3.2.1 Salamla Fyuçersin fərqləri
İslam Maliyyə Sisteminin tənqidçiləri Salam müqaviləsini müasir maliyyə derivativi olan və İslamda qadağan edilən Futureslərə ekvivalent hesab edir. Lakin Salamın futureslərdən bir neçə fundamental fərqi var. Bu fərqlər aşağıdakı kimidir:
1) Futureslərdən fərqli olaraq Salam zamanı məhsulun qiyməti TAM olaraq ödənilməlidir.
2) Salam müqaviləsinə əsasən məhsulun alıcıya çatdırılması məcburidir.
3) Salamda alıcı tərəf məhsulu qəbul etməmişdən əvvəl onu sata bilməz (paralel salam), lakin futureslərdə bu belə deyil.
4) Salam müqaviləsi birtərəfli qaydada ləğv oluna bilməz.
3.3 İstisna
İslamda məhsulun mövcud olmadan ticarətini nəzərdə tutan ikinci satış növü İstisna adlanır. İstisna əsasən tikintisi tələb olunan məhsulların tranzaksiyası zamanı istifadə olunur. İstisna salamdan aşağıdakı istiqamətlər üzrə fərqlənir.
• İstisna müqaviləsinin subyekti əsasən tikintisi tələb olunan məhsullardır.
• İstisna zamanı məhsulun qiyməti hissəli olaraq da ödənilə bilər, lakin salamda məhsulun qiyməti əvvəlcədən tam olaraq ödənilməlidir.
• Salamdan fərqli olaraq İstisnada müqavilə istehsalçı işə başlayana qədər birtərəfli qaydada ləğv oluna bilər.
Yekun
Salam və İstisna İslamda satışın və ticarətin ümumi qaydalarından müəyyən qədər fərqlənsə də, səhih şəriət dəlillərinin olması səbəbilə İslam Bankları tərəfindən tətbiq edilən praktiki bir maliyyə alətinə çevrilib. Tarixi istifadə məqsədlərini də nəzərə alsaq, bu alətlər kənd təsərrufatı məhsullarının istehsalının və tikinti sahələrinin maliyyələşdirilməsində böyük rol oynaya bilər.
Dostları ilə paylaş: | 
