi tarafından geliştirilmiştir. Taşımacılık ve ulaşım alanına özel olarak geliştirilmiş bir CBS yazılımıdır.
SPANS (SPatial ANalysis System) Kanada Ottawa’da bulunan TYDAC Technologies şirketi tarafından geliştirilmiştir. OS/2, Windows, UNIX, SUN (SunOS, Solaris) işletim sistemleri ortamında çalışabilmektedir.
SPANS (SPatial ANalysis System) Kanada Ottawa’da bulunan TYDAC Technologies şirketi tarafından geliştirilmiştir. OS/2, Windows, UNIX, SUN (SunOS, Solaris) işletim sistemleri ortamında çalışabilmektedir.
En iyi yazılımı seçme süreci, yazılımın teknik yeteneklerinden çok, diğer birçok beklentiyi de kapsayan bir süreçtir. Yazılımın seçiminde çok çeşitli detaylar göz önünde bulundurulmalıdır:
En iyi yazılımı seçme süreci, yazılımın teknik yeteneklerinden çok, diğer birçok beklentiyi de kapsayan bir süreçtir. Yazılımın seçiminde çok çeşitli detaylar göz önünde bulundurulmalıdır:
Öncelikle fiyatı dikkate alınmalıdır.
Güncellenebilir olmalıdır.
Yerel ağ desteği (network ortamı) bulunmalıdır.
Kullanıcılarının eğitim ihtiyaçları düşünülmelidir.
Kolay kurulumlu olmalıdır.
Bakım kolaylığı ve işletiminin maliyeti dikkate alınmalıdır.
Kullanım klavuzu bulunmalıdır.
Satıcı ve yardım hattı (telefon veya internetten e-mail yardımıyla) bulunmalıdır.
Gerektiğinde yazılıma modül veya yama ilave edilebilmelidir.
