Avctarii indici tomus quartus
Yüklə 19,02 Mb.
|
|
nebris, ab incursu, & dæmonio meridiano. Psal. 90. privilegiũ autem cessante concessionis caussa finiri recepta doctrina est, pro qua Cardinalis Tuschus Tomo 1. Lit. C. Conclus. 202. nu. 27. & Dom. Barbosa Tractat. de Axiomatibus Iuris
obstat, quia in primis caussa privilegij non pe- nitus cessat, & quando id accidit, perseverare illud receptissima etiam doctrina est, de qua Nos Tit. 19. nu. 68. revera enim ad majorem securitatem possunt famuli armati conducere, ad quamcumque scilicet irreverentiam præ ca- vendam: tum etiam quia videntes sic armatos famulos peculiarem de reverentia Dominis debita, & ipsorum præeminenti potestate con- ceptum efformant; ex quo & eorum major se- curitas stabilitur. Deinde familia armata non tantùm pro securitate, sed etiam pro honoris quadam prærogativa confertur, civibus com- munis, ubi portatio eorum habetur in usu, ut in Hispania, & provincijs alijs ex cōsuetudine, cùm tamen sit jure prohibitum, de quo Scrip- tores apud Cardinalem Tuschum Tomo 1. Lit. A. Concl. 115. Inde est ut is, qui gladio non sit accinctus, parvi fiat, ut sunt rustici, nisi Advocati, aut Medici sint, & id sit Principi- bus peculiare, & eorum vices gerentibus, ut cum gladio possint in Concilium, aut Senatum introire, de quo eruditè Janus Langlæus in Semestribus Quia ergo honorarium ornamen- tum gladius est, Inquisitorum famulis est per- missum, unde etiamsi necessitas cesset stabilita securitate, stare privilegium potest, sicut in Episcopis, quorum eximia reverentia & secu- ritas in populis Christianis. ricos negotiantes tradit etiam P. Pereyra Tomo 1. Promptuarij Theologiæ moralis
uti certum est prætermissum, scilicet Cleri- cum amittere privilegium Clericale, non qui- dem Canonis, nec fori, sed quo tam ipse, quàm ejus bona, à tributis & oneribus eximuntur, & hoc donec resipiscant. Num. 50. circa De- positarios addendum id, quod ibi traditur, non procedere, circa Depositarios, qui non sunt à Justitia Regia constituti: unde alij convenire apud laica tribunalia non possunt. Dictum ibidem Depositarium circa reddendam ratio- nem inobedientem puniri à laica potestate posse, non ita qui morem gerens judici ratio- nem reddit, sed non bonam. Quod quidem ita accipiendum est, ut in reddenda ratione malitia non videatur admisceri, si enim tale quid accidat, & probari sufficienter possit, à laica poterit potestate compelli: quia malam reddere rationem perinde est ac non redde- re. Nullum enim esse, & esse sine effectu, paria sunt, ut apud Dom. Barbosam Tract. de Axio- mat. Iuris. Axiomate 164. nu. 2. pro quo & Marius Antoninus Variar. Resolut. Lib. 1. Re-<-P> @@0@ @@1@ exemplum non legitimæ publicationis, quæ pro nulla habetur, & in casu quidem nostro sic dicitur: Se pueda compellar à que dè quenta de los tales bienes. De omnibus ergo reddenda ra- tio, & ad id Depositarius compellendus, quod dum non præstat subterfugio damnabili, per- gere compulsio potest, & punitionis op- pressio.
est S. Tribunalis admissus non pos- se privilegio ejus potiri habet præfatum Capi- tulum. Sed posse in eo locum habere, quod erga Clericum Communis sententia firmat, ut sola Clericatus assumptio non sufficiat, nisi ad fundandam præsumptionem vitandi fori alia concurrant. Ubi à simili argumentati sumus, eo quòd sit in favorem fidei, cùm simile ratio- ne tantùm similitudinis non possit communem privilegij usum fundare. Sed est in eo difficul- tas, quia privilegium etiam ob titulum fidei aut religionis ampliari nequit ultra expressos terminos concessionis in præjudicium tertij. Ex Cap. Dudum de privilegijs. Ubi Glossa sic colligit: Et sic nota quòd Papa concedendo indul- gentiam seu privilegium, non intendit alium læde- re. Sic Vers. Casus. Pro quo & textus plures Cap. In his. quæ Vers. Ad cultum divinum. Quæ cùm ita sint, constat aliàs jurisdictionem Re- giam ex præfata ampliatione lædi, dum ab eadem delinquentes ante acceptum privile- gium subtrahantur, circa quod quidem Prin- cipes zelum peculiarem affectant, suosque cir- ca hoc satagunt attentissimos esse ministros. Ad quod dici verosimiliter potest in primis Reges nostros, cùm sint acerrimi fidei defen- sores, & S. Inquisitionis Tribunal eximijs fa- voribus prosequantur, dum concordiæ Capi- tula esse sibi gratissima ipsa concordiæ appro- batione declarant, minimè futuros invitos cir- ca verosimiles eorum intellectus, cùm id etiam eorum sanctissimam intentionem videatur promovere. Deinde si ejusmodi interpretatio- nes non placeant, id stat, quod in fine Capituli præsentis est dictum, unde potest ab ipsis sua jurisdictio sarta tecta conservari. Sed cùm In- quisitores possint aliter sentire, inde quidem possunt controversiæ multoties suscitari. Sed hoc novum non est, cùm pro casibus hujus- modi quid sit opus facto dispositum invenia- tur. Quamvis ubi opiniones probabiles pro utrâque parte sunt, non ita appareat decisum quid fieri debeat, videturq́ue non incongruum ut sit locus præventioni, nisi jam circa usum in- valuerit consuetudo. Et quidem in ijs, quæ mixti fori sunt, in quibus est locus præventio- ni, id ex eo videtur accidisse, quod pro parte utraque probabilis esset opinio, unde prudenter sic est usus temperatus.
ibi, talem esse posse, etiamsi non sit in publico & frequenti loco commissus, sed taliter ut per idoneos possit testes comprobari. Sed cùm incarceratio rarò futura sit, Si no en
cedendum, ut dum excessus in publico com- missus est, ad satisfaciendum scandalo meritò incarceratio adhibeatur: quando autem non talis, sed paucis, sufficientibus tamen probatus testibus, convenienter poterit circa carcerem indulgeri, nisi adeò excellat gravitas, ut hujus- modi pœnalitatis genus opportunum judice- tur. Et quidem casus rari ij esse videntur, qui in publico committuntur, ut toti statim civi- tati fiant manifesti: nam & rari sunt qui ita irreverentes erga S. Tribunal possint depre- hendi. Unde quod dicitur Si no en casos raros y
vocandum, ut rari sint cum notorietate pe- culiari: nam si hoc pacto non accipiendum, non videbitur necessarium quod de notorie- tate raritati adnexum: cùm constet à S. Tri- bunali Alguacellos Regios, ubi de hæresis crimine, aut ipsum concernentibus non agi- tur, minimè nisi notoriè excedentes esse, non solùm incarceratione, sed neque pœnis alijs afficiendos. Et in hoc quidem graviores esse lapsus possunt, quia de ministris Regijs agi- tur, in quorum supplicio si præcauti admit- tantur excessus, post interpositam in præsenti Capitulo Regiam auctoritatem, illius lædi vi- detur auctoritas. Unde & occasio ut Regia indulta circa S. Tribunal aut subtrahantur, aut minuantur. Ex quo apparet, quòd dum pro S. Tribunali imprudenter agitur, contra ipsum potiùs agatur, dum providentissimè constituta in favorem fidei non ut oportet cu- stodiuntur. Quæ quidem ad futurorum spe- ctant cautionem, circa præsentia enim nihil occurrit animadversionis censura condignum, quam neque ego, si secus res se haberent, ulla ratione distringerem, probè conscius quantùm reverentiæ & observantiæ, à juratis præscrtim ejus beneficio Ministris, Tribunali sancto de- beatur.
rationes licet magni momenti sint, & propter eas meritò sit lex hujusmodi stabilita: quia tamẽ ad bona tantùm; in quibus Ministri Officij san- cti succedunt, limitata est, in alijs debent obortæ molestiæ devorari. In illis enim Inquisitionis Mini- stri ad Tribunal sanctum possunt caussas evocare, & actores apud illos debent reos convenire. Hæc ibi, ob limitationem, quæ in Textu extat, dum dicitur, En algunos bienes litigiosos por te-
quibus videtur inferri in bonis, quæ ad succes-<-P> @@0@ @@1@ ita id faciendum, quod nuper dictum, id quod est dispositionis prędictę tenori cōforme, juxta quam est à Nobis pronuntiatum. Sed quidem verosimile etiam apparet, ut quod de succes- sione dicitur, ad jus quodcumque aliud refer- ri debeat, cùm ratione exempli tantùm bona sint ex successione obvenientia mentionata: quia in omnibus eadem videtur esse ratio. Successionis autem mentio inducta, quia id frequentiùs, cùm ij, de quibus agitur, nego- tiationi non incumbant, ex qua solent frequen- tiora oriri litigia, aut alijs sint litigiorum oc- casionibus implicati. Similiter etiam videtur accipiendum quod dicitur. Que se determinen y
si inceptæ lites non sint, sed eas oporteat à præfatis inchoari? Apud eosdem profectò ju- dices litigandũ ex indicato ibidem fundamento, quod actor debeat sequi forum rei. Id quod ex sequentibus comprobatur, O ubieren de yr en grado de apelacion. Incepta enim ad judicem sunt ejusdem ordinis, si appellatio successerit, deferenda: ex quo fit idem esse pro incipiendis faciendum. Cur autem de inceptis tantùm de- cisio processerit, eadem esse ratio potest, quæ pro præcedenti est reddita, quia id magis in usu, cùm rarum videatur Inquisitorem litem auspicari. Quamvis reverà Capituli tenor non videatur de inceptis accipiendus, cùm pos- sit de omnibus convenienter intelligi, si illud Donde fueron comenzados, exponamus de incep- tis etiam ab Inquisitoribus & Ministris, quibus avocatio caussarum, de quibus agitur, ad Tri- bunal Sanctum prohibeatur, quia & lis ante adeptum officium potuit incipere, & etiam post inchoationem injustè attrahi posset ab ipsis jam in Superiori gradu constitutis: Verba si- quidem juridicarum dispositionum ad eum sunt sensum adsciscenda, qui juri conformior, & rationi consonantior videatur, juxta ea, quæ adducit Cardinalis Tuschus Tomo 5. Lit. O.
tur: Sed cùm prohibitio in id tan- tùm tendat, ut mandata pro jurisdictione non den- tur. In quibus ex errore typographico sen- sus redditur prorsus ineptus: pro inhibitione namque jurisdictione suppositum. Est autem
competenti, & datum ibi, quod pro subjecta materia est sufficiens judicatum. Et quod ad laicum attinet in civili negotio? ut liceat & valeat, juxta jus commune, seu Cæsareum, ex adductis ibidem textibus compertum habe- tur, quidquid de Jure Castellæ, & Lusita- niæ sit, cujus meminit D. Barbosa in Colle- ctaneis ad Cap. Signisicasti 18. de foro compe- tenti Lib. 2. & D. Solorzanus Lib. 2. Cap. 28. nu. 20. & seqq. ubi adducit Didacum Perez, citatum etiam à D. Barbosa, de lege Ordina- menti loquentem. Adducit etiam Azevedum<-P>@@
hil ad rem. Videtur autem id resolutioni à Nobis propositæ obstare, ut scilicet incarce- rato non liceat jurisdictionem judicis, neque Inquisitoris prorogare. Sed quidem quod ad Inquisitorem attinet, ex communi doctrina circa Ecclesiasticos, de qua citatus Dom. Bar- bosa, firmari potest, cùm Ecclesiastici judices sint; & laici possint Ecclesiastici judicis ju- risdictionem prorogare. Quod autem non ob- stet legibus qnorumdam regnorum id videri prohibitum, ex Emmanuele Themudo habe- tur Decisione 44. nu. 1. 2. & 3. Ubi de Lusi- tanicis. In Hispania autem extat lex 3. Tit. 1. Lib. 3. Ordinamenti, quæ & est 20. Tit. 1.
cimus, Henricus II. & Joannes II. Et quia illius usus jam non vigebat à Catholicis Regi- bus Ferdinando & Isabella revocatus, & post illos à Carolo V. Propter quod Illustrissimus Felicianus à Vega Relectione in citatum Cap. Significasti nu. 3. cum alijs tenet ex jure Re- gio prorogationem dictam non licere, licet juxta commune secus habeat, ad ea se refe- rens, quæ dixerat in Relect. circa Cap. Ex tenore n. 25. & seqq. Sed quidem doctissimus Azebedus circa leg. 11. citati Libri & Tituli affirmat & probat & licere prorogationem di- ctam, & acta esse valida, Regesque nostros pœnis ab ipsis statutis contentari, pro quo non leves rationes adducit, cum notabili illa do- ctrina, quòd scilicet Judices Ecclesiastici competentes sint respectu laicorum, non actu, sed habitu, quia in exordio Ecclesiæ ad ipsos fidelium litigiosæ caussæ pertinebant. Et quidem cùm juxta Juris Canonici expressam sanctionem prorogatio dicta liceat, quidquid nonnulli minùs videant, satis Catholicorum est Regum pietate dignissimum, ut circa hoc rigidè agatur, quando quidquam minimè di- ctis legibus consentaneum acciderit, neque ex illo inconveniens aliquod momenti conside- rabilis timeatur. Sunt autem qui legem præ- dictam affirmant contra Ecclesiasticam esse libertatem, quos adducit D. Barbosa Lib. 2. Votorum decisivorum Voto 36. nu. 73. in quod ipse videtur inclinare. Sed Regum nostrorum non est ita apertè pietas traducenda. Pro quo & Doctores ibi & nu. 36. 63. præter qualitates alias, habi- turos eam, quæ ad nativum solum spectant, nec exteros admittendos optimo quidem jure præcipitur. Quinam autem naturales repu- tandi sint, dictum ibi, eos scilicet, qui ad Castellæ, Legionis, & Navarræ regna perti-<-P> @@0@ @@1@ ses, & qui ad Aragoniæ Coronam attinent, naturales non sunt: nihilominùs erga illos si- ve in Regijs muneribus, sive in beneficijs Ec- clesiasticis, id non solet attendi, de quo di- ctum Tomo 2. Auctarij Parte 8. nu. 520. Ne- gari tamen nequit circa Ministros S. Tribuna- lis, ut frequenter non admittantur, peculiarem esse rationem, ex eo quòd de puritate sangui- nis, ob distantiam, informationes nequeant sic commodè capi, nec cum ea S. Tribuna- lis satisfactione, quæ debet perdiligenter accu- rari. bunalis statuit Capitulum 16. Unum solum- modò in Oppido de la Veracruz in Nova Hispa- nia permittens, eo quod principalis portus & Indiarum quasi scala videatur. Sed quidem ut in Nova Carthagine, celebriori Indiarum por- tu, & ampliorum regionum scala, alius debe- ret constitui, non solùm similis, sed major profectò ratio compellere debuisset. Unde & ita factum, non solùm Alguacello concesso, sed Tribunali cum debitis Ministris constitu- tos. Id quod in Portu fluminis argentei satis opportunum apparet, in illum enim periculo- sus Judaicæ perfidiæ confluxus, qui & scala, licet curetur occludi, sed frustrà, semper enim aditum impietas meditatur, & sæpè assequitur, quæ ut cancer serpit. timam 17. Capitulum exhibet cautionem, ne scilicet ad munus hujusmodi eligantur, qui si- ne Regia licentia, & suorum Prælatorum in Indias transmigrarint. Sic autem in illius fi- ne: Cùm autem Capitulum de solis Qualificatori- bus loquatur, circa Ministros alios prohibitio non procedit, si accuratum pro eorum sufficientia exa- men accedat. Sic Commissarios Religiosos vidimus non Hispanos, qui magna cum satis factione Tribu- nalis sancti processerunt. Vnde & Ministri alij as- sumi poterunt, qui ad ministerium non ita honori- ficum & confidentiæ tantæ deligantur. Hæc ibi. Ergóne eligi ad præfata poterunt, qui sine li- centia præfata devenerint, eo quòd de solis Qualificatoribus Capitulum proloquatur? Anne etiam Commissarij dicti sine illa transfretarunt? Minimè gentium. Unde & observandum circa illos id, quod de Qualifi- catoribus constitutum cùm animadversioni- bus adjectis, & omnem concernentibus æqui- tatem. Quod ergo de Commissarijs non Hispanis dictum, non eatenus procedit, quòd sine licentia pervenerint, sed ut ostendatur circa licentiam dictam, cùm aliàs satisfactio plena præcedat, non esse scrupulosiùs agen- dum, quandoquidem pro exteris non soleat esse Regis sic prompta licentia, unde quod de Qualificatoribus statutum, ad alios non derivatum, ex attenta nimis Dominorum ob- servantia, licet revera possit imposterùm deri- vari.
la Inquisition algun Religioso, si à su Prelado le pareciere mudarle à otra parte por algunas consideraciones, los Inquisidores, no se lo impidan. Est hoc convenientissima ratio- ne dispositum, ne obedientia Religiosa cum magnis Religionis detrimentis liberum mo- dum agendi comitantibus infringatur. Et actum quidem ibi de renuntiatione privilegij, quo gaudet Societas nostra, ut nequeat ab Inquisitoribus (sicut & à Prælatis quibuscum- que) ad quodvis munus, officium, seu exercitium, absque expresso sui Superioris consensu, ac etiam mandato adigi, vel cogi. Quæ renuntiatio, ut asserit Cardinalis Lugo Lib. 4. Respons. moral. Dub. 36. nu. 8. ad sola munera Consultorum & Qualificatorum directa est, quia solùm de illis tunc temporis agebatur, volentibus In- quisitoribus liberè eligere, & privilegio suo obnitente in contrarium Societate. Quod quidem si ita est, cessat quod à Nobis di- ctum de ampliori erga officia alia earumdem potestate. Sed verò nescio an omnes id ita sint accepturi, cùm privilegij tenor secus ha- beat, ut vidimus, Ad quodvis munus, offi- cium, seu exercitium, & renuntiatio supra illud cadat, nulla facta exceptione. Neque ex Yüklə 19,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|