Yeni YÜzyil üNİversitesi sağlik biLİmleri enstiTÜSÜ İNŞaat sektöRÜNÜN

YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Bitirme Projesi
Serdar ÇATAK

131101108

Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği


Danışman

Prof. Dr. Yıldız TÜMERDEM

Bitirme Tarihi (Şubat, 2014)

YENİ YÜZYIL ÜNİVERSİTESİ

SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ



İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ


Bitirme Projesi
Serdar ÇATAK

131101108

Bölüm: İş Sağlığı ve Güvenliği


Danışman

Prof. Dr. Yıldız TÜMERDEM

Bitirme Tarihi (Şubat, 2014)

Özgünlük Bildirisi

1. 
   Bu çalışmada, başka kaynaklardan yapılan tüm alıntıların, ilgili kaynaklar referans gösterilerek açıkça belirtildiğini,
   
2. 
   Alıntılar dışındaki bölümlerin, özellikle projenin ana konusunu oluşturan teorik çalışmaların ve yazılım/donanımın benim tarafımdan yapıldığını
   
3. 
   Araştırma ve/veya anket çalışmaları için “etik kurul onay” yazısı alındığını
   

bildiririm.

İstanbul,2014

Serdar ÇATAK

İNŞAAT SEKTÖRÜNÜN

İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ

KAPSAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ
(ÖZET)
Yapılan bu proje çalışmasında, inşaat sektörünün 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Öncelikli olarak inşaat sektörü ve iş güvenliğiyle alakalı kanunlar, yönetmelikler ve daha önce yapılmış olan bilimsel araştırmalar incelenmiştir. Konuyla alakalı örnek şantiyelerde incelemeler yapılmış olup, inşaat sektöründe iş sağlığı ve güvenliği kanununun uygulanabilirliği, örnek şantiyelerdeki yapılan faaliyetler sonucu meydana gelen riskler ve tehlikeli durumlar tespit edilmiştir. Yapılan çalışmalar sonucu elde edilen veriler bir araya getirilerek bu bilgilerle bir risk değerlendirme raporu oluşturulmuştur.

İnşaat sektöründeki iş kazaları, meslek hastalıkları, alınması gereken önlemler ve sorumlu kişiler mevzuata uygun bir şekilde belirlenmiştir. Yapılan her faaliyetin ne tür kazalara ve meslek hastalıklarına neden olacağı tespit edilmiş olup, alınması gereken güvenlik önlemleri de belirlenmiştir.

Sonuç olarak yapılan araştırmalar ve gözlemler sonucu, inşaat sektörünün iş güvenliği açısından çok önemli bir sektör olduğu, bu alanlarda acilen iş güvenliği kanununun uygulanması ve gerekli bütün güvenlik önlemlerinin alınması gerektiği tespit edilmiştir. Türkiye’de iş kazalarının ve meslek hastalıklarının en çok görüldüğü ve çok tehlikeli sınıfta yer alan sektörlerden birinin de İnşaat sektörü olduğu belirlenmiştir.
Anahtar kelimeler ; İnşaat Sektörü, Şantiye, Yapı sektörü, İş Sağlığı ve Güvenliği, İş kazası, meslek hastalığı

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1. GİRİŞ 8

1. İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ 8

1.1. İş Sağlığı 8

1.2. İş Güvenliği 10

1.3. İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Temel İlkeleri 11

1.4. İş Sağlığı Ve Güvenliğini Yönetmek 12

1.5. İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi 13

1.5.1. Dünyada İş Sağlığı Ve İş Güvenliğinin Tarihsel Gelişimi 14

1.5.2. Türkiye’de İş Sağlığı ve İş Güvenliği Tarihsel Gelişimi 16

1.5.2.1. Tanzimat (1839) Öncesi Dönem 17

1.5.2.2. Tanzimat ve Meşrutiyet Sonrası Dönem 18

1.5.2.3. Cumhuriyet Dönemi 19

1.6. İş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Önemi 20

1.6.1. İşçi Açısından Önemi 21

1.6.2. İşveren Açısından Önemi 22

1.7. İş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Amacı 22

1.7.1. İşçileri Korumak 22

23

1.7.2. Üretim Güvenliğini Sağlamak 23

1.7.3. İşletme Güvenliğini Sağlamak 23

BÖLÜM 2. GENEL BİLGİLER 25

2. POJENİN TANIMI VE PLANI 25

2.1. Proje Aşamasında Yapılan Çalışmalar 25

2.2. Araştırma Sırasında Şantiyede Belirlenen Eksiklikler 26

BÖLÜM 3. ANALİZ VE MODELLEME 31

3.İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 31

3.1. Genel Profil 31

3.2. İnşaat Sektöründe Kazalar, Hastalıklar Ve Tehlikeler 32

3.2.1. Ölümcül Kazalar 33

3.2.2. Hastalıklar 33

3.2.2.1. Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar 33

3.2.2.2. Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar 34

3.2.2.3. Biyolojik Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar 35

3.2.2.4. Öldürücü Hastalıklar 36

3.3. Yapı İşçileri İçin Sağlık Ve Güvenlik Önlemleri 36

3.4. İnşaat İşlerinde Alınacak Tedbirler 42

3.4.1. Fenni Sorumlu: 42

3.4.2. Yapı İş Defteri: 42

3.4.3. İlk Yardım Malzemesi Ve Sedye: 42

3.4.4. İşçilere Sağlık Raporu: 43

3.4.5. Kişisel Koruyucular: 43

3.4.6. Uyarı Levhaları: 45

3.4.7. Döşeme Kenarına Korkuluk: 45

3.4.8. Betonarme Kalıplarının Kontrolü: 46

3.4.9. Tehlikeli Boşluklar, Malzeme İstifi, Artık Malzemeler: 46

3.4.10. Tahta Perde: 46

3.4.11. Kazılar: 46

3.4.12. Yapı İskeleleri: 47

3.4.13. Çelik Borulu İskele: 47

3.4.14. Asma İskele: 48

3.4.15. Sıpa İskele: 48

3.4.16. Gırgır Vinç (Asansör): 48

3.4.17. Elektrik Panosu Ve İletkenler - Topraklama: 49

3.4.18. Tuvalet: 49

3.5. Üretim Aşamasında Alınacak Güvenlik Önlemleri 50

3.5.1. Kazı Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 50

3.5.2. Beton ve Betonarme Kalıbı Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 50

3.5.3. Betonarme Çeliklerinin İşlenmesi ve Montajı Aşamalarında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 51

3.5.4. Beton Dökülmesi Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 51

3.5.5. Duvar Örülmesi Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 52

3.5.6. İş İskelesi Kurulması ve Kullanılması Sürecinde Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 52

3.5.7. Sıva, Boya, Badana ve Kaplama Yapılması Aşamasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 53

3.5.8. Tesisat İşleri İle İlgili Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 53

3.5.9. Gereç Nakli Sırasında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 54

3.5.10. Yapının Temizliği ve Şantiyenin Taşınması Aşamalarında Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 54

3.5.11. Makine, Donanım ve Aletlerin Kullanımı İle İlgili Olarak Alınacak Sağlık ve Güvenlik Önlemleri 54

BÖLÜM 4. DENEYSEL SONUÇLAR 55

4. Yapı Sektöründeki Faaliyetler Ve Tehlikeleri Ve Risk Değerlendirmesi Çalışmaları 55

4.1. Kişisel Koruyucu Ekipmanların Kullanımı 62

4.2. Yapı İşlerinde İşveren, Alt İşveren, Proje Sorumlusu Ve Diğer Kişilerin Yükümlülükleri 64

4.2.1. Yapı İşleri 64

4.2.2. Yapı İşleri Kapsamına Giren İşler 64

4.2.3. Yapı İşlerinde İşveren ve Alt İşverenlerin Sorumlulukları 65

4.2.4. Proje Sorumlusunun Sorumlulukları 66

4.2.5. Diğer Kişilerin Sorumlulukları 67

BÖLÜM 5. TARTIŞMA VE SONUÇ 67

KAYNAKLAR 69

TABLOLAR

Tablo 1 –İş kazalarının meydana geldiği iş saatlerine göre dağılımı……………………..15

Tablo 2 – İSG Genel Prensipleri ……………………………………………………...…..19

Tablo 3 – Türkiye Genelinde ve İnşaat Sektöründe 2005-2009 Döneminde Meydana Gelen İş Kazası Sayıları…………………………………………………………………………..27

Tablo 4 – Meslek hastalıkları nedenleri………………….………………………………..29

Tablo 5 – İş kaza tipleri ve oranları………………………………………………………..30

Tablo 6 – Kaza tipleri alt gruplar oranlama………...……………………………………..32

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….53

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….54

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….55

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….56

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….57

Tablo 7 – Şantiyelerdeki Faaliyetler ve Tehlikeler……………………………………….58