BAYEZİD KÜLLİYESİ
Bayezid Külliyesi, şehrin içine yerleştirilişi, mimarisi ve süslemesi ve çeşitli ek binaları bakımından Osmanlı dönemi Türk mimarisinin en başta gelen eserlerinden olduğu gibi, Türk mimarlık tarihinin gelişme zincirinin de halkalarından birini teşkil eder.
Külliye bir cami, türbe, aşhane-ima-ret, sıbyan mektebi, tabhaneler, medrese, hamam ve kervansaraydan ibaret olup bütün bu yapılar Fatih Camii ve Külliyesi'nden değişik olarak, onun gibi tamamen simetrik bir esasa göre değil, fakat şehrin ortasındaki araziye dağınık bir biçimde yerleştirilmiştir. Böylece II. Bayezid, bu külliyesi ile Bizans'ın en merkezi yerine Türk damgasını vurmuş oluyordu.
Cami: Bayezid Camii, İstanbul'un merkezi bir yerinde, şehrin Bizans devrindeki en büyük meydanı olan Forum Theodosiacum veya Tauri Forumu'nun bir köşesinde II. Bayezid (hd 1481-1512) tarafından inşa ettirilmiştir. Geç Roma devrinde, 393'te açılışı yapılan Forum Theodosiacum'un, bir Roma forumu karakterini bin yıllık Bizans İmparatorlu-ğu'nun süresi içinde ne dereceye kadar koruyabildiği bilinmez. İlk yapıldığında bu meydan ve çevresinde büyük bir anıt, atlı iki imparator heykeli, bir bazilika, bir kilise, bir hamam, Kapitol binası ile I. Teodosius'un iki oğlu, Honorius ve Arkadios'un heykelleri bulunuyordu. 1984'te bir işhanı yapımı için yapılan kazıda Beyaz Saray yanında meydana çıkarılan çok kalın duvarlı tuğladan yapı kalıntıları herhalde Roma çağındaki forum çevresinde olan önemli binalardan birine aitti.
Caminin cümle kapısı üstündeki celi sülüs ve hattat Şeyh Hamdullah tarafından yazılan Arapça kitabesine göre caminin 906 Zilhicce'si sonu/1500'de yapımına başlanmış ve 911/1505'te tamamlanmıştır.
Aynı-semtte bulunan Mimar Hayred-din Camii vesilesiyle Ayvansarayî Hüseyin Efendi Hadîkatü'l-Cevâmi adlı eserinde, bu caminin banisinin "Sultan Bayezid mimarı" olduğunu bildirdiğinden uzun süre, Bayezid Camii ve Külliye-si'nin Mimar Hayreddin'in eseri olduğu kabul edilmiştir. Sonraları, Laleli Camii karşısında cadde kenarında Merdivenli Mescit adıyla tanınan küçük bir hayratı olan Mimar Kemaleddin'in, Bayezid Camii'nin mimarı olabileceği hususunda değişik bir görüş ileri sürülmüştür. Mimar Kemaleddin'in mezarı olduğu sanılan yerdeki kemikleri, İhtifalci Mehmed Ziya Bey'in öncülüğü, Evkaf Nezareti nazır vekili müderris Said Bey'in yardımı ve mimar Muzaffer Mecid Bey'in gayreti ile büyük bir törenle 1922 Şubat'ımn ilk günlerinde Bayezid Camii naziresine taşınmıştır. Uzun yıllar çatısız durumda kalan mescit ise 19öO'lı yıllarda yıktırılarak yerine bir işhanı-apartman yaptırılmıştır. Nihayet bazılarına göre ise Baye-
Dostları ilə paylaş: |