2011 YÜksek lisans tez özetleri

C6 Glioma Hücrelerinde Histon Deasetilaz İnhibitörlerinin ve Sinir Büyüme Faktörü’nün Rolü

Histonlardan ve diğer proteinlerden asetil bakiyelerinin çıkarılması, kanser ve nörodejeneratif hastalıklarda terapötik hedef olarak gittikçe yaygın olarak kullanılmaktadır. Histon deasetilaz inhibitörleri bazı genlerin aktivasyonuna sebep olan kromatinde hiperasetilasyonu ve kanser hücrelerinde terminal hücre farklılaşması ve/veya apoptozu uyarmaktadır. Valproik asit (VPA) güçlü antiepileptik, antineoplastik ve nöroprotektif özellikleri bilinen bir ajan olup, merkezi sinir sisteminde nörotropinler dahil çeşitli hedef yapıların ekspresyonunu değiştirebilmektedir. Trikostatin A (TSA) ise ökaryotik hücrelerde büyüme evresinin başlangıcında hücre siklusunu inhibe etmekte ve histonlardan asetil gruplarının uzaklaşmasını engelleyerek yine gen ekspresyonunu değiştirebilmektedir. Bu histon deasetilaz inhibitörleri antitümör aktiviteye ve antiinflamatuvar özelliklere de sahiptir. Sıçan C6 glioma hücrelerinin hem in vitro ve in vivo olarak sinir büyüme faktörü (NGF) reseptörlerini eksprese ettiği ve hem de NGF muamelesi ile bu hücrelerin farklılaşmasına sebep olduğu ve bu hücrelerin çoğalmasını inhibe ettiği bilinmektedir.

Bu çalışma, iki farklı histon deasetilaz inhibitör sınıfına ait olan VPA ve TSA’nın ikili kombinasyonunun C6 glioma hücrelerinde in vitro olarak özellikle apoptoz ve hücre proliferasyon mekanizmaları üzerindeki etkisinin NGF uygulanması ile etkilenip etkilenmeyeceğini ortaya koymak amacıyla tasarlanmıştır. Böylelikle C6 glioma hücrelerinde tam olarak açıklanamayan hücre ölüm mekanizmasının moleküler düzeyde incelenmesi amaçlanmıştır.

Bütün bu veriler dikkate alınarak, C6 glioma hücrelerini tedavi etmek amacı ile iki histon deasetilaz inhibitörü farklı dozlarda ve sürelerde tek tek ve kombine olarak uygulandı ve apoptotik hücre indeksi ile hücre çoğalma indeksi hesaplandı. Ayrıca bu histon deasetilaz inhibitörlerinin C6 glioma hücrelerinde in vitro olarak özellikle apoptoz ve hücre proliferasyon mekanizmaları üzerindeki etkisinin NGF’nin uygulanması ile etkilenip etkilenmediği de tespit edildi. Çalışmada kaspaz-3 aktivitesi, P75^NTR, TrkA immunohistokimyasal olarak, NGF miktarı, hücre proliferasyonu ve apoptoz ise kolorimetrik (ELISA) olarak incelendi.

Sonuç olarak VPA, TSA ve NGF tek tek, ikili VPA+TSA ve üçlü VPA+TSA+NGF kombinasyonlar halinde uygulandığında C6 glioma hücrelerinin çoğalmasının engellendiği ve bu hücrelerin apoptoza gittiği gözlendi. Tüm bu veriler göz önünde bulundurulduğunda, HDAC inhibitörleri ile NGF kombinasyonunun, C6 glioma hücre soyu üzerinde meydana getirdiği apoptotik hücre ölümü ile, nörodejeneratif hastalıkların ve gliyal kökenli beyin kanserinin tedavisinde kullanılacak terapötik ajanlar olabileceği öne sürülebilir.