Bakirköy ruh ve siNİr hastaliklari hastanesi

Uluslararası Üslup

Yeni dönem, uluslararası özellikleri olan, ama ABD damgasını taşıyan bir tasarım anlayışıyla açılıyordu. Yeni Uluslararası Akım (International Style), savaş öncesinin modernist eğilimlerinin ABD'de yemden yorumlanmış çizgisi idi. Daha açık bir deyişle, Avrupa modernizminin top-lumsal-politik içeriğinden soyutlanmış ve ABD gökdelen mimarlığının teknik ve ticari deneyimi ile birleşip yenilenmiş bir versiyonu idi. W. Gropius, Mies Van der Rohe, M. Breuer gibi Avrupalı ünlü adların da oluşumuna katıldıkları yeni çizgi, dünyanın her tarafında kabul edilip benimsenen "conventional" bir anlayış oldu. Öğretisi okullarda pratik kurallara dönüştürülmüş, planlamada davranışçı ve pragmatik bir yaklaşım olarak ve Amerikan sermayesinin ve teknolojisinin şemsiyesi altında yayıldı.

Uluslararası Üslup'un Türkiye'de İstanbul Hilton Oteli'nin yapımıyla başladığı kabul edilir. Tasarımı ünlü SOM firmasına ve Türkiye partneri S. H. Eldem'e ait olan otel, yeni mimarlık anlayışının en katıksız örneklerinden biriydi. Türkiye'ye Amerikan kredisi ve Amerikan işletmeciliği ile birlikte geldi. Türkiye mimarlık ortamı Hilton Oteli'ni çok konuştu. Hem eleştirdi hem de öğrenip ezberledi.

1953'te ulusal düzeyde bir proje yarışması sonucu elde edilen Belediye Sa-rayı(->) tasarımı Umsalararası Üslup'un ilk yerli örneği oldu. Üslubun Güney Amerika (Brezilya) yorumunun etkilerini taşıyan yapı, yankı uyandırmış ve özel-

likle Türkiye'deki bürokratik mimarlık için yol açıcı olmuştur. Uluslararası Üs-lup'la tanışmanın 1950'lerin sonuna kadar sürecek bu ilk evresinde, modelin, Türkiye koşullarına, çevrenin kültürel, tarihi ve fizik yapısına veya teknolojik düzeyine uygun olup olmadığı üzerinde pek durulmadan uygulandığı görülür.

Hilton Oteli ve Belediye Sarayı dışında, bu dönemin İstanbul'daki çok sayıda uygulamasından başlıcaları şunlardır: T. Cansever-A. Hancı'nm Anadolu Kulübü Oteli (1953-1957, Büyükada), R. Güney' in Divan Oteli (1956, Harbiye), K. Ero-ğan'ın Tarabya Oteli (1957-1965, Tarab-ya), R. Zıpçı-E. Ertem-A. Akın'ın Çınar Oteli (1959, Yeşilyurt), D. Tekeli-S. Sisa-M. Hepgüler'in Manifaturacılar Çarşısı (1959, Unkapanı), H. Baysal-M.BirsePin Hukukçular Sitesi (1960, Mecidiyeköy).

Ayrıca bu dönemde Emlak Kredi Bankası, sosyal konut yapımında apartman tipi konutlara geçti. K. A. Aru tarafından tasarlanan 4. Levent Sitesi (1956), 4-5 katlı dikdörtgenler prizması kitlelerden oluşan Uluslararası Üslup'ta örneklerdir. Bankanın kendi proje bürosunda tasarlayıp uyguladığı Atatürk Bulvarı üzerindeki konutlar ise (1957) alt gelir grubunu hedefleyen bir projeydi. Atatürk Bulvarı üzerinde Unkapanı kesiminde İstanbul Belediyesi'nin yaptırdığı sosyal konut nitelikli apartman blokları da aynı üslupta idi.