A research on the application of participatory rural appraisal approach

Değişik Ülke Deneyimleri

Bu bölümde değişik ülkelerde KKD yaklaşımının ölçeğinin büyütülmesi ve kurumsallaşma ile ilgili deneyimler hakkında bilgi verilecektir.

Etopya Deneyimi

KKD’nin Etopya’da 1993’de başlayan uygulaması ile yaklaşımın içselleştirilmesi ve yayılımı açısından ilginç bilgiler elde edilmiştir. (Wordofa, 1998, s.13-17) Yöntemin yarayışlılığı ve etkinliğine olan inancına karşılık yazar hızlı yayılma ile ilgili kaygılarını belirtmektedir. Zaman kısa olduğunda davranış ve tutumlarla ilgili eğitimde sorunlar oluşmakta, iyi uygulama için başlangıç noktaları belirlenememektedir. Kalite sorunları ile doğru dürüst başa çıkılmaz ise ölçek büyütme yaklaşımın güvenirliğini azaltacaktır. Yazar eğer KKD yaşayacak ve mücadele edecekse genel eğitim içine alınması gerektiğini vurgulamaktadır. Üst düzey yöneticileri etkilemenin KKD’nin yayılımı için alan yaratılabileceği, fakat yüksek kalitede eğitimin ancak yaklaşım; ziraat fakülteleri, kalkınma enstitüleri, yayım eğitim merkezleri gibi formal eğitim arenasına alınırsa sürdürülebileceği ileri sürülmektedir. Bunlar olmaksızın hızlı yayılım yaklaşımın yanlış ve kötü kullanımına yol açacaktır.

Vietnam Deneyimi

1991’den bu yana KKD Vietnam’da uygulanmıştır. Paul, 1998’de ölçek büyütme ile ilgili deneyimleri incelemiştir. Yazara göre KKD’nin kalkınma programlarında uygulanmasında değişmez bir paket yoktur. Standartlaşmadan kaçınmak gereklidir. KKD’nin kurumsallaşması için istikrarlı ve meşrulaştırıcı bir çevre gereklidir. Kadrolar belli bir süre yıl için istihdam edilmeli ve gerekli ücretleri verilmelidir. KKD genellikle çok disiplinli insanlardan oluşan bir grupla yürütülebilir. KKD’nin uygulanmasını desteklemek için güçlü yerel örgütler gereklidir. Yerel örgütlerin KKD’nin patlaması ve yayılması için kullanılmasının en başarılı strateji olduğu ispatlanmıştır. KKD’nin uygulanması tamamen insana dayalıdır. Doğru tutumlar da dahil, özel teknik ve iletişim becerilerine sahip ve minumum düzeyde kritik kitle⁹ oluşturacak insanlara ihtiyaç vardır. İnsanlar kendilerini iyi motive edilmiş hissetmeliler ancak bu iş yükünün fazlalığından veya yeterli ücret veya teşvik edici ödemelere sahip olmama gibi nedenlerden dolayı çoğu zaman olamıyor. KKD’nin ne olduğunu iyi bilen ve tercihen ilk elden deneyimleri olan bir kaç anahtar insanın doğru noktalarda bulunması özellikle önemlidir. Doğru kafalı bir kaç insan işin kalitesi üzerinde çok büyük etkiler yapabilir. İnsanları etkin KKD uygulamacıları olarak eğitmek oldukça zaman alır. KKD araçlarını basitçe kullanımını bilmenin ötesinde bireylerin yeterli kavrama ve özgüveni sağlamaları için bir iki yıl gereklidir. En önemli öğrenmeler arazide gerçekleşir, dersane öğrenimleri kısıtlı değere sahiptir. Öğreticilerin de eğitime ihtiyaçları vardır. Çok sıklıkla eğitim için gerekli kaynakların olmadığı ve yetersiz olduğu görülür. Kadroları ve çiftçileri eğitmek için iyi eğiticilere sahip olmak temel bir ön şarttır.

Yazara göre KKD teknikleri ile ideolojisi veya ruhu arasındaki ayrımı yapmak temel önemdedir. KKD onun nasıl yapılacağını dikte eden bir felsefe tarafından yönetilir. Başka şekilde yapılamaz. Çoğu zaman ıskalanan bunun değişik durumlarda nasıl uygulanacağıdır. Bunlar olmaksızın KKD’den alınacak çıktılar bozulur, hatta kaybolur. Bütün bunlar KKD’nin geniş ölçeklerde uygulanması ve kurumsallaşmasında ciddi meydan okumalar yaratır.

Endonezya Deneyimi

Endonezya Hükümeti Hindistan’a KKD’yı öğrenmeleri için bir takım gönderdi ve 1995-96 bütçe yılında tamamlanmak ve 60000 köyde uygulanmak üzere ülke çapında katılımcı köy planlama programı başlattı. Bir çok kısıtlar altında çok hızlı bir ölçek büyütme çalışması yapılmaya çalışıldı. Çok az sayıda iyi eğitilmiş eğiticiler dersaneye dayalı kötü kalitede eğitimler yaptılar. Gerçekçi olmayan bütçe ve zaman kısıtları, devlete ait takımlar ile deneyimli sivil toplum kuruluşları temsilcileri arasında kötü işbirliği ve Endonezya’daki kalkınma planlamasındaki güçlü tepeden inme kültür hep etkili oldu. Bu deneyimler katılımcı yaklaşımların kolayca var olan ulusal programlara oturtulamayacağını ve çok acele uygulamalarda ölçek büyütme çalışmalarının başarısız olacağını ortaya koymuştur. (Mukerjee, 1998, s.23-29)

Zimbabve Deneyimi

Hiyerarşik olarak yapılanmış bir organizasyonda, katılımcı yaklaşımların kurumsallaştırılması, orta ve uzun dönem hedefleri içermesi gereken haylice karmaşık bir müdahaledir. Bütün kadronun yüksek düzeyde inanması koşuldur. Planlama, uygulama, izleme ve değerlendirme sistemlerinin büyük ölçüde yeniden yönlendirilmesi gereklidir. Hagmann ve ark. (1998) katılımcı yaklaşımların denendiği, test edildiği ve uyumlaştırıldığı örnek olaylar veya pilot çalışmaların önemini vurgulamaktadır. Yazara göre bunlar kurumsal kadronun ısındırıldığı ve ikna edildiği pratik örnekler olarak işlev görürler ve yukardan aşağı belirlenen politikaları etkilerler. Bu uygulamaların ayrıntılı izlemeleri diğer kurumsallaştırmalar ile birlikte parelel yürütülmelidir. Süreç büyürken hataların farkına varılması için hızlı olmayan dereceli ölçek büyütme önerilir. Her düzeydeki kadronun ısındırılması ve eğitimi için yoğun çabaların gösterilmesi kritik önemdedir. Süreci sürdürebilmek ve gerekli olan kritik kitleyi oluşturabilmek için diğer projelerle, etkinliklerin ağ çalışmasını ve koordinasyonunu yapmak önemli hususlardandır. Bir kere üst düzey kadroların inancı sağlandığında, arazide çalışan yayımcıların yoğun eğitiminin desteklenmesi ve izlenmesi, katılımcı yaklaşımların kurumsallaşma sürecinde önceliğe sahiptir. Çiftçilerle yayım merkezleri arasında arayüzü oluşturan yayım çalışanları eğer öğretmekten, kolaylaştırıcı rölüne dönüşeceklerse, yeni becerilere ihtiyaç gösterirler. Arazide çalışan kadronun değişim düzeyi düşükse, etkiyi sürdürmek için bu düzeyde yoğun eğitim yapmak iyi olacaktır. Kurumsal değişim süreci açık uçludur ve tahmin edilemez.

Yaklaşımın Sürdürülebilirliği ve Somali Deneyimi

Joseph (1998) Somali deneyimlerinden yerel olarak yönetilen programların kadro ve yapı değişikliklerinden etkilenmeksizin sürdürülebilirliğini ve sağlamlığını sağlayabilmek için 7-10 yıla kadar desteklenmesi gerekli olduğunu belirtmektedir.