Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

Birinci Vakıf Ham

Yavuz Çelenk, 1993

di'nin 17. yy'da yaptırmış olduğu eski medrese ise yine Kemaleddin Bey'in tasarımına göre, Gülhane Parkı girişinin karşısındaki Zeyneb Sultan Camii bitişiğine, Birinci Vakıf Hanı ile aynı yıllarda yeniden yaptırılmış olup bugün ilkokul olarak kullanılmaktadır.

Bodrumla birlikte 7 katlı olan han, demir putrellerle güçlendirilmiş taşıyıcı kesme taş duvar ve yine demir, tuğla karışımı volta döşeme sistemiyle gerçekleştirilmiştir. Yanındaki binaya kuzeydoğu yönünden bitişik olan hana Rahvancılar Sokağı'ndan girilmektedir. Hanın zemin katı ticari amaçlı tek bir mekân olarak tasarlanmış olup bugün bir banka şubesi olarak kullanılmaktadır. Şeyhülislam Hayri Efendi ve Vakıf Hanı caddelerinin kesiştiği köşede yapı yüzeyi yuvarlatılarak köşenin önemi vurgulanmış, ayrıca buradan zemin kattaki ticari amaçlı mekâna, üç kemerli bir kapı açılmıştır. Üst katlarda, her katta onardan, toplam 50 adet büro odası bulunmaktadır.

I. Ulusal Mimarlık Üslubu biçimleme anlayışına uygun bir yaklaşımla ve ö-zenli bir işçilikle düzenlenmiş olan hanın cepheleri 2. ve 5. kat düzeylerinden geçen sürekli taş kuşaklarla üçe bölünmüş, her bölüm kendi içinde bir bütün olarak ele alınmıştır. Dışa bakan üç cephenin orta doğrultularına rastlayan ikişer oda, 2., 3. ve 4. katlarda, oymalı taş konsollar üzerinde taşınan kapalı cumbalar biçiminde dışarı doğru taşırılarak yüzeylere hareketlilik kazandırılmıştır. Zemin kattaki mağaza açıklıkları beyaz mermer lentolarla, 1. ve 2. kat pencereleri düz, atkı kemerlerle geçilmiş, 3. katta kemerli, büyük, tek pencereler, daha üst katlarda ise sivri kemerli, üçlü pencereler kullanılmış, üst kat pencere kemerlerinin köşelerine, düz, turkuvaz renkli çiniler yerleştirilmiştir. Yapının yüzey düzenlenmesi demir payandalarla desteklenen, alt yüzleri nakışlı, geniş saçaklarla bitirilmiştir.

Osmanlı klasik çağının mimari öğelerini yansıtan bu görkemli cepheleriyle, Birinci Vakıf Hanı, 20. yy başlarında, batıdaki örneklere göre gerçekleştirilmiş çok katlı yapılarla görüntüsü değişen Sultanhamam ve çevresinde, tarihi yarımadanın geleneksel mimarisine uyum sağlamaya çalışan, I. Ulusal Mimarlık Dö-nemi'nin ilk çağdaş işhanı olarak dikkati çekmektedir.

Bibi. Hüseyin Hüsameddin (Yasar)-tbnüle-min Mahmud Kemal (inal), Evkaf-ı Hümâyûn Nezareti'nin Tarihçe-i Teşkilâtı, İst., 1919; Ergin, imaret Sistemi; Öz, İstanbul Camileri, I; Yavuz, MimarKemalettin.

YILDIRIM YAVUZ