Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

BOYACIKÖY

İstanbul Boğazı'nıh Rumeli yakasında, Rumelihisarı'nı takiben sahil yolunu Bal-talimamC-») Deresi üzerinden aşıran köprüden sonra gelen ve Emirgân'a kadar uzanan semt. 1806-1807'de şayak ve fes boyamak ve bu sanatı İstanbul'da öğretmek amacıyla III. Selim'in (hd 1789-1807) Kırklareli tarafından getirttiği Kafrariyofi (bazı kaynaklarda, Kafkariyodi, Kafkar-yadi) adlı geniş bir ailenin buraya yerleştirilmesi üzerine bu adı almıştır. Bu imalathanelerin nerede olduğu bilinmemektedir. İlk sakinlerin yöreye 40 hane olarak yerleştikleri kaydedilmektedir. Boya-cıköy'ün sırtlarına doğru Ermeni ve Rum mahalleleri Kanlıkavak Deresi boyunda da Müslüman mahallesi gelişmiştir. Osmanlı döneminde çok geç yerleşmeye açılmış olan bu sahilde Hıristiyanlık öncesi eserler olduğu anlaşılmaktadır.

Baltalimam'nda bir sahilsaray inşa ettirmiş olan Sadrazam Mustafa Reşid Paşa, 1857'de İtalyan mühendis Luigi Flo-rari'ye Emirgân'a doğru uzanan sırtlarda, kendi arazisi üzerinde bir yerleşme planı hazırlatmıştı. Planın uygulandığı ve semtin önerilen satrançvari düzende geliştiği anlaşılmaktadır. Sahildeki yalılarda ise varlıklı tüccarlar, silahdar, şehriyari gibi unvan sahibi kişiler, tercümanlar,

Ali Sami

Boyar'ın bir

yapıtı. "1900'de

Bebek", 42x58

cm; ayrıntı.

Türkiye İş Bankası

Koleksiyonu

bazı önemli devlet görevlileri ve ulema oturuyordu.

1914'te Şirket-i Hayriye'nin yayımladığı Boğaziçi Salnamesi'nde Boyacıköy' de bir vapur iskelesi bulunduğu yazılmaktadır. Ancak bu iskele 1930'larda kaldırılmıştır. Yine aynı salnamede köyün etrafının koruluk olduğu, 350 Rum, 50 Ermeni hanesi; 30 civarında sahilhane ve Müslüman evi; Rum ve Ermeni kiliseleri ile Rum ve Ermeni okulları bulunduğu kaydedilmektedir.

Günümüzde Boyacıköy, kötü ve düzensiz bir yapılaşmayla yamaçlara doğru gelişmiş, Emirgân'la birleşmiştir. Sahil yolunun deniz tarafında, eski veya yeni hiçbir yalı kalmamıştır. Bibi. Eyice, Boğaziçi, 34-35; R. E. Koçu, "Boyacıköy", ISTA, 3030-3033; M. Tayyip Gökbilgin, "Boğaziçi", IA, 679; Boğaziçi, İst., 1330/1914.

TÜLAY ARTAN

BOYAR, AIİ SAMİ

(1880, İstanbul - 23 Eylül 1967, İstanbul) Ressam. Asker ressamlar kuşağın-dandır. 1901'de Mekteb-i Bahriye'yi bitirdikten sonra Deniz İnşaiye Resimha-nesi'ne atandı. 1902'de Sanayi-i Nefise Mektebi'ne girdi, 1910'da eğitimini geliştirmek üzere Paris'e gönderildi. Burada, Güzel Sanatlar Akademisi ve Cormon A-tölyesi'ne devam etti. 1914'te yurda dönüşünde askerlik görevinden ayrılarak, Deniz Müzesi müdürlüğü görevine başladı, Kız Sanayi-i Nefise Mektebi'nde hocalık yaptı. Sonraki dönemlerde Evkaf Müzesi (bugün Türk ve İslam Eserleri Müzesi) müdürlüğü, Ayasofya Müzesi müdürlüğü görevlerinde bulundu.

Boyar, izlenimci anlayışın ilkeleri doğrultusunda oluşturduğu kompozisyonlarında mimari anıtları, cami içi görünümlerini ve çoğunluğu İstanbul'un çeşitli köşelerinden manzaraları konu edinmiştir.

Kalın fırça vuruşlarıyla oluşturduğu resimlerinde, geleneksel izlenimci paleti uygulamıştır.

Bahriye Müzesi Katalogu ve Ayasofya adlı iki kitabı bulunan Boyar, yayımladığı makaleleriyle de kültürel ortama katkıda bulunmuştur. İstanbul'un çeşitli görünümlerini yansıttığı eserlerinden bazıları şunlardır: "İstanbul Limanına Bakış", "Eski İstanbul", "Ayasofya", "Üsküdar", "Rumelihisarı", "Haliç", "Bebek".

Bibi. Boyar, Türk Ressamları; B. Şehsuva-roğlu, Ressam Ali Sami Boyar, İst., 1959; N. tslimyeli, Asker Ressamlar ve Ekoller, Ankara, 1965.

AHMET ÖZEL