Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi folklor institutu azərbaycan folkloru antologiyasi (Cəbrayıl, Ağdam, Laçın, Qubadlı, Zəngilan, Ağcabədi və Kəlbəcər rayonlarından toplanmış folklor nümunələri) baki – “Nurlan“ – 2012

6. MOLLANIN TƏRS OĞLU
Mollanın bir tərs oğlu varmış. Həmişə eşşəyə yükü yüklü­yəndə nə deyirmişsə, tərsinə edirmiş. Bir gün körpüdən keçir­mişdər, bunun eşşəyinin yükü əyilir. Yükü əyiləndə kişi görüf ki, eşşəyi düşəcəh çaya, deyif:

– Ay oğul, həmişə sənə nə demişəm tərsinə eləmisən. O eşşəyin yükünü aşırt.

Deyif ki, ay ata, heş vaxt sənin sözə baxmamışam, amma indi baxajam. Bəridən qaldırıf, eşşəh qarışıx yükü düşüf çaya.
BƏHLUL DANƏNDƏ HAQQINDA
7. ARVAD FELİ
Bəhlul savatdı yazıçı imiş. Deyirmişdər ki, sən dəlisən. Ona görə ona Danəndə deyillər. Bir kadın buna kələh gəlir. Deyir, mən Bəhlul Danəndə olam, arvat maa kələh gələ? Deyir, arvatdarın nə bijdiyi var, hamısını yazajam. Bəhlul kəntbəkənd, şəhərbəşəhər bu arvatdarın əməlinnən yazır. Bir qatır yükü kitab bağlıyır. Bunun kitabının da bir səyfəsi qalmış imiş ki, axırıncı kitabı bağlasın. Bir bəyin xanımı eşidir ki, belə bir adam var, düşüf kəntbəkənd, şəhərbəşəhər bu arvatdarın əməlinnən yazır. Deyir:

– Nətər bir belə kadının əməlini yaza, kimsə bunun qabağını ala bilmiyə.

Bunun sorağında olur ki, əgər o bu kəndə, bu şəhərə gəlsə, onu tutun gətirin mənim yanıma.

Bəhlul Danəndənin bir vaxt yolu düşür oraya, gedir çıxır həmin kadının yaşadığı şəhərə. Bir də xanıma deyillər ki, bəs bir adam gəlif şəhərin ayağınnan düşüf yazır. Deyir:

– Onu gətirərsiz yanıma.

Aparıllar xanımın yanına. Bunun qatırını aparıf tövləyə bağlıyıllar, yükünü düşürdüllər, yaxşı ot qoyullar. Xurcun da nətər xurcundu? Sən görməzsən da. Elə bil ki hər tərəfi bir un meşoğudu. Onu keçirif bir-birinə, atıf yəhərin üsdünə, onu dolduruf, bir qatır yükü kitab bağlıyır. Hə... Arvad gətirir buna çay-çörəh qoyur. Nökərləri də var imiş bu xanımın. Deyir:

– Mən xamır yoğurajam. Qonax qalsın evdə. Siz çıxın çöldə pusun. Mənim səsim gələndə cumun içəri.

Bu Bəhlul da yazıx nə bilsin arvadın əməlini. Bu xanım otu­rur, xamır yoğuranda o vaxdı da yufka, don yox idi. Onda tuman deyir­dilər, burdan aşağa tuman geyirdilər, başına da qatma salır­dılar. O qatmaynan çəkif tumanı bağlıyırdılar düşməməh üçün. Keşmişdə heylə idi, mən gördüm o tumannarı. Mənim nənəm də heylə geyinirdi. Ordan xanım üsd tumanının bağını açır, qatmasını, belə sallanır. Bəhlul bilmir. Bu, əlini salır xamıra, ayağa duranda görür ki, tuman düşür aşağı. Arvad özü eliyif axı bu əməli. Deyir:

– A qonax qardaş!

Deyir:

– Nədi, a bajı?

Deyir:

– Tuman düşür, əlim də xamırda. Günahdı əli xamırrı-xamırrı tumana vurmax. Sən də mənim qardaşım, bu tumanın bağını bağla.

Bəhlul görür ki, tuman düşür, əli də xamırda. Daa nə bilsin bu əməl eliyir. Duruf qatmanı belə tutuf bağlıyım deyəndə xanım Bəhlulun qolunnan tutuf qışqırır. Nökərlər cumur içəri.

– Ə, kopoğlu, nağarırsan? Xanımı tutursan?

Bunnan sora Bəhlul deyir:

– Xanım, bildim niyə belə elədin. Bağışda, mən siznən bajar­maram. Buraya kimi bajarmışam, burdan ayna bajarmadım.

Bəhlulun heylə əhvalatını eşitmişəm mən. Xanım Bəhlulun neçə ilə bağladığı bir qatır yükü kitabı heylə ləğv eliyir, çıxır gedir. Deyir:

– O kitabı da burax getsin, arvatdarın əməlini də. Sən arvad əməlinnən baş tapmarsan.