Adabiyot 11 II qism indd

«mEN KO‘KsiNggA BOshimNi qO‘Ydim»
Men ko‘ksingga boshimni qo‘ydim, 
Sen chekkan g‘am, hasratda kuydim.
Suydim sening Oqdaryongni ham, 
Hamda Qoradaryongni suydim,
Ey, qalbimning onasi, Vatan!
Sen bobolar bitgan baytdirsan,
Muhabbatim qo‘shib ayturman.
Xurshid Davron
O‘zbekiston xalq shoiri
(1952­yilda tug‘ilgan)

---

97
O‘tmishingga yo‘l solib goho,
Kelajaging bilib qayturman, 
Ey, qalbimning onasi, Vatan!
Sen o‘tgan yo‘l — yuragim yo‘li,
Iztirob yoshlari cho‘kkan yo‘l.
Bobolarim jasoratiga
Guvoh — alvon qonga cho‘mgan yo‘l, 
Ey, qalbimning onasi, Vatan!
Bu yo‘llardan borurman, qadim
Bitiktoshlar chiqar qoshimga. 
Ular so‘zin ko‘chiraman jim
Yuragimning bujur toshiga, 
Ey, dardimga darmonim, Vatan!
Isming aytib chiqar kurtaklar, 
Isming aytib chiqadi quyosh. 
Isming aytar jangchi yuraklar 
Kurash chog‘i tugasa bardosh, 
Ey, qalbimning onasi Vatan!
Bolakaylar qog‘ozdan yasab
Oqizgan kemachalarday, 
So‘lim tonglar, ol tonglar yasan 
Oqib chiqar kechalaringdan. 
Sen umrimning tongisan, Vatan!
Men ko‘ksingga boshimni qo‘ydim, 
Sen chekkan dard, hasratda kuydim.
Suydim sening Oqdaryongni ham, 
Hamda Qoradaryongni suydim, 
Ey, qalbimning onasi, Vatan!

---

98
mOmO YEr
Shamollarning shokilasi daraxtlarning bo‘ynidadir,
Tog‘lar toshin dil izhori irmoqlarning o‘ynidadir,
Oshiq bulbul sir, xandasi g‘unchalarning qo‘ynidadir,
Aytar so‘zim suvratini, Momo yerim, o‘zing berding.
Maysalaring shivirlashdi, tizlar cho‘kdim, quloq berdim,
Bilmay bosib chumolini, gunohimga so‘roq berdim,
Vatan ne deb so‘rganlarga bir kaftgina tuproq berdim,
Menga Vatan siyratini, Momo yerim, o‘zing berding.
Turnalarning tumorlari yaratganning o‘zidadir,
Kimki poklik axtaribdur – halol topgan tuzidadir,
Gar gunohi, savobi bor bandasining izidadir,
Pokdomonlik jur’atini, Momo yerim, o‘zing berding.
Quyosh ko‘kda sen deb yashar, oy boshingda o‘rgiladi,
Ko‘rdim har tun ming-ming yulduz etagingga nur eladi,
Chimdimgina loying bilan qaldirg‘och beshik beladi,
Bu dunyoning hayratini, Momo yerim, o‘zing berding.
Senda ungan har bir giyoh Yaratganga sano aytar,
Ko‘kka yetgan teraklar ham kuni bitsa senga qaytar,
Muhammadga ummat Mahmud kafti kuyib duo aylar,
Oshiqlikning qudratini, Momo yerim, o‘zing berding.
Mahmud Toir
O‘zbekiston xalq shoiri
(1952­yilda tug‘ilgan)

---

99
vATAN
Dil porasi, ko‘z qorasi sen o‘zingdirsan,
Mening ko‘nglim sen, aslida, sen ko‘zimdirsan.
Tomirimda tomir yoygan ilk so‘zimdirsan,
Ilk og‘rig‘im, ilk yomg‘irim, naysonim, Vatan.
Qir ustida yonboshlagan bobom chaylasi
Bu dunyoda kimlarningdir orzu-havasi.
Dimog‘imda — yulduz isi, shabnamlar isi,
Momom ekib ketgan kashnich, rayhonim, Vatan.
Quloq solsam shivirlagay hatto toshlaring,
Oy-u quyosh, kamalaklar ko‘z-u qoshlaring.
Beshigimni tebratgandir qaldirg‘ochlaring,
Oy-u quyosh ko‘rpa solgan ayvonim, Vatan.
Bo‘ronlari tulporlarga tunlar yol bo‘lgan,
Bir o‘g‘loni chinor, biri majnuntol bo‘lgan.
Temurlari ot minganda jahon lol bo‘lgan,
Jahonlarga timsol shoh-u sultonim, Vatan.
Valilardan ibrat so‘ylar qadim sahrolar,
So‘ndi qancha saltanatlar, qancha tug‘rolar.
Maqbaralar aytsin lekin, aytsin Zuhrolar:
Yer ostidan suhbat aylar hanuz Kubrolar,
Termiziylar bedor yotgan qo‘rg‘onim, Vatan.